Vísir - 17.09.1980, Blaðsíða 8

VÍSIR
Mi&vikudagur 17. september 1980
Ritstiórar Olafvr Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig-
fússon, Asta Biörnsdóttir, Friða Astvaldsdóttir, lllugi Jökulsson, Kristin Þor
steinsdóttir, Oskar Magnússon, Pá11 Magnússon, Sveinn Guðiónsson og Sæmundur
Guðvinsson. Blaöamaður á Akureyri: Glsli Sigurgeirsson. Iþróttir: Gylfi
Utgefandi: Reykjaprent h.f. Kristjánsson, Kjartán L. Pálsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Gunnar V.
Framkvæmdastjóri: Davlð Guðmundsson. Andrésson, Einar Pétursson.
Utlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson. r
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Siðumúla 14 simi 86611 7 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Slðumúla 8
simar 86611 og 82260. Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 simi 86611.
Askriftarg jald er kr. 5500 á mánuöi innanlands og verð i lausasölu 300 krónur ein-
takið. Visir er prentaður I Blaðaprenti h.f. Siöumúla 14.
Hvers er sökin?
t staö þess aö saka ríkisbankana um óábyrga útlánastarfsemi ætti rikisstjórnin aö snúa
sér aö þvi, aö sameina eöa samræma starfsemi þeirra, og bæta hag atvinnuveganna,
þannig aö þeir þurfi ekki sifeild lán til aö halda rekstrinum gangandi.
„Peningamálin eru veikasti
hlekkurinn í baráttunni gegn
verðbólgunni", sagði forsætis-
ráðherra á dögunum. Hann upp-
lýsti að staða viðskiptabankanna
gagnvart Seðlabankanum hefði
versnað frá áramótum um
þrjátíu milljarða króna.
Þetta er geysileg upphæð og
sennilega engum meira áhyggju-
efni en bönkunum sjálfum sem
greiða 74.5% í refsivexti vegna
yf irdráttar.
Ummæli forsætisráðherra
mátti skilja á þann veg, að með-
an aðhalds er gætt í ríkisf jármál-
um og ríkisstjórnin stendur sína
pligt í öðrum þáttum efnahags-
málanna, þá opnuðust allar flóð-
gáttir hjá bönkunum. Það væru
þeir sem eyðilegðu og gerðu að
engu viðleitni stjórnvalda að öðru
leyti gagnvart verðbólgu.
Ekki er víst að bankamenn séu
þessari skoðun sammála. Þeir
benda á, að útlán þeirra og óhóf-
legur yfirdráttur gagnvart
Seðlabanka, sé sök ríkisstjórnar-
innar sjálfrar.
Skammsýn verðlagslöggjöf og
fáránlegar verðlagshömlur
neyða fyrirtæki til að taka lán til
að halda rekstrinum gangandi.
Röng stefna í málefnum fisk-
iðnaðarins hefur komið frysti-
húsunum í opnaskjölduog knúiðá
um fyrirgreiðslu þeim til handa.
Meiri hluti útlána til sjávarút-
vegsins er sjálfvirkur og þegar
staða þessarar atvinnugreinar er
svo bág sem raun ber vitni, þá
bitnar það einkum á þeim bönk-
um sem fiskiðnaðurinn er í við-
skiptum við. Þessir bankar eru
Landsbankinn og Útvegsbank-
inn.
Staða Útvegsbankans hefur
lengi verið slæm enda hefur
bankinn óspart verið milli tann-
anna á mönnum. Einn banka-
stjóra Útvegsbankans, Ármann
Jakobsson, upplýsir hinsvegar í
viðtali við Vísi á laugardaginn,
aðþað sé langtfrá þvíað bankinn
sé gjaldþrota.
Versnandi erfiðleika má rekja
að mestu til eldgosanna á Heima-
ey, en staða sjávarútvegsins hef-
ur ekki gert bankanum kleift að
rétta úr kútnum.
Ármann bendir á, að eigið fé
fyrirtækja í sjávarútvegi hafi
farið síminnkandi, svo þau
neyðist til að nýta lánamöguleika
sína að fullu. Hækkun á olíuverði
á undanförnum árum lendir
mjög þungt á sjávarútveginum,
en þá hækkun hafa bankarnir
þurft að taka á sig. Þá er at-
hyglisvert að lesa í þessu Vísis-
viðtali að bankinn greiðir 60%
skatt til ríkissjóðs af brúttótekj-
um sínum vegna gjaldeyrisvið-
skipta. Ennfremur hefur Seðla-
bankinn sífellt lækkað hlutsinn í
afurðalánum, sem þýðir að sjálf-
sögðu auknar byrðar fyrir Út-
vegsbankann
Að öllu þessu upplýstu sýnist
Ijóst, að versnandi lausafjár-
staða bankanna gagnvart Seðla-
banka á fyrst og fremst rætur
sinar að rekja til stefnu ríkis-
stjórnarinnar og Seðlabankans
sjálfs. Bankarnir halda hjólum
atvinnulífsins gangandi með
sjálfvirkum lánum, sem fyrir-
tækin eru knúin til að taka, með-
an ekkert er gert til að bæta
rekstrarstöðu þeirra að öðru
leyti.
