Vísir - 27.07.1977, Blaðsíða 11

VISIR Miövikudagur 27. júli 1977.
11
„Fannst einfaidiega kominn tlmi til aö breyta til” segir Jón Sigurösson, sem nú hefur veriö ráöinn aö
Járnblendifyrirtækinu. Mynd: EGE
En hvaö meö manninn bak viö
embættismanninn? Hvaö gerir
hann i fristundunum?
Jón segir að hann lesi talsvert I
fristundum sinum, hann dytti aö
húsi sinu og fleira i þeim dúr, en
segist á hinn bóginn ekki vera
hertekinn af neinum timafrekum
áhugámalum. Golf eöa laxveiöi-
túrar eru ekki eitt af þvi sem
hann leggur fyrir sig.
Segist Jón hafa þaö mikiö aö
gera i sambandi viö sitt starf, aö
það bjóöi ekki uppá miklar fri-
stundir.
Jón er fæddur i Reykjavik, og
uppalinn þar.
Hann er kvæntur Bergljótu
Jónatansdóttur, og er hún einnig
úr Reykjavik, og eiga þau þrjú
börn. t
Til viðbotar þvi sem sagt var
hér á undan, má geta þess að Jón
hefur nokkrum sinnum skrifað i
blöð um ýmislegt sem honum
hefur legið á hjarta. „Ég geri það
nú eiginlega sjálfum mér til geö-
verndar” segir Jón, „þegar mér
finnst ósanngirnin keyra um þver
bak!”
„Nei, ég hef aldrei haft hug á
þvi að leggja pólitikina fyrir
mig”, segir Jón, „en þaö márþdi
eiginlega segja, aö þaö sé bæðf
synd og skömm, aö embættis-
menn meö reynslu úr embættis-
mannakerfinu fari ekki út I póli-
tik. Það er of litið um, aö menn
flytji meö sér reynslu af öörum
sviðum þjóölifsins inn i stjórnar-
málin”.
—AH
ráöinn aðalframkvæmdastjóri Is-
lenska járnblendifélagsins frá og
með fyrsta nóvember næstkom-
andi.
Jón segist telja þaö æskilegt, aö
menn afli sér nýrrar reynslu, og
takist á viö ný og ný verkefni, i
staö þess að sitja of lengi i sama
starfinu.
Kveðst hann hafa unnið i Fjár-
málaráöuneytinu allt frá þvi 1966,
aö undanskildum tveim árum.
En af hverju freistar járn-
blendið hans, eru ekki fyrirsjáan-
legir miklir erfiðleikar á þeim
markaði, og er þetta ekki mjög
umdeilt fyrirtæki hér heima?
„Ég tel nú aö þaö sé ekkert
varið i fyrirtækið, nema ég fái
eitthvað að glima viö”, segir Jón.
„Hér er um aö ræöa mjög
stóra fjárfestingu,
sem rikið ræöst i, og
hún er mjög umdeild. En
lýðræðisleg ákvöröun hefur veriö
tekin, og mitt hlutverk er þá aö
reyna að koma þvi til leiðar aö
fyrirtækiö veröi eins aröbært og
kostur er. En mörg vandamál
veröur eflaust viö aö fást”.
Þar sem Jón þekkir mörgum
öðrum betur störf og skipulag
rikiskerfisins, báknis-
ins, þá spyrjum viö hann
álits á útþenslu . þess
og fleira sem þvi við-
kemur.
Jón kveðst ekki vera svo viss
um að bákniö hafi þanist eins
mikiö út eins og margir vilji vera
láta, án þess þó aö hann hafi
kannað þaö sérstaklega. Þær
auknu fjárfúlgur sem rikið hefur
yfir aö ráöa, fara aö sögn Jóns aö
minnsta hluta til aö auka bákniö
sjálft. Fyrst og fremst er um að
ræða millifærslur milli Péturs og
Páls, það er verið að færa fjár-
muni milli manna.
„Réttlætiö, sem Alþingi er sl-
fellt aö reyna aö komast eins
nálægt og unnt er, er meöal
annars fólgið i þvi aö svara hinum
misjöfnu þörfum hvers og eins
þjóðfélagsþegns” segir Jón. „Og
hvort við gerum mikiö eöa litiö
fyrir hvern einstakling, og aö
hvaöa marki reynt er aö mæta
þörfum hans I einstökum
atriðum, ræöur rikisumsvif unum.
