Morgunblaðið - 29.06.2003, Blaðsíða 2

2 B SUNNUDAGUR 29. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Þ
EIR SEM á annað
borð kannast við
hljómsveitina Stillupp-
steypu þekkja hana
væntanlega af afspurn
frekar en þeir hafi
heyrt tónlistina, enda
diskar Stilluppsteypu alla jafna
selst lítið hér á landi og hending ef
tónlist eftir hljómsveitina bregður
fyrir í útvarpi. Á meginlandi Evr-
ópu nýtur hljómsveitin aftur á móti
mikillar virðingar meðal þeirra sem
dálæti hafa á tilraunakenndri raf-
tónlist og óhljóðalist og undanfarin
ár hefur verið umframeftirspurn
eftir Stilluppsteypu ef svo má segja.
Samhliða hljómsveitarstarfinu
hafa Stilluppsteypufélagar stundað
nám og gefið út sólóskífur. Á síð-
asta ári hætti annar stofnmeðlima
sveitarinnar sem eftir var í henni,
Heimir Björgúlfsson, og eftir urðu
hinn stofnmeðlimurinn, Helgi Þórs-
son, og Sigtryggur Berg Sigmars-
son, sem kom snemma inn í hljóm-
sveitina. Sigtryggur hefur verið
iðinn við að gefa út sólódiska og fyr-
ir skemmstu kom út fjórði disk-
urinn á tveimur árum.
Heillaður af Kiss
Sigtryggur Berg Sigmarsson er
Akureyringur að uppruna en flutt-
ist með fjölskyldunni til Reykjavík-
ur er hann var fjögurra ára. Hann
segir að tónlistaráhuginn hafi hafist
snemma; sex ára var hann gersam-
lega heillaður af Kiss, „en það var
reyndar bara út af málningunni“,
segir hann og kímir, „en það var
líka spennandi að myndbönd þeirra
þóttu svo dónaleg að þau voru
bönnuð“.
Þegar hann var ellefu eða tólf ára
var röðin svo komin að Slayer og
Metallica, en plötur með þeim sveit-
um fékk hann lánaðar hjá vini sín-
um og lá yfir þeim. Sigtryggur seg-
ir að þetta hafi orðið til þess að
faðir hans ákvað að uppfræða hann
um tónlist, fór niður í kjallara og
náði í bunka af gömlum plötum,
sem Sigtryggur man enn eftir:
„Þetta voru plötur með Black Sab-
bath, Uriah Heep, Led Zeppelin,
Ten Years After og Jimi Hendrix.
Með þennan bunka í höndunum
fannst mér ég ekki þurfa að kaupa
mér nýjar plötur og það fór því svo
að ég hlustaði bara á gamalt rokk á
meðan skólafélagar mínir hlustuðu
á nýja popptónlist.“
Þegar Sigtryggur var fjórtán ára
lét hann ekki nægja að hlusta, nú
vildi hann fara að gera og fór að
syngja með grindcore-hljómsveit
sem kallaðist Extermination. Hann
var langyngstur, félagar hans allir
um tvítugt og hann segir að það
hafi verið meira og minna svo síðan
að hann hafi verið að vinna með sér
eldri tónlistarmönnum.
Þegar hér var komið sögu var
Stilluppsteypa starfandi sem fjöl-
mennari hljómsveit en síðar varð,
stofnuð 1992, og langaði að fá
söngvara til liðs við sig. Þau leituðu
því til Sigtryggs um að fá hann til
að syngja eða rymja/öskra nokkur
lög og þegar kvarnaðist úr hljóm-
sveitinni var honum boðið að vera
með. Það var 1994 og þá voru þeir í
Stilluppsteypu stofnmeðlimirnir
Heimir Björgúlfsson og Helgi Þórs-
son.
Á leið út úr eiginlegri tónlist
Á þeim tíma segist hann hafa ver-
ið á leið út úr eiginlegri tónlist,
kominn á kaf í hljóðpælingar og
þegar honum var boðið að vera í
Stilluppsteypu var hann ekki á því
til að byrja með, enda fannst honum
hljómsveitin vera of venjuleg fyrir
það sem hann var að pæla, menn
enn að leika á rafgítara og tromm-
ur. „Fljótlega eftir að ég kom í
hljómsveitina tókum við upp nokkr-
ar smáskífur á upptökutæki sem ég
átti og fengum Andrew McKenzie
til að hjálpa okkur og í framhaldi af
því fór hann að bjóða okkur í heim-
sókn og spilaði fyrir okkur fullt af
tónlist sem hann var að hlusta á;
Nurse with Wound, Organum, Resi-
dents, Sun Ra og meira sem okkur
fannst rosalega magnað – við sátum
stundum fram á miðja nótt bara að
hlusta á tónlist. Andrew gaf okkur
líka upp mikið af nöfnum sem átti
eftir að koma sér vel fyrir okkur.“
Ekki leið á löngu að smáfyrirtæki
og stakir útgefendur fóru að bjóða
Stilluppsteypu að gefa út plötur
með sveitinni en samningurinn
gekk yfirleitt út á það að hljóm-
sveitin fékk fimmtíu eintök af
hverri plötu og síðan ekkert meir
og vissi ekki einu sinni hversu vel
viðkomandi plata seldist. „Við vor-
um bara ánægðir með þetta, fannst
það fínt mál að verið væri að gefa út
plötur með okkur,“ segir Sigtrygg-
