Vísir - 03.03.1980, Side 12

VISIR
r«.
Mánudagur 3. mars 1980
12
UNI iSLENSKA LANDBONAÐARSTEFNU. 2. GREIN:
Uppbúlgnir ofsatrúarmenn í
forystusveit landbúnaðar
í fyrstu grein minni um islenska landbúnaðar-
stefnu fjallaði ég aðallega um fjármögnun
islensks landbúnaðar. Þar hefur arðsemin verið i
lágmarki, og gripið hefur verið til örþrifaráða til
að bjarga landbúnaðinum, þegar röng stefna
hefur komið honum i algjörar ógöngur. — Og nú
verandi rikisstjórn virðist ætla að fylgja þessari
stefnu fast eftir, án þess að taka nokkurt tillit til
þeirra hugmynda og tillagna, sem fram hafa
komið um úrbætur.
Sannleikurinn er sá, að erfitt
hefur reynst að ræða land-
búnaðarmál af nokkru viti.
Stuðningsmenn núverandi
stefnu minna oft á uppbólgna
ofsatrúarmenn, sem ekki hlusta
á nokkur rök. Andstæðingar
þeirra hafa veriö dæmdir og
léttvægir fundnir, án þess að til-
raun hafi verið gerð til aö
setjast niður og ræða málin á
grundvelli staðreynda. Og það
eru einmitt þessir ofsatrúar-
menn, sem eiga höfuðsökina á
þeim vanda, sem landbúnaður-
inn er nú kominn i. Um margt
minna þeir á lýsingar Maós
heitins formanns á forystu-
mönnum bændauppreisnar-
innar i Hunan-héraöi i Kina, er
hann skrifaöi i mars 1927. -
„Annaö hvort ert þú með mér
eða þú ert á móti mér. Þú verö-
ur að velja á milli þessara
tveggja kosta, aörar leiðir eru
ekki færar”. Þessi kenning á
varla rétt á sér á Islandi rúmri
hálfri öld siöar, nema einhverjir
forystumenn bænda haldi fast
við kenningar byltingarmanna
þjóðar, sem fyrir löngu hefur
brotið af sér hlekki ánauöar og
þrælahalds landeigenda.
Sveitirnar og þéttbýlið.
Fyrir nokkrum árum skrifaði
ég greinar um landbúnaðarmál,
þar sem varaði alvarlega við
þeirri þróun, að sambandiö á
milli þéttbýlis og dreifbýlis,
borga og bæja annars vegar og
sveitanna hins vegar, rofnaði.
Þvi miður hefur lltið verið gert
til aö auka á skilning milli
þessara tveggja þjóðfélags-
hópa, sem á undanförnum ára-
tugum hafa verið að fjarlægjast
hvorir aðra. Þeim fjölgar
stöðugt I borgum og bæjum,
sem engin tengsl hafa við
sveitirnar, hvorki af frændsemi
né vináttu. Hið sama gildir um
sveitirnar gagnvart þéttbýlinu.
Þessi slit hafa komiö af stað
hinum ólíklegustu hugardrum
og staðhæfingum um kjör þjóö-
félagshópanna. I sveitum er
taliö, aö ibúar þéttbýlis vaði
gull og seðla í hné, þeir vinni
litið en hafi hálaun oggeti keypt
muri meira af landbúnaðar-
afurðum á mun hærra verði en
þeir gera nú. Margur borgar-
búinn telur, að bóndinn sé
kröfuharöur frekjudólgur, er fái
allar óskir sínar uppfylltar,
hversu vitlausar sem þær séu,
hann sé hálfgerður sveitar-
ómagi, er lifi á skattpeningum
borgarbúans. Bóndinn þurfi
ekki að hafa áhyggjur. Þegar
hann skorti mjólk fari hann
bara út í fjós og þegar kjötmat
vantar, rölti hann út i haga.
Þetta er að vlsu nokkuð ýkt
mynd, en alls ekki fjarri sanni.
Og fáir eiga eins stóran þátt I
þessari brengluðu mynd og ofsa
trúarmenn I forystusveit bænda
og skriffinnar Dagblaðsins. A
þessu sviði hefur lltið verið gert
til að auka á skilninginn. Allt
þetta hefur bætt á ruglinginn og
gert vandamálið stórbrotnara
en það er I eðli sinu. Þessi þróun
hefur beinllnis komið I veg fyrir,
aö landbúnaöarmál hafi veriö
tekin til meöferðar I þeim til-
gangi aö sveigja frá núverandi
stefnu. -
Nýjar leiðir ekki
kannaðar.
Þá er þess að geta,að bændur
hafa verið býsna Ihaldssamir I
afstöðu sinni til nýrra búgreina.
