Tíminn - 22.08.1968, Page 6

6
TÍMINN
FIMMTUDAGUR 22. ágúst 1968.
INNRASINITEKKOSLOVAKIU
I
j
i
l
i
j
;
)
i
i
i
)
/
/
f
i
i
f
Í
i
/
i
i
t
)
i
/
i
1
i
{
<
/
)
/
/
i
V
t
\
i
j
;
)
i
i
l
i
)
!
i
Er Cierna-fundinum lauk var nýr fundur haldinn í Bratislava í Tékk óslóvakíu, og mættu Tékkar þar fulltrúum þelrra fimm Austur-Evr.
ópuríkja er nú hafa hertekið landið. Á myndinni sjást böðlarnir brosandl. en fremstir eru f. v, Kosygin, Janos Kadar, Ungverjalandl, Pod-
gornf, forstl Sovétríkjanna, Brsnev og Úlbricht hlHn'áusVúr-þýíkl.' .......■ :i-‘
Fraiixhald aí bls. 5
geta gefið neinar skýringar á
innráisinni í nótt, en bað þjóð-
ina um að bíða fyrirmæla frá
löglegum yfirvöldum landsins.
Talið var, að forsetinn hefði
lesið sína stuttu yfirlýsingu í
síma og hún tekin upp á seg-
ulband.
Lék lög eftir Smetana
í annarri sendingu sagði út-
varpið: Við munum sjáliir
halda áfram að senda út, svo
lengi sem mögulegt er. Æsið
ekki til blóðsúthellinga. Við
lifum nú e.tt sársaukafyllsta
augnablik frá síðari heimsstyrj
öld. Aðeins 200 metra frá okk-
ar stöð hefur verið komið upp
ólöglegri útvarpsstöð. Hlustið
ekki á hana — trúið _henni
ekki. Hún kallar sig Útvarp
Vltava og sendir út á lélegri
tékknesku og slóvakísku —
hlustið ekki á hana.
Eftir þessa áhrifamiklu á-
skorun hóf útvarpið að leika
iög eftir Smetana.
Þegar þið heyrið þjóð-
sönginn er öllu lokið
Sovézkar hersveitir tóku
sjónvarpshúsið á sitt vald um
kl. 6.30 í morgun og hvarf þá
myndin af skerminum skyndi-
lega. Þetta staðfesti útvarpið
nokkru seinna og þegar út-
varpið skýrði frá því, að sov-
ézkir hermenn reyndu að brjót
ast inn í fcygginguna, hljóp
fjöldi fólks að útvarpsbygging
unni og hrópaði: Dubcek —
Dubcek. Þá mátti heyra óm af
sfcotdminum í útivarpinu.
Spennan jókst og þar kom, að
þulirnir fóru að taka fram í
hvor fyrir öðrum. Þeir reyndu
að koma sem flestum fréttum
og áskorunum til fólksins, áð
ur en siovézku hermennirnir
tækju bygginguna á sitt vald.
Margar raddir hrópuðu nú í
útvarpinu: Munið, að við höf-
um alltaf sagt sannleikann.
Greypið siíðustu orð okkar í
huga ykkar Síðan brustu radd
irnar og heyra mátti, hve
hrærðir útvarpsmennirnir voru
KL 6,35 heyrðist rödd hrópa í
útvarpið: Við heyrum ægileg-
an hávaða.
Útvarpsstöðin var eina mín
útu í gangi og þulur hrópaði:
Við erum hér enn'— en þeg-
ar þið heyrið pjóðsönginn, vit-
ið þið, að öllu er lokið. Mín-
útu seinna var þjóðsöngurinn
leikinn.
Útvarpi og sjónvarpi
lokað
Útvarpið í Pilsen, sem enn
var í höndum Tékka sjálfra
sagði í morgun, að verkamenn
um allt land hyggðust leggja
niður vinnu í tvær mínútur
um hádegisbilið til þess að
láta ; ljós stuðning sinn við
stjórn Dubcek, sem þeir líti
á sem hina einu löglegu stjórn
Tékkóslóvakíu.
