Vísir - 29.07.1978, Qupperneq 17

VTSIR , Laugardagur 29. júli 1978
sig um of áfram og svo getur
fariö aö þaö falli saman. Ég hef
talaö viö vini mina i læknastétt
og boöiö þeim aö senda til min
fólk sem svona er komiö fyrir.
„Sendiö mér þetta fólk áöur en
mótorinn brennur yfir,” hef ég
sagt viö þá.”
„Dálitill timi i friöi og ró, i
góöu umhverfi, getur gert ótrú-
legustu hluti fyrir fólk sem er
þreytt og yfirkeyrt. Og þaö er
geysilega mikilvægt fyrir þjóö-
félagiö aö þetta fólk fái tima til
aö jafna sig og hvilast, áöur en
þaö er um seinan. En þessu hef-
ur heldur ekki veriö sýndur á-
hugi.”
„Ég er persónulega þeirrar
skoöunar aö þaö eitt aö anda aö
sér hveraloftinu hér i bænum, sé
heilsusamlegt. Þaö hefur aö
visu nokkrar hliöarverkanir,
menn veröa latir og værukærir
og veröa stundum aö beita sig
höröu til aö slaka ekki alltof
mikiö á.”
„En hugsaöu þér hvaö þetta
gaeti gert fyrir fólk sem þyrfti
aö slaka á. Sem þyrfti aö hvila
sig áöur en mótorinn brennur
yfir. Andrúmsloftiö og um-
„Umhverfiö skiptir höfuömáli,” segir GIsli. t samræmi viö þaö fegrar hann umhverfiö eins og frekast
má, meöal annars meö iistaverkum eins og þessari höggmynd/„Sofandi kona”, eftir Ólöfu Pálsdóttur.
Myndin er i fögrum garöi viö húsiö sem Kristmann Guömundsson bjó eitt sinn I, nú tilheyrir þaö Asi.
nokkru keypti Ás eina af stærri
gróörarstöövunum i Hverageröi
og er nú unniö aö þvi aö endur-
skipuleggja hana. Þar geta þeir
eldri ibúarnir sem treysta sér
til, unniö ýmis léttstörf, og fá aö
sjálfsögöu greitt fyrir.
Or gróörarstööinni fær
Dvalarheimiliö grænmeti og
blóm, eftir þörfum. „Afganginn
gefum viö á sjúkrahús og aörar
stofnanir, meöan viö erum aö
endurskipuleggja og koma stöö-
inni i þaö horf sem viö viljum
hafa hana,” segir Gisli.
As er lika meö allskonar aöra
starfsemi i Hverageröi. Fyrr I
þessari grein var minnst á aö
þeir byggöu sjálfir sum hús-
anna. Til þeirra hluta er tré-
smiöaverkstæöi sem þarna hef-
ur veriö rekiö i fimmtán ár og
sem auk þess smiöar skápa,
stóla og ýmislegt anaö innbú.
Þá er ótalin Rannsóknar-
stofnunin á Neöri»Asi. Þangaö
hefur veriö boöiö fjölmörgum
erlendum og innlendum
visindamönnum til aö starfa aö
margvislegum rannsóknum.
Hingaötil hafa visindamenn
þeir sem þar starfa sent frá sér
kyrr og aldrei vera ánægöur,’1
segir Gisli. „Þá byrjar þegar aö
siga á ógæfuhliöina. Aöeins þaö
besta er nógu gott og þaö veröur
alltaf aö vera aö leita aö ein-
hverju sem hægt er aö gera bet-
ur, og bæta þá þar úr.”
Gisli er þeirrar skoöunar aö
menn veröi alltaf aö hafa eitt-
hvaö til aö gera viö timann,
jafnvel þótt þeir séu aö hvila
sig. Lestur fellur undir þaö aö
gera eitthvaö viö timann og þvi
eru þarna bókasöfn. Þarna eru
lika hárgreiöslustofur snyrti-
stofur, samkomusalir, sjónvörp
i hverju húsi. Þaö eru haldin
bingó- og spilakvöld og alls-
konar aörar samkomur.
Og nú geta ibúarnir stundaö
ræktunarstörf eftir þvi sem viiji
og heilsa segja til um. Fyrir
Þaö veröur aö hlúa aö mann-
fólkinu, ekki siöur en blómunum.
hverfiö hér er tilvaliö fyrir þetta
fólk.”
