Morgunblaðið - 23.06.2002, Blaðsíða 38

MINNINGAR
38 SUNNUDAGUR 23. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Garðar Þórhall-son fæddist á
Djúpavogi 18. apríl
1914. Hann lést á
Hjúkrunarheimilinu
Eir þriðjudaginn 18.
júní síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
hjónin Þórhallur Sig-
tryggsson, kaup-
félagsstjóri á Djúpa-
vogi, f. 4. jan 1885, d.
11. sept. 1959, og
kona hans Kristbjörg
Sveinsdóttir, f. 7.
apríl 1986, d. 23. nóv.
1965, frá Fagradal í
Vopnafirði. Þau Þórhallur og
Kristbjörg eignuðust tíu börn. Tvö
þeirra dóu í bernsku. Til fullorðins-
ára komust, auk Garðars: Anna
Sigríður, f. 14. des.1910, fyrrver-
andi stjórnarráðsfulltrúi; Leifur
Sveinbjörn, f. 14. apríl 1912, d. 25.
júlí 1975, deildarstjóri hjá SÍS;
Baldur, f. 8. maí 1915, d. 10. nóv.
1987, húsasmíðameistari; Sig-
tryggur, f. 2. mars 1917, bókari;
Þorbjörg, f. 2. júní 1919, d. 15. maí
1992, húsmóðir, Hulda, f. 11. júlí
1921, húsmóðir. Yngst er Nanna, f.
bæði silfur- og gullmerki félagsins.
Hann sat einig í stjórn Veiði- og
fiskiræktarráðs Reykjavíkur.
Garðar kvæntist, 9. okt. 1937,
Kristínu Jóhönnu, f. 1. júlí 1912, d.
12. nóv. 1981. Kristín var dóttir
Sölva Jónssonar, bóksala í Reykja-
vík, og konu hans Jónínu Gunn-
laugsdóttur. Garðar og Krístín
eignuðust fimm börn. Þau eru: Erla
Kristbjörg, f. 26. júlí 1939, starfs-
maður í Pharmaco hf., maki Ágúst
Karlsson tæknifræðingur og eiga
þau þrjú börn; Silvía Jónína, f. 27.
júlí 1939, bankamaður, maki Gunn-
ar Dyrset tannlæknir. Þau Silvía og
Gunnar eiga hvort um sig tvö börn
frá fyrra hjónabandi; Garðar Þór-
hallur, f. 9. nóv. 1944, hrl., maki
Sölvína Konráðs sálfræðingur og
eiga þau tvö börn; Sigrún Hulda, f.
28. feb. 1948, hjúkrunarfræðingur,
búsett í Kanada, maki Helmar
Lloyd Eriksson framkvæmdastjóri.
Sigrún á tvö börn með fyrrverandi
maka sínum, Guðmundi Magnasyni
endurskoðanda; Anna Sigríður, f.
5. sept. 1954, heildsali, maki henn-
ar er Skúli Björnsson, heildsali í
Reykjavík. Þau eiga fjögur börn.
Barnabarnabörn Garðars eru orð-
in sex talsins.
Útför Garðars fer fram frá
Langholtskirkju á morgun, mánu-
daginn 24. júní, og hefst athöfnin
klukkan 13.30. Jarðsett verður í
Fossvogskirkjugarði.
16. júní 1924, fyrrv.
sölumaður hjá SÍS.
Garðar ólst upp í
foreldrahúsum á
Djúpavogi. Á ung-
lingsárum sínum vann
hann við verslunar-
störf. Hann stundaði
nám við Alþýðuskól-
ann á Eiðum og síðar
við Samvinnuskólann,
þaðan sem hann lauk
prófi vorið 1934.
Árið 1936 fluttist
Garðar til Reykjavík-
ur þar sem hann starf-
aði um skeið sem sölu-
maður hjá G. Helgason og Melsteð.
Til Búnaðarbanka Íslands réðst
hann árið 1941 og starfaði þar
þangað til hann lauk störfum fyrir
aldurssakir 1984, þar af sem aðal-
féhirðir í 23 ár.
Garðar átti sæti í stjórn starfs-
mannafélags bankans um árabil og
var tvívegis formaður þess. Enn-
fremur var hann í stjórn Oddfell-
owstúkunnar Þormóðs Goða.
