Vísir - 27.09.1979, Blaðsíða 13

13
Rætt viö tióttamanninn Do van Tam
Eitt af þvi sem maður tekur fljótlega eftir þeg-
ar talað er við vietnamska flóttafólkið sem hing-
að er komið, er hvað það talar látlaust og stilli-
lega um atburði sem eru svo hörmulegir og það
ef nær útilokað fyrir íslending að gera sér grein
fyrir þeim.
Margt af þvi þurfti að láta aleigu sina af hendi
til að sleppa undanharðstjórn hinna kommúnisku
valdhafa i Vietnam. Það þurfti svo að hrekjast,
mismunandi iengi, i lélegum yfirhlöðnum fleyt-
um þar sem skortur var á vatni, mat og lyfjum.
Sjóræningjar gerðu tiðar árásir á bátana,
rændu þeim fátæklegu eigum sem eftir voru,
nauðguðu konum og myrtu hugsunarlaust þá sem
þeim sýndist.
Meðál flóttafólksins eru hjónin Do Van Tam, sem
nú er kallaður Tómas, Tran Kim Hoa, sem nú
heitir Hulda, og fimm böm þeirra, eins til tólf ára
gömul.
Tómas var sjóliðsforingi i flota Suður-Vietnam
um tólf ára skeið og hann átti þvi ekki upp á pall-
borðiðhjá kommúnistum þegar þeir tóku völdin.
ir, en hinsvegar fengum viö
aldrei nógan mat og ur&um aö
hlýöa á endalausa fyrirlestra
um dásemdir kommúnismans.
Okkur var lofaö aö landiö
skyldi blómstra og allir hafa
þaö gott, en þau ár sem ég bjó
undir stjórn kommúnista kynnt-
ist ég aöeins fátækt, vesöld og
kúgun”.
Fjöldamorð
Tómas þegir andartak, en
heldur svo áfram og rödd hans
er jafn stillileg og fyrr,
,,Nei, ég kynntist aldrei þess-
um gæöum kommúnistanna
sem voru aö endurhæfa okkur,
en hinsvegar kynntist ég
grimmd þeirra. beir sem vilja
komast úr landi veröa aö greiöa
hátt lausnargjald. Oft veröa
þeir aö láta af hendi aleigu sina
til aö fá aö fara.
Og þeir eru oft blekktir.
Lausnargjaldiö var hirt og svo
var fólkiö myrt. Af hver jum tiu
bátum sem leggja upp frá Viet-
nam komast ekki nema þrir á á-
fangastaö.
Þaö er iöulega komiö fyrir
sprengjum ibátunum þannig aö
Vesöld og kúgun
,,Ég var sendur i endurhæf-
ingarbúöir ásamt mörgum öör-
um fyrrverandi hermönnum og
menntamönnum sem þótti á-
stæöa til aö ,,útvega” nýja hug-
myndafræöi. Ég var sendur i
búöirnar 26. jún i 1975og var þar
i tvö og hálft ár.
Ég fékk ekkert aö vita um
fjölskyldu mina fyrr en eftir
heilt ár, þá fékk ég fyrstu frétt-
irnar. Konunni minni haföi ver-
iö sagt aö best væri fyrir hana
aö flytja á nýtt „efnahags-
svæöi” þvi þá fengi ég aö losna
fyrr.
Hún fór meö börnin upp 1
sveit, en ég fékk aö dúsa áfram i
búöunum. Þaö var auövitaö erf-
itt fyrir okkur bæöi aö vita ekki
hvort um annaö, og lifsbaráttan
var hörö. Systir mln gat hjálpaö
henni og börnunum dálitiö, en
mest varö hún aö bjargast eins
og best hún gat og þau voru ekki
of vel haldin.
Þaö var heldur enginn veislu-
kostur I búöunum. Þaö var ékki
fariö illa meö okkur á þann hátt
aöviö værum likamlega meidd-
Do Van Tam: „Sjóræningjarnir réöust átta sinnum
á okkur.”
þeir sökkva þegar þeir eru
komnir nokkuö frá landi. Fólkiö
ferst auövitaö.
