Vísir - 13.10.1977, Blaðsíða 10

10
VÍSIR
utgefandi: Reykjaprent hf. i
Framkvæmdastjóri: Davíö Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guð-
mundur G. Pétursson.
Umsjón meö Helgarblaöi: Arni Þórarinsson.
Blaöamenn: Anders Hansen, Edda Andrésdóttir, Elias Snæland Jónsson, Guðjón
Arngrimsson, Jón óskar Hafsteinsson, Kjartan L. Pálsson, AAagnús Olafsson, Óli
Tynes, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson. iþróttir: Björn Blöndal, Gylfi
Kristjánsson. Ljósmyndir: Einar Gunnar Einarsson, Jens Alexandersson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. Askriftargjald kr. 1500 á mánuöi
Auglýsingar: Siöumúla 8. Símar 82260, 86611. innanlands.
Afgreiösla: Stakkholti 2-4 sími 86611 Verö i lausasölu kr. 80 eintakiö
Ritstjórn: Síöumúla 14. Simi 86611 7 línur Prentun: Blaöaprent hf.
Þrœtubók í
skólablaðastíl
Seölabankavaldiö, sem svo hefur veriö nefnt, er al-
gengt og nokkuð vinsælt umræðuefni í stjórnmálum að
því er viröistTEngu er líkara en stjórnmálamenn, bæöi
þingmenn og ráðherrar, horfi til Seölabankans með
nokkurri minnimáttarkennd, og sumir þeirra sýnast
jafnvel kikna í hnjáliöunum, er talið berst að þessu
musteri peningapólitíkurinnar.
Stundum litur svo út, aö stjórnmálaflokkarnir velji
ekki aðra menn til aö fjalla um Seðlabankann og pen-
ingapólitíkina en þá sem minnst skynbragð bera á efna-
hagsmál og stjórnsýslu. Þegar málum er þannig skipað
er ekki nema von, að sumt gangi úrskeiðis í þjóðarbú-
skapnum.
Upp á síðkastið hefur staðið yfir allhörð en um leið
nokkuð sérstæð ritdeila milli forystumanna annars
stjórnarflokksins og stærsta stjórnarandstöðuflokksins.
Deiluefniðer Seðlabankabaldið, en skrifin eru fremur í
ætt við skólablaðastíl en rökræður forystumanna í
stjórnmálum, sem kunna eiga nokkur skil á stjórnsýslu
og efnahagslegum lögmálum.
Þessi deila er bæði gömul og ný og snýst helst um það
hvort Seðlabankinn heyri undir ríkisstjórnina eða teljist
vera sjálfstætt ríki í ríkinu. Svo undarlega bregður við,
að viðskiptaráðherrar og talsmenn hans á hverjum tíma
afneita alltaf Seðlabankanum og telja hann algjörlega
óháðan boðvaldi ríkisstjórnarinnar, nema í þeim tilvik-
um, að bankastjórastólar losni.
Fyrir nokkrum árum ákváðu bankastjórn og bankaráð
Seðlabankans að reisa mikið hús á umdeildum stað i
borginni. Ritstjórar Timans réðust þá all heiftarlega að
Lúðvík Jósepssyni, er þá var viðskiptaráðherra, og
kröfðust þess að hann beitti ráðherravaldi sínu til þess
að stöðva þessa framkvæmd.
Ritstjórar Tímans bentu þá réttilega á, að Seðlabank-
inn heyrir lögum samkvæmt undir viðskiptaráðherra og
og er rétt og skyIt að sjá svo um að stefna rikisstjórnar-
innar nái tilgangi sínum. Ritstjórar Þjóðviljans, er tóku
upp vörn fyrir þáverandi viðskiptaráðherra, fullyrtu á
hinn bóginn að bankinn starfaði í einu og öllu á eigin
ábyrgð og viðskiptaráðherra gæti með engu móti hlutast
til um ákvarðanir bankastjórnarinnar.