Hann var formaður Elliðaár-
nefndar Stangaveiðifélags Reykja-
víkur til langs tíma og var sæmdur
Jarðneskri dvöl heiðursmanns er
lokið. Garðar Þórhallsson er látinn
eftir nokkurra mánaða legu. Hann
naut frábærrar umönnunar lækna og
annars starfsfólks á Hjúkrunarheim-
ilinu Eir. Þótt ljóst hafi verið í nokk-
urn tíma að hverju stefndi eru sorg-
aráföll ættingja og vina ávallt þau
sömu þegar um ástvinamissi er að
ræða.
Hugarró Garðars og raunsæi var
til fyrirmyndar. Jafnvægisgeð og
hnyttin tilsvör hafði hann ávallt á
hraðbergi. Þetta létti honum tilvistina
og einnig þeim sem í návist hans voru.
Hann var æðrulaus til hinstu stundar.
Það nálgast óðum hálfa öld síðan
fundum okkar bar fyrst saman. Báðir
áttu þá heima við sömu götu og kynn-
in byrjuðu ósköp sakleysislega . Við
hittumst í strætó eða á göngu í göt-
unni og höfðum lítil afskipti hvor af
öðrum. Ekki leið langur tími þar til
undirritaður fór að gerast nokkuð
ágengur við fjölskylduna. Þetta fór
ekki framhjá Garðari og Kristínu.
Áreitnin stafaði af því að þau áttu
gjörvilega gjafvaxta dóttur sem vakti
athygli ungs manns. Nokkru síðar og
alla tíð síðan hef ég átt því láni að
fagna að mega kalla Garðar tengda-
föður minn.
Kynni okkar hafa alla tíð verið með
miklum ágætum. Þau hafa bæði ein-
kennst af vináttu og trausti í minn
garð, sem ég naut af hálfu beggja
hjónanna.
Garðar var mildur og ljúfur heim-
ilisfaðir. Hann var félagslyndur og
glaður í vinahópi en átti jafnauðvelt
með að taka virkan þátt í umræðu um
mannleg samskipti á sviði menningar
og mannræktar. Hann lét sér annt
um Oddfellowregluna á Íslandi og var
þar virkur þátttakandi. Kirkju sinni
var hann trúr og tók þátt í kirkju-
starfinu af heilum huga. Langholts-
kirkja var hans samastaður við mess-
ur á sunnudögum og þess á milli við
aðrar athafnir eins og tónlistarsam-
komur.
Langholtssöfnuður og bygging
kirkjunnar var alla tíð hans hjartans
mál. Hann fylgdist grannt með fram-
gangi byggingarinnar sem fór fram í
áföngum eftir því sem efni stóðu til,
enda fór hann með vörslu bygging-
arsjóðsins um langt skeið.
Listræna hæfileika hafði hann á
tónlistar- og myndlistarsviði. Þekking
hans og áhugi á sígildri tónlist var
áhugaverð og naut hann þess að
hlusta á plötur sínar sér til hvíldar og
hugarléttis. Frístundamálari var
hann góður og hefði eflaust unnið sér
nafn á því sviði ef hann hefði kært sig
um að leita álits almennings um
myndverk sín.
Garðar hafði mikið yndi af laxveið-
um. Þótt hann væri víða kunnugur
voru Elliðaárnar hans uppáhalds
veiðiá, eða bæjarlækurinn eins og
hann kallaði gjarnan veiðisvæðið.
Eins og títt er um gamalt fólk
skerðist skammtímaminni þess oft.
Þegar heilsu Garðars hnignaði gat
verið erfitt að halda uppi samræðum
um hvað sem var.
Tvennt var það sem aldrei brást.
Laxveiði, þá einkum í Elliðaánum, og
allt sem þeim veiðiskap tilheyrir, allt
frá fluguhnýtingum til þess að draga
fisk á land.
Hitt voru æskustöðvarnar. Þar var
hann með allt á hreinu, allt frá
smæstu fjörusteinum þar sem hann
lék sér sem lítill drengur, til stærstu
fjalla, ásamt staðháttum öllum og
heiti íbúa staðarins á þeim tíma.
Hann dvaldi þar í huganum löngum
stundum. Ljóst var að hann átti ljúfar
minningar af heimaslóðum.
Eftir að Garðar missti konu sína
fyrir tuttugu og einu ári varð tilvist
hans fábreyttari og skömmu síðar
hætti hann störfum í bankanum. Það
var til mikillar fyrirmyndar hve börn-
in hans og aðrir vinir voru iðin við að
hafa samband við hann og heim-
sækja, ásamt því að stofna til smáveg-
is fagnaðar til að hressa upp á fá-
breyttan hversdagsleikann. Þessa
naut gamli maðurin svo að unun var
að, enda var fjölskyldan og aðrir vinir
hans hjartans mál.
