Tíminn - 08.10.1968, Qupperneq 14

14
TIMINN
ÞRIÐJUDAGUR 8. október 1968.
MÓTMÆLI
PYamlhaM af M$. 1
stóð:
— Áskorun til veizluþega
Þýzka Alþýðulýðveldisins —
Þjóðir Tékkóslóvaikíu berjast
nú gegn gestgjöfuim yðar fyrir
frelsi, sjálfstæði og almennum
mannréttindum. Með því að
sitja veizlu innrásaraðila lítils
virðið þér baráttu þeirra.
Snúið við, það er vilji Tékka.
E'kki voru viðhöfð nein hróp
né ólæti við afhendingu þessarar
áskorunar, enda skipti lögregl
an sér ekki af hópnum, en var
við öllu búin í bílum rétt hjá.
Það var ekki að sjá að nokkur
veizlugesta léti sér segjast við
lestur áskorunarinnar, því eng
inn sneri frá fagnaðinum.
Upp úr tíu tók mótmælahóp-
urinn að leysast upp enda voru
þá allir orðnir gegnkaldir.
„HERNÁMSKOKKTEILL"
Framhald af bls. 3
liðsauka og voru þá nokkrir hand
teknir tij viðbótar. Þegar búið
var að stinga þeim inn í lögreglu-
bíl lögðust nokkrir ungir menn í
1 götuna framan við bfl'inn, en
!þeir voru umsvifalaust rifnir upp
:og lentu sumir þeirra einnig í
; lögreglubílnum. Eftir rúmlega
■ klukkustundar þjark dreifðist hóp
urinn og þeir boðsgesta sem inn
fóru undu glaðir við sitt.
Alls tók lögreglan 10 menn í
sína vörzlu og voru þeir fluttir í
fangageymslu, en sleppt eftir
stntta stund aftur.
FLÓÐ
Framhald af bls. 1
an og Austur-Pakistan hefur ver
ið rofið úr tengslum við aðra
hluta Indlands af völdum flóð
anna.
f Norður-Bihar hafa fimm
hundruð þúsund orðið að hrekj
ast burt úr heimilum sínum
vegna flóða í a.m.k. fimm Hima
laya-fljótum. Yfirvöld hafa
skýrt svo frá að vatnið nemi við
húsþök á mest öllu þessu svæði.
í flestum þorpum á þessu svæði
og íbúarnir hefðu leitað skjóls
ásamt húsdýrum sínum á hæð
ardrögum í grendinni.
Þúsundir manna eru einangr
aðir og allar bjargir bannaðar
á flóðasvæðunum og margir
leita hælis á upphækkuðum
vegum eða járnbrautarsporúm.
Uppskeran er eyðilögð og lík
húsdýra er á floti í ánum. Ekki
er vitað um afdrif þúsunda og
óttast er að tala fórnardýra flóð
anna verði há þegar öll kurl
eru komin til grafar.
ÓEIRÐIR í NÍRLANDI
Framhald af bls 1
ur hann boðið Terence O’Neill,
forsætisráðh erra N orður-f rl a nds
sem nú er í heiimsókn í Bretlandi,
til viðræðna við sig í forsætis-
ráðherrabústaðnum í London.
Það liggur ek'ki ljóst fyrir til
bvaða ráðstafana brezka rikis-
stjórnin geti tckið. Fyrir 48 ár-
um veitti brezka ríkisstjórnin
Norðun'-'frlandi sjálfstjórn í innan
ríkism'álum, en hún fer enn með
varnar- og utanríkismál bessa
landshluta.
Á laugardag efndu kaþ„i.skir í
Londonderry til mótmælagöngu í
mótmælaskyni við það, að kaþól
ikkum í Norður-írlandi er ekki
gert jafnt undir höfði og mótmæl
enduim að því er varðar húsnæðis
mál, kosningaþátttöku, atvinnu og
æðri menntun. Mótmœlaganga
þessi var bönnuð af yfirvöldum,
en þrátt fyrir það bann tóku þátt
í henni rúmlega 2000 manns, kon
ur, börn og karlmenn. Fjölmepnt
lögreglulið fékk skipun um að
dreifa göngunni og réðst það að
henni oig lét kylfurnar ganga á
fólkinu. Seinna var svo sprautað
á óeirðaseggina úr kraftmi'klucn
sprautum og mun það vera í
fyrsta sinn að slíkri aðferð er
beitt innan Stóra-B"etlands.
