Vísir - 19.12.1979, Blaðsíða 8

Miövikudagur 19. desember 1979.
8
utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: DaviO Guðmundsson
Ritstjórar: ólafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaöamenn: Axel Ammendrup, Halldór Reynisson, Jónina Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guð-
vinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V.
Andrésson, Jens Alexandersson. utlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson,
Magnús Olafsson.
JVuglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson Askrift er kr. 4.000 á mánuði
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. innanlands. Verð i lausasölu
200. kr. eintakið.
Auglýsingar og skrifstofur: JPrentun Blaðaprent h/f
Slðumúla 8. Simar 88611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, slmi 86611.
^Ritstjórn: Slöumúla 14. simi 86611 7 llnur.
Hverjlr fara i gaigann?
Draumur Steingrlms um vinstri stjórn getur ekki lengur ræst. Spurningin nú er sú,
hverjum vinstri flokkanna þriggja verftur kennt um aö hafa eyöilagt stjórnarmyndun-
artilraunirnar. Meft nokkrum sanni mó segja, aft Kratar hafi sjólfir sett snöruna um
háls sér...
Steingrímur Hermannsson
virðist nú loks vera farinn að átta
sig á því, að draumastjórn hans
með Alþýðubandalagi og Alþýðu-
flokki getur ekki orðið að veru-
leika.
Ýmsar efasemdir hafa verið
uppi í röðum þingmanna allra
þriggja vinstri flokkanna um að
þeir gætu komið sér saman um að
ganga í eina sæng, eftir 13 mán-
aða erjur á stjórnarheimilinu,
sem þjóðin fór ekki varhluta af.
Flokkarnir þrír hafa nú um
skeið setið á fundum til þess að
kynnast hver öðrum að nýju eftir
sambúðarslitin í haust, en þar
hefur lítið miðað í átt til sam-
komulags í þeim eina málaf lokki
sem athyglinni hefur í alvöru
verið beint að, efnahagsmálun-
um.
Framsóknarflokkur og Al-
þýðubandalag hafa lagt fram
skriflegar tillögur í þeim efnum,
en Alþýðuf lokksmenn hafa kom-
ist upp með að segja það sama og
þeir sögðu í kosningabaráttunni,
það er að allir viti hvernig þeirra
tillögur séu og hvað þeir vilji
gera í verðbólgumálunum. Þess
vegna sé óþarfi að tíunda þau
atriði frekar.
Allar líkur eru nú á að kratar
nái ekki að leggja fram nein
plögg um efnahagsmálin áður en
Steingrímur skilar stjórnar-
myndunarumboði sínu til forset-
ans, enda myndu þau ekki breyta
þeirri stöðu, sem upp er komin
varðandi draum Steingríms um
vinstri stjórn.
Alþýðuf lokksmenn hafa á
fundunum með Steingrími og Al-
þýðubandalaginu hoppað á
vinstri fætinum og haldið mögu-
leikunum til vinstri stjórnar-
myndunar opnum, en í sölum al-
þingis hafa þeir aftur á móti
hoppað á hægri fætinum í kring
um Sjálfstæðisflokkinn og fallist
í faðma við þann flokk þegar
mikið hefur legið við í sambandi
við skipan í þingdeildir og þing-
nef ndir.
Alþýðuf lokksmenn leggja
mikla áherslu á að afstaða þeirra
við nefndakjör á Alþingi sé alls
óskyld málefnum þeim, sem til
umræðu séu í stjórnarmyndunar-
viðræðunum. Þótt þeir hafi tekið
höndum saman við Sjálfstæðis-
menn í áhrifamestu nefndunum
séu þeir enn til viðræðu um sam-
starf við Alþýðubandalagið og
Framsóknarflokkinn um mynd-
un vinstri stjórnar.
Aðrir eiga aftur á móti erfitt
með að skilja hvernig þetta
tvenntgeti farið saman og það er
eðlilegt að sá grunur læðist að
mönnum, að Alþýðuflokksmenn
vinni markvisst að þvf að koma
málum þannig að engan veginn
verði hægt að mynda meirihluta-
stjórn á næstunni og þeir fái
sjálf ir að verma ráðherrastólana
enn um sinn.
Þessar línur munu nú skýrast
frekar á næstu vikum, en það
sem eftir lifir þessarar viku, má
búast við að vinstriflokkarnir
þrír muni nota til þess að komast
að þeirri einu niðurstöðu, sem
verður úr viðræðunum, en hún er
hverjum það sé að kenna, að ekki
tókst að mynda vinstri stjórn.
