Vísir - 28.09.1978, Blaðsíða 10

10
Fimmtudagur 28. september 1978 VISIR
VISIR
utgefandi: Reykjaprenth/f
Framkvæmdastjóri: Davlö Guömundsson
r ' Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta:
Guðmundur Pétursson. Umsjón meö helgarbiaöi: Arni Þórarinsson. Blaða-
menn: Berglind Asgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Elias Snaeland Jónsson,
Guðjón Arngrlmsson, Jón Einar Guðjónsson, Jónína Mikaelsdóttir, Katrin Páls-
dóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Gylfi
Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V. Andrésson,Jens
Alexandersson. Útlitog hönnun: Jón Oskar Hafsteinsson, MagnúsOlafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson Askriftargjald er kr. 2000
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Péturssoh á mánuöi innanlands.
Auglýsingar og skrifstofur: Siöumúla 8. Verö i lausasölu kr. 100
Simar 86611 og 82260 eintakið.
Afgreiösla: Stakkholti 2—4 slmi 86611 Prentun Blaöaprent h/f.
Ritstjórn: Siðumúla 14 simi 86611 7 tinur
Þörf athugasemd
Vísitölunefndin er nú orðin að veruleika, og eins og
vænta mátti var Jón Sigurðsson forstöðumaður Þjóð-
hagsstofnunar skipaður formaður hennar. Magnús
Bjarnfreðsson gerði nokkra athugasemd við þessa skip-
an með spurningum, er hann lagði fyrir Ölaf Jóhannes-
son forsætisráðherra á f undi f ramsóknarmanna í Kópa-
vogi síðastliðinn þriðjudag.
Magnús Bjarnf reðsson vakti á því athygli, að hér væri
um að ræða efnahagssérfræðing tveggja síðustu ríkis-
stjórna, en þær hafa eðli máls samkvæmt borið ábyrgð á
verðbólgu undangenginna ára. Magnús vildi fá svör við
því, hvort þessar fyrrverandi ríkisstjórnir hefðu ekki
farið að ráðum Jóns Sigurðssonar, og því haf i farið sem
fór eða hvort núverandi stjórn teldi, að honum hefði
farið eitthvað fram.
Svar Ólafs Jóhannessonar við þessar spurningu
Magnúsar Bjarnfreðssonar er um margt athyglisvert:
„Ríkisstjórnin setur nefndinni ekki fyrir. Þeir (nefndar-
menn væntanlega) eiga að f inna út úr þessu á faglegum
grundvelli, en ekki hafa pólitíkusa ýtandi einhverju að
þeim. Þeir verða að finna leið, sem er þeim og þjóðinni
fyrir bestu."
Þau mismunandi sjónarmið, sem hér koma fram hjá
Ólafi Jóhannessyni og Magnúsi Bjarnfreðssyni snúast í
raun og veru ekki um hæfni Jóns Sigurðssonar, enda
segir forsætisráðherra með réttu, að þjóðhagsstjóri sé
ágætlega hæfur maður. Þær spurningar, sem vakna I
þessu sambandi lúta f yrst og f remst að því, hvort stjórn-
málamenn séu hættir að stjórna.
Fyrrverandi ríkisstjórn ætlaði að leysa verðbólgu-
vandamálið með skipan mikillar verðbólgunefndar. Þar
áttu sæti fulltrúar allra flokka, helstu hagsmunasam-
taka ásamt Jóni Sigurðssyni. Nefndinni var ætlað að
gera tillögur um ráðstafanir til þess að draga úr verð-
bólgu. Árangurinn af þessu starf i var allgóð greinargerð
um alkunnar efnahagslegar staðreyndir. Nefndin leysti
hins vegar engan pólitískan vanda, enda var hún ekki
þannig skipuð. Að þvi leyti kom starf hennar ekki að
nokkru haldi. Það mistókst með öðrum orðum.
Nú er enn skipuð sams konar nefnd með fulltrúum
stjórnmálaflokkanna, nema stjórnarandstöðunnar og
helstu hagsmunasamtaka. Oddviti nefndarinnar er eins
og venjulega Jón Sigurðsson. Þessi nefnd á að leysa
vandamál víx+lhækkana kaupgjalds og verðlags (þ.e.a.s.
verðbólguvandamálið). Hún mun örugglega skila enn
einu hagfræðiálitinu, en ríkisstjórnin er hins vegar á
sama hátt og fyrrverandi stjórn að skjóta sér undan
þeirri ábyrgð að marka stefnu.
Forsætisráðherra segir berum orðum, að óeðlilegt sé
að ríkisstjórnin haf i áhrif á það, hvernig þetta vandamál
verði leyst. Við búum nú við bestu ef nahagslegu skilyrði
bæði að því er varðar sjávaraf la og af urðaverð erlendis.
Efnahagsvandamálin eru ekki af þeim toga. Þau eru
stjórnmálalegs eðlis.
Þó að segja megi með nokkrum sanni að Jón Sigurðs-
son hafi verið verðbólguráðherra tveggja siðustu
stjórna, er hann fyrst og fremst embættismaður og
leysir þvi ekki þau pólitísku vandamál, sem við stöndum
frammi fyrir í þessum efnum. Hann skrifar aðeins góð
og vönduð nefndarálit.
