Vísir - 04.01.1979, Blaðsíða 6

6
blaöburóarfólk
óskast!
Ránargata Garðargata Bárugata Stýrimannstígur Vesturgata Nýlendugata Tryggvagata Hafnarhvoll
Grettisgata Frakkastigur Klapparstigur Njálsgata Laufásvegur Bókhlöðustigur Miðstrœti Rauðárholt 1. Einholt Háteigsvegur Rauðarárstigur Skúlagata Borgartún Laugavegur 134—160 Skúlatún
Leifsgata Barónstigur Egilsgata Eiriksgata Nes 1 Lindarbraut, Melabraut, Miðbraut.
f MW ■ -
VIÍ 3IR
Noregur -
Sumorið 1979
Lionshreyf ingin á íslandi býður 5 unglingum á
aldrinum 15-17 ára til 3 vikna dvalar í norræn-
um unglingabúðum sem verða í Svolvær í
Noregi 23. júní til 14. júlí.
RITGERÐARSAMKEPPNI: Til að velja þá 5
unglinga sem fara til Noregs er hér með efnt
til ritgerðarsamkeppni um efnið: „Unglinga-
vandamál— Hvaðgetur samfélagið gert til að
leysa þau." Ritgerðirnar skulu sendast Lions-
umdæminu, Háaleitisbraut 68, 105 Reykjavík
fyrir 25. janúar n.k. Lionshreyfingin áskilur
sér rétt til birtingar á verðlaunaritgerðunum.
Reykingavarnir ó
vinnustöðum
Samstarfsnefnd um reykingavarnir óskar
að komast i samband við áhugamenn um
reykingavarnir á vinnustöðum, m.a.
vegna undirbúnings undir reyklausan dag
23. janúar.
Þeir sem áhuga hafa eru beðnir um að
setja sig sem fyrst i samband við skrif-
stofu nefndarinnar,Lágmúla 9. Simi 82531.
Samstarfsnefnd um reykingavarnir
Blaðburðarbörn óskast í
Keflavík sími 3466
mn \ Fimmtudagur 4. janúar 1979 VtSIR
( 1

( WWiW )
BRITAR FARNIR
AÐ SAXA Á AT-
VINNUllYSIÐ
Bretar hafa sl&asta áriö notiö
mikillar aukningar þjóöartekn-
anna og um leiö hefur neyslan
fariö upp á viö, eftir þvi sem
meiri tekjur hafa gert mönnum
fært aö láta meira eftir sér.
Ogloks á þessu ári sem liöið er,
varö lát á atvinnuleysisaukning-
unni.ogekkilaustviö þaö á siöari
hluta ársins aö heldur saxaöist á
fjölda atvinnulausra.
En þegar liöa tók undir árslok
fór aö syrta i álinn, þegar rikis-
stjórn Verkamannaflokksins lenti
i andstööu viö forystu verkalýös-
samtaka meö stefnu sina I launa-
málum. Hefur stjórnin látiö i
veöri vaka aö ekki veröi hjá þvi
komistaöhækka skatta oggjöld á
þessu ári ef farið veröur upp fyrir
launatakmarkanir hennar.
Aukning þjóöarframleiöslunn-
ar siðasta ár nam um þaö bil 3%.
Þar hefur einkaneyslan rekiö á
eftir. Aukning hennar hefur ekki
einungis legiö i meiri kaupum á
almennum neysluvarningi heldur
og dýrari hlutum eins og bif-
reiöum en sala þeirra hefur auk-
ist mjög. A fyrstu niu mánuðum
ársins var skráning nýrra bif-
reiða 23% meiri en á sama tima
Ollan streymirhægar, en menn
höföu áöur vænst, og heimskrepp-
an hefur dregist á langinn. Þessar
eru aöalástæöur þess, a& norska
stjórnin vill hefta efnahagsþréun
siöustu ára, þar sem neysla og
fjárfesting hefur aukist langtum
meir en í öörum Evrópulöndum.
Aö þessu stefndi hún á siöasta
ári, og varö vel ágengt, eins og
sést á þvl, aö meöan aukning
áriö 1977 og fyrirsjáanlegt þykir
að þjóöarneyslan muniaukast um
næstum 6% á þessu ári miöað viö
i fyrra.
Tvennthefurlegiö aö baki þess-
ari auknu kaupgetu fólks. Annað
var lækkun skatta siöasthöiö vor,
og hitt launahækkanir sem námu
um 15%. Vöruverö hefur aö visu
hækkað á sama tima en ekki aö
sama skapi. Þar aö
auki hafa Bretar notiö góðs af
gengissigi dollarans sem hefur
leitt til minni veröhækkana á inn-
fluttum varningi.