Hver flokkurinn mun nú kepp-
ast við að hengja ahnan í vinstri
gálgann og sýna þannig þjóðinni
f ram á, hver beri ábyrgðina á því
aðdraumastjórn Steingríms varð
ekki að veruleika. Allt bendir til
þess, að niðurstaðan verði sú, að
Framsóknarmenn og Alþýðu-
bandalagsmenn komi Alþýðu-
f lokksmönnum í gálgann, og með
nokkrum sanni má segja, að
Kratarnir hafi sjálfir sett snör-
una um háls sér.
Fyrsta skrefið í átt að gálgan-
um stigu þeir með því að sam-
þykkja þátttöku F viðræðum um
að vekja upp frá dauðum stjórn-
ina, sem þeir jörðuðu í haust.
Nýmæli varðandi
dingstörlin
Ég leit Ut um glugga og sá
gangandi mann koma eftir veg-
inum. 1 fljótu bragfti fannst mér
þetta eftirtektavert, þvi hér
ferftast allir á bilum. En þá fyrst
gaf ég manninum gaum, þegar
hann beygfti inn á afleggjarann
heim aft húsi minu og sá um leiö
aft þetta var Sófus frændi minn.
Mér var nýnæmi á gestum og
fagnaöi þvi komu frænda, þvi
hann var meö galopinn
hugsanagang og rifandi mælsk-
ur. >aö var ekki vist aö þaö yröi
fræöandi sem bæri á góma hjá
okkur. Þaö gat brugöiö til
ýmsra átta meö umræöuefniö,
jþvi af nógu var aö taka s.s.
Tiöarfariö, aflabrögöin, stjórn-
málin, umsvif hernaöarveld-
anna og m.fl. En fjörugastar
uröu umræöurnar hjá okkur, ef
viö ræddum einhverjar fram-
kvæmdir eöa hugdettur annara,
sem viö vorum báöir mótfallnir.
Þá var keppnin og listin fólgin i
þvi aö finna sem snjallastar
setningar og þróttmiklar aö
ekki stæöi steinn yfir steini I
þeirri framkvæmd sem um var
rætt. Og helst aö skilja ekki viö
máliö fyrr en aö öll rök fyrir
verkinu væru oröin mélinu
smærri.
Ég bauö frænda inn og baö aö
skerpa á könnunni og eftir aö
viö höföum kingt nokkrum
kaffisopum og skipst á spaugi
um nágrannana dattmér i hug
umræöuefni sem viö hlytum aö
vera sammála og þaö haföi
mikla umræöu vldd.
Blöskrar þér ekki Sófus, ef
þeir ætla aö fara aö fjölga þing-
mönnum í Reykjavik svo aö þeir
hafi þingmannatölu til jafns viö
dreifbýlismenn miöaö viö fólks-
fjölda? Blöskrar og blöskrar
ekki, þvi þetta aö er einmitt þaö
sem ég hefi alltaf haldiö fram aö
fyrr væri ekki lýöræöi i þessu
landi en aö allir kjósendur heföu
jafna aöstööu til aö hafa áhrif á
stjórnmálin, hvar á landinu,
sem þeir byggju. En ekki aö
miöa þingmannatöluna vift þaft
hvaö mörg skref væru á milli
bæja eöa flatarmál Reykjavik-
ur.
Setjast að i Reykjavik
Fljótt á litiö er þetta fallega
mælt og sanngjarnt, en hefuröu
ekki tekiö eftir því frændi aö þaö
fyrsta, sem nýkjörin dreifbýlis-
þingmaöur gerir, er aö hann
kaupir sér Ibúö i Reykjavik og
sest þar aö. Og eftir þaö hefir
hann aöeins Reykjavikurkliöinn
I eyrum og Reykjavikursjónar-
miö fyrir augum og veröur
þessu umhverfi svo samdauna
aöhann þarf aöhugsa sigum, ef
hann er spuröur i hasti hvaöan
hann sé af landinu og jafnvel
gleymirgömlum vilyröum, sem
hann hefir gefiö kjósenda sín-
um, ef hann kæmist á þing.