Sjónarvottar að átökum lögregl
unnar og kaþólikkana, þar á með
al þrír brezkir þingmenn, hafa
lýst því yfir að lögre'glumennirn-
ir hafi slegið niður gamlar kon-
ur, áhorfendur og mótrnælagöngu
menn, er lágu ósjálfbjarga á göt
unni. Eitt vitnið að atburðum
þessum segir að það hafi séð
h'vernig einn lögreglumannanna
hafi tekið gleraugun af gamalli
konu og slegið hana síðan með
kylfunni. Börn og konur tróðust
undir í átökunum og eins og áð-ur
segir meiddust a.m.k. 90 manns.
Gerry Fitt, sem er fulltrúi Bel
fast í brezka þinginu, bauð þrem-
ur brezkum þingmönnum að vera
viðstadda mótmiælagönguna í
Londonderry „svo að þeir gætu
sjálfir séð hváð væri að gerast
í Norður-írlandi. Gerry Fitt var
sjálfur sleginn niður af lögreglu
manni meðan á mótm'ælagöngunni
stóð. Brezku þingmennirnir þrír
hafa í hyggju að senda Wilson
foirsætisráðherra skýrslu um of-
beldisaðgerðir lögreglunna’r í
Londonderry, sem þeir líkja við
Ch i ca go-lögreglu n a.
Margir áhn'ifamiklir m-enn og
sjónvarpsáihorfendur víðs vegar
um Stóra-Bretland, er fylgdust
með framferði Londonderry-lög-
reglunnar, hafa ása'kað lögreglu-
mennina um að l\afa viðhaft óþanf
an rudd'askap og lfkja framferði
þeirra við rudadskap lögreglunn-
ar í Chicago við líkar aðstæður
í ágúst.
ÞAKKARÁVÖRP
Hjartans þakkir til dóttur minnar, tengdasonar og
barnabarna og allra annarra vina minna, sem heiSruðu
mig með gjöfum og heillaskeytum á 75 ára afmæli mínu
10. ágúst síðastliðinn. Lifið heil.
Jónína Guðmundsdóttir
Héraðsdal
Hjartans þakkir til allra þeirra er minntust okkar á
50 ára brúðkaupsdaginn. Guð blessi ykkur öll.
- Guðlaug og Brynjólfur
Ormsstöðum.
Innilega þakka ég öllum, er sýndu mér vinsemd á 75
ára afmæli mínu þann 15. september sl., með heim-
sóknum, gjöfum, kveðjum eða á annan hátt.
Þessum hlýja sólskinsdegi gleymi ég ekki.
Guðjón Hermannsson.
'Hjartanlega þökkum viö öllum, sem sýndu samúð og vináttu við
andlát og jarðarför
Kristiönu Magnúsdóttur,
/ frá Ólafsvík,
Sérstakar þakkir faerum við læknum og hjúkrunarliði Borgar.
spítalans.
Þórarinn Þórarinsson, Ragnheiður Þormar.
LÆKNISHÉRUÐ
Framhald af bls. 16.
hvenfa frá störfum í þessum mán-
uði og einn hinna skipuðu. Verð-
ur þá tala hinna skipuðu héraðs-
lækna komin niður í 80, sagði
Gísli. Því er þó við að bæta, sagði
hann, að sjö þeirra eru komnir
yfir 65 ára aldur, sem þýðir, að
þeir geta hætt störfum hvenær
.sem er. Útlitið er þá þannig, að
nokkkiirm veginn tryggt ástand
virðist ríkja í aðeins 23 af 57
lækni'S'héruðum landsins, eða í
40% þeirra.
