Vísir - 14.05.1980, Blaðsíða 5

Texti: Guð-
mundur
Pétursson
VÍSIR
Mi&vikudagur 14. mai 1980
Þaö eitt er vitaö um þjálfun
þeirra t.d., aö hún er svo ströng,
aö gengiö hafi nærri lifi. Yfirleitt
eru þeir valdir úr hópi fallhlifa-
hermanna, en prófaöir svo
strangt áöur, aö einungis einn af
fimm er tekinn gildur. Aftur falla
svo fleiri úr hópnum i þjálfuninni,
sem m.a. felur i sér 60 km hraö-
göngu meö 30 kg byröi, og skal
lokiö á 20 klst.
SAS varö til 1942 i striöinu viö
„eyöimerkurrottur” Rommels i
Noröur-Afriku. Þetta voru
vikingasveitir, sem fóru eigin
leiöir hundruö kilómetra yfir
eyöimerkur til þess aö læöast aö
Þjóöverjum, sprengja i loft upp
fyrir þeim skotfærabirgöir og
vinna þeim annaö tjón. SAS var
ekki leyst upp eftir stfiö, en þegar
borgaraskæruliöar og hryöju-
verkamenn tóku aö vaöa uppi,
snérist þjálfun SAS upp I þá veru
aö geta brugöiö viö gegn slikum.
Þeir eru meistaraskyttur allir,
æfa froskköfun, fallhlifastökk,
fjallgöngur og Áeira auk þjálf-
unar I meöferö allra nýjustu
vopna og I manndrápum meö
berum höndum. Allir tala minnst
eitt erlent tungumál reip-
rennandi.
Þaö er ekki látiö upp, hversu
fjölmennar SAS-sveitirnar eru,
en kunnugt, aö þær séu fjórar.
Ein þessara fjögurra var aö verki
I London á dögunum. Þar sáust
þeir beita I fyrsta skipti svoköll-
uöum „sjokkhandsprengjum”,
sem sagöar eru blinda alla innan
20 metra fjarlægöar I fimm
sekúndur. Fleiru beittu þeir úr
vopnabúri sinu og tæknibrellum,
eins og sást á þvi, þegar þeir sigu
ofan af húsþaki sendiráösins og
sveifluöu sér inn um gluggana.
Markhæfnina sönnuöu þeir, þegar
fjórir skæruliöar lágu i valnum,
og sá fimmti geröur óvlgur, en
SAS-mennirnir höföu aöeins þrjá
menn litt sára.
Þaö var SAS-sveit, sem
aöstoöaöi V-Þjóöverja viö frelsun
87 gisla i Mogadishu-flughöfninni
1977, og varö Helmut Schmidt
kanslara tilefni til þess aö fara
sérstökum þakkar- og viöurkenn-
ingaroröum um þá. En þó gat
hann þeirra aöeins sém heildar.
Enginn einn SAS-hermaöur er
heiöraöur opinberlega vegna
leyndarinnar, sem gætt er um þá
alla.
SAS-sveitirnar eru annars
sagöar gegna þjónustu á Noröur-
trlandi aö öllu jöfnu, og hafa haft
þó nokkurn árangur I viöleitninni
viö aö halda hryöjuverkaöflum i
skefjum. En SAS hefur einnig
misst menn I þeirri glimu. Þó
bera Irar mikla viröingu fyrir
þessum andstæöingum sinum,
eins og fram kom i London 1975,
þegar nokkrir IRA-menn höföu
tekiö þar gisla. Eftir sex daga
umsátur fréttu írarnir, aö SAS-
leyniskyttur væru komnar til liös
viö umsátursmenn, og gengu þá
allir út meö uppréttar hendur.
1 annan tima hafa SAS-dátar
veriö sendir I fallhlifum niöur til
skipa, eftir viövaranir um aö
vitisvél væri um borð.
Jóhannes Páll páfi hefur veriö aö undanförnu á feröalagi um nokkur Afriku-lönd, og hvarvetna þar sem
hann hefur komiö, hefur þyrpst aö honum fóikiö, eins og þessi mynd frá heimsókn hans I Kinshasa ber
meö sér.