Fréttastofan Ceteka sendi
stöðugt út fréttir, en hins veg-
ar hefur útvarps- og sjónvarps
stöðinni í Prag /erið lokað.
Talið var, að aðeins væri tíma-
spursmál, hvenær stöðinni í
Pilsen yrði einnig lofcað.
Tékkneska blaðamannasam-
bandið hefur sent áskorun til
allra félagsmanna sinna um að
vera trúir framfarastefnu
Tékkóslóvakiu og skrifa ekki
neitt, sem þeir kynnu að iðr-
ast síðar.
Handtökur
Fréttastofan Reuter greindi
frá því í morgun, að dr. Cest-
mir Cisar, einn þeirra leiðtoga,
sem harðast hefur barizt fyrir
frjálsari stjórr.arháttum í land
inu, hafi ver.ð tekinn höndum.
Tveir óeinkernisklæddir menn
hafi haft haiin á brott. Ekki
hefur verið staðfest. að fleiri
leiðtogar hail verið handtekn-
ir af öryggisiögreglu.
í morgun var frá því skýrt,
að samtökin Tékkóslóvakía —
Sovétríkin ha.fi sent frá sér yf-
islýsingu, þar sem lýst er yfir
fullum stuðningi. við stjórn
Dubcek og innrásarliðin hvött
til að hverfa heim.
f dag lenti flugvél af gerð-
inni Tupolev-104 á flugvellin-
um í Prag og var hún þéttset-
in sovézkum hershöfðingjum.
Tékkneskir hermenn voru
knúnir til að aka hershöfðingj
unum til borgarinnar. Var
þeim ógnað af sovézkum her-
mönnum.
Miðstjórnin á stöð-
ugum fundum
Miðstjórn tékkneska komm
únistaflokksins sat á mikilvæg
um fundi * allan dag og voru
þar til staðar allir meðlimir
miðstjórnarii.nar og einnig Jo
sef Lenart. i orsætisráðherra í
stjóm Novotnys.
f allan da'í streymdu til yf-
irvalda traustsyfirlýsingar á
stjór’n Dubcek og þess jafn-
framt krafiz., að innrásarher-
mennirnir hverfi þegar í stað
frá Tékkóslóvakíu í sumum
yfirlýsingunum er þess kraf-
izt, að 14. p ug. flokksins. sem
koma átti saman 9. september
n.k., yrði þegar í stað kallað
til fundar til þess að sam-
þykkja íitjcrnarfarsbreytingar
Dubcek.
Fréttastofan Ceteka sagði í
dag, að þar sem flokksráðið í
Tékkoslóvakíu hefði ekki leng
ur neitt samband við umheim-
inn, eins og það var orðað,
hefði ^flokkstjórnin í Prag á-
kveðið að serda út yfirlýsingu,
þar sem innrásin er harðlega
fordæmd.
Þá hefur fréttastofan skýrt
frá því, að ritstjóri Rude Pravo
Oldrich Svestka, hafi verið
neyddur til að yfirgefa skrif-
stofu sína. Hafi vopnaðir sov-
ézkir hermenn verið þar að
verki.
Leiðtogar í stofu-
fangelsi
Eins og áður segir, er Du-
bcek í eins konar stofufang-
elsi : bækistöðvum miðstjórn-
arinnar í Prag. Samkvæmt ó-
staðfestum fréttum sitja þess-
if menn einnig með honum í
stofufangelsiinu. Josef Smir-
bovskij, forseti þjóðlþingsins,
Frantizek Riegel, formaður í
þjóðarráði flokksins og Josef
Spacek, formaður í hinni hug
myndafræðilegu nefnd flokks-
ins.
Nokkru síðar skýrði Ceteka
frá því, að íniklar og hávær-
ar mótmælaaðgerðir stæðu yf-
ir á götum Prag og heyra
mætti skothríð fyrir utan skrif
stofur fréttastofunnar. Víða
mætti heyra miklar sprenging
ar og á möi gum stöðum log-
uðu eldar. Kl. 10 í morgun
hefðu unglingar kveikt í þrem
sovézkum skr’ðdrekum fyrir ut
an útvarpshúsið í Prag og
nokkru síða. »ar tilkynnt. að
byggingin siálf stæði í björtu
báli.