Langverst er ástandið á Vest-
fjörðum og Austfjörðu'm. Á svæði
sem nær yfir Dali og Vestfjarða-
kjálkann allan eru 13 læknishéruð
er eru skipaðir héraðslæknar í
aðeins tveim héruðum. Settir lækn
ar eru í fimm héruðum og sex
héruð eru læknislaus. Á svæði
sem nær fyrir Norður-Þingeyjar-
sýslu og Múlasýslur báðar eru 12
læknishéruð og í þrem þeirra sitja
skipaðir héraðslæknar, en einn
læknanna hefur sagt starfi sínu
lausu og hættir um næstu mán
aðamót. 1 fjórum læknishéraðanna
á þessu svæði eru settir héraðs
læknar og fimm héruð eru læknis
laus.
Margt fleira athyglisvert kom
fram í erindi Gísla og verður því
gerð nánari ski'I síðar í blaðinu.
KORSKOLI
Framhald at bls. 16.
um. Kirkjukórarnir hafa hins veg
ar orðið nokkuð afskiptir í því
efni að fá nýtt fólk til eflingar
og endurnýjunar starfsemi sinni.
Er þetta eflaust fyrir ókunnug-
leika sakir og hefði eflaust margt
ungt fólk áhuga á að starfa í
kirkjuikórum og syngja kirkjutón
list ef það kynntist þessari tegund
tónlistar nánar. Skólanum er ætl
að það hlutverk að mennta nýja
söngkrafta fyrir kirkjukóra og
einnig að stuðla að því að kórn
um verði fært að flytja önnur tón
verk en sálmalög í kirkjum sín
um.
Fyrirhugaðar námsgreinar Kór
skóla safnaðanna í Reykjavík eru
raddþjálfun, heyrnarþjálfun, nótna
lestur og kórsöngur. Áætlaður
tímafjöidi á viku er 6 stundir á
tímabilinu október — maí. Meðal
kennara er starfa munu við skól
ann má nefna frá Elísabetu Er-
lingsdóttur, söngkennara, sem ný-
lega hefur lokið námi í söng og
söngkennslu í Miinchen í Þýzka
landi, og Dr. Róbert A. Ottósson.
Kennslan mun fara fram í húsa
kynnum Æskulýðsráðs Reykja-
víkur og skulu væntanlegir nem
endur koma þangað til viðtals.
Stúlkur kl. 6.30 á miðvikudag og
piltar kl. 6.30 á fimmtudag Allar
uppiýsingar um skólann veitir
Hrefna Tynes á skrifstofu Æsku
lýðsráðs Reykjavíkur og í síma
13726 eða 15937.
en veitingahúsið tekur 70 til
80 manns í sæti. í verzluninni
sem rekin verður samhliða veit
ingahúsinu, verður eftir því sem
hægt er seldur tilbúinn matur.
Verzlunin skiptist í tvær deild
ir, beikondeild og mjólkurvöru
deild með smjöri. Velta beggja
fyrirtækjanna í London og
Manchester, nemur nú rúmum
15 milljónum ísl. króna á ári.
— Við reynum ekki að selja
mikið magn, segir Robert Jörg
ensen forstjóri — heldur litla
skammta, eins marga og hægt
er, og á þann hátt verður kom
izt hjá árekstrum við brezku
verzlunarfyrirtækin.
Auk beikon- og smjördeild
anna verður seldur ostur og
djúpfrystar vörur, ennfremur
danskt fuglakjöt tilbúið í pott
inn, og danskar niðursuðuvör-
ur.
I Þ R Ó T T I R
Framhald af bls. 12
uðu 2 mörk hvor. Markvarzla Ein-
ars H. var mjög góð.
Iljá Fram vakti Gunnlaugur
mesta athygli. Sýni Gunnlaugur
fleiri leiki á borð við þennan, þarf
hann ekki að óttast um landsliðs-
sæti sitt. Hann skoraði 5 mörk.