Rikisstjórnin hefur sett mörkin
viö 5%, sem laun megi hækka
mest i kjarasamningum er
endurnýja veröur, áöur en áriö
1979 rennur út. En þegar hér er
komiö sögu, hafa margar at-
vinnugreinarsamiöum hækkanir
sem fara langt yfir þessi mörk.
Stjórnin hefur staöið varnarlaus
gagnvart þessu. Henni tókst ekki
aö beita áhrifum slnum innan
verkalýössamtakanna til þess aö
forysta hennar stillti kröfum
meira í hóf. Og tilraunir stjórnar-
innar I þinginu til þess aö hegna
þeim atvinnurekendum, sem
gengið hafa aö slikum launakröf-
einkaneyslunnar nam 4% miUi
ára frá 1970 til 1977 var hún engin
árið 1978. Þvi marki vill rlkis-
stjórnin halda áfram árið 1979.
Meðsérstökum ráöstöfunum sem
fela i sér strangari reglur um
kaup meö afborgunarskilmálum,
hyggst hún stuðla aö þessu, og
eins meö áframhaldi á veröstööv-
un og launafrystingu, sem tók
gildi i september síöasta og renn-
ur ekki út fyrr en seint á þessu
um, hafa verið felldar.
Hún er númilli tveggja elda. Aö
henni leggja verkalýðssamtökin,
atvinnurekendur og stjórnarand-
staöan. Margrét Thatcher, leið-
togi Ihaldsflokksins hefur lýst þvi
yfir að flokkur hennar sé aö visu
ekki andvigur launamálastefnu
sem takmarki launahækkanir en
tilgangslaust sésamt aö búast viö
þvi aö fastur rammi eins og 5%
mörkin veröi virtur.
Meö hliösjón af auknum launa-
hækkunum búast menn viö þvl aö
aukning þjóöarteknanna veröi
minni á þessu ári (eöa um 2,5% I
staö 3%). Greiöslujöfnuöur viö
útlönd sem var nokkurn vegínn I
jafnvægi á slöasta ári vegna ollu-
teknanna ætti aö haldast I svipuöu
horfi á þessu ári.
En breska stjórnin hefur ekki
mótað launamálastefnu sina meö
tilliti til þess aö ná hagstæöum
greiöslujöfnuöi, heldur fyrst og
fremst til þess aö treysta og efla
iönaöinn gagnvart erlendri sam-
keppnimeömiö af því aö tryggja
atvinnumöguleika og draga úr at-
vinnuleysinu.
ári. Launahækkanir eru almennt
ekki leyfðar, og þvf aöeins liöast
veröhækkanir, að þær eigi sér
stoö í hækkun á innflutningi.
Launahækkanir I iönaöinum
námu um 10% á árinu 1977 en þar
af voru 7% hækkanir utan viö
ramma hinna almennu kjara-
hækkana. Astæöa þess lá I þvl, aö
frá þvi 1976 til 1977 tókst aö draga
mjög úr atvinnuleysi uns þaö fór
niöur 11%. En 1978 dró úr þessari
þenslu á vinnumarkaönum, og
sveiflur I launum og veröi hafa
minnkaö.
Fjárfestingin hefur veriö
sveiflukennd. Yfirlit yfir 1978
liggur ekki endanlega fyrir, en
allt bendir til þess, aö fjárfesting-
in hafi minnkaö stórlega. Þar
munar mestu um minni fjárfest-
ingu I oliuiönaöinum og nýjum
skipum. Þótt fjárfesting kunni aö
hafa aukist á öörum sviðum, veg-
ur þaö ekki mikiö á móti. Búist er
við sömu þróun á þessu ári, þrátt
fyrir aukinn stuöning þess opin-
bera viö hina heföbundnu
atvinnuvegi Norömanna, eins og
fiskveiöar og fiskiönaö.
Minni fjárfesting hefur haft
hagstæð áhrif á viðskiptajöfnuö-
inn, þvl aö dregiö hefur mjög úr
innflutningnum, þótt greiöslu-
jöfnuöur sé þó ennþá óhagstæður.
Skuldir viö útlönd hafa aukist
enn, og voru áætlaöar um 100
milljarðar norskra króna um ára-
mótin.
Verðstöðvun
og launa-
frysting
í Noregi