Á sama tima og staða útvegs-
banka og Landsbanka er slæm
vegna stöðu sjávarútvegsins,
stendur þriðji ríkisbankinn, þ.e.
Búnaðarbankinn mun betur
vegna þess að viðskipti hans
beinast að öðrum þáttum at-
vinnulífsins.
( fámennu þjóðfélagi eins og
okkar sýnist það vaf asöm banka-
pólitík að reka þrjá ríkisbanka
ekki síst, þegar byrðar leggjast á
þá af misjöfnum þunga. Aukin
samvinna eða sameining ríkis-
bankanna er löngu tímabær.
Ríkisstjórnin ætti að snúa sér að
því verkefni, í stað þess að
snupra sína eigin banka vegna
óábyrgrar útlánasemi.
EFNISTAKA
Á svæöinu er skilti, sem bendir
á aö öll efnistaka sé óheimil.
IEfnistaka er alger-
lega óheimil þarna,
■ Helgafell er i Reykja-
nesfólkvangi og þvi er
® þetta friðað svæði”,
| sagði Garðar Krist-
■ jánsson, lögregluvarð-
, stjóri i Hafnarfirði.
,,Það kom tilkynning
| á sunnudaginn um að
I menn væru að taka
, hellur við Helgafell og
' fórum við á staðinn en
I höfum sjálfsagt ekki
I farið á réttan stað þvi
I við urðum ekki varir
' við neinn.
Hraunið við Helga-
| fell, fyrir ofan Hafnar-
m fjörð, er bæði þunnt og
A svæöinu rétt vestan viö Helgafell voru menn aö brjóta upp hellur.
„Fóikvangurinn eins og
æfingasvæðl í eyði-
leggingarstarfsemi”
- segir iramkvæmdasllórl Hátlúruverndarráðs
slétt og þvi hafa menn
freistast til að brjóta
það upp og nota sem
hellur. Svo mikil brögð
hafa verið að þessu, að
svæðið lætur nú veru-
lega á sjá af þessu
jarðraski, enda er
náttúran afar viðkvæm
á þessu svæði. Svæðið
var gert að fólkvangi
fyrir nokkrum árum og
þvi friðað.
Ekki er öruggt, aö allir hafi
gert sér þaö ljóst, þannig voru
til dæmis nokkrir menn viö
hellutöku á sunnudaginn svo til
alveg viö skilti, en á þvi stóö:
Efnistaka óheimil.Ljósmyndari
Visis var þar viðstaddur og tók
myndir af mönnunum viö iöju
sina.
„Viö höfum of lengi gengið
um Reykjanesfólkvang rétt eins
og hann væri æfingasvæði i
eyöileggingarstarfsemi”, sagði
Arni Reynisson, framkvæmda-
stjóri Náttúruverndarráös.
„Þarna hafa viögengist allar
tegundir náttúruspjalla. Þarna
hefur veriö byggt i óleyfi, hross
ganga þar i reiðuleysi og þarna
hefur fólk stundaö alls kyns
Hellurnar bornar burtu og
iandiö skiliö eftir i sárum.
Vismyndir:
Halldór P. Gfsiason
efnistöku. Þaö eru ekki aðeins I
hellur, sem fólk sækist eftir,
heldur einnig ofaniburður og
mosi.
Arangurinn hefur heldur ekki |
látið á sér standa. Svæöiö var _
áður vel gróið, en er nú orðiö |
hálf nakiö og tötralegt”, sagði =
Arni Reynisson.
Vilhelm Andersen, formaöur i
stjórnar Reykjanesfólkvangs, |
sagöi að allt of mikil brögð i
heföu veriö aö þvi aö fólk ylli I
jaröraski f fólkvanginum.
„Þetta er virkilega skemmti- ■
legt svæöi og skömm aö því aö ■
fólk skuli ganga svo illa um. Viö I
höfum hvað eftir annaö staðiö I
menn aö verki.
Þaö veröur að koma fólki i I
skilning um hvaö þaö er mikils ■
viröi aö eiga þetta svæöi I
óskemmt. Þaö er min skoöun aö 1
heppilegra sé að auka skilning I
manna heldur en aö hóta þeim
meö sektum”, sagði Vilhelm.
_ATA