Ég varö sjálfur vitni aö
fjöldamoröi. Þaö var bátur sem
átti aö leggja frá landi meö sex-
hundruö manns. Um þrjúhundr-
uö og f immtiu var troöiö niöur i
lestar og lúgur sem siöan var
læst.
Svo sökktu þeir bátnum viö
bryggjuna. Viö heyröum ópin I
fólkinu þegar vatniö byrjaöi aö
streyma inn, en hermenn héldu
aftur af okkur og enginn fékk aö
koma til hjálpar. Allir þeir sem
voruneöanþiljadrukknuöu. Ein
ástæöan fyrir aö þetta var gert
er liklega sú aö þaö er oröinn
skortur á bátum.
Meö þvi aö drekkja fólkinu
þarna viö bryggjuna var hægt
aö reisa bátinn aftur og nota
hann upp á nýtt. Þannig fá þeir
tvöfalda greiöslu fyrir einn bát.
Kannski meira, ég sá ekki hvort
þeir léku þennan leik aftur.”
Sjóræningjar
„Hvaö þurftir þú aö borga til
aö komast úr landi?”
„Ég átti enga peninga til aö
borga, enda heföi ég ekki fengiö
aö fara þótt ég heföi átt fé. Þaö
eru reglur um aö þeir sem hafa
veriö i endurhæfingabúöum fái
ekki aö fara úr landi.
Þaö vildi okkur til happs aö
eigandi bátsins sem viö komum
meö treysti sér ekki til aö sigla
honum til Malasiu. Sem fyrr-
verandi sjóliösforingi gat ég
komiö þar aö liöi, svo viö feng-
um tækifæri til aö flýja.”
Flóttinn var engin skemmti-
sigling. Báturinn sem þeirhöföu
til umráöa var tuttugu metra
langur. Um borö i hann var
troöiö 342 flóttamönnum.
Þann sautjánda júm siöastliö-
inn var svo lagt úr höfn, en eftir
einn dag bilaöi önnur vélin i
bátnum.
„Viö höföum upphaflega ætl-
aö aö komast tÚ Malasiu, en
þegar vélin bilaöi lagöi ég ekki I
aö halda áfram þangaö og viö
snerum til Thailands. A fjóröa
degi réöust svo thailenskir sjó-
ræningjar á okkur og á næstu
tveimur dögum uröum viö sjö
sinnum i viöbót fyrir árásum.
Þann 23. júni, eftir viku á
aö skipta um skip þar til loks eitt
fannst sem gat flútt þaö til Pulo-
tenga, i Malasiu, þar sem eru
stórar flóttamannabúöir. En
þar fékk þaö ekki aö ganga á
iand.
Þess i staö var fariö meö þaö
til Mersing, sem er litiö þorp.
Og þarliföi þaöi stööugum ótta.
Þaö sá malasiska hermenn ýta
drekkhlöönum bátum flótta-
fólks frá landi og senda þaö út i
opinn dauöann.
Allan timann sem þaö var 1
Mersingáttiþaöáhættu aö vera
hent um boö I einhverja skdctu
og ýtt frá landi. Þaö helviti
þurftuTómasogfjölskylda hans
aö þola i tvománuöi, þávar loks
fundiö pláss fyrir þau I fkítta-
mannabúöunum I Pulotenga.
„Þetta var ekki þaö frelsi sem
viö höföum búist viö. Viö liföum
i stööugum ótta i Malasfu og
vorum ákveöin aö fara til fyrsta
lands sem vildi taka viö okkur,
hvaö svo sem þaö héti.
Ég vissi nákvæmlega ekkert
um Island, en þegar ég var
spuröur hvort viö vildum flytj-
ast þangaö, svaraöi ég óöara
já.”
A sjó?
„Ég skal viöurkenna aö mér
var mjög órótt á leiöinni til Is-
lands. Siöustu árin haföi ekki
gengiö á ööru en hörmungum
fyrir mig og fjölskyldu mina.
Frelsiö sem viö höföum leitaö
virtist óendanlega fjarlægt.
Einhvernveginn gátum viö ekki
trúaö þvi aö raunir okkar væru
á enda. Viö vorum hrædd þegar
viö komum til Islands.