Nú stendur yfir önnur deila svipaðs eðlis, nema hvað
ritstjóri Timans flytur nú varnarræður viðskiptaráð-
herra. Það blað hefur haldið þvi fram, að Alþýðubanda-
lagið stjórnaði efnahagsmálum þjóðarinnar ásamt með
Sjálfstæðisflokknum og Alþýðuflokknum þar eð þessir
flokkar en ekki Framsóknarflokkurinn ættu fulltrúa í
bankastjórn Seðlabankans.
Ritstjóri Timans er nú þeirrar skoðunar, að Seðla-
bankinn lúti alls ekki boövaldi viðskiptaráðherra og ríkis
stjórnin ráði nákvæmlega engu um peningapólitíkina í
landinu. Og aðstæður ritstjóra Þjóðviljans hafa einnig
breyst, því að nú benda þeir réttilega á, að Seðlabankinn
á lögum samkvæmt að vinna að framgangi stjórnar-
stefnunnar á hverjum tíma.
Þannig fara stjórnmálaumræður fram á islandi. Dag-
legir talsmenn Framsóknarflokksins og Alþýðubanda-
lagsins eru alls ekki einir um þennan skólablaðastíl í rök-
ræðum, þó að dæmi hafi verið tekið af þeim. Kjarni
málsins er sá, að menn geta ekki gert sér nokkra von um
að landinu verði stjórnaðaf sæmilegri skynsemi meðan
stjórnmálaumræður eru á þessu stigi.
Kjósendur hafa alltof lengi látið bjóða sér lágkúru af
þessu tagi, og það á rð meira og minna leyti við alla
flokka. Flokksblaðafjölmiðlunin hefur vissulega átt
nokkurn þátt í því, að almennri gagnrýni á stjórnmála-
menn hef ur ekki verið komið við. En á því er nú að verða
breyting, og kjósendur þurfa að fylgja á eftir með því
að hafna hinni hefðbundnu skólablaðaþrætubókarlist.
Fimmtudagur 13. október 1977.
C Elías Snæland Jónsson7blaðamaður skrifar: ^
V ------y ---------'
Sfendur verkfall opinberra sfarfsmanna lengi?
— krafan um endurskoðunar- og verkfallsréft á samn-
ingstímanum erfiðari þröskuldur en launaliðurinn
Verkfall opinberra starfs-
manna varð staðreynd aðfaranótt
þriðjudagsins, og bendir ekkert
til þess, að það leysist næstu
daga. Deiluaðilar virðast mjög
fastir á sinni afstöðu. Biliö á milli
þeirra er að visu ekki sérlega
mikið hvað launaliðinn varðar en
hins vegar er grundvallarágrein-
ingur um endurskoðunarrétt á
launalið væntanlegs samnings á
samningstimabilinu, og ýmis
önnur atriði eru óleyst.
Hvorugur aðilinn virðist á þess-
ari stundu reiðubúinn að slaka til,
og vérður þvi ekki séð, að viðræð-
ur hefjist að nýju næstu daga
nema til komi frumkvæði frá
sáttanefnd.
Áhrifum verkfallsins hefur It-
arlega verið gerð skil I fréttum
Visis, og verður svo áfram
næstu daga. Um þá hlið málsins
verður þvi ekki fjallað hér.
Hins vegar er þvi ekki að neita,
að margir eru i nokkurri óvissu
um, hvernig samningamálin
standa efnislega. A hverju
strandaöi? Hvað hafa aðilar i
reynd boðið?
Almenningur er ekki slst I
óvissuum þessiatriði vegna þess,
að deiluaðilar hafa notað mis-
munandi forsendur við útreikn-
inga sina. Óllkar fullyrðingar um,
hvað boðið hafi verið, hafa þvi
eðlilega ruglað marga.
Forsaga málsins
Aður en farið er beint út i þau
atriði nánar, er rétt að minna á
nokkur atriði i forsögu málsins.