.Tafnbezti leikmaður Fram er
iirugglega Si’gurbergur Sigsteins-
son og hann skoraði 3 mörk. —
Björgvin Inumiaðui' skoraði 3
mörk, Sigurður E. og Gylfi J.
2 mörk hvor. Athygli vekur, að
Ingólfur Óskarsson komst ekki á
blað í þetta sinn!
Þetta var jafnasti leikur
Reykjavíkurmótsins s.l. sunnudags
k'völd og sá ieikur, sem var mest
spennandi. Dómarar voru Magnús
V. Pétursson og Valur Ben. og
dæmdu vel.
— alf.
ÍÞRÓTTIR
Framhald af bls. 12
svo, að Fram-stúlkurnar unnu 9:3
en í hálfleik var staðan 4:1, Mörk
Fram: Sylvía, Geirrún og Þórdís
2 hver, Halldóra, Ósk og Guð-
björg 1 hver. Mörk Ármanns: Sig
ríður Kjartansd., Sigríður Rafns
dóttir og Hildur 1 hver.
— alf.
FOOD CENTRE
Framhald ai bls 16
fyrir, að um ein og hálf millj
ón gesta muni sækja þessarí
verzlanir og veitingahús ár-!
lega.
í Glasgow verður aðallega'
borið á borð smurt brauð, og i
þar verður einnig hægt að fá |
hið fræita dan.'iL’a kalda hoi'ð“ i
I Þ R O T T I R
Framhald af bls.. 12
Mörk KR: Karl 8, Hilmar 3, Sig
mundur og Árni 2 hvor Sig. Ó.,
Steinar og Geir 1 hver. Mörk Ár
manns: Guðmundur og Björn 3
hvor, Rúnar 2 og Ástþór 1.
MAÐUR OG KONA
Framhald aí 8 síðu
Hann er alltaf of snaggaralegur,
reynir að ná skoplegum tilburð-
um en ýkir og gerir úr Hallvarði
hálfgert skrípi með fyrirgangi sín
um og kátlegu írafári. Þarna hefði
þurft meiri aðgætni.
Grím meðhjálpara, sem ætíð
hefur verið sérstætt hlutverk og
skýrt, jafnvel frá hendi söguhöf-
undar, leikur Steindór Hjörleifs-
son, sá reyndi og S'njalli leik-
ari, en hvernig sem á því stend-
ur þregzt honum að verulegu
leyti bogalistin. Hann minnir
helzt á refíufígúru, og i notkun
biblíutilvitnana ofleikur Steindór
mjög og gefur þeim ekki nógu
eðlilegan blæ. Meðhjálparinn verð
ur smálegt gortmenni, heimsku-
legur og rígmontinn um of. Hann
gæti verið miklu eðlflegri og trú-
legri og nær manngerð. sem vissu
lega var til. Ilið sama má segja
um leik Kjartans Ragnarssonar í
hlutverki Egils meðhjálparasonar.
Leikur þeirri feðga hlýtur að sam
hæfast. þvi að hlutverkin eru sam
tvinnuð, og fábjánalegur fyrir-
gangur, stampasteypa og heimsku
látbragð Kjartans nær engn átt.
Egill er og á að vera miklu lífs-
trúrri persóna og í betra sam-
ræmi við þá tíð og tízku. sem leik
urinn helgast. Það er sem bessir
leikendur og lclkstjóri hafi ekki
-Kp.t't sér þetta ljóst og líti á þessa
lífsmynd sem algera skrumskæl-
ingu, af því að hún er gerólík
því, sem menn þekkja nú.
Fyrir þetta verður misræmi og
brotalöm á sýningunni. Annars
vegar er hinn lífstrúi og tízku-
rétti manngerðarleikur Brynjólfs
og Ingu og fleiri leikara, en áður
en varir er farið að leika refíu
af manngerðum, sem áður lifðu
eðlilegu lífi í samræmi við tíðar-
anda, upplag og aðstæður.
Loks er að minnast á sviðið.