Þau fara aö nokkru leyti eftir þvl
hversu langt viö viljum ganga I
þessa átt.
Jón Jónsson á Grettisgötunni
þarf á einhverri séraöstoð aö
halda, eöa konan hans, eöa börnin
hans, eða ef til vill þau öll. Þeirra
aðstæður eru ef til vill gjörólikar
aðstæðum allra annarra, en allar
þessar sérástæöur gera mál
þeirra flóknara og umfangsmeira
fyrir samfélagið.
Jón Sigurösson segir enn-
fremur, aö sér viröist, aö flestir
séu sammála um þaö, aö minnka
skuli rikisbáknið, en enginn
treysti séf- hinsvegar til þess aö
skera niöur þaö sem rikið fæst
við.
Sem dæmi um þetta, telur Jón
að megi nefna skattafrumvarpiö,
sem ótvirætt gekk I þá átt aö ein-
falda skattlagninu, en ekki náöist
samstaöa um þaö, og framvarpiö
dagaöi upp sem kunnugt.
Talið barst aö eftirfarandi texta
úr bók Laxness, Innansveitar-
króniku, sem blaöamaöur sá
hanga uppi á vegg og Jón taldi
e.t.v. eiga viö i þessu sambandi:
"t>vi hefur varlð haldlð fraa
að islendingar beygi aig litt
fyrlr skynsaaleguB rökua,
fjiraunarðkuB varia heldur,
en þó enn.siður
fyrir rökus trúarinnar.
en leysi vandraði sin neð þvi
að stunda orðheingi1shátt
og deila um tltllngaskít
sem ekkl kemur máXlnu viö,
en veröi skalflngu Xostnir
og setji hXJóða
hvener sem koaið er að kjarna sílsins."-
Haraldur Blöndal
skrifar og segir að
verðhœkkanir á áfengi
séu besti mœlikvarðinn
á verðbóiguna: „Þar
er verðhœkkunin ekki
falin eða greidd niður
eins og vitlausasta
nefnd landsins hefur
lagt til með
rafmagnsverðið. ,
V '
Þvi hefur veriö haldiö fram,
aö veröbreytingar á áfengi og
tóbaki séu einna auðveldasta
dæmið, sem almenningur getur
reiknaö til þess aö vita hver
veröbólgan er. 1 landi þar sem
öll meöferð áfengis er i pukri,
þykir auövelt aö hækka áfengi,
þvi aö enginn þorir aö mótmæla
þeirri hækkun án þess aö fá i
staöinn tiltal fyrir andúö á bind-
indi.
Tveir
sam
Þessi bóndi var mikill stuðn-
ingsmaður samstjórnar Sjálf-
stæöismanna og Framsóknar.
Aðalröksemd hans var sú, að á-
fengihækkaöi ekki I veröiá tim-
um helmingaskiptastjórnarinn-
ar. Frá 18. mai 1950 til 19. mai
1955 hækkaöi brennivin ekki i
verði, enda var þá litii verö-
bólga i landinu.
Það þarf ekki að fara mörgum
orðum um þaö, að núverandi
samstjórn Sjálfstæöismanna og
Framsóknar hefur ekki tekist
aö endurtaka afrekiö frá 1950-
1955. Bóndinn, vinur minn, er nú
kominn á eftirlaun, og hann tel-
ur þessa stjórn eina verstu
stjórn, sem hann muni eftir.
Dæmi um óðaverð-
bólgu
Si'felldar veröhækkanir á á-
fengi og tóbaki er aðeins dæmi
um þá óöaveröbólgu, sem rikir i
landinu. Þar er veröhækkunin
hins vegar ekki falin eöa greidd
niöur meö erlendum lánum,
eins og vitlausasta nefnd lands-
ins hefur lagt til með rafmagns-
verö.
Almenningurtekurhins vegar
miö af áfengisveröinu, enda er
Spánarferðum taliö það helst til
gildis, aö þar fæst áfengi á vægu
verði.
Áriö 1934 kostaöi ein flaska af
áfengi eina krónu. 1 dag fást
tveir dropar fyrir sama verö.
Áfengi og Fram-
sóknarstjórn
Meöan viðreisnarstjórnin var,
hækkaöi áfengi ekki mjög ört.
