Vísir - 18.01.1978, Blaðsíða 11

VTSIB Miðvikudagur 18. janúar 1978
11
HJÁLPARSTÖÐ FYRIR DÝR KOMIÐ Á FÓT í HÚSNÆÐI DÝRASPÍTALANS:
„ Veitum dýrum aðhlynningu
og dýravinum upplýsingar"
„Undirtektir hafa verið góðar
og nóg að gera bæði við það að
veita dýrum aðhlynningu og
veita mönnum, sem eiga dýr
upplýsingar”, sagði Sigfrið Þór-
isdóttir dýrahjúkrunarkona i
samtali við Visi en nýlega hefur
stjórn Dýraspitaia Mark Wats-
ons ákveðið að opna hjálparstöð
fyrir áýr I héiicti ipiUlMi vi*
Fáksvöll i Viðidal við Vatns-
veituveg.
Ákvörðun um opnun hjálpar-
stöðvarinnar var tekin eftir að
formaður stjórnar spitalans
hafði gert grein fyrir margra
mánaða viðræðum við þá aðila
er þessi mál heyra undir um
ráðningu dýralæknis við spital-
■■■. Litiil áraagur befur.orðið
Hjálparstööin var opnuð fyrir rúmri viku og fólk er
f Ijótt að bregða við og koma með dýrin til hjúkrunar.
Á myndinni er Sigfríð Þórisdóttir að meðhöndla einn
//Sjúklinginn". Vísismynd JEG.
af þeim viðræðum að þvi er seg-
ir í frétt frá stjórn Dýraspltala
Watsons. Dýrahjúkrunarkona
hefur verið ráöin til aö veita
hjálparstöðinni forstöðu.
Stöðinni hafa verið settar eft-
irfarandi reglur til að starfa eft-
ir:
Að veita skyndihjálp við sjúk
dýr þar til þau komast undir
læknishendi.
Að annast þjónustu við hesta,
þ.á.m. afnot af röntgentækjum
spitalans.
Að hafa með höndum móttöku
og umönnun dýra sem hafa
villst frá heimilum sinum.
Að sjá um leit að heimilum
fyrir heimilislaus dýr.
Að rannsaka kvartanir vegna
illrar meðferðar á dýrum.
Þá mun stöðin vinna i nánu
sambandi við lögreglu og dýra-
verndunarfélög vegna slysa
sem dýr valda.
Hjálparstöðin verðuropin alla
virka daga kl. 1-6 og siminn þar
er 76620.
Að sögn Sigf'riðar hafa þeir
„sjúklingar” sem komið hefur
verið með til meðferðar ekki
verið alvarlega veikir. Það sem
hrjáir dýrin eru helst smá-
skurðir og graftarkýli. Sagði
Sigfriður að hún gerði það sem
hún gæti annars væri fólki visað
til dýralæknis ef mikið væri að.
Nokkuð er um það að hvolpaeig-
endur hafi haft samband við
stöðina og beðið hana að hafa
milligöngu um að losa þá viö
hvolpana ef eitthvert fólk heföi
áhuga á að eignast hvolp.
Sigfrið sagði að hún væri með
hvitan kött i vanskilum og vildi
beina þvi til eigandans að hafa
samband viö stöðina. — KS
Hjálparstöðin er með hvftan kött í vanskilum. Hann er
hér í góðum félagsskap en eigandinn er beðinn að hafa
samband við stöðina. Vísismynd JEG.
HVAÐ ER ISLENSKT MÁL?
Því vil ég helst svara svo:
íslenskan á hverjum tima er
það mál, sem hljómar af vörum
fólksins i landinu, i allri þeirri
fjölbreytni, sem má rekja til
einstaklingseinkenna, sveitar-
brags og lifshátta.
Þarna er íslenskan í
bókaskápnum
Ég veit að sumir mótmæla
þessari skilgreiningu. Þeir
viðurkenna ekki, að „rétt mál”
sé fjölbreytt eins og einstakl-
ingarnir sem tala það. Þeir fall-
ast ekki einu sinni á þá islensku,
sem er „best” og „fegurst” töl-
uð nú á dögum. Þeirra sanna is-
lenska er sú, sem þeir halda að
hafi verið töluð upprunalega, i
einhverri óskilgreindri fyrnd.
Þeirra óskadraumur er sá, að i
þessari þokukenndu forneskju
hefði þessi gullaldarislenska
verið fest á bækur. Svo mundu
þeir vilja gefa þessar bækur út
og stinga þeim inn i alla bóka-
skápa landsins og segja svo:
Þarna er islenskan, inni i bóka-
skápnum. Þá væri eftir þrautin
þyngri að láta ekki heyrast aöra
islensku en þá, sem i bóka-
skápunum væri geymd. Allan
persónulegan raddblæ þyrfti aö
nema burt úr máli manna. Helst
þyrfti að láta fólkið tala inn i
einhvers konar trekt eða siu,
sem skilaöi málinu út úr sér
dauðhreinsuðu og fyrndu. Ekki
mætti heyrast þýölegt hvisl eða
hás reiðiorö, allt yrði að vera
slétt og fellt i staðlaðri tónhæð
helst meö karlmannsrödd.
