Morgunblaðið - 22.07.2001, Qupperneq 4

4 B SUNNUDAGUR 22. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
M
EÐ stofnun Hótel
Eddu var lagður
grunnur að skipu-
lagðri ferðaþjónust
hér á landi og nú
fjörutíu árum síðar er ferðaþjónustan
orðin önnur stærsta atvinnugrein
þjóðarinnar á eftir sjávarútvegi,“
sagði Kári Kárason, framkvæmda-
stjóri Flugleiðahótela hf. Ferðaskrif-
stofa ríkisins sá um rekstur Hótel
Eddu fyrstu árin og árið 1998 tók
Flugleiðahótel hf. við rekstrinum af
Ferðaskrifstofu Íslands hf., en það
fyrirtæki var í eigu fyrrum starfs-
manna Ferðaskrifstofu ríkisins.
Fyrstu hugmyndir að Hótel Eddu
komu fram í hugleiðingum, sem Þor-
leifur Þórðarsson, forstjóri Ferða-
skrifstofu ríkisins, setti fram haustið
1939 um úrbætur á móttöku erlendra
ferðamanna hér á landi. Þar benti
hann á þann möguleika að nýta skóla-
húsnæði, sem gistihús fyrir ferða-
menn að sumarlagi og auðvelda þann-
ig ferðalög um Ísland. Ekkert varð þó
af framkvæmdum fyrr en skipuð var
nefnd árið 1959 til að kanna mögu-
leika á að nýta skólana og jafnframt
var nefndinni falið að hafa forgöngu
um skipulagningu orlofsferða en til-
finnanlegur hótelskortur hafði haml-
að skipulögðum ferðum um Ísland á
sjötta áratugnum.
Á þeim tíma var fjárfesting í ferða-
þjónustu mjög lítil og framboð á gisti-
rými í landinu takmarkað en áhugi á
Íslandi sem ferðamannalandi var vax-
andi. Nefndin komst að þeirri niður-
stöðu að nýta mætti skólana og taldi
að tíu skólar kæmu til greina, Gagn-
fræðaskóli Austurbæjar í Reykjavík,
Laugarvatnsskólinn, Húsmæðraskól-
inn að Varmalandi, Reykholtsskóli,
Reykjaskóli, Skógarskóli, Bænda-
skólinn að Hólum, Menntaskólinn á
Akureyri, Laugaskóli og Eiðaskóli.
Nefndarmenn bentu á að með ýmsum
lagfæringum mætti þannig hýsa um
700 manns í rúmum og veita nær 300
manns hópgistingu.
Takmarkað fjármagn
Þar sem fjármagn var takmarkað
var Ferðaskrifstofu ríkisins falið að
reka hótelin í heimavistarskólum á
sumrin og fengu skólarnir jafnframt
nokkrar tekjur af rekstrinum og
námsmenn atvinnu í heimasveit. Því
má heldur ekki gleyma að öll aðstaða
nemenda batnaði stórum með tilkomu
hótelanna, snyrtiaðstaða var stórbætt
á heimavistum og húsgögnin keypt
með kröfuharða ferðamenn í huga.
Fyrstu hótelin voru opnuð á Laugar-
vatni og á Akureyri sumarið 1961 og
sagði Tryggvi að þessir tveir staðir
væru enn meðal fjölsóttustu viðkomu-
staða á landinu.
Árið 1967 voru hótelin orðin sjö og
rekin undir nafninu Hótel Edda en í
dag eru þau 16 víðsvegar um landið
með 640 herbergjum og rúmum fyrir
1.200 manns. Þau eru flest í heima-
vistum og rekin sem sumarhótel með
um 200 starfsmenn og er heildarvelt-
an um 270 milljónir. Kári sagði að öll
hótelin í keðjunni væru leigð af skól-
um eða af eignarhaldsfélögum en
Edduhótelin ættu hlut í sumum félag-
anna.
Íslendingar 40% viðskiptavinanna
„Boðið er upp á einfalda gistingu á
góðu verði í fjölskylduvænu um-
hverfi,“ sagði Tryggvi. „Með tilkomu
hótelanna fjölgaði verulega skipu-
lögðum ferðum um landið. Í fyrstu
voru það aðallega erlendir ferðamenn
sem nýttu sér hótelin. Þetta hefur
breyst því í dag eru Íslendingar yfir
40% af okkar viðskiptavinum og er
stór hluti þeirra fjölskyldufólk.