A sibasta ári, nánar tiltekið frá
1. april, var gerður nýr kjara-
samningur milli BSRB og fjár-
málaráðherra. Samkomulag var
um, að honum mætti segja upp
þannig, að hann félli úr gildi 1.
júli á þessu ári. Jafnframt var
samkomulag um, að frá og með
sama tima myndu ákvæði nýrra
laga um kjarasamninga Banda-
lags starfsmanna rikis og bæja
taka gildi, en samkvæmt þeim
fengu opinberir starfsmenn innan
BSRB takmarkaðan verkfalls-
rétt.
A þingi BSRB i október i fyrra
var samþykkt að segja samn-
ingnum upp i samræmi
við ofangreint, og tekin ákvörð-
un um meginkröfur i kom-
andi samningnum. Kröfu-
gerð bandalagsins var siðan lögð
fram i mars siðastliðnum. Við-
ræður hófust nokkru siðar, en i
júni var þeim frestað fram i miðj-
an ágúst vegna þeirrar óvissu,
sem rikjandi var i samningamál-
um Alþýðusambands Islands.
Timinn var m.a. notaður til að
gera samanburð á kjörum opin-
berra starfsmanna og sambæri-
legra hópa á almenna vinnu-
markaðinum.
Viðræður voru siðan teknar upp
að nýju 23. ágúst og stóðu, með
hléi a meðan atkvæðagreiðslan
Viðskipti eins og venjulega
Um Alþingi og alþingis-
menn hef i ég sagt og skrif-
að margt svart — og þar af
leiðandi allt rétt og satt.
Alþingi hef i ég nef nt stíuna
miklu við Austurvöll og
markaðstorg ræfildóms,
þingmenn fégráðugar lið-
leskjur, líkamninga með-
almennskunnar, kjarklaus
stéttaþý.
Jónas Kristjánsson og
Davíð Oddsson
Ýmsir ekki ómerkir menn hafa
tekið i sama streng og sumir þó
hnykkt allmiklu betur á. Þannig
hefir Jónas Kristjánsson ekki hik-
að við að stimpla þinglaunaliðið
ótlnda bófa upp til hópa, án þess
að nokkurri manneskju yrði úr
vegi að hreyfa andmælum. Opin-
skáastur — og orðdjarfastur —
mun þó Davið Oddsson hafa ver-
ið, enda byggir hann á nánum
kynnum og persónulegri reynslu
sem þingfréttaritari um árabil:
„Bullurnar eru hreint ótrúlega
margar I ekki fjölmennari hóp”,
segir hann I „VIsi” hinn 17. júli
OVINSÆLAR
ATHUGANIR
Jón Þ. Árnason
skrifar um Alþingi ,
og segir m.a., að
verðbóigan sé ekki í
neinni teljandi
hœttu, ekki heldur
fjórmólaóreiðan og
náttúruránskapurimv
sl., og skýrir frá þegjandi sam-
komulagi, sem hann og kollegar
hans hafi talið sér óhjákvæmilegt
að gera, og kjarni þess hafi verið,
„að þú þegir yfir minum bullum
og ég þegi yfir þinum”.
Allir þögðu, enginn hristi
höfuð
Engum datt heldur i hug að
bera brigður á, að Davið greindi
samviskusamlega frá. Allir
þögðu, enginn hristi höfuð. Ekki
hvarflar heldur að mér að gera
tilraun til þess að draga úr
áhrifamætti orða nefndra
kunnugleikamanna, og myndi
hiklaust gripa til slikra lýsingar-
nafnorða, ef Alþingi væri skipað
fulltrúum ASÍ og VSI elleger
marxtrúuðum sóslalistum ein-
göngu. Fullvist má og telja að álit
þjóðarinnar á löggjöfum sinum sé
svona almennt og viðtekið að á-
móta kraftyröi eigi rétt á sér.
Ótindir bófar og bullur eru
vissulega ófagrar einkunnir, sem
sérhver ærukær manneskja
myndi hafa svarað með málsókn
og miskabótakröfum. Ekki hátt-
virtir alþingismenn. Þeir töldu
það vonlaust. Fyrir þvi má ætla,
að þeir telji ekki of nærri sér
höggvið, vitnisburðurinn rétt-
mætur og þess vegna vitalaus.