Með nútima tækni væri vafa-
laust hægt að staðla málið á
þessa lund. En þætti þér ekki,
lesandi góður, sem þá væri ein-
hvers i misst?
Póll Bergþórsson
skrifar:
Úr því að
við erum sammóla
um,ad hver og einn
megi tala eins og
honum finnst
fegurst og
smekklegast, hvers
vegna má þá ekki
stafsetja mál sitt
sem nœst þessum
framburði, sem
hverjum og einum
er lagið?
Af hverju þurfa allir aö
skrifa eins?
Ég hef ekki fest þessar fjar-
stæðu hugrenningar á blað
vegna þess, að nokkur hafi lýst
þeirri skoðun sinni, að eins kon-
ar tungustýringu eigi að setja á
fólkiö, svo að út úr þvi komi
aldrei annaö en staölað bókmál,
gerilsneytt og ópersónulegt. Að
visu hefur orðið vart viö örlitlar
tilhneigingar i þessa átt, eftir
enskum fyrirmyndum um
heldrimannamál. En þær hug-
myndir hafa fengið litinn hljóm-
grunn, og vonandi fáum við enn
um sinn að tala hvert um sig
eins og röddin og tilfinningin
leiðbeinir okkur.
En nú spyr ég þig i einlægni,
lesandi góður: Úr þvi að viö er-
um sammála um, að hver og
einn megi tala eins og honum
finnst fegurst og smekklegast,
hvers vegna má þá ekki staf-
setja mál sitt sem næst þessum
framburði, sem hverjum og ein-
um er laginn? Af hverju þurfa
allir að skrifa eins, fyrst ekki er
nauðsynlegt, aö allir tali eins?
Þessari grundvallarspurningu
finnst mér hollt að velta fyrir
sér. Með þvi er hægt aö hef ja sig
yfir þá lágkúru, sem hefur að
undanförnu einkennt flest deilu-
skrif um setu eða ekki setu, bók-
staf, sem hefur ekki samsvörun
i munni eins einasta Islendings.
Leikmannshugmyndir
um framburðarstafsetn-
ingu
Nú er það að visu fjærri mér
að halda, að meö stafsetningu sé
hægt að ná nema örlitlu af þeim
blæbrigðum máls, sem út af
munninum gengur. En þvi meiri
ástæða er þó til að nýta þá
möguleika, sem bókstafirnir
gefap^ú þess að koma málskyni
og sinekk skrifarans á fram-
færi. Sem ólæröur leikmaöur i
þessu efni hef ég talsvert hug-
leitt slika framburöarstafsetn-
ingu. 1 blaöagrein er enginn
kostur að kryfja það mál til
mergjar, en þó vil ég geta um
nokkrar frumreglur, sem mér
finnst þurfa aö fylgja. Svo geta
málfræöingarnir komið með
endurbætur.
Bókstafina vil ég hafa eins og
þeir eru á islenskum ritvélum,
nema hvað z, é, y, ý, x og c eru
óþarfir i islensku máli. Hins
vegar eru not fyrir q og w. Tvi-
hljóðar eru óbreyttir eftir þvi
sem unnt er. Röddunarleysi
hljóðs er táknað með h fyrir
framan, hvort sem er inni i oröi
eða fremst, nema til sé sér-
stakur bókstafur til að tákna
óraddaða hljóðið, t.d. þ og f.
Tvöföldun bókstafa er einungis
notuð til að tákna lengd hljóða
og aðblástur.
En þaö er ekki nóg meö, að
með þessu geti skrifari komið
sem best á framfæri málsmekk
sinum, heldur tel ég, að staf-
setning eins og þessi sé bráð-
nauðsynleg i alþýðlegum um-
ræðum um islenskan framburö,
til dæmis um muninn á vest-
firsku, norölensku, hornfirsku
og sunnlensku. Til gamans eru
hér sett i ramma nokkur dæmi
um þessa fjölbreytni i islensku
málfari. En ekki er hún samt
mikil i samanburði við unaös-
lega tilbreytingu hins mæta lif-
andi máls.
Sunnlenskur framburður
Jcq havði meö mjer tösgu á þessu lánga rábi og saung adla
leiöina.
Bojji er vardla hehnduhqd leigfáng firir bardnið.
Sdúhlgurdnar og pihldardnir hava traþgaö landið á údi-
sgjehmduninni.
Iiqwar er hettan min? (w er tvivaramælt v).'
Vestfirskur framburður
Jeq hawdi með mjer tösgu á þessu langa rábi og söng adla
ieiðina.
Bojji er vardla hehnduhqd leigfang firir bardnið.
Sdúhlgurdnar og pihldardnir hava traþgað landið á
údisgjehmduninni.
Kvar er hettan min?
Norðlenskur framburður
Jeq habði með mjer tösgu á þessu lánga rápi og saung adla
leiðina.
Bojji er vardla hentuhqd ieikfáng firir bardnið.
Sdúlkurdnar og pihldardnir hava traðkað landið á úti-
sgjemtuninni.
Kvar er hettan min?
Hornfirskur framburður
Jeq havði mcð mjer tösgu á þessu lánga rábi og saung adla
leiöina.
Boji er varla hehnduhqd leigfáng firir barnið.
Sdúhlgurnar og pihldarnir hava traþgað landið á
údisgjehmduninni.
Hqvar er hettan min?