Vísir - 26.02.1980, Qupperneq 23

VtSIR
ÞriOjudagur 26. febrúar 1980

23
Umsjón:
Hannes
Sigurösson
Sjónvapp kl. 22.30:
Fjallaö um mál-
efnl Miö-Ameríku
I þættinum „Umheimurinn” verður einkum rætt
um málefni Mið-Ameriku, en þau hafa að undan- Á
fömu verið ofarlega á baugi i fjölmiðlum viðsvegar
um heim.
Veröur I þessu sambandi rætt
viö Sigurö Hartarson, sagn-
fræöing og Margréti Bjarnason,
formann Amnesti International,
um stööuna í mannréttindamál-
unum þar, aö sögn ögmundar
Jónassonar, umsjónarmanns
þáttarins.
bá veröur komiö inn á ástandiö
i íran, og aö lokum mun ögmund-
ur ræöa viö Hannes H. Gissurar-
son um þau sjónarmiö, er liggja
til grundvallar hinum ýmsu
ákvöröunartökum, bæöi hjá al-
mennum borgurum sem og
pólitlkusum, eöa eftilvill öllu
heldur um þaö hvernig fólk vegur
og metur málefni áöur en þaö tek-
ur ákvaröanir um þau.
M.A.
ögmundur Jónasson.
lltvarp kl. 2240:
Japönsk töniist
„í þessum þætti ætla ég að lofa áheyrendum að
hlýða á alþýðu- og sigilda tónlist Japana, auk þess
sem ég mun kynna allra helstu hljóðfæri þessarar
fornu menningarþjóðar”, sagði Áskell Másson,
umsjónarmaður þáttarins „Þjóðleg tónlist frá ýms-
um löndum”.
Askell Másson tónlistarmaður
Aö sögn Askels veröa einkum
þrjú hljóöfæri kynnt í þættinum.
Þau eru flauta, sem heitir
„Shakuhaci”, og tvö strengja-
hljóöfæri er heita „Koto” og
„Shamisen”.
Þættirnir um japanska tónlist
veröa alls fjórir talsins og er
þetta annar I rööinni.
I fyrsta þætti var kynnt afar
sérstæö tegund tónlistar þeirra,
þar sem er keisaratónlistin.
Keisaratónlistin hefur einangrast ^
innan hiröarinnar, og er þvi afar'
erfitt aö veröa sér út um upptökur
á henni.
Elstu heimildir um japanska
tónlist eru frá þvl um 200 F.kr., en
þaö eru gamlar bjöllur er haía
fundist frá þeim tlma. Þá hafa
fundist útskornir hlutir af
tónlistarmönnum frá 200-500
e.Kr.
H.S.
útvarp
8.15 Veöurfregnir.
Forustugr. dagbl. (útdr.)
Dagskrá. Tónleikar
9.00 Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna:
9.20 Leikfimi. 9.30 Tilkynn-
ingar.
10.00 Fréttir. 10.100
Veöurfregnir.
10.25 Áður fyrr á árunum.
Agústa Björnsdóttir stjórn-
ar þættinum.
11.00 Sjávarútvegur og sigl-
ingar. Umsjónarmaöurinn,
Jónas Haraldsson, fjallar
um nýútkomnar reglur um
fjarskipti á skipum.
11.15 Morguntónleikar. Wil-
helm Kempff leikur Píanó-
sónötu I g-moll op. 22 eftir
Robert Schumann / Rut
Ingólfsdóttir, Páll Gröndal
og Guörún Kristinsdóttir
leika Trló I a-moll fyrir
fiölu, selló og pianó eftir
Sveinbjörn Sveinbjörnssoi
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.20 Fréttir. 12.45
Veöurfregnir. Tilkynningar.
Á frivaktinni. Margrét
Guömundsdóttir kynnir
óskalög sjómanna.
14.40 Islenskt mál. Endurtek-
inn þáttur Guörúnar
Kvaran frá 23. þ.m.
