Vísir - 17.09.1980, Blaðsíða 22

vtsnt
Miövikudagur 17. september 1980
seglr GuOmundur Einarsson. forstjóri Skipaútgerðar ríkisins vegna ummæia Landvaramanna um flulningamál
,,Eg hef aö sjálfsögöu margt
við málflutning Landvara-
manna aö athuga’’ — sagöi
Guömundur Einarsson, for-
stjöri Skipaútgeröar rikisins f
samtali viö Visi er hann var
spurður álits á ummæium
Landvaramanna vegna þróunar
I fiutningamálum. Eins og fram
hefur komið I Visi sendu vöru-
bifreiöaeigendur bréf til for-
sætisráöherra þar sem þeir
krefjast aögeröa i þessum mál-
um en þeir telja m.a. aö meö
undirboðum á flutningum sé
Skipaútgeröin aö drepa niður
skipulagsbundna flutninga á
landi og sé þetta gert i skjóli
þess aö rlkið borgi tapið. Þá er i
bréfi Landvaramanna getiö um
fyrirhuguð skipakaup á vegum
útgeröarinnar sem aö dómi
Landvaramanna eru byggö á
hæpnum forsendum.
Guömundur Einarsson var
spuröur dt i þessi atriði:
„Ónákvæmlega farið
með staðreyndir og töl-
ur”
„Þaö er fariö afar ónákvæm-
lega meö staöreyndir og tölur i
þessum yfirlýsingum Land-
varamanna. Ég vil fyrst benda
á, aö þar sem talaö er um, að
rikið greiði um 20 þúsund krón-
ur með hverju tonni sem Skipa-
útgeröin flytur, aö þaö eru stór-
kostlegar ýkjur. Ef við tökum
rekstur fyrstu sex mánuöi árs-
ins þá kemur i ljós aö þessi tala
er 15.100 krónur. A þessu tima-
bili höfum við flutt 42.015 tonn
en fluttum allt árið i fyrra
59.270.
1 þessu sambandi vil ég einnig
benda á, aö það er m jög villandi
að tala um aö rikiö greiöi meö
þessum flutningum. Hallinn hjá
okkur er greiddur af rikissjóöi
og þessi tala kemur út sem
meðaltal á halla af hverju tonni
sem viö flytjum. Við erum meö
mjög mismunandi flutnings-
gjöld. Flutningstaxtinn er miklu
lægri á þungavöru, sem bflarnir
hafa aldrei verið I samkeppni
við okkur um, eins og t.d.
flutningar á áburöi og sementi.
Hins vegar eru hæstu taxtarnir
okkar á þeim vörum sem viö er-
um I mestri samkeppni viö bil-
ana um.
Annaösem kemur þarna fram
varöandi þaö aö ekki. komi
króna upp i flutningskostnaö
vegna skipanna er alveg út I
hött, og þar er mikill mis-
skilningur á ferðinni. Þaö er
tekið þarna dæmi af vöru-
flutningum fyrir Kaupfélag
Héraðsbúa. Talan sem þar er
nefnd vegna útskipunar og upp-
skipunar er ekki svona há og
þaö vill svo til aö afgreiðsla
Kaupfélags Héraösbúa er á
Reyðarfiröi þannig aö þeir sjá
um aksturinn. Auk þess sér
Kaupfélagið sjálft um uppskip-
un á Reyöarfiröi.”
,,(Jrelt aðstaða og
skipakostur”
„Við höfum ákveöna gjald-
skrá og förum eftir henni i öllum
aðalatriðum. Hins vegar höfum
við orðiö fyrir þvi sama og þeir,
að viö höíum ekki fengiö aö
fylgja veröbólgunni i okkar
gjaldskrá, og þarer ekki okkur
um að kenna heldur verölagsá-
kvöröunum.
Ég vil einnig taka þaö fram,
af þvi verið er aö tala um undir-
boö i þessu sambandi, að hug-
takið undirboö er venjulega
skiliö þannig að veriö sé að
bjóöa undir eölilegan fram-
leiöslukostnaö. Tilkostnaöur hjá
okkur er óeölilegur. Við búum
viö mjög úrelta aöstöðu hérna i
Reykjavik og úreltan skipaksot
og tilkostnaöurinn i rekstrinum
er þvi óeölilega hár miðað viö
afköst. Þetta hefur verið að
batna mjög mikiö nú siðustu
misserin en þaö verður ekki gott
fyrr en sú fjárfestingaráætlun
sem viö höfum lagt fyrir rikis-
stjórnina verður framkvæmd.”