NAT0 gæti dregist inn
í átðk - hvar sem
neistinn kviknaði
Ráöherrar NATO-rikjanna
munu I dag taka til atkvæða-
greiöslu tviþætta áætlun um efl-
ingu varna bandalagsins, eftir
innrás Sovétmanna I Afghanist-
an. — Þykir Ilklegt, að hún veröi
samþykkt.
Til umræöu er fyrst, að
Evrópurikin I NATO axli meiri
fjárhagsbyröar viö varnir NATO
til þess aö auövelda Bandarikjun-
um aö beina meiru af flota og
flugher sinum til Indlandshafs og
Persaflóa.
Hinn hluti áætlunarinnar tekur
til framvindu varnarmála banda-
lagsins út þennan áratug.
Norski hershöfðinginn, Zeiner
Gundersen, formaöur hermála-
nefndarinnar, flutti varnarráö-
herrunum skýrslu i gær, þar sem
hann vakti athygli á, aö aukning
hernaöarmáttar Sovétrikjanna
væri ógnvekjandi. Ennfremur
sagöi hann: „Frekari árásar-
stefna Sovétmanna, hvar sem
hún birtist I heiminum, gæti dreg-
iö NATO inn I átök, og breytir
engu I hvaða heimshluta neistinn
kviknar.”
Kúbusllðrn Kennlr CIA um
skotárúsina á varðskinið
Kúba sleit upp úr þurru-sátta-
viöræöum sinum viö stjórn Ba-
hamaeyja og kallaöi heim sendi-
nefndina, sem send haföi veriö til
Nassau eftir aö kúbanskar her-
þotur sökktu varðskipi Bahama-
eyja.
Isidoro Malmierca, utanrlkis-
ráöherra Kúbu, hélt þvl fram I
leiöara i opinberu málgagni
Kúbu-stjórnar I gær, að þaö væri
CIA, leyniþjónusta Bandarikj-
anna, sem ætti sök á þvi aö varö-
skipinu var sökkt.
Sagöi I leiöaranum, aö varö-
skipiö heföi án viövörunar hafiö
skothrlö á kúbönsku fiskibátana
tvo, þar sem þeir voru staddir á
alþjóöasiglingaleiö. Sllkt heföi
aldrei boriö viö fyrr, og hlyti CIA
aö standa fyrir þvl uppátæki.
Bylllngln
I uganda
Borgarllf Kampala, höfuöborg-
ar Uganda, var nær lamaö og
strætin mannlaus i gær og I nótt,
meðan herforingjanefndin, hin
nýyfirlýsta stjórn landsins, var
að munnhöggvast viö Binaisa for-
seta um, hver færi i raun meö
völdin.
Hermenn voru I eftirlitsferöum
um flest hverfi borgarinnar, en
þeir eru tryggir nefndinni, sem
lýsti þvi yfir I gær I útvarpinu, aö
Binaisa forseti heföi veriö sviptur
völdum. Fæstir voga sér út fyrir
hússins dyr, meöan byltingin
stendur yfir, en hún hefur þó enn
sem komið er fariö fram blóösút-
hellingarlaust.
Binaisa forseti situr I forseta-
setrinu viö Entebbe og nýtur þar
verndar Tansanlu-hermanna.
Heldur hann þvi fram enn, aö
hann stjórni landinu.
Metsölur
I lisla-
verkum
Tiu málverk úr safni Henry
Fords II voru seld á uppboði I
New York fyrir 18,4 milljónir
dollara, og eru þar nú daglega
slegin met I sölu listaverka.
Málverk Van Goghs, „Garöur
skáldsins i Arles”, var slegiö á 5,2
milljónir dollara. Hófust boöin á
einni milljón dollara, og innan
fimm minútna var málverkiö
slegiö. Kaupandinn er sagöur
hafa setið I London viö annan
endann á símanum og hækkaö
boö sin þaöan. —Fyrra sölumet á
Van Gogh-mynd var 1,8 milljónir
dollara fyrir „Portrait of Adeline
Ravoux”, en hún var seld I New
York i fyrrakvöld.