ur en að hans sögn eru menn að
gera svona samninga enn þann dag
í dag. „Það er rosalega erfitt að fá
einhvern almennilegan pening út úr
tónlist eins og við spilum, þótt það
væri kannski hægt að selja þannig
plötur með smávilja, en stórfyrir-
tæki sem hafa getuna til þess hafa
ekki áhugann.“
Hlustað á gítarbrjálæðinga
Á þessum tíma var tónlistin að
breytast frá því að vera framsækið
rokk í meiri tilraunamennsku, en
Sigtryggur segir að sveitin hafi
leikið rokk að hætti Boredoms og
álíka sveita, síðan skreytt með surf-
gítar, enda voru þeir félagar þá
mikið að hlusta á Link Wray og
álíka gítarbrjálæðinga. „Við hrúg-
uðum saman ólíkum áhrifum inn á
band og klipptum síðan saman úr
því lög en síðar fórum við að búa til
hreina hljóðskúlptúra úr hljóðum en
ekki hljóðfæraleik.“ Í þessari til-
raunamennsku voru þeir Stillupp-
steypufélagar einir á báti því þeir
sem voru að fást við viðlíka verk
notuðu hljóðsmala á meðan þeir fé-
lagar unnu beint með hljóðgervla og
bjuggu jafnvel til takta með því að
slá á gítarpickup. „Við vorum og er-
um pönkarar,“ segir Sigtryggur og
kímir, „sama hvað við erum að fást
við.“
Ekki leið á löngu að þá Still-
uppsteypumenn langaði til að víkka
sjóndeildarhringinn og héldu til
Amsterdam til náms í hljóðfræðum,
byrjuðu á undirbúningsnámi á
ensku og hugðust svo halda áfram í
náminu þar. Þá greip ástin í taum-
ana, Sigtryggur hafði kynnst þýskri
stúlku heima á Íslandi og þegar hún
hringdi í hann og sagði honum að
hún væri þunguð ákvað hann að
flytjast til heimaborgar hennar,
Hannover, og hefja þar nám við há-
skólann og hefur verið þar síðan.
„Ég var svo heppinn að hér var pró-
fessor sem kennir svipuð fræði og
ég hugðist læra, en reyndar í svolít-
ið gamaldags pælingum, var í því að
byggja upp verk með járnplötum og
fleira dóti sem hann finnur á vegi
sínum, en ég kýs frekar að byggja
mitt umhverfi inni í hljóðinu þannig
að hver og einn dregur upp sína
mynd. Mér finnst lykilatriði að
hægt sé að kaupa verkið á diski,
fara með það heim og hlusta á það
þar, þurfa ekki að fara í gallerí til
að heyra verk.“ Sigtryggur segir að
þótt hann sé ekki gefinn fyrir inn-
setningar hafi hann þó sett upp
nokkur slík verk og nefnir sem
dæmi samsýningu í Svíþjóð þar sem
hann setti upp viftuorgel, en tónar
frá því urðu síðan grunnur að plöt-
unni SHIP sem Treinte Oiseaux gaf
út 2001.
Engar reglur
Þótt Sigtryggur hafi flust til
Hannover hélt Stilluppsteypa sínu
striki, menn hittust að vísu sjaldn-
ar, unnu að hugmyndum hver fyrir
sig en hittust síðan í hljóðveri þegar
kom að upptökum og eins og þeir
lýstu því sjálfir í viðtali fyrir margt
löngu var eina reglan sú að regl-
urnar væru engar.
Með tímanum hefur Stillupp-
steypa unnið sér nafn fyrir tón-
smíðar sínar í Evrópu, það er um-
frameftirspurn eftir tónlist
sveitarinnar hvort sem það er til að
gefa út eða leika á tónleikum.
Heimir Björgúlfsson hætti í hljóm-
sveitinni á síðasta ári, vildi leggja
meiri rækt við myndlistina, en eftir
eru þeir Sigtryggur og Helgi.
Samhliða starfinu innan Stillupp-
steypu hefur Sigtryggur sent frá
sér sólóskífur. Hann segir að það
hafi safnast saman hljóð hjá honum
sem ekki pössuðu fyrir Stillupp-
steypu og þegar Heimir gaf út sóló-
skífu langaði hann að gera svo líka.
Fyrsta platan var SHIP sem var
búin til á tveimur mánuðum að því
er hann segir. Bernard Günter, eig-
andi Treinte Oiseaux, gaf út og
platan fékk fína dóma í erlendum
tónlistartímaritum.
Sigtryggur segir að sér hafi þótt
erfitt að komast út úr þeim hljóða-
heimi sem hann vann með á SHIP
„enda var verkið mjög persónulegt
Vorum og erum pönk
Morgunblaðið/Billi
„Það er rosalega erfitt að fá einhvern almennilegan pening út úr tónlist eins og við spilum, þótt það væri kannski hægt að selja þannig plötur með smá vilja, en
stórfyrirtæki sem hafa getuna til þess hafa ekki áhugann,“ segir Sigtryggur Berg Sigmarsson einn meðlima Stilluppsteypu.
Stilluppsteypa er áhrifa-
mikil hljómsveit í evr-
ópskri framúrstefnu og vel
þekkt meðal óhljóðavina.
Árni Matthíasson ræddi
við Stilluppsteypumann-
inn Sigtrygg Berg Sigmars-
son sem er einnig afkasta-
mikill einn síns liðs.