15.00 Tónleikasyrpa.
Léttklassisk tónlist, lög
leikin á ýmis hljóöfæri.
15.50 Tilkynningar.
1600 Fréttir. Tónleikar. 16.15
Veöurfregnir.
16.20 Ungir pennar. Harpa
Jósefsdóttir Amln sér um
þáttinn.
16.35 TónhorniðuGuörún Bima
Hannesdóttir stjórnar.
17.00 Slödegistónleikar.
Sinfónluhljómsveit Islands
leikur „Heimaey”, forleik
eftir Skúla Halldórsson;
Páll P. Pálsson stj. /
Dietrich Fischer-Dieskau.
Lisa Otto, Franz Grass og
útvarpskórinn I Berlin
syngja atriöi úr „Töfra-
flautunni”, óperu eftir Moz-
art meö Fllharmoniusveit
Berllnar, Karl Böhm,
stj./Mstislav Rostropovitsj
og Sinfónluhljómsveitin I
Boston leika Sellókonsert
nr. 2 op. 126 eftir Dmitri
Siostakovitsj, Seji Ozawa
stj.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Vlösjá. 19.50
tilkynningar.
20.00 Nútimatónlist. Þorkell
Sigurbjömsson kynnir
20.30 Á hvltum reitum og
svörtum.Jón Þ. Þór flytur
skákþátt.
21.00 Hættuleg eiturefni.
Sigursveinn Jóhannesson
málarameistari flytur
erindi
21.20 Planókonsert I b-moll op.
32 eftir Xaver Scharwenka.
Earl Wild og Sinfóniu-
hljómsveitin I Boston leika,
21.45 Utvarpssagan: „Sólon
tslandus” eftir Davlð
Stefánsson frá Fagraskógi.
Þorsteinn ö. stephensen les
(17).
22.15 Fréttir. Veöurfregnir.
Dagskrá morgundagsins.
22.30 Lestur Passiusálma (20)
22.40 Þjóðleg tónlist frá ýms-
um löndum. Askell Másson
fjallar um japanska tónlist;
— annar hluti.
23.00 A hljóðbergi. Umsjónar-
maöur: Björn Th Björnsson
listfræöingur. Sagan af
Lancelot, fræknasta riddara
hringborösins. Ian Richard-
son les söguna I endursögn
Howards Pyle.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
sjónvarp
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 Reykjavikurskákmótið
Skýringar flytur Friörik
Ólafsson.
2Ó.45 Tommi og Jenni Teikni-
mynd.
20.55 Vetrarólympluleikarnir
Svig kvenna (Evróvision —
upptaka Norska sjónvarps-
ins)
21.40 Dýrlingurinn Breskur
myndaflokkur. Þýöandi
Guöni Kolbeinsson.
22.30 Umheimurinn. Þáttur
um erlenda viöburöi og
málefni. Umsjónarmaöur
ögmundur Jónasson.
23.20 Dagskrárlok

Kvikmyndir Dartnasl velvlldar sljórnvalda
tslenskur kvikmyndaiðnaöur
nýtur óumdeilaniega velvildar
stjórnvalda. Kvikmyndin Land
og synir eftir þá Ágúst Guð-
mundsson, Sigurð Sverri
Pálsson, Jón Þórisson og Jón
Hermannsson, hefur fært mönn-
um heim sanninn um, að hér á
landi fyrirfinnast atvinnumenn I
kvikmyndaiðnaði, sem eru
samkeppnisfærir viö það sem
við þekkjum hjá grönnum okk-
ar og þótt víðar væri ieitaö. Meö
kvikmyndasjóði, sem Ragnar
Arnalds, þáverandi mennta-
málaráðherra, geröi virkan I
sinni ráöherratlð fékkst fram-
rétt örvandi hönd við þaö flókna
mál aö gera kvikmyndir, sem
hratt af staö a.m.k. þremur
myndum til sýninga I kvik-
myndahúsum, en fyrir utan
Land og syni er hér átt viö
Veiðiferðina og óöal feðranna,
sem báöar veröa væntanlega
sýndar á þessu ári.