Nú eru breyttir tímar hjá fjölskyld-
unni og Karfavogurinn tilheyrir brátt
ljúfum minningum um liðin uppvaxt-
arár og yndislega foreldra, en góðar
minningar eru gulli betri.
Garðar hefur nú lagt upp í hinstu
ferð til móts við ástvini sína á öðru til-
verustigi.
Það er bjart yfir minningu Garðars
Þórhallssonar.
Ágúst Karlsson.
Þá er löngu og gæfuríku æviskeiði
Garðars Þóhallssonar lokið. Í mörg ár
hefur hann háð býsna snarpar orust-
ur við hana elli kerlingu og sumar
hverjar voru grátbroslegar. Hann
vann margar orusturnar en að lokum
tapaði hann stríðinu, einsog náttúru-
lögmálið kveður á um.
Hann tengdapabbi minn vildi ekki
eldast, aðeins þroskast, hann vildi
ekki verða lasburða gamalmenni en
þannig fór það nú samt. Þrátt fyrir
langvarandi og erfið veikindi og
marga slæma daga gægðist nú samt
ung sál fram úr slitnu hulstrinu
augnablik og augnablik.
Á einu slíku augnabliki um síðustu
páska fór hann með slitrur úr síðasta
erindi ljóðs eftir Stein Steinar fyrir
mig. Þetta var ljóðið „Til hinna
dauðu“.
Það er kynleg speki og kannski of þung
fyrir menn,
og það kostar mikið að öðlast þekkingu slíka.
En ég, sem er lifandi maður og ungur enn,
er ekki svo grænn sem þið haldið.
Ég veit það líka.
Svo brosti hann. Ég hélt þá að ég
skildi skilaboðin en eftir á að hyggja
gerði ég það sjálfsagt ekki.
Hann Garðar var háttvís, dagfars-
prúður og yfirvegaður, talaði ekki
mikið en sagði margt. Slíkum kostum
eru aðeins þeir búnir sem mikið skap
hafa og kunna að stjórna því. Hann
hafði fastmótaðar skoðanir á mönn-
um og málefnum og fór ekki í laun-
kofa með þær. Þegar hann hafði
myndað sér skoðun dugðu hvorki
mótrök né andsvör. Hann hélt sínu
striki. Sumir segja að svona sé skap-
höfn Austfirðinga og sér í lagi þeirra
sem ættir eiga að rekja til hennar
Skaftafellssýslu. Við Skaftfellingarnir
vorum því ekki alltaf sammála um
dægurmálin en vorum þokkalega
samstíga í því sem meira máli skipti.
Allt fram á síðasta dag hélt hann
kímnigáfunni og við eftirlifendur eig-
um frá honum digran sjóð hnyttinna
tilsvara og ummæla.
Hann var af þeirri kynslóð sem ólst
upp við hugsjónir samvinnu og þjóð-
rækni. „Fram fram aldrei að víkja“ og
„Íslandi allt“ voru kjörorð hans ung-
dómsára. Hann taldi, að það að móta
sér stefnu í lífinu og framfylgja henni
væri skylda hvers einstaklings og
hamingjan væri fólgin í því að missa
ekki sjónar á því sem framundan
væri. Þannig lifði hann og starfaði.
Á fyrstu árunum eftir stríð bárust
Garðari fréttir af því að nú væru
bankamenn að hugsa um að fara að
byggja yfir sig í nýju hverfi. Hann leit
í veskið sitt og þar átti hann fimm
krónur. Ekki var ástandið björgulegt
og börnin voru þrjú. En hann Garðar
Þórhallsson markaði sér að sjálf-
sögðu stefnu í húsbyggingamálum,
framfylgdi henni og húsið í Karfavogi
46 var byggt og það var æ síðan heim-
ili hans. Húsbyggingin kostaði auka-
vinnu í mörg ár. Kristín kona hans
var útsjónarsöm og kunni þá fágætu
list að gera mikið úr litlu og skapa
höfðingsbrag á heimilinu. Kristín
hafði sem ung stúlka dvalið um tíma í
Kanada, heimilið bar þess merki að
húsmóðirin hafði lært ýmislegt til
verka sem þá var sjaldgæft hér á
landi.