Þó fannst mörgum nóg um, og
ágætur bóndi, mikill Fram-
sóknarmaöur, taldi þaö stjórn-
inni helst til foráttu, hversu hún
væri lin i baráttu gegn verð-
bólgu og brennivinshækkunum
þar meö.
Og siaukin skattheimta
íslendingar hafa minnkaö
reykingar sinarum tuttugu tonn
á þessu ári. Tekjur rikissjóös
minnkuöu sem þessu nemur.
Svar reiknimeistaranna var
einfalt. Tóbak var hækkað sér-
staklega til þess aö vinna upp
minnkandi tóbaksneyslu. Eng-
inn þorir að mótmæla hækkun-
inni — vegna skaðsemi tóbaks.
Menn átta sig ekki á þvi, aö hér
er verið aö beita sömu aöferöum
og viö ..skattalækkunina” I vor.
Rikissjóöur hefur siöur en svo
..*
dropar kosta það
flaskan 1934
m
dregið úr útgjöldum vegna
þeirrar lækkunar, heldur eru
skattarnir ýmist hækkaöir á
öörum eöa innheimtir eftir
leynilegum l^öum, sem ekki
sjást I fljótu bragöi.
Tóbak og áfengi al-
mennar neysluvörur
Það er margreynt, aö eftir-
spurn eftir tóbaki og áfengi er
slik.að verölag hefur litiláhrif á
neyslu þeirra. Og menn gera sér
svo glögga grein fyrir ,,nyt-
.semi” þessara vörutegunda, aö
sigarettur eru notaöar sem
gjaldmiöill, þegar mynt viö-
komandi lands er rúin öllu
trausti.
Menn hætta hvorki aö reykja
né drekka, þótt vin og tóbak
hækki i verði. Margir nota
hækkunina að visu sem átyllu til
sliks, en raunveruleg ástæöa til
bindindis er allt önnur.
Tóbak og áfengi eru hins veg-
ar almennar neysluvörur, og
teljast á flestum heimilum jafn-
sjálfsagöur hlutur og t.d. smjör
eöa nautasteik.
Verða tilefni kaup-
krafna
Og þar sem menn hætta ekki
að reykja eöadrekka við verö-
hækkanir Matthiasar t gefur
auga leiö, aö menn leita ann-
arra ráöa tilþess aö mæta þeim.
Sumir fara aö brugga eða leita
eftir smyglurum tii þess aö fá
þessar vörur á viöráöanlegu
verði.
Þaö eru hins vegar tlma-
bundnar ráöstafanir og fyrr eöa
siðar veröur niöurstaöan sú
sama: viðkomandi sér, aö kaup
hans er of lágt.
Hér er ekki rætt um
alkóhólista
NU er rétt aö undirstrika þaö
radcilega,aö hér er ekkirætt um
alkóhólista, heldur yfirgnæfandi
meirihluta almennings, sem
neytiráfengissér tilánægjuog i
menningarskyni. Þaö er vegna
þessa fólks sem áfengi er yfir-
leitt leyft i landinu. Þaö veröur
þvi aö ræða áfengismál út frá
sjönarmiðum þessa fólks og
hagsmunum þess.
Til nánari skýringar skal á
þab bent, aö alkólhólistinn eyðir
öllu sinu fé til áfengiskaupa.
Aimenningur óskar hins vegar
eftir þvi að búa viö slik kjör aö
hófleg áfengisneysla sé honum
möguleg.
Græða á verslunar-
mannahelginni
NU fer mesta ferðahelgin i
hönd. Reynslan hefur kennt al-
menningi og rikisstjórn, aö
mörgum þykir gaman aö hafa
smáhressingu meö i feröinni til
þess aö skola niöur feröarykinu,
ekki sist vegna þess aö þaö
verðurfriá mánudaginn. Vitan-
lega fara flestir vel meö þaö og
valda litlum vandræöum.
Þaö þurfti ekki mikla for-
sjálni til þess aö vita, aö rikis-
stjórnin vildi fá sinn hlut af
ferðagleði almennings. Verö-
hækkunin á áfengi og tóbaki var
þvi löngu timasett — þaö var
einungis beöið eftir nýjum töl-
um til aö selja eftir.
Núverandi samstjórn sjálfstæöismanna og framsóknarmanna hefur ekki tekist aö endurtaka afrekiö
frá 1950 til 1955