Þótt kvikmyndasjóðurinn
heföi ekki bolmagn tii að greiöa
nema sáralitinn hluta af til-
kostnaöi, munaði töluvert um
fjármunina. Þó munaði mikið
meira um þann góða vilja, sem
fjárveiting til kvikmyndasjóðs
var. En það var einmitt þessi
vilji stjórnvalda sem réði miklu
um þaö aö menn þoröu aö leggja
út I milljónatuga ævintýri með
svo að segja tvær hendur tómar
og mikinn metnaö fyrir hönd
tslands á þessu sviöi.
En það er fleira en kvik-
myndasjóður, sem getur boriö
vitni um velvilja stjórnvalda til
þessarar nýju listgreinar. Sam-
kvæmt landslögum ber að
greiöa söluskatt af aðgöngu-
miðaveröi á Islenskar myndir.
Viö þvl er ekkert aö segja I
sjálfu sér. Sjálfsgt er að greiða
söluskatt þótt hann geti I ýtrustu
tilfeilum numið tvöföldum ef
ekki þreföldum þeim framlög-
um, sem viðkomandi kvikmynd
fær úr kvikmyndasjóði. Sllkur
er gangur lifsins og má enda
ætla, að eitthvaö verði eftir til
framhaldsverkefna nái sölu-
skatturinn sllkum upphæöum.
Hitt er annaö mál, aö I hvert
sinn sem kvikmynd er gerð er
byrjað að nýju frá grunni hvaö
tilkostnaö snertir. Ekkert af þvl
sem til var kostað viö gerð fyrri
myndar nýtist við gerð næstu
myndar eöa þá svo sáralltiö aö
þaö er ekki umtalsvert. Stofn-
kostnaöur hverrar myndar er
þvi alltaf nýr hverju sinni. Þaö
er þvl ekki nema eölilegt, að
vinsamleg stjórnvöld Ihugi
hvort ekki sé rétt að létta sölu-
skatti af stofnkostnaði hverrar
myndar, en hann liggur auðvit-
aö fyrir bókfærður áöur en
sýningar á myndinni hefjast og
er þvi ljóst og getur lotið aliri
venjulegri meöferö, svo sem
eins og endurskoöun.
Reikna má með að stofn-
kostnaöur við gerð næstu kvik-
mynda þeirra þriggja, sem nú
þykja vænlegastir upp á fram-
hald verði ekki undir áttatíu
milljónum. Sést á þessari upp-
hæð, aö enn sem fyrr má engu
muna hvort hægt er aö fram-
leiöa kvikmyndir fyrir innan-
landsmarkaö. Það væru þvl tvi-
mælalaust mistök, ef að hverju
sinni ætti að taka sextán
milljónir af kvikmyndafyrir-
tækjum áður en þau hefðu borg-
aö kostnað sinn að fullu. Slikt
yrði eflaust það rothögg á kvik-
myndaiðnaöinn, sem mundi
rlða honum að fullu á nýjan leik,
hvað sem allri velvild stjórn-
valda og kvikmyndasjóði líöur.
Þaö er svo annaö mál, að kvik-
myndaframleiðendur innlendir
eru ekkert ofgóöir að greiöa
söluskatt af hverri krónu, sem
þeir hafa i tekjur af myndum
slnum umfrain tilkostnað.
tslenskur kvikmyndaiðnaður
er nauðsyn og Islensk kvik-
myndastefna er þegar orðin
staðreynd. Framhald þessarar
listar byggir á þvi að enn séu til
hugsjónamenn, sem vilji fúsir
taka áhættu til vegsauka mann-
lifi I landinu. Til að svo megi
verða þarf kvikmyndalistin að
njóta enn sem fyrr mikillar vel-
vildar stjórnvalda, svo að ekki
verði vegna strangleika skorið á
liftaugina.
Svarthöfði.