Þeir hafa vart verið fáanlegir til
aö gjóa augunum á annað en
Arni Gunnarsson alþingis-
maður skrifar m.a.: „Einnersá
meinvættur, sem leikið hefur
bændastéttina verr en flestir
aðrir. Það er verðbólgan. Hún
hefur ni.a. valdið þvl, að of-
framleiðsla I landbúnaði hefur
ekki verið samkeppnisfær,
þegar hún hefur verið flutt á
erlendan markað”. Og hér er
komin ein ástæðan fyrir útflutn-
ingsuppbótakerfinu”.
sauðfé og kýr. Nýjar búgreinar
hafa átt erfitt uppdráttar. I
þessu sambandi má minna á
fiskeldi. Fiskeldi I eldistjörnum
og vötnum gæti orðið verulegur
búhnykkur fyrir bændur. Vötnin
eru mörg, heitt vatn vlða og
aðstaða öll fyrir hendi. En fram
kvæmdir hafa litlar orðiö. Nú
virðist þróiinin ætla að verða sú,
að hugumstórir borgarbúar ætli
að taka þessi mál I sínar hendur
með stofnun hlutafélaga og
erlendu fjármagni. Gæti þá
fariö svo að bændur misstu af
lestinni.
Sjálfum eru mér mjög minnis
stæð viöbrögð forystumanna
bænda á Alþingi viö tillögu, er
ég flutti um sérstakt gjald á
veiðileyfi útlendinga. Þar var
ráð fyrir þvl gert, að allir
útlendir menn, er veiddu hér á
landi, greiddu gjald af laxveiði
leyfum, sem rynni I sjóð til
eflingar fiskrækt. Samþykkt
þessarar tillögu hefði einnig
jafnað hlut Islenskra laxveiöi-
manna gagnvart erlendum auö-
mönnum, sem nú yfirbjóða og
kaupa stóran hluta veiðileyfa I
bestu laxveiðiám landsins á
besta veiðitíma. Sllk eru ítök
þessara útlendinga orðin, að
þeir hafa á leigu heilar ár, þar
sem Islendingum er ekki
heimilt að veiða allt veiðitíma-
bilið. Og þvl miður hafa nokkrir
forystumenn Islenskra veiði-
félaga ekki haft kjark til að
styðja þessa tillögu af ótta viö
veiðiréttareigendur, sem þá
kynnu að tregðast við um sölu á
þeim leyfum, sem tslendingar
hafa þó fengið. -Og fulltrúar
bænda á þingi gengu berserks-
gang, sögðu tillöguna árás á
kjör og hagsmuni bænda. — 1 3.
grein verður fjallað um bændur
og verðbólguna.-
SÆLKERAHÁ TÍÐ
VÍSIS
FIMMTUDAGINN 6. MARS1980 KL. 19.00
í VÍKINGASAL HÓTELS LOFTLEIÐA
MATSEÐILL:
Ostafylltir sveppir að hætti Lenu Bergmann
Hörpuskelfiskur á spjóti með kryddhrisgrjónum
að hætti matreiðslumeistara
Kjötseyði fjallanmi
Kryddlegið lambainnlæri með piparsósu
• Ostar
Kaffi og Petit Four (konfektkökur)
SIGURÐUR DEMETS FRANZSON
S YNGUR ÍTALSKAR ARÍUR OG VÍNARLÖG.
BORÐAPANTANIR HJÁ VEITINGASTJÓRA
HÓTELS LOFTLEIÐA ÍSÍM.UM: 22821 OG 22822.
MISSIÐ EKKIAF
SÆLKERAHÁ TÍÐ ÁRSINS.
150 millj.enn öinnhelmtar at
afnotagjöldum trá 1978:
Verður sím-
anum lokað
- ef afnolagjald útvarps og
sjönvarps er ekki greitt?
„Við erum auðvitað alltaf að huga að árangurs-
rikari innheimtuaðgerðum, en það hefur ekki verið
rætt um neitt sérstakt nýtt kerfi til að taka við af
þvi sem nú er”, sagði Hörður Vilhjálmsson, fjár-
málastjóri rikisútvarpsins, þegar Visir spurði hvort
það væri rétt að til umræðu væri að taka upp inn-
heimtukerfi vegna afnotagjalda rikisfjölmiðlanna
sem tengdist simanum
ef afnotagjaid af útvarpi
greitt.
Hörður sagði aö þaö hefðu verið
ræddir ýmsir kostir, meöal
annars þessi, en ekki alvarlega.
Erfiðleikar við innheimtu hefðu
aukist aö mun 1977, er skipt var
yfir I litasjónvarp. Það hefði
valdið mikilli röskun, vegna
umskráningar, innsiglunar og
nýskráningar og aukiö mjög álag
á innheimtudeildinni. Tvö af
hverjum svart-hvltum tækjum
heföu verið innsigluö, þannig að
fyrir hver þr]ú litasjónvarpstæki
heföu verið um þaö bil tvö
svart-hvít sjónvarpstæki inn-
sigluð.
nmg að honum yri lokað
eða sjónvarpi væri ekki
Afnotagjaldatekjur á ár* eru
868.8 milljónir hjá útvarpi en 1750
milljónir hjá sjónvarpi. Arið 1978
voru gjöldin um tveir milljaröar
og var eftir að innheimta 7.45% af
þvl um áramótin síðustu, eða um
150 milljónir króna.
A innheimtudeildinni starfa
fimmtán manns. auk umboðs-
mannakerfis úti um landið.
Hörður kvaöst ekki hafa hjá sér
hver heildarkostnaöur væri
vegna innheimtunnar en hann
næmi nokkrum tugum milljóna
króna.
-JM.