Ferðalög Íslendinga innanlands hafa
aukist síðustu ár og er þróunin sú að
fólk vill gera betur við sig á þessum
ferðalögum í gistingu og mat. Íslend-
ingar hafa ferðast út um allan heim á
síðari árum og má merkja að sú
reynsla skilar sér í auknum kröfum
um betri aðbúnað og þjónustu innan-
lands sem fólk er tilbúið að borga fyr-
ir frekar en áður. Erlendu ferða-
mennirnir koma flestir í skipulögðum
hópferðum, sem seldar eru fyrirfram
af erlendum og innlendum ferðaskrif-
stofum en einstaklingsferðir eru þó að
aukast eins og í annarri ferðaþjón-
ustu. Einkenni Íslendinga er hins
vegar að þeir panta síður gistingu
með fyrirvara og ræður veðrið þá oft
hvert farið er. Þannig getur Hótel
Edda á Akureyri fyllst skyndilega
þegar sólin skín þar.“
Á þeim fjörutíu árum, sem liðin eru
frá opnun fyrstu Eddu-hótelanna hef-
ur fagmennska í greininni stóraukist
og öll þjónusta við ferðamenn tekið
verulegum stakkaskiptum. Sagði
Kári að búið væri að staðla þjón-
ustuna og að gestir gætu gengið að
góðri þjónustu, sem veitt væri af fag-
mennsku. Sagði hann að Edduhótelin
hefðu nokkra sérstöðu hvað varðaði
starfsfólk og launakerfi.
„Starfsfólkið vinnur samkvæmt
bónuskerfi, sem það nýtur góðs af
þegar vel gengur og hafa hótelin alltaf
verið eftirsóttir vinnustaðir og þá sér-
staklega hjá ungu fólki,“ sagði hann.
„Svört atvinnustarfsemi í hótel- og
veitingagreininni er aftur á móti
skuggi á atvinnugreininni. Greinin er
gegnsýrð af þessu vandamáli og á það
sérstaklega við um starfsmenn veit-
ingahúsa. Reyndin er sú að þegar leit-
að er eftir starfsfólki þá er gjarnan
spurt hversu mikill hluti launanna
verði gefinn upp. Við getum ekki
gengið að slíkum samningum og þess
vegna er oft erfitt að fá fólk til starfa á
þeim hótelum, sem ekki eru rekin
með bónuskerfi eins og Hótel Edda.“
Hótel Edda verði valkostur
Tryggvi sagði að rekstur Hótel
Eddu hefði gengið ágætlega undan-
farin ár en gera þyrfti ennþá betur til
að mæta auknum kröfum gestanna
um aðbúnað. „Við stefnum að því að
vera með 15 til 20 hótel og halda úti
neti hótela um allt land þannig að
Hótel Edda verði valkostur í öllum
landshlutum,“ sagði hann. „Markmið-
ið er að auka framboð á herbergjum
með baði en við verðum einnig að geta
boðið upp á aðra gistimöguleika. Nýj-
asta hótelið er á Hellissandi og er það
fullbúið hótel á vaxandi ferðamanna-
stað í þjóðgarðinum á Snæfellsnesi en
stærsta verkefnið á komandi árum
verður stækkun heimavistarinnar við
Menntaskólann á Akureyri. Eftir
stækkun verður þar 210 herbergja
hótel með möguleika á 400 rúmum.“
Markaðssamstarf
Kári sagði að hugsanlega færi Hót-
el Edda í markaðssamstarf við önnur
hótel þannig að rekstur einstakra
Edduhótela yrði í höndum heima-
manna en Hótel Edda sæi um mark-
aðs- og sölumál. „Hótelin yrðu þó að
öllu leyti eins og önnur Edduhótel
gagnvart viðskipatvinunum,“ sagði
hann. „Til framtíðar munum við sem
fyrr byggja á reynslu starfsfólksins
og styrkleika Eddu-vörumerkisins,
sem er vel þekkt meðal ferðaskipu-
leggjenda hér á landi sem og erlend-
is.“
Hótelstjórar Eddu-hótelanna á vorfundi vorið 1986. Hótel Edda á Hellissandi er nýjasta viðbótin í keðju Eddu-hótela.
Grunnur lagður að
skipulagðri ferðaþjónustu
Í sumar eru 40 ár liðin frá því Hótel Edda tók til
starfa. Kristín Gunnarsdóttir rifjar upp sögu fyrstu
íslensku hótelkeðjunnar og forvitnast um framtíð-
ina með Kára Kárasyni, framkvæmdastjóra Flug-
leiðahótela hf., og Tryggva Guðmundssyni, for-
stöðumanni Hótels Eddu.
Morgunblaðið/Billi
Tryggvi Guðmundsson, forstöðumaður Hótels Eddu, og Kári Kárason, fram-
kvæmdastjóri Flugleiðahótela hf.
Hótelgestir við hlaðborðið í matsal Menntaskólans á Akureyri.
Oft þurfti að leysa úr óvæntum uppákomum og hér er Siv Heiða Franksdóttir
sem vann á Eddu-hótelinu á Laugarvatni að flytja dýnur á milli húsa.