Já þaö getur eitthvaö veriö
satt i þessu rausi þinu en þaö
haggar ekki skoöun minni aö viö
eigum aö jafna þingmannatöl-
una og gera þaö meö mjúkum
handtökum og hyggilegu fyrir-
komulagi. Og Sófus breiddi út
faöminn um leiö og hann sagöi
þetta. Séröu ekki Sófus aö meö
þessu yröu raddir dreifbýlinga
þurrkaöar út og þarfir þeirra aö
engu haföar. En ég er fús aö
ræöa viö þig um þinar mjúku
hugmyndir og viöurkenna þær
sem falla mér i geö. En eitthvaö
veröuröu aö færa þig til á
briggöinu ef ég á aö samþykkja
svona fjarstæöu.
Nú hagræddi Sófus sér á
stólnum og velti vöngum út á
axlir, lét neöri skoltinn siga og
sveiflaöi augabrúnunum upp og
niöur, rétt eins og hann væri
þaulvanur aö koma fram i sjón-
varpi.
Þingið i færikviar!
Hugmynd miner aö þaö veröi
byggt nýtt alþingishús slegiö
saman úr flekum sem hægt
veröi aö raöa saman hvar sem
vera skal. Ég ætlast til aö þing-
mennirnir hafi flekana meö sér
og reisi húsiö á þeim stööum,
sem dregist hafa aftur úr meö
nytsamar framkvæmdir og þar
af leiöandi afkoma fólksins
oröiö lakari þar en annars-
staöar. Og haldiö veröi aöeins
eitt þing á hverjum staö. Þessi
hugmynd min byggist á þeirri
reynslu sem foreldrar okkar
fengu viö þaö aö hafa ær I færi-
kvíum. Kviarnar voru geröar
úr grindum, sem voru bundnar
saman og lengd þeirra miöaöist
viö þaö aö þær pössuöu I hæfi-
lega stórar krær fyrir mjólkur-
ær hópinn. Og i þessu grinda-
verki voru ærnar mjólkaöar I
1
bæöi mál en I hvert sinn sem
kviarnar blotnuöu og skitnuöu
aö ráöi voru grindurnar færöar
um set. Ogþanniggekk þetta til
allt sumariö.
Alltaf voru valdir örreitis-
blettir undir kvíarnar en senn
hvaö leiö eöa næsta sumar kom
þarna haugagras af grænni
tööu. Varanlegt graslendi sem
studdi aö bættri afkomu fólksins
sem þarna bjó.
Á þetta ekki enn rétt á
sér?
Viö þessa gömlu iöju störfuöu
aöallega tvær stéttir þjóöfélags-
ins, smalarnir og mjalta-
konurnar. Þetta fólk var áér
þess meövitandi aö þaö gengdi
ábyrgöarstarfi, þvi matarforöi
heimilins valt á trúmennsku
þess og dugnaöi. Enda valdist í
þessi störf fólk, sem ekki mátti
vita vamm sitt i neinu. Smalan-
um var hyglaö meö skáninni af
flóningapottinum, en mjalta-
konan var látin njóta sinna
verka á marga vegu. Og hennar
oft minnst I hljóöi þegar
málnytmatur var á boröum. Ég
trúi þvi ekki aö þaö hugarfar,
sem sveif yfir þessu fyrirkomu-
lagi eigi ekki enn sterkar rætur I
meövitund okkar allra. Þaö
sterkar aö auövelt veröi aö fá
menn til þingsetu, sem halla
ekki á einn eöa neinn. Hlýtur
þaö ekki aö vera metnaöarmál
þingmanna aö allstaöar þar
sem þetta flekahús fær aö sýna
kosti sina, myndist grósku
nédanmaLs
Þórarinn Haraldsson, Laufási,
Kelduhverfi hugleiftir hér bæfti I
gamni og alvöru leiftir til þess
aft dreifa starfsemi alþingis um
landift.
byggö og þá um leiö varanleg
átthagatryggö hjá þjóöinni. Þaö
sannar reynsla bænda. Svo
fengju þingmenn meö þessu
fyrirkomulagi staögóöa þekk-
ingu á þvi hvaöa búskapar-
hættir hentuöu á hverjum staö.
Nú gekk Sófus út aö gluggan-
um, leit yfir fjöll og sagöi. Ég sé
fram I tima. Ég sé þingmenn
okkar haldast i hendur og horfa
sigri hrósandi á grænu blettina
sina. Umbæturnar sem þeir
stóöu allir aö I sátt og samlyndi.
Þaö varö aösamkomulagi milli
okkar Sófusar frænda aö viö
ræddum ekki máliö meira aö
sinni, en aö ég kæmi þessari
hugmynd hans á framfæri.