Vísir - 04.01.1979, Blaðsíða 16

16
Fimmtudagur 4. janúar 1979
VÍSIR
LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST
Litli hermaöurinn i Axliö byssurnar
Hafnarbíó: Axlið byssurnar
og Pílagrímurinn ★ ★ ★
FYRIR DAGA
JAKKETTÍ-
JAKKSINS
Axliö byssurnar — Should-
er Arms — The Pilgrim —
Pílagrimurinn. Hafnarbió.
Bandariskar. Argeröir 1918
og 1923. Aöalhlutverk:
Charlie Chaplin, Edna
Purviance, Sidney Chaplin.
Handrit, tónlist, leikstjórn:
Charles Chaplin.
Þetta tveggjamynda
prógram meö gömlum
Chaplinmyndum er hiö
fasta jólaframlag Hafnar-
biós af Chaplin. Þaö er
óneitanlega skemmtileg
hefö að bjóöa upp á sigild
verk þessa meistara á
hverjum jólum.
Litli, útskeifi flækingur-
inn er ekki á feröinni i þess-
um tveimur myndum, en i
þeim báöum er Chaplin
samt aö túlka karakter-
einkenni þeirrar frægu
figúru: litilmagnann sem
meö þrautseigju, réttlætis-
kennd, slembilukku,
prakkaraskap og æðruleys-
islegum húmor tekst aö
sigrast á fjandsamlegu
umhverfi. Báðar myndir
spegla hina dæmigeröu
Chaplinsveiflu milli tilfinn-
ingasemi og háöskrar
ádeilu. En hvorug þeirra
getur talist til stórverka
hans.
Axlið byssurnar er gerö I
lok fyrri heimsstyrjaldar-
innar og þaö er styrjöldin
sjálf sem er viöfangsefniö:
litli flækingurinn er vesæll
hermaður á vigstöövunum
sem i draumi veröur bjarg-
vættur bandamanna.
Þarna eru mörg óborgan-
leg atriöi, — t.d. viðureign
sofandi hermanna viö
vatnselg mikinn. 1 Pila-
griminum leikur Chaplin
fanga sem sleppur úr pris-
undinni, stelur prests-
klæðnaði og veröur fyrir
röö tilviljana klerkur i
Kvikmyndir
|jr ÆL Arni Þdr arinsson skrifar.
söfnuöi i villta vestrinu.
Einnig hér er mörg perlan,
þótt i heildina sé myndin
fremur brotakennd. t báö-
um myndum er þaö vonin
um betra lif sem er elds-
neyti litla mannsins, —
ekki sist vonin um ástina
sem er holdtekin i
uppáhaldskvenstjörnu
Elia Kazan leiöbeinir Kari Malden og Vivien Leigh I Sporvagninum Girnd sem sýnd
veröur I kvöld kl. 21,00.
Oscarsmyndir
við allra hœfí
Fyrstu sýningarnar eru í kvöld
Kvikmyndaunnendum
mun á næstunni gefast
kostur á aö sjá tiu banda-
riskar Oscarsverölauna-
myndir frá árunum 1928-
1973. Þaö er Menningar-
stofnun Bandarikjanna og
islensk-ameriska félagiö
sem gangast fyrir þessum
sýningum. t tilefni af þvl aö
fimmtiu ár eru liöin frá því
Oscarsverölaunin voru
veitt I fyrsta skipti veröa
sýningarnar öllum opnar
og ókeypis. Oscars-
verölaunin hafa frá upphafi
veriö umdeild, — eins og öll
verölaun og viöurkenning-
ar — ,og hefur ýmsum þótt
skemmtiefninu skipaö i
öndvegi. En þau eru eft-
irsótt og kvikmynd eöa
kvikmyndaleikari sem fær
þessi verölaun er nánast
gulltryggöur langan tima á
eftir. Þótt listrænt gildi
...og prestur I misgripum i
Pílagrimurinn
Chaplins um þetta leyti,
Edna Purviance.
Chaplin tengir þessar
tvær myndir sjálfur saman
meö stuttum inngangstexta
þar sem hann segir frá
upphafsárum Hollywood i
örstuttu máli, og lýsir I
framhjáhlaupi þeirri þróun
sem útrýmdi þöglu mynd-
unum, — þróun sem honum
er ekki aö skapi og fyllti
myndir af meira og minna
merkingarlausu „jakketti-
jakki” eins og hann oröar
þaö sjálfur. Samspil mynd-
ar og tónlistar sé þaö sem
hann vilji byggja með kvik-
mynd, og útkoman sé „eins
konar kómiskur ballett”,
þar sem orö eru einungis
óþörf truflun.
