Vísir - 28.02.1980, Síða 9

Vísir - 28.02.1980, Síða 9
vísm Fimmtudagur 28. febrúar 1980 Í(MURLÁllElJÍÍNÆSTfl STðRWJA (SLENDIHGA? Hafinn er undirbúningur aö stofnun hlutafélags sem hefur laxeldi f stúrum stil aö mark- miöi sinu. Undirbúningsstofn- fundur var haldinn nýlega og söfnuöust þá þegar 20 milljónir króna I hlutafjárloforöum. Er stefnt aö þvi aö reisa hér á landi fiskeldisstöö sem mundi fram- ieiöa allt aö einni milljón laxa- seiöa árlega. Þetta kom fram i ræöu sem Skúli Johnsen borgarlæknir flutti á búnaöarþingi s.l. mánu- dag, en þar geröi hann grein fyrir athugunum sem geröar hafa veriö á laxeldi hér á landi i stórum stil. Kom þar fram aö erlendir sérfræöingar telja aö einungis þrjú svæöi i heiminum eigi möguleika á slikum stórbú- skap i laxarækt er byggöi á haf- beit og er Island eitt þeirra. Rekja þeir þetta til mikillar gnóttar af vatni sem hér er aö finna, auk jaröhitans, en siöast en ekki sist aö hérlendis gildir þaö einstaka fyrirkomulag veiöimála aö laxveiöi I sjó I kringum landiö er bönnuö en þaö mun vera einsdæmi I ver- öldinni. Laxeldisstöð fyrir tvo milljarða króna Þaö kom fram I máli Skúla aö þegar hafa veriö geröar kann- anir á stofnkostnaöi viö slikar eldisstöövar. útreikningar á stofnkostnaöi 200 þúsund seiöa stöövar liggja þegar fyrir og er þá aö finna i ritgerö Benedikts Andréssonar viöskiptafræöings frá þvi á s.l. ári, en miöaö viö þágildandi verölag kostaöi slik stöö 256 milljónir króna. Hins vegar eru hér á feröinni hugmyndir aö enn stærri stöö eöa allt aö milljón seiöa stöö og er taliö aö stofnkostnaöur viö slika stöö mundi vera I kringum 2 - 2,5 milljaröar króna. Laxeld- isstöö af þessari stærö myndi miöaö viö 10% endurheimtur skila 100 þúsund löxum árlega sem aö reikna mætti meö aö væri þrjú klló hver. Aflmagniö væri þvi 300 tonn af laxi og miö- aö viö verölag á laxi i fyrra, myndi þaö skila verömætum uppá 800 - 900 milljónir króna árlega. Heimsmet islenska laxins. Þaö kom fram I máli Skúla aö á siöustu 20 árum hefur tekist aö fjórfalda laxveiöina I landinu meö fiskirækt viö náttúruleg skilyröi i ám og vötnum. Hins vegar hefur uppeldi á laxi I fisk- eldisstöövum sem siöar væri sleppt til hafbeitar veriö fremur takmörkuö og er laxeldisstööin I Kollafiröi fyrsta og raunar eina Islenska hafbeitarstööin. Endurheimta laxa I þeirri stöö var á árabilinu 1963 - 1973 um 5% sem veröur aö teljast viöunandi árangur miöaö viö þaö aö hér er um tilraunastatf aö ræöa. Eldistlmi seiöa af göngustærö er meö tilraunum þeim sem geröar hafa veriö I Kollafiröi nú oröinn um eitt ár miöaö viö 3 - 4 ár viö náttúruleg skilyröi I ám og vötnum. Heimt- ur slikra seiöa hafa veriö mjög góöar og sem dæmi má nefna aö einn hópur seiöa sem sleppt var 1978 voru heimturnar 16% og mun þaö vera heimsmet. Laxeldisstóriðja við Þjórsá? 1 grein sem Arni Guöjónsson qg Ivar Friöjónsson skrifuöu I timaritiö Frey á s.l. ári kom fram aö geysilegir möguleikar felast IJjvi aö nýta stærri hluta af uppeldissvæöi Þjórsár ef grundvöllur fengist fyrir bygg- ingu stórrar klakstöövar á svæöinu. Arni og Ivar telja aö ef komiö væri a fót félagsbúskap bænda á svæöinu, sem stæöu fyrir stofn- un stórrar klakstöövar, mætti tifalda laxagönguna upp Þjórsá. Yröi hún þá yfir 100 þúsund lax- ar. Munu nú þegar hafa veriö undirbúin fyrstu skrefin i áttina aö þessum stórbúskap. Stofnun laxeldisfélags i undirbúningi Eins og áöur hefur komiö fram hefur nú þegar veriö hald- inn undirbúningsstofnfundur laxeldisfélags er heföi laxeldis- stóriöju aö markmiöi. Voru yfir 200 manns á þeim fundi, en hug- myndin er aö safna 500 - 1000 stofnfélögum. Er fyrirhugaö aö halda stofnfund hins nýja félags I marslok. Þá veröur einnig komiö upp umboösmannakerfi um allt land þar sem menn geta skráö sig og gerst stofnfélagar fyrir 15. mars. Mun