„Ný og hagkvæmari
skip”
„Þessi áætlunfelur i sér ný og
margfalt hagkvæmari skip og
betri aöstööu til vöruafgreiðslu
hér i Reykjavik og þar aö auki
fullkomnari tækjabúnaö. Sem
dæmi um óhagkvæmnina sem
nú er get ég nefnt aö i okkar
skipum i dag eru 15 manna á-
hafnirog þessiskip eru rúmlega
800tonnaö buröargetu, að með-
talinni oliu og vistum. Þau skip
sem viö vonumst til aö fá, og eru
fullhönnuö af okkar hálfu, eru
reiknuð meö niu manna áhöfn
og burðargeta þeirra er um 1215
tonn. Fyrir utan þaö eru þau
miklu fullkomnari upp á afköst
viö lestun og losun og einnig
hvaö varðar sjóbúnað þannig að
vinna viö þau verður öll miklu
minni.
Veitthefurverið heimild til að
senda útboösgögn til þriggja
innlendra skipasmiöastööva og
þar aö auki til samtaka þessa
iðnaðar og þessi fyrirtæki eru
væntanlega að vinna aö tilboði.
Hins vegar hefur ekki verið
veitt heimild til aö auglýsa að
útboð standi yfir.
Ég vil taka þaö fram vegna
þess sem þeir Landvaramenn
segja um, aö skipin veröi mjög
lik leiguskipinu Coaster Emmy,
aö það er ekki rétt. Þau byggja
að sumu leyti á sömu tækni en
eru aö ööru leyti mjög ólik og
mun fullkomnari.”
„Skipin koma til með
að standa undir sér”
„Það er hins vegar rétt hjá
þeim, aö tapiö á Coaster Emmy
var um 140 milljónir á siöasta
ári og þaö stafar af þvi sem ég
var að tala um áöan — aö viö
höfum ár eftir ár dregist aftur
Texti: Sveinn
Guöjónsson.
úr i verölagsþróuninni sem
hefur gengiö hraöar á okkar út-
gjaldahliö en tekjuhliö. Þarna
veröur ákveöiö misgengi á
verölagsþróun og þess vegna
skilar aukin rekstrarhag-
kvæmni sér ekki i minnkandi
halla.
Viö höfum hins vegar gert
rekstraráætlun fyrir þessi
skip og fyrir fyrirtækið i heild
miðaðvið að framkvæmdar séu
þær endurnýjunaráætlanir sem
viö höfum lagt til og út úr þeirri
áætlun kemur, að þegar þessi
skip eru fullnýtt, en sú þróun
tekur aö visu nokkur ár, að þá
nægja flutningstekjurnar til að
greiöa allan reksturskostnað og
afskriftir og vexti.
Skipin koma þannig til með að
standa undir sér og útgerðin i
heild mun þá einnig standa
undir sér. Þetta er að visu miö-
aö viö nokkurn veginn áfalla-
lausan rekstur. Samt sem áöur
tel ég aö það sé þörf á nokkurri
hækkun á flutningsgjöldunum
til aö mæta ákveönum óvissu-
þáttum i þessum rekstri.”
„Við teljum ekki að um
undirboð sé að ræða”
Viö þetta vil ég svo bæta, að i
fyrsta lagi teljum viö ekki aö
hér sé um undirboö sé að ræða
þvi að þegar þessi rekstraráætl-
un er gerö miöað við fulla hag-
ræöingu I rekstrinum, þá nægja
þau flugningsgjöld sem við er-
um með til að bera reksturinn.
Hins vegar er rétt aö undir-
strika aö viö höfum ekki fengið
að hækka taxtana eins og við
höfum beðið um. Þetta hefur
lika komiö viö vörubilana og
þeir hafa ekki fengiö aö hækka
eins og þeir hafa beöið um og
það er þvi einnig hallarekstur
hjá þeim.