Án titils (Stuttskífa í sjötommu-
formi). Gallery Krunk. 1992.
(Stuttskífuskilgreiningin á við um
plötur sem innihalda á bilinu 3 - 6
lög).

Til eru hljóð (Hljómsnælda).
Chocolate Monk. 1994.

Inside AM/Make Star Shine (Sjö-
tomma. Samstarf með Curver).
FIRE Inc. 1994.

A Taxi To Tijuana (Sjötomma)
Drunken Fish Records. 1995.

Car Dirty With Jam On A Busy
Street. (Breiðskífa í vínylformi).
Very Good Records. 1995. (Obuh
Records í Póllandi gaf plötuna út í
hljómsnælduformi).

Nova-Disco (Stuttskífa í sjö-
tommuformi). Destroy All Music.
1995.

Keep Checking Speed And Compl-
eteness Of Urineflow Cut-Off.
(Stuttskífa í sjötommuformi).
Obuh Records. 1995.

Important Anti-Art Dances (Deil-
iplata í tíutommuformi ásamt Melt
Banana). SOME. 1996.

That Would Be (Deiliplata í sjö-
tommuformi ásamt The Hafler
Trio). Musical Tragedies. 1996.

One Side Mona Lisa - The Front
Side Only (Stuttskífa á geisladisks-
formi). FIRE Inc./SOME. 1997.

The Best Pet Possible (Geisladisk-
ur). Staalplaat. 1997.

Meditation On Violence (Mynd-
band í samvinnu við Oliver
Kochta). Mostly Wood Publicat-
ions. 1997.

Tpith Or Tetapth (Geisladiskur í
samstarfi við irr.app.(ext.)). FIRE
Inc./SOME. 1997.

Reduce By Reducing (Tveggja
laga tólftomma og fimm laga
geisladiskur). FIRE Inc./SOME.
1998.

Has (Or Has Not) Happened
(Stuttskífa í geisladiskaformi).
Meme. 1998

Mort Aux Vaches (Stuttskífa í
geisladiskaformi). Staalplaat.
1998.

Interferences Are Often Request-
ed : Reverse Tendency As Parts
Nearly Become Nothing (Geisla-
diskur). Ritornell/Mille Plateaux.
1999.

Not A Laughing Matter, But
Rather A Matter Of Laughs
(Stuttskífa í geisladiskaformi).
FIRE Inc. 2000.

We Are Everyone In the Room
(Stuttskífa í geisladiskaformi í
samvinnu við TV Pow). Erstwhile
Records. 2001.

Stories Part Five (Geisladiskur).
Ritornell/Mille Plateaux. 2001.

The Immediate Past Is Of No Int-
erest To Us - 10 Years Of Cont-
inuous Pointless Activities (Geisla-
diskur). Bottrop-Boy. 2002.

Project Horror Express (Vínyl-
plata). Samstarf við Daniel Roth).
Bottrop-Boy. 2003.
Stilluppsteypuplötur