Jón Sigurðsson á ekki að leysa verðbólguvandann f yrir
sjálfan sig og þjóðina eins og ólafur Jóhannesson segir.
Það er hlutverk ríkisstjórnarinnar. Nefnd sem þessi er
því gagnslaus, nema hún fái pólitíska forskrift ríkis-
stjórnarinnar. Athugasemd Magnúsar Bjarnfreðssonar
á framsóknarmannafundinum í Kópavogi átti i þessu
tilliti fullan rétt á sér.
í
Hvaða skýríngar eru gefnar á þeim
mismun er kom fram á samnorrœnu
könnuninni og könnun Hagvangs?
„Vara við að kðnnun-
unum sé bkindað saman
segir verðlagsstjóri
n
„Mér sýnist að til-
gangur þessarar verð-
könnunar á smásölu-
verði sé sá að slæva
áhrif okkar könnunar, ’ ’
sagði Georg ólafsson
verðlagsstjóri.
„Ég vil ekki aB óathugBu máli
véfengja þær tölur, sem ég hef
séB lir þessari könnun á smá-
söluveröi.Enégtelástæöu til aB
fagna þvi aB neytendur þurfi
ekki aB liBa of mikiB þrátt fyrir
skýra visbendingu samnorrænu
könnunarinnar um innkaups-
verö og margitrekaöar yfirlýs-
ingar Verslunarráösins um aö
innflytjendur láti hækka inn-
kaupsverö erlendis vegna
álagningar hér heima.
Ég vara viö þvi aö þessum
könnunum sé blandaö saman,
þannig aö neytendum sé talin
trii um aö innkaupum til
landsins sé þannig hagaö, aö
ekki sé hægt að gera þau betri”.
Georg sagði, aö þó hægt væri
að finna svipaö eöa lægra vöru-
verö hér en gerist á hinum
Norðurlöndunum réttlætti þaö
ekki óhagkvæm innkaup. Ef
tækist aö lækka innkaupsverðiö,
myndi þaö lækka enn verö til
neytenda, ef verðlagsákvæði
væru áfram þau sömu. —SJ.
Georg ólafsson
„Álagningu haldið
stíft niðri
segir viðskiptaróðherra
•II
„Þarna eru margar
skýringar og ein er sú,
að okkar verðlagskerfi
hefur haldið álagningu
mjög stift niðri,” sagði
Svavar Gestsson við-
skiptaráðherra.
Annars kvaö viöskiptaráö-
herra eðlilegra aö verölags-
stjóri fjallaði um þessar niður-
stöður.
Viöskiptaráöherra var að þvi
spuröur hvort hann myndi fara
fram á það viö verölagsstjóra
að hann fengi leyfi til að birta
samnorrænu könnunina.
Hann svaraði þvi til aö það
væri verðlagsstjóra aö meta
það. Sagöist hann geta mjög vel
skilið kröfu blaðamanna og
annarra um að birta eigi alla
skapaöa hluti.
„En miðað viö þaö að viö
erum að undirbúa viötækt
norrænt samstarf, held ég aö
ekkert megi gera sem spilli þvi.
Hins vegar fór verðupptakan
hér heima þannig fram, að
leitaö var eftir upplýsingum frá
viökomandi innflytjendum.
Þannig að i sjálfu sér er ekkert
sem bannar þeim aö gefa þetta
upp”.
—SJ.
Svavar Gestsson.
##
Skýringarnar
eru til"
segir fulltrúi Verslunarróðs
„Ég held að það sé
ekki hægt að bera
þessar kannanir
saman. Til þess þurfa
sömu vörumerki að
vera i báðum könn-
unum. Hvort svo er,
veit ég ekki,” sagði
Árni Árnason hjá Versl-
unarráði.
„Hins vegar eru til skýringar
á þvi' hvernig það gæti gerst, aö
útsöluverö til neyienda i vissum
vöruflokkum án óbeinna skatta
væri lægra hér en á hinum
Norðurlöndunum, þrátt fyrir
þaö aö innkaupsveröiö væri
hærra.
Hærra innkaupsverö til
tslands en annarra landa þýðir
nefnilega ekki endilega óhag-
stæöarainnkaupsverö, þar sem
t.d. umboðslaun og ýmsir af-
slættir koma til greiöslu siöar,
sem jafnar muninn. Vegna
álagningarhaftanna er in,n-
kaupsverðið ekki hækkaö um
þessa tekjuliöi, þar sem þess-
ara tekna er þörf til aö standa
undir innlendum dreifingar-
kostnaöi.
Þaö er ei'nnig ljóst, að verslun
hefur ekki sömu álagningar-
tekjur og erlendis, eins og sést
best á kjörum verslunarfólks og
Arni Arnason
afkomu verslunar.
Að lokum má nefna, að ekkert
tillit er tekiö til áhrifa veröbólg-
unnar í afkomutölum versl-
unarinnar, en sé þaö gert, eru
verslunarfyrirtækin, eins og
reyndar margur atvinnu-
rekstur, aö brenna upp á verö-
bólgubálinu”. —SJ