En þegar viö sáum allt fólkiö
sem fagnaöi okkur og tók svo
hlýlega á móti okkur, hvarf sá
ótti.”
„Hvaöa vonir geriö þiö ykkur
um framtíöina?”
„Viö vonum aö viö getum orö-
iö hluti af landi ykkar og þjóö.
Viö veröum aö læra islensku
eins f ljótt og viö getum og ég vil
finna mér vinnu eins fljótt og ég
get.
Helst vildiégauövitaö fást viö
sjómennsku. Ég var tvö ár I
flotaskóla áöur en ég gekk i' sjó-
herinn og ég vona aö þaö, og
reynsla min af sjónum dugi mér
eitthvaö viö aö reyna aö fá
vinnu á íslensku farskipi.”
— ÓT.

EG SA ÞA
DREKKJA
350 FLOTTA
VlSIR
Fimmtudagur 27. september 1979
Do Van Tam (Tómas) og Tran Kim Hoa (Hulda), ásamt börnunum sinum fimm. Þau eru, taliö frá v.Do Vi Phuc (Skúli), Do Tran Phuc Tho (Eggert), Do
ThiThien Thao (Dóra) og fyrir aftan hana DoThi Thien Huong (Kristin) og svo ioksDo Tran Phuoc Tai (Pálmi), ifanginu á pabba sfnum. Mynd—-BG.
sjónum, héldum viö svoaö okk-
ar siöasta stund væri upp runn-
in. Þá var báturinn aö sökkva.
En svo á siöustu stundu, kom
þýskt skip sem bjargaöi okkur.”
Óli Tynes,
blaöamaöur
Bragi
Guömund-
son, Ijós-
myndari
í opinn dauðann
Ekki var þó raunum flótta-
fólksins lokiö. Þaö þurfti tvisvar
vaxtastefnan
I endupskoöun
j
„Ég held aö engum komi á
óvart þótt ég dragi I efa aö þessi
vaxtastefnasé sú skynsam-
legasta, sem hægt var aö
vclja”, sagöi Svavar Gestsson
viöskiptaráöherra I samtali viö
Vísi.
Viöskiptaráöherra og fjár-
málaráöherra hafa ráöiö dr.
Magna Guömundsson hag-
fræöing til aö gera úttekt á nú-
verandi vaxtastefnu á áhrifum
hennar á kjör,verölag, atvinnu-
vegi og stööu sparifjáreigenda.
Svavar Gestsson kvaöst telja
útilokaö aö framkvæma slika
vaxtastefnu til fulls viö vaxandi
veröbólgu.
Þegar Visir spuröi hann hvort
túlka bæri ráöningu dr. Magna
sem vantraustyfirlýsingu á
þjóöhagsstofnun, sem hingaö til
hefur veriö helsti ráögjafi rikis-
stjórnar i þessum málum, kvaö
hann þaö ekki vera. Hins vegar
sagöist hann telja rétt aö kalla
til ýmsa fleiri aöila til aö meta
þessi mál.
„Viö litum þannig á, aö þaö sé
vert aö staldra viö og skyggnast
um”, sagöi viöskiptaráöherra.
—SJ.
Gististaðir
Brottfarir
Október:
Nóvember
Desember
Janúar:
Febrúar:
Mars:
Apríl:
ELTIMON Smáhýsi með
2 svefnherbergjum
BRONCEMAR
4 vikur
3 vikur
3 vikur
3 vikur
3 vikur
3 vikur
3 vikur
25.
16.
5-29
Ibuðir með 1 svefnherbergi
LOSSALMONES
8-29
Ibuðir með 1 svefnherbergi
TINOCA Studioíbúðir
VERÐ FRÁ KR. 251.000
Hópafsláttur og afsláttur fyrir börn
ATHUGIÐ: FYRSTA BROTTFÖR 27. OKTÓBER
Pantið tímanlega Sólarfrí í skammdeginu suður á Kanarí,
styttir vetur, styrkir sál og líkama.
Lækjargotu 2 og Hotel Esju Simi 27800.
v/Austurvoll
Sími 26900
Austurstræti 17
Sími 26611
Austurstræti 12 Simi 27077

I