Þegar ég kynntist þeim hjónum,
Garðari og Kristínu, árið 1967 var að-
eins farið að hægjast um og þau voru
rétt farin að geta leyft sér munað eins
og sumarfrí í útlöndum og þá var ekki
ýkja langt síðan fyrsti bíllinn hafði
verið keyptur. Í takt við tímann höfðu
þau komið sér upp fastmótuðum kyn-
bundum hlutverkum á heimilinu. Hún
sá um uppeldið og allt innandyra,
hann fór til vinnu, sinnti áhugamálum
sínum, kom heim og settist í hús-
bóndastólinn. Þannig var þeirra
heimur, rétt eins og á öðrum heim-
ilum hinnar fyrstu íslensku millistétt-
ar. Börnin urðu fimm og tæplega var
það yngsta komið af höndum þegar
Kristín fór að sinna barnabörnunum.
Nokkur þeirra áttu sitt annað heimili
í Karfavogi 46 um lengri eða skemmri
tíma.
En það syrti að, Kristín lést eftir
erfið veikindi árið 1981. Nú þurfti
hann tengdapabbi að læra að lifa
uppá nýtt og það var ekki átakalaust.
Hann kunni ekki það sem hún Kristín
hafði kunnað. Hann gat ekki það sem
hún hafði getað. Ekkert og enginn gat
komið í hennar stað.
Nokkrum árum síðar hætti hann
að vinna, hann var kominn á aldur
eins og sagt er. Þá kom annað tímabil
nýrrar aðlögunar. Það varð honum
heldur ekki alltaf auðvelt, þrátt fyrir
laxveiðarnar og ýmis önnur áhuga-
mál. En nú var kominn sá tími í lífi
hans að hann gaf sér stundir fyrir af-
komendur sína og afabörnin og lang-
afabörnin fengu að njóta góðra
stunda með honum og læra af honum.
Hann tengdapabbi var listnæmur
og hvergi naut sá eðliskostur sín bet-
ur en þegar hann var við árnar. Lax-
veiði var list í hans augum, við árnar
naut hann samvista við náttúruna til
hins ítrasta. Það var unun að sjá hann
kasta flugunni af næmni á gáraðan
vatnsflötinn. „Þarna tekur hann,“
sagði veiðmaðurinn, svo var hann á,
með natni landaði hann svo fengnum
rólega og yfirvegað eins og sá einn
gerir sem kann sitt fag til fullnustu.
Hamagangur og kapp við árnar voru
honum ekki að skapi, slíkt átti heima
úti á sjó. Honum fannst að of margir
kynnu ekki að greina muninn á stang-
veiðum og línuveiðum. Garðar um-
gekkst náttúruna af dásamlegri alúð,
áin og árbakkinn voru í hans huga
dýrmæti sem sýna á virðingu. Það er
ekki svo fjarri sanni að hún Elliðaá
hafi verið hans ástkona um áratuga-
skeið og hann fann til með henni núna
síðustu árin og hún vonandi með hon-
um. Það var nú einhvern veginn
þannig að Elliðaá missti styrkinn um
svipað leyti og hann Garðar. Að sjálf-
sögðu var hann búinn að bóka dag í
ánni sinni í sumar.
Garðar Þórhallsson varð þeirrar
gæfu aðnjótandi að sjá lífsstarf sitt og
innlegg birtast í afkomendum sínum
og hann var stoltur af.
„Þetta er allt í réttri röð,“ sagði
hann og bætti svo við, „þegar höfuðið
er upp og fæturnir niður, er allt eins-
og það á að vera.“
Nú hefur hann tengdapabbi minn
fengið hvíldina og það er líka eins og
það á að vera.
Sölvína Konráðs.
Nú hefur mikill heiðursmaður
kvatt þennan heim, hann Garðar Þór-
hallsson tengdafaðir minn.
Það mun hafa verið 1973 er ég fór
að gera harða atlögu að yngstu dóttur
Garðars Þórhallssonar sem ég hitti
hann fyrst. Hann var aðalféhirðir í
Búnaðarbankanum, en ég var gítar-
leikari í rokkhljómsveit með hár niður
fyrir axlir og áreiðanlega ekki árenni-
legur kandidat í fjölskylduna. Ég kom
því í Karfavoginn fullur kvíða um
móttökurnar en Kristín og Garðar
létu ekki á neinu bera þó að þau hafi
sjálfsagt hugsað sitt. Eitt leiddi af
öðru og eftir rétt rúmlega ár leiddi
Garðar Önnu Siggu upp að altarinu.
Á sinn hátt tók hann til við að
„skóla“ mig til og byrjaði á að reyna
að gera veiðimann úr gítarleikaran-
um, sem hafði aldrei komið nálagt
slíku. Það voru margar veiðiferðirnar
í Elliðaárnar sem hann fór með mig í
og af mikilli þrautseigju lagði hann
sig fram um að gera fluguveiðimann
úr undirrituðum. Honum hafa sjálf-
sagt blöskrað aðfarirnar en aldrei
gafst hann upp og hélt áfram von-
lausu verkinu fullur bjartsýni.