„Bóndi I blárri skyrtu” eftir
Cezanne var seld á tveim minút-
um á 3,9 milljónirdollara. — Onn-
ur Van Gogh-mynd, „Almenn-
ingsgaröur” var slegin á 1,9
milljónir dollara á tæpri mlnútu.
Málverk Gauguin, Boudin, De-
gas og Modigliani fóru á metveröi
öll, og Picasso-mynd „Konu-
höfuö” fór á 660 þúsundir dollara,
en kvöldiö áöur haföi Picasso-
mynd veriö slegin á 3 milljónir
dollara. — Ein mynd eftir Monet
fór á 650 þús. dollara.
Landslagsmynd eftir Gauguin
frá Bretanluskaga, sem hann
málaði undir sterkum áhrifum af
japanskri list, „La plage au
Pouldu”, fór á 2,9 milljónir doll-
ara, en 1,1 milljón meir en nokk-
urt annaö málverk meistarans.
gífurlega af áhorfendum, þegar
þeir gengu I dómssalinn. Játuöu
þeir aö hafa kastaö grjóti aö lög-
reglunni og einnig flöskum, en
sögöust hafa veriö egnd til af
lögreglunni sjálfri.
Flugrænlngl meðai
flótlalólkslns
Meöal þeirra þúsunda flótta-
manna frá Kúbu, sem komnir eru
til Flórida, er maöur, sem rændi
flugvél 1969, og neyddi til aö
fljiiga meö sig til Kúbu. Annar
maöur i flóttahópnum stal leigu-
flugvél fyrir tiu árum og flaug til
KUbu. Gaf hann sig fram af
sjálfsdáöum viö yfirvöld, þegar
hann sté á land I Flórida.
Óelrðlr I
Latínuhverlinu
Uppþot varö i Latfnuhverfi
Parlsar I gærkvöldi, þar sem kom
til átaka lögreglu og stúdenta,
eftir aö stUdent hrapaöi ofan af
einni byggingunni á haskólalóö og
beiö bana, en hann var á flótta
undan lögreglunni.
Um 3,000 stUdentar fóru I mót-
mælagöngu um Latlnuhverfiö til
þess aö mótmæla innrás lögregl-
unnar i stUdentahverfiö og dauöa
unga stUdentsins.
Boriö hefur á vaxandi óánægju
og mótmælum stUdenta aö und-
anfömu vegna áætlana yfirvalda
um aö takmarka fjölda erlendra
stUdenta í frönskum háskólum.
Kjarnorkuslys
Geislavirkt kælivatn skvettist á
átta starfsmenn kjarnorkuvers
viö Michigan-vatn I gær. Haföi
sprungiö leiösla og runnu Ut 40
þUsund lftrar af geislavirku vatni.
Sagt er, aö mennirnir hafi ekki
beðið neinn skaöa af.
í fyrra slapp Ur kjarnorkuver-
inu viö Zion, eins og þaö er dag-
lega kallaö, þótt kennt sé viö Edi-
son, geislavirkt loft og um leiö lak
niöur geislavirkt vatn.
Grjötkasl í Havana
Stuöningsmenn Castro-stjórn-
arinnar grýttu I gær hUsmóöur
eina I Havana og tvö börn hennar
I misskilningi. Haldiö var, aö kon-
an ætlaöi aö slást I för meö flótta-
fólki frá KUbu til Bandarikjanna.
Konan var hinsvegar einlægur
fylgismaöur Castrós, en haföi
reynt aö stööva skrfl, sem léti
grjóti rigna á hús nágranna henn-
ar, en nágrannarnir höföu hins-
vegar sótt um leyfi til þess aö
flytja Ur Iandi.
Frakkar tll Moskvu
Forvigismenn franskra Iþrótta
hafa ákveöiö aö taka þátt I ólym-
pluleikunum I Moskvu og leiöa
hjá sér beiöni Carters Banda-
rikjaforseta um, aö leikarnir
veröi sniögengnir vegna innrás-
arinnar i Afganistan.
Franska stjórnin hefur áöur
sagt, aö hUn muni ekki blanda sér
i ákvarðanir Iþróttasamtakanna i
þessu máli.