Þar hefur Steinþór Sigurðsson
þnn einu sinni gert haglega smíð
af hugkvæmni sinni smekkvísi og
kunnáttu. Honum tekst undravel
að koma baðstofunni fyrir og
gefa iitla sviðinu í Iðnó stóran
svið og vídd, meðal annars með
því að skásetja baðstofuna. AK.
HÓPRANNSÓKNIR
Framhald at ois 3
í höfuðdráttum mun rannsóknar-
starfsemi á vegum Hjartavernd-
ar verða hagað þannig:
Á tímabilinu 1. október 1967
til 1. okt. 1968 hefur verið rann-
sakaður þriðjungur aldursflokka
þeirra karlmanna, sem fæddir
eru 1907, 1910, 1912, 1914, 1916,
1917, 1918, 1919, 1920, 1921, 1922,
1924, 1926, 1928, 1931 og 1934
samkvæmt þjóöskrál. desember
66 og höfðu búsetu á Reykja-
víkursyæðinu, en þar er átt við
Reykjavík, Hafnarfjörð, Kópavog,
Bessastaðahrepp, Garðahrepp og
Seltj arnarneshrepp.
1. okt 1968 til 31. ágúst 1969
verður gei'ð sams konar rannsókn
á konum á Reykjavíkursvæðinu.
1. september 1970 til 31. ágúst
1971 verða rannsakaðir að nýju
flestir þcir hópar, er rannsakað-
ir voru í 1967—1968 rannsókn-
inni og - að auki annar þriðjung-
;ur 'sömú árganga iíl samahbúrð-
ar. .......
1. september 1971 til 31. ágúst
1972 verður gerð sams konar
rannsókn á konum o.s.frv.
Þannig verður fylgt eftir ár-
göngum eins lengi og þurfa þyk-
ir. í fyrsta áfanga verður rann-
sakaður þriðjungur hvers aldurs-
flokks, en gert er ráð fyrir, að
allur aldursflokkurinn verði rann
sakaður í áföngum.
1. september 1969 til 31. ágúst
1970 verður aðallega rannsakað
fólk utan Reykjavíkursvæðisins.
Verður reynt að framkvæma þær
ra'nnsóknir í heimahögum þátttak
enda. Nánari áætlun um þær rann
sóknir birtast síðar. Svipaðar rann
sóknir verða síðan endurteknar á
þriggja ára fresti,
A næstu mánuðum mun fara
fram úrvinnsla gagna 1. áfanga
hinnar kerfisbundnu rannsóknar.
Bráðabirgðatölur frá rannsókn
j karla sýna, að 4—5% þeirra, sem
j voru yfir 40 ára, voru með dulda
I sykursýki eða veikir af þessum
' sjúkdómi. 6—7% voru með hækk
iðan blóðþrýsting, án þess að vita
aí þvi og ca. 2% með byrjunar-
: stig gláku blindu, auk annarra
kvilla.
Offita er - algengari hér en á
Norðui'löndum, t.d. reyndust 45—
50 ára karlmenn i Reykjavík vera
um 5 kg þyngri en karlmenn á
sama aldri í Eskilstuna í Svíþjóð.
Geta má þess, að líkamshæðin er
svipuð í báðum hópunum.
Þessa sjúkdóma, sem nefndir
voru, er alla hægt að bæta eða
lækna. Er búizt við að finna svip-
aða sjúkdóma í kvennahópnum,
og auk þess einkénnalausa þvast
færasýkingar í 10. hverri konu og
blóðleysi í allt að 5. hverri konu
í yngri aldurshópum, ef marka
má erlendar rannsóknir. En t.d.
þvagfærasýking getur á hljóðan
hátt og einkennalaust borizt upp
í nýru og valdið alvarlegum sjúk-
dómi. h
Mikilvægt er, að helmingur eða
meir þeirra sjúkdómstilfella, sem
fundust meðal karla, voru áður
óþekktir og höfðu því enga með-
ferð fengið. en nú er hægt að
bcita árangursríkum lækningaað-
ferðum við flesta þessa sjúkdóma.