Morgunblaðið - 29.06.2003, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. JÚNÍ 2003 B 13
bíó
bílar
ALLTAF Á MIÐVIKUDÖGUM
SMÁAUGLÝSING
AÐEINS 995 KR.*
Áskrifendum Morgunblaðsins
býðst smáauglýsing fyrir aðeins 995 kr.*
Pantanafrestur er til kl. 12 á þriðjudögum.
* 4 línur og mynd.
HAFÐU SAMBAND!
Auglýsingadeild Morgunblaðsins sími 569 1111 eða augl@mbl.is
Á FIMMTUDAGINNALLTAF Á MIÐVIKUDÖGUM
RÖSKLEGA þrjú ár eru liðin síðan
tæknin var tekin í notkun á kaup-
stefnum og ráðstefnum í Bandaríkj-
unum og fyrsta kvikmyndasýning
með stafrænni tækni var á Titan
A.E. hinn 6. júní 2000. Síðan hefur
notkun stafræna búnaðarins færst
mjög í aukana, um 150 sýningarsal-
ir eru þannig væddir í dag og talið
að ekki þurfi lengi að bíða uns búið
verði að fínslípa búnaðinn og hann
fari að ryðja ser rúms af fullum
þunga úti á almennum markaði.
Annar vandi sem blasir við er sá
að bíóeigendur í Bandaríkjunum
eru í deilum við kvikmyndaverin
um hver beri kostnaðinn af nýja
tæknibúnaðinum sem er mjög hár í
dag, það ágreiningsmál er ekki yf-
irstíganlegt. Í dag greiða dreifing-
araðilar filmukostnaðinn og aðeins
tímaspursmál hvenær aðilarnir
komast að viðunandi niðurstöðu
varðandi kostnað við stafrænu væð-
inguna.
Víkjum aftur að bíóinu í Holly-
wood. Það heitir Hollywood Pacific
Theater, sannkölluð höll í ítölskum
stíl sem upphaflega var byggt fyrir
frumsýningu Jazzsöngvarans (’27),
fyrstu talmyndarinnar. Það stendur
við Hollywood Boulevard og hefur
verið að grotna niður – ásamt
hverfinu sem hýsir einkum klám-
búllur og rónabari – síðan því var
lokað fyrir mörgum árum. Nú er
það að rakna úr rotinu, tæknimenn
og sérfræðingar frá Digital Cinema
Laboratory eru í óðaönn að fram-
kvæma óteljandi prófanir á nýja
sýningarbúnaðinum. DCL er stofn-
un á vegum Háskóla Suður-Kali-
forníu, fjármögnuð að hluta af
dreifirisunum, kvikmyndaverunum
sem stjórna heimsmarkaðinum í
dag. Einn góðan veðurdag mun
hann notast við þann hug- og
tækjabúnað sem nú er í þróun í
myrkum salarkynnum Hollywood
Pacific bíósins.
M.a. er verið er að ná marg-
víslegum, vísindalegum niðurstöð-
um með mælingum á skerpu og
birtu stafrænu myndarinnar á
tjaldinu. Vísindamennirnir notast
ekki eingöngu við háþróaðan tækni-
búnað til mælinganna heldur einnig
sérvalda áhorfendur og hópa nem-
enda sem skrásetja reynsluna.
Stafrænar sýningar hafa ýmsa
burði fram yfir þá hefðbundnu
filmutækni sem notast er við í dag
og er í grundvallaratriðum óbreytt
frá árdögum kvikmyndanna. Í aug-
um bíógestsins er stafræna sýn-
ingin í sömu hágæðunum á 100.
sýningu og þeirri fyrstu. Ekki hið
minnsta flökt né gamalkunnugt slit,
rispur né ryk trufla áhorfandann.
Kvikmyndaverin sjá fram á mik-
inn sparnað sem mun nema um
milljarði dala á ári ef þau þurfa
ekki lengur að framleiða og flytja
sýningareintökin á filmu um heim-
inn þveran og endilangan. Þess í
stað fá þessi 150 þúsund kvik-
myndahús jarðkringlunnar mynd-
irnar sendar rafrænt með tilstuðlan
gervihnatta. Hlaða þeim síðan nið-
ur á harðan disk eða hliðstæðan
búnað og framkvæmdin er sáraein-
föld, ódýr og milliliðalaus frá fram-
leiðanda til kvikmyndahúss.