Hvað sem þessum oröum
liöur, sem bæöi eru skiljan-
leg og þröngsýnisleg, er
varla boðið upp á sannari
skemmtan i reykviskum
bióum nú en hinn kómiska
ballett Charlie Chaplin.
þessara verölauna orki
þannig á stundum tvimæl-
is, er auglýsingagildiö
ótvirætt.
Sýningarnar fara fram 1
ráðstefnu- og kvikmynda-
salnum á Hótel Loftleiöum.
Sú fyrsta verður i kvöld,
fimmtudag, en sýningarn-
ar standa til 12. janúar.
Sumar þessara mynda
hafa hlotið verölaunin sem
besta kvikmynd ársins,
aðrar fyrir besta leikinn,
enn aðrar fyrir bestu
leikstjórn o.s.frv. Þær
spanna árin 1928, — þegar
siðast þögla stórmyndin
sem gerö var i Bandarikj-
unum hlaut Oscarinn sem
besta kvikmynd þess árs
(Wings) — til 1973, þegar sú
vinsæla mynd The Sting
meö Paul Newman og
Robert Redford fékk
verðlaunin. Óhætt er aö
segja aö allir geti fundiö
eitthvað við sitt hæfi á
þessum sýningum Oscars-
verðlaunamynda, en sýn-
ingarskráin sem aöstand-
endur hafa sent frá sér er
þannig:
4. jan . 19:00 THE
GREAT ZIEGFELD
(1936): Oscars verölaun
fyrir bestu mynd og bestu
dansatriði. Stórmynd meö
söng og dansi um frægasta
leikstjóra Broadway.
Meöal leikenda er William
Powell. Leikstýrö af
Robert Z. Leonard.
21:00 STREETCAR NAM-
ED DESIRE (1951):
Oscarsverðlaun fyi© best-
an leik. Leikrit eftir
Tennessee Williams um
áhrif siöferðilegar spilling-
ar á fjölskyldulif. Meö
aöalhlutverk fara Vivian
Leigh, Marlon Brando,
Kim Hunter og Karl
Malden. Leikstýrt af Elia
Kazan.
Vonin í eymd
nnnn djúpi
Jeanne Cordelier: Þegar
vonin ein er eftir. —
Gleöikona segir frá lifi
sinu og umhverfi.
Siguröur Pálsson þýddi.
Iöunn, Reykjavik 1978.
Spakir menn segja aö
vændi sé jafngamalt
mannkyninu — eöa i þaö
minnsta því karlmanna-
samfélagi sem viö þekkj-
um best. Visast er þetta
rétt, en þaöer lika gamalt
bragö i „menningarsam-
félögum” aö neita þvl aö
sölumennska af þessu tæi
sétil. Þannig tiökast viöa
aö loka augum fyrir þvi
sem miöur fer I þjóð-
félaginu. Setja kikinn fyr-
ir blinda augaö eöa snúa
sér einfaldlega undan.
Menn mundu t.d. vera
reiðubúnir aö selja sál
slna fyrir þá fullyrðingu
aö vændi sé óþekkt i vel-
ferðarrikinu islandi, og
frásögn franskrar gleöi-
konu muni koma okkur
harla litiö viö.
Aö sjálfsögöu er auö-
velt aö visaslikri fullyrö-
ingu á bug meö þeim ein-
földu oröum, aö örlög
mannkynsins komi okkur
viö, hvar sem þau birtist,
og okkur beri aö kynnast
flestu — lika þvi sem af-
laga fer i heimipum. En
er ekki forvitnilegra aö
velta fyrir sér eöli vænd-
isins — og þá ekki hinni
kynferðislegu hliö þess,
heldur hinni samfélags-
legu? Vændi er einfalt og
ruddalegt form aröráns
og sölumennsku: Vændis-
konan er hin arörænda,
melludólgurinn aröræn-
inginn, sem vitanlega
dylst undir heitinu
„verndari”. An hans er
gleðikonunni ógerningur
aö stunda störf sin, þvi
hann er hlekkur I langri
keðju, og hún eignast
5. jan. 19:00 GENTLE-
MAN’S AGREEMENT
(1948): Fyrst kvikmynda
gerð i Hollywood gegn kyn-
þáttahatri. I aðalhlutverki
eru Gregory Peck og John
Garfield. Leikstýrð af Elia
Kazan.