fjárútvegun siöan fara fram meö tilstyrk stjórn- valda landsins og munu I þvi sambandi einungis erlendir fjárfestingarlánamarkaöir, t.d. Norræni fjárfestingabankinn koma til greina. - HR Frá laxeldisstööinni I Kolla firði: Þar hafa veriö geröar til- raunir til sjóbeitar meö góöum árangri, en Island mun vera eitt af fáum svæöum I heiminum þar sem skilyröi slikrar ræktar eru fyrir hendi I stórum stil. I J Anne-Marie Lorentsen sendiherra Noregs á tslandi ásamt Morten Fieischer aöaiforstjóra Wickmannverksmiöjanna. Visismynd JA Smíöa fsiendlngar vélahluta fyrir WícKmannverksmlðlurnar? tslenskir útvegsmenn og aörir sem hagsmuna áttu aö gæta beittu þrýstingi á norsk stjórn- völd til aö rekstri Wickmann vélaverkssmiöjunnar yröi hald- iö áfram, en hætta var á aö fyr- irtækið yröi aö hætta starfsemi sinni vegna fjárhagserfiöleika. Var þetta gert m.a. vegna þess hve markaöur hérlendis fyrir vélar af þessari tegund I skip og báta er stór. Þetta kom fram þegar um- boösmenn Wickmann verk- smiöjanna boöuöu blaöamenn til fundar viö sig nú nýlega. Þar kom fram aö hlutur þessara véla er hvaö stærstur bæöi I bátaflotanum og togaraflotan- um. Ennfremur er Island næst-stærsti markaöur Wick- mann-véla og kemur þar næst á eftir Noregi. Morten Fleischer aöalfor- stjóri A/S Wickmann sagöi aö stuöningur lslendinga viö fyrir- tækiö heföi komiö á mjög mikil- vægu andartaki og átt sinn stóra þátt I þvi aö norska rlkiö kom til liös viö fyrirtækiö og geröist stærsti hluthafinn. Skýröi hann einnig frá þvi aö islenskum út- geröarmönnum hafi veriö boöiö aö gerast hluthafar I fyrirtæk- inu þegar þaö var endurskipu- lagt en vegna gjaldeyrisreglna hér á landi heföi þaö reynst ómögulegt. Þá kom fram á fundinum aö alls munu um 70 stór fiskiskip og togarar I Islenska fiskiskipa- flotanum vera útbúin meö Wickmann vélum, en um 15% af heildarframleiöslu Wickmann- verksmiöjanna fer til Islands. Umboösaöili fyrir A/S Wick- mann hér á landi er Einar Far- estveit & Co. h.f. Hefur þaö komiö til greina aö þaö fyrirtæki taki aö sér framleiöslu véla- hluta fyrir norsku Wickmann- verksmiöjurnar, en engin ákvöröun hefur þó enn veriö tekin um þaö mál. - HR Dauðahafsvatn oeun osorlasls Tilraunir sem nú fara fram I háskólanum I Bergen meö vatn úr Dauöahafinu tii lækningar á Psoriases viröast gefa góöar von- ir. Niöurstööur staöfesta þaö sem liggur til grundvallar rannsókn- unum en þaö er aö sjúkdómurinn geti stafað af skorti á mikilvæg- um efnum I likamsstarfseminni. Mennirnir tveir sem vinna aö þessum rannsóknum telja aö ef þessi tilgáta reyndist vera rétt yröi hægt aö halda sjúkdómnum i skefjum meö þvi aö gefa sjúkling- unum þetta tiltekna efni. Tuttugu og fimm konur hafa siöan I októ- ber tekiö þátt I tilraunum meö til- búiö vatn meö þessum efnum á útbrot meö góöum árangri. Báöir prófessorarnir dr. med Wilhelm Harkmark og cand. ral. Nils Pett- er Berg Justesen viö rannsóknar- stofnun háskólans vilja þó ekki fullyröa neitt til aö vekja ekki tál- vonir hjá þeim Norömönnum sem hafa þennan sjúkdóm en þeir eru milli 70 og 90 þúsund talsins. Þó um jákvæöan árangur gæti veriö aö ræöa er mörgum spurn- ingum varöandi þennan sjúkdóm ósvaraö, Hvers vegna fær fólk hann til dæmis oftast ekki fyrr en á aldrinum 30 - 40 ára? Getur ver- iö aö þaö þurfi ákveönar hor- mónabreytingar aö eiga sér staö til aö sjúkdómurinn brjótist út? Próíessorarnir telja aö þessar tilraunir hafi kostaö mikiö um- stang fyrir sjúklingana og vonast til þess aö I framtiöinni veröi hægt aö útbúa pillur viö sjúk- dómnum, þær mætti kalla Dauöa- hafspillur. Vatn frá Dauöahafinu er þaö sem rannsóknir prófessoranna Nils Petter Berg Justesen og Wilhelm Harkman, byggja á,en þeir leita aö meöali viö húösjúkdómnum Psoriasis.

x

Vísir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.