#/Við erum að verja
ykkur fyrir Vestur-
Þjóðverjum!"
Fréttastofan AFP hafði það
í dag eftir tékknesku frétta-
stofunni Ce.eka, að tékknesk-
ir unglingar, sem bynnu rússn
esku, hefðu spurt sovézku her-
mennina, hvort þeir hefðu gert
innrás í landið Hermennirn-
ir hefðu svarað: Við erum
komnir til að frelsa ykkur frá
Vestur-Þjóðverjum. alveg á
sama hátt og við gerðum árið
1945.
Af og til í dag sagði Ceteka,
að búast mætti við því, að
fréttastofunui yrði þá og þeg-
ar lokað, en hún myndi halda
áfram sendingum fram á síð-
ustu stundu
Yfirlýsing TASS
í gærmorgun
Tass fréttastofan í Moskva
skýrði frá innrásinni í Tékkó-
slóvakíu í morgun og gaf þá
skýringu, að tékkneskir leið-
togar hefðu b.eðið Sovétríkin
ásjár vegna yfirgangs andbylt
ingarafla í landinu.
Sagði fréiiastofan, að hún
hefði fengið heimild til að lýsa
því yfir, að ilokks- og stjórnar
leiðtogar alþýðulýðveldisins
Tékkðslóvakiu hefðí farið fram
á aðstoð Sovétmanna og ann-
arra bancamanna Tékka,
bræðraþjóðinm til handa.
í yfirlýsirigúnni segir. að
andbyltingaröfl hafi vaðið uppi
í landinu og leitað samstarfs
við eriendar bjóðir sem óvin-
veittar séu EÓsíaiistum Hafi
þetta verið hættuiegt hagsmun
um Sovétrílkjanna og annarra
sósíaiistískra landa og ógnun
við friðinn í Evrópu. Þá segir
í yfirlýsine-nni a? hersveit-
irnar verði saliaðar tii baka
frá Tékkóskovakíu. þegar nær
vera þeirra sé ekki lengur nauð
synleg. Að lokum er sagt, að
þessar aðaerðir muni ekki
snerta hagsmuni nokkurs rík-
is.
Ákvörðunin um að láta til
skarar skríða í Tékkóslóvakíu,
hefur augljóslega verið tekin
á fundi miðstjórnar sovézka
kommúnistafiokksins í gær.
Stjórnarmeni. höfðu verið kall
aðir á sérstakan fund í Moskva
í gær, en margir þeirra voru
í fríi.
Sovétmenn réttlæta innrás-
ina í Tékkóslóvakíu á ná-
bvæmlega sama hátt og er her-
sveitir þeirri. bældu niður upp
reisnina í Ungverjalandi árið
1956. Þessir tveir atburðir eru
þó ekki hliðstæðir þar sem
innrásin í tmgverjalana var
gerð, er uppreisn hafði brot-
izt þar út, sn í Tékkóslóvakíu
var hins vegar allt með kyrr-
um kjörum. þegar hinar er-
lendu hersveitir ruddust inn
í landið. Árið 1956 voru Rúss-
ar einir um _ð bæia uppreisn-
ina mður. en nú hafa beir
kvatt hersve.tir annarra aðild-
arríkja Varsjárbandalagsins
með sér tii innrásar í Tékkó-
slóvakíu.
Lepparnir
„Tékkneski- leiðtogar". sem
báðu Sovétrikin um að senda
hernámslið til lands síns,
sögðu síðdeei'1 í dag, að þeir
þefðu gert bað til að koma
í veg fyrir borgarastyrjöld í
Tékkóslóvakiu að því er seg-
ir í vfirlv /u sem sovézka
fréttastofan I'ASS í Moskvu
sendi út. Þessir leiðtogar for-
dæmdu jafriframt Novotny-
stjórnina gömlu og aðferðir
hennar.
í langri áskorun til tékk-
nesku og slóvönsku þjóðarinn-
ar skora leiðtogar þessir, sem
Framhaid a Ofcs- 7.