Fagurt umhverfi
En meöan menn hafa ekki enn
áttaö sig á heilsusamlegum
möguleikum i Hverageröi snýst
dagleg starfsemi fyrst og
fremst um gamla fólkiö sem
gistir Ás og GIsli hefur mjög
ákveönar hugmyndir um þaö.
„Seinasta heimiliö á aö vera
besta heimiliö. Viö skuldum
þessu fólki geysilega mikiö,
fyrir þaö sem það hefur gert á
lifsleiöinni. Fyrir þá vinnu sem
þaö hefur lagt á sig til ab byggja
upp þetta land.”
„öryggisleysi og einvera er
hættulegri lifi og heilsu manna
en flest annaö. Þaö er skylda
okkar aö veita öldruöum öryggi
og félagsskap. Þeir eiga skiliö
allt þaö besta sem viö getum
fyrir þá gert og þaö er lágmark
að þeir fái aö vera I góöu um-
hverfi.”
Ég hef minnst á þaö áöur aö
Gisla var tiörætt ym umhverfið
og aö það hefur veriö mikiö gert
fyrir umhverfiö. Þaö er mikil
gróöursæld I Hverageröi og
Gisli hefur fengiö náttúruna i
liö meö sér viö aö skapa þarna
hlýlegt og fagurt umhverfi.
Hvarvetna viö húsin eru
blómabeö og grænir balar, sem
ásamt trjánum gefa manni á
tilfinningu ab mabur sé kominn
eitthvað suöur á bóginn. Það er
aö vonum mikil vinna aö halda
þessu viö, enda heyröist viöa
hvinur i sláttuvélum og glamur I
klippum,þar litlar sveitir jarö-
ræktenda voru aö verki. Þaö
mátti lika heyra hamarshögg
og sagahlóð þar sem trésmiöir
voru aö verki viö viðhald og
endurbætur og nýsmlöar.
Setustofur og herbergi eru björt og rúmgóö.
Þarna er trésmiöaverkstæöiö
sem As ó, þar eru smlöuö
hús oghúsgögn.
tuttugu og átta skýrslur um
þessar rannsóknir, sem Gisli
hefur gefiö út og sent hist og
her um heiminn. Þessi rann-
sóknarstofnun er eiginiega
kapituli útaf fyrir sig og veröur
þvi ekki fjallaö nánar um hana
hér aö þessu sinni.
Sama hver gerir hiutina
Aldrei vera ánægður
„Mabur má aldrei standa ibúarnir geta tekiö tilhendi viöútistörfin ef þeir vilja.
Af framantöldu má sjá aö þaö
er engin smáræöis starfsemi
sem þarna er rekin. Og þaö er
langt frá þvi aö komið sé aö
leiöarlokum. Gisli hefur keypt
marga hektara lands sem á eftir
aö nýta.
Þar eiga eftir aö risa alls-
konar hús. Samkomuhús, i--
búöarhús fyrir aldraöa... og
kannske einhverntima Hótel
sanatorium? Annars er Gisii
ekkert sérlega spenntur fyrir aö
gina yfir öllu sjálfur. Hann yröi
himinlifandi ef einhver annar
tæki aö sér aö reisa hóteliö.
„Það er alveg sama hver ger-
ir hlutina. Þaö skiptir ekki
máli. Þvi meira sem aörir fást
til aö gera þeim mun ánægbari
verö ég. En hér eru geysilegir
möguleikar sem ekki má láta
ónýtta. Þaö er mjög margt sem
þarf ab gera áöur en Hverageröi
getur orðið heilsulindarbær.
Þaö þarf til dæmis aö stórbæta
gatnakerfiö og þaö er ekki á
færi þeirra tólfhundruö manna
sem búa hér.”
„Þaö er verið aö tala um tölu-
veröa fjárfestingu, en hún
mundi örugglega skila sér aftur.
Heilsulindarbæir eru peninga-
myllur og ef slikur væri gerður
hér mundi hann ekki sist mala
gjaldeyri.”
„Hér eru geysimikil verkefni
og mikil framtið fyrir duglegt
fólk. Og ef kemur hingað ein-
hver sem vill gera eitthvaö þá
skal ég sannarlega styöja hann
eftir þvi sem ég megna. Aöalat-
riöið er að hlutirnir séu fram-
kvæmdir.”
—ÓT.