Í fjölsalabíóum verður myndun-
um hlaðið niður á sérhannað drif og
sýningarmaður stjórnar keyrslunni
með aðstoð tölvutækni sem sendir
eintakið í stafrænu sýningarvélarn-
ar. Filmuþræðingar og -límingar
heyra sögunni til.
Sem fyrr segir eru sýningarvél-
ar, tölvur og annar búnaður sem
fylgir stafrænum kvikmyndasýn-
ingum, miklu dýrari en sá hefð-
bundni. Þó að búnaðurinn hafi hlot-
ið eldskírn á sýningum Stjörnu-
stríðs II. á síðasta ári telur
„iðnaðurinn“ að enn sem komið er
flokkist stafrænar sýningar undir
tilraunastarfsemi.
Menn eru ekki á eitt sáttir um
gæðin en þau aukast dag frá degi í
linnulausum rannsóknum og betr-
umbótum vísindamanna á borð við
þá sem hafa hreiðrað um sig við
Hollywood Boulevard. Fyrir
skömmu var sýnd mynd á vegum
Texas Instruments í 2.000 línu upp-
lausn. Myndin var svo kristaltær á
tjaldinu að áhorfendur stóðu upp
og klöppuðu af hrifningu. Að áliti
fagmanna var árangurinn samt sem
áður á svipuðum gæðanótum og 35
mm filma. Því er verið að hanna
5.000 línu upplausn sem á að teljast
umtalsverð framþróun í myndgæð-
um.
Einn vandi til viðbótar er hættan
á enn auknum umsvifum „kvik-
myndasjóræningja“, sem eiga til-
tölulega auðvelt með að nálgast
stafrænar kvikmyndasendingar –
eins og um hnútana er búið í dag.
Lausnin er í sjónmáli og allt stefnir
að því að við eigum von á mestu
byltingu kvikmyndasögunnar innan
5 ára – í síðasta lagi.
Kvikmyndahús framtíðar í augsýn
Það eru aðeins örfá ár síðan
umræður hófust um næstu
byltingu í kvikmyndaiðnað-
inum; nýja, stafræna sýning-
artækni sem nú er verið að
þaulreyna í niðurníddu, sögu-
frægu bíói – sem vitaskuld er í
gömlu Hollywood. Breyting-
arnar vekja margar, forvitni-
legar spurningar.
„Titan A.E.“ á hvíta tjaldinu. Stafrænar sýningar verða mesta bylting kvikmyndasögunnar.
saebjorn@mbl.is
Kvikmyndaverin
eru í stórsókn að
verja eigur sínar
fyrir bíræfnum
þjófum sem hlaða
nýjustu mynd-
unum niður á net-
ið svo aðrir geti
notið þeirra frítt.
Kerry nokkur
Gonzales komst að því fullkeyptu að
slík iðja er orðin býsna varasöm.
Gonzales þessi gerði sér lítið fyrir og
rændi Hulk, vinsælustu mynd heims-
ins nú um stundir. Með þeim árangri að
hún stóð til boða á netinu öllum sem
vildu tveimur vikum fyrir frumsýningu.
Alríkislögreglan, FBI, hafði uppi á
kauða sem verður manna fyrstur til að
hljóta dóm fyrir slíkan verknað. Hann á
von á þriggja ára fangelsi og 250 þús-
und dala sekt. Universal (framleiðandi
myndarinnar), og önnur kvikmyndaver,
vona að málalokin verði öðrum víti til
varnaðar.
„Sjóræningja“ refsað
ÞRÁTT fyrir að
tökur hefjist ekki
fyrr en eftir þrjár
vikur eru fréttir
teknar að kvisast
út um gengi per-
sónanna í
Stjörnustríði III,
(byrjuninni á end-
inum eða end-
anum á byrj-
uninni, hvernig sem menn líta á það).
Samuel L. Jackson, sem leikur jeda-
meistarann Mace Windu, hefur látið
hafa eftir sér að persónan hans endi
líf sitt í síðasta hluta þessa met-
aðsóknarbálks. „Látið ykkur ekki
bregða, við vorum vöruð við því í
Stjörnustríði að í lokin yrðu engir jed-
ar aðrir en Yoda og Obi Wan.“ Jack-
son saknar þess þegar töku síðustu
Stjörnustríðs-myndarinnar lýkur. „Ég
þarf þó ekki að kvarta því George
(Lucas), gaf mér elsta ljósasverð al-
heimsins. Hvers getur maður óskað
sér frekar?“
Dauðdagi Windu
Upphafið…