Ég vil einnig benda á varð-
andi það sem Landvaramenn
segja um fjárfestingu sina i
bilaflota sem sé teflt i voða með
okkar áætlun, aö þaö er ekki
langt siöan að þeir voru að
kvarta undan þvi aö allur bfla-
floti þeirra væri orðinn úreltur
og þyrfti nauösynlega endurnýj-
unar við og þvi væri nauðsyn-
legt aö stofna sérstakan sjóö i
landinu til aö auövelda þeim
endurnýjun á flutningabilunum.
Mér finnst þetta ekki vera i
samræmi hvað viö annaö.”

Hér sést hvernig hin nýju skip, sem fyrirhugaö er aö smiöa, Hta út á pappirunum.
„Rekstur landvara-
manna meira niður-
greiddur”
„Á undanförnum tveimur
áratugum hafa verið gerðar
margar athuganir á vegum
opinberra aðila um samgöngu-
mál og hafa þær allar leitt i ljós
aö nauösynlegt sé aö færa flutn-
inga af vegum yfir á sjó. Vegna
mikillar þjóðhagslegrar hag-
kvæmni við það.
Þessar áætlanir komu aldrei
til framkvæmda allt fram á
miðjan þennan áratug en það er
einmitt þetta sem verið er að
gera núna m.a. með okkar
áætlunum.
Landvaramenn tala um að
okkar rekstur sé niðurgreiddur
af rikissjóöi. Þeirra rekstur er
mun meira greiddur niöur af
rikissjóði en okkarrekstur. 1 þvi
sambandi vilég benda áskýrslu
danska verkfræöifyrirtækisins
Kampsax sem gerö var að til-
stuölan Alþjóöabankans áriö
1969 en þar var um aö ræða
heildarúttekt á samgöngu-
málum okkar íslendinga.
1 þessari skýrsiu kemur fram
tilkostnaður Vegagerðarinnar
vegna flutningabilanna annars
vegar og hins vegar skattiagn-
ing á þá. Og ef maður athugar
þessar áætlanir kemur i ijós að
þaö þyrfti aö þrefalda skattlagn-
ingu á flutningabilunum til aö
þeir stæöu undir útgjöldum
rikisins vegna aksturs þeirra.
Þetta þýöir , aö flutningataxtar
þeirra eru óbeint niðurgreiddir
af rikissjóði sem svarar 33%.
Siöari athuganir á sliti á vegum
vegna flutningabila hafa svo
leitt i ljós, aö Kamsax vanmat
þetta þannig aö þarna er um
stærra hlutfall að ræða.
Ég vil svo aö lokum benda á
eitt atriði enn. Fyrir nokkrum
árum var flutt tillaga á Alþingi
um veröjöfnun á öllum flutn-
ingum i landinu. Þetta hefði
væntanlega leitt til mikillar
aukningar á flutningum. Viö at-
hugun miliiþinganefndar sem
var skipuö i máliö snerist
mönnum hugur og menn töldu
aö þarna yrði sett upp nýtt
sjóöakerfi á vegum rikisins sem
gæti orðið hættulegt.
Hinsvegar komust menn að
þeirri niðurstööu, aö hægt væri
að ná næstum þvi hinu sama
meö þvi aö stórbæta þjónustu i
strandferöum. Þessi nefnd geröi
þaö þviað tillögu sinni aö Skipa-
útgerö rikisins yrði stórelfd og
þjónusta viö landsmenn þannig
bætt, og þannig náö a.m.k. að
einhverju leyti þeim tiigangi
sem veröjöfnuninni var ætlaö
meö þvi aö draga úr kostnaöi
viö flutninga út á land. 1 fram-
haldi af þessum tillögum koma
siðan þær aðgerðir sem við
erum aö framkvæma i dag.” —
sagði Guömundur Einarsson
forstjóri Skipaútgeröar rikisins.
—Sv.G.
Skip Skipaútgeröar rikisins viö bryggju I Reykjavikurhöfn. Aö sögn Guömundar Einarssonar munu þessi skip veröa leyst af hólmi af nýrri og fullkomnari skipum ef
fjárfestingaráætlunin nær fram aö ganga.
Hagkvæmt að færa flutn
:xm
inga af vegum yfir a sjð