21:00 THE STING (1973):
Spennandi gamanmynd um
stórglæp á þriöja áratugn-
um. 1 aðalhlutverkum eru
Paul Newman og Robert
Redford. Tónlist eftir Scott
Joplin.
6. jan. 16:00 THE STING
21:00 HIGH NOON (1952):
Dæmigerður vestri. Hand-
rit eftir Carl Foreman.
Leikstýrð af Fred Zinne-
mann. Kvikmynd þessi
hefur orðið eins konar
kennslumynd i sköpun
spennu. Gary Cooper I
aöalhlutverki.
7. jan. 16:00 WINGS
(1928): Siöasta bandariska
þögla stórmyndin, en jafn-
framt sú fyrsta sem fékk
Oscarsverðlaunin. Myndin
gerist I fyrstu heims-
styrjöldinni og eins og titill
myndarinnar gefur til
kynna er sýnt mikiö af
flugi. Meö Charles Rogers
og Clara Bow i aðalhlut-
verkum. Leikstýrö af Willi-
am Wellman.
21:00 GOING MY WAY
(1944): Geysivinsæl kvik-
mynd um söngglaöan
prest. Handrit og leikstjórn
af Leo McCarey — aö
ógleymdum snilldarleik
Bing Crosby.
• 8. jan. 19:00 ON THE
fljótt fjandmenn meðal
starfssystra sinna, reyni
hún aö skapa sér „sjálf-
stæöi”. Þær eru hver fyr-
ir sig háöar sinum
„verndara”, og þessum
verndurum er mest I mun
aö viöhalda goösögninni
um verndarhlutverk sitt,
láta hvergi koma rifu á
sauðargæruna.
Séö á þennan hátt verö-
ur vændiö aðeins eitt
dæmi um undirokun og
niöurlægingu. Sláandi
dæmi, vegna þess aö þaö
snertir manneskjuna
sjálfa, og einmitt þá þætti
lífs hennar, sem hún þyk-
ist jafnan sist vilja gera
að söluvöru.
Frásögn Jeanne Cor-
delier af lifi slnu sem
gleðikona i Parisarborg
og viöar i Frakklandi er
Bókmenntir
hryllileg afhjúpun á þvi
aröráni sem hér var
drepið á. En jafnframt er
hún stórbrotiö bók-
menntaverk, sem á þaö
skiliö aö vera lesiö af öllu
hugsandi fólki. Þvi þrátt
fyrir aö maöur hljóti aö
fyllast vantrú á mannin-
um sem dýrategund, þá
kviknar samt von um aö
hann eigi sér réttlætingu
þrátt fyrir allt, fyrst til
eru svo sterkir einstak-
lingar aö þeir geta rifiö
WATÉRFRONT (1954):
Oscarsverölaun fyrir best-
an leikara og leikkonu I
aukahlutverki, bestu
leikstjórn, bestu mynd,
bestu kvikmyndatöku,
bestu klippingu og bestu
leikstjórn. Spennandi
mynd um glæpastarfsemi
við höfnina með Marlon
Brando og Eva Marie Saint
i aðalhlutverkum.
Leikstýrö af Elia Kazan.
21:00GUESS WHO’S COM-
ING TO DINNER (1967):
Hvaö gerist er auöug hjón
frétta aö dóttir þeirra
hyggst giftast blökku-
manni? Siðasta mynd
Spencers Tracy, en auk
hans eru I aðalhlutverkum
Katharine Hepburn og
Sidney Poitier. Leikstýrö
af Stanley Kramer.
9. jan. 19:00 THE
GREAT ZIEGFELD
21:00 HIGH NOON
10. jan. 19:00 WINGS
21:00 IT HAPPENED ONE
NIGHT (1934): Astamynd i
gamansömum dúr er fékk
verölaun sem besta mynd
ársins. 1 aöalhlutverkum
eru Claudette Colbert sem
leikur riku dótturina og
Clark Gable sem leikur
fátæka blaðamanninn.
Leikstjóri er Frank Capra.
11. jan 19:00 STREET-
CAR NAMEÐ DESIRE
21:00 GOING MY WAY
12. jan. 19:00 IT
HAPPENED ONE NIGHT
21:00 GENGTLEMAN’S
AGREEMENT
—AÞ
LÍFOGLJST LÍFOGLIST LÍF OG LIST LlF OG LIST LÍF OG LIST