Það var undarlegt að yfirleitt tók
hann „kvótann“ í næstu veiðiferð þeg-
ar tengdasonurinn var ekki með!
Það var einstakt að fylgjast með
Garðari á bökkum Elliðaánna. Hann
þekkti þær eins og lófann á sér og
vissi nákvæmlega hvar fiskur lá undir
steini. Honum var líka afar annt um
árnar og beitti sér af eindrægni fyrir
vernd þeirra og var langt á undan
sinni samtíð í skilningi á umhverfis-
vernd. Hann tók nærri sér hve nálægt
ánum var höggvið með byggðaþróun
borgarinnar á sjöunda og áttunda
áratugnum. Ég er sannfærður um að
fyrir hans orð hefur skilningur á
verndun ánna aukist síðustu ár og er
það vel.
Mér er minnisstæð ferð í Aðaldal-
inn sumarið 1993. Þetta var heitur og
sólríkur dagur og var farið í berjamó
á bökkum Laxár. Eftir skamma stund
hvarf Garðar sjónum okkar og þrátt
fyrir mikla leit fannst hann alls ekki.
Hann var gjörsamlega horfinn eins
og jörðin hefði gleypt hann. Var farið
að íhuga að kalla á Björgunarsveitina
Garðar á Húsavík því að leit hafði
staðið yfir í tæpa tvo tíma þegar hrot-
ur bárust til eyrna upp úr einni gjót-
unni. Þar hafði Garðar lagt sig og svaf
vært þrátt fyrir að ferðafélagarnir
hefðu öskrað sig hása allt í kringum
hann.
Garðar og Kristín voru frumbyggj-
ar í Langholts- og Vogahverfi. Þau
tóku forystu í uppbyggingu Lang-
holtssafnaðar og starfaði Garðar í
fjölda ára að uppbyggingarstarfi, m.a.
sem formaður Bræðrafélagsins og
gjaldkeri sóknarnefndar. Þar vann
hann ötult starf og hann var mjög
stoltur af kirkjunni sinni sem hann
sótti eins lengi og heilsa leyfði.
Garðar missti Kristínu sína árið
1981 og hætti að vinna stuttu síðar.
Hann settist þó ekki í helgan stein.
Hann var mjög virkur í SVFR og
Oddfellowhreyfingunni, fór í veiði-
túra, til Kanaríeyja o.s.frv.
Garðar var mikill stemmningsmað-
ur og einstakur húmoristi. Hann var
hvers manns hugljúfi og góður félagi
sem verður sárt saknað. Hann átti þó
góða ævi og skilur eftir sig spor sem
ekki verða máð í burtu.
Skúli J. Björnsson.
Þá er nú elsku afi búinn að fá hvíld-
ina. Afi sem hafði um það bil 20 líf og
var einhver sá mesti húmoristi og
töffari sem ég hef mætt á ævinni.
Fjölskyldan hefur verið að búa sig
undir það í nokkurn tíma hvert
stefndi enda með ólíkindum hvað
maðurinn virtist bara hreinlega
hressast við hvert hjartaáfallið, en
þegar akkerið okkar, elsku afi, límið
sem hefur haldið okkur svona pikk-
föstum saman er svo bara farið í al-
vörunni, eru viðbrigðin svo mikil.
Þegar horft er upp á einhvern sem
manni þykir vænt um tapa algerlega
heilsu og þrótti á stuttum tíma verður
GARÐAR
ÞÓRHALLSSON
Blómastofa Friðfinns,
Suðurlandsbraut 10,
sími 553 1099, fax 568 4499.
Opið til kl. 19 öll kvöld
Kransar • Krossar • Kistuskreytingar
EIGI minningargrein að birt-
ast á útfarardegi (eða í sunnu-
dagsblaði ef útför er á mánu-
degi), er skilafrestur sem hér
segir: Í sunnudags- og þriðju-
dagsblað þarf grein að berast
fyrir hádegi á föstudag. Í mið-
vikudags-, fimmtudags-, föstu-
dags- og laugardagsblað þarf
greinin að berast fyrir hádegi
tveimur virkum dögum fyrir
birtingardag. Berist grein eftir
að skilafrestur er útrunninn
eða eftir að útför hefur farið
fram, er ekki unnt að lofa
ákveðnum birtingardegi. Þar
sem pláss er takmarkað getur
þurft að fresta birtingu greina,
enda þótt þær berist innan hins
tiltekna skilafrests.
Skilafrestur
minning-
argreina