Morgunblaðið - 20.11.2003, Blaðsíða 8

8 B FIMMTUDAGUR 20. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ










































































































NVIÐSKIPTI FJÁRFESTINGARBANKINN Barclays
Capital hefur séð um meira en 40% af allri
skuldabréfaútgáfu íslenskra aðila erlendis á
þessu ári, eða sem nemur einum milljarði evra.
Fulltrúar fjárfestingarbankans koma reglulega
hingað til lands og kynna einnig íslenskar fjár-
festingar erlendis.
Barclays Bank skiptist í fjóra hluta og Bar-
clays Capital er einn þeirra og sinnir viðskiptum
við stofnanafjárfesta og eignastýringu. Hinir
hlutarnir eru viðskiptabankahluti, einkabanka-
hluti og greiðslukortahluti. Barclays Capital á
viðskipti um allan heim og á í viðskiptum við
stór fyrirtæki, stofnanafjárfesta, ríkisstjórnir og
fyrirtæki og stofnanir hins opinbera. Cyrus Ard-
alan, aðstoðarforstjóri Barclays Capital, segir að
Barclays Capital sérhæfi sig í að útvega lánsfé
og veita aðstoð við áhættustýringu um allan
heim. Barclays Capital leggi ekki fram hlutafé
til fyrirtækja, en útvegi fjármagn með öðrum
hætti svo sem með breytilegum skuldabréfum.
Bankinn sé ekki heldur í samrunum og yfirtök-
um, þannig að sem fjárfestingarbanki sé Bar-
clays Capital nokkuð sér á báti og hann einbeiti
sér að lánveitingum og áhættustýringu.
Mikill vöxtur
Ardalan segir að viðskiptin hafi vaxið mikið á
síðustu sex til sjö árum, eða frá því að bankinn
hafi tekið upp núverandi skipulag og farið að
einbeita sér að þeim sviðum sem hann geri nú.
Nú sé Barclays Capital í fjórða sæti í heiminum
yfir þá sem útvegi lán og skuldabréf og bankinn
sé í öðru sæti í Evrópu á þessu sviði.
Barclays Capital á mikil viðskipti við Ísland
og fulltrúar bankans koma reglulega til Íslands
og eru í sambandi við viðskiptavini sína hér á
landi nokkrum sinnum í viku. Ardalan segir að
Ísland sé orðið mikilvægur markaður fyrir
bankann. Í upphafi, árið 1997, hafi bankinn ein-
beitt sér að Bretlandi en síðan hafi hann fært
markvisst út kvíarnar með sókn inn á meginland
Evrópu og Norðurlöndin. Bankinn hafi farið að
beina sjónum sínum að Íslandi fyrir um tveimur
árum og síðastliðið ár hafi hann átt mikil við-
skipti við stóra aðila hér á landi, svo sem Ís-
landsbanka, Kaupþing Búnaðarbanka, Lands-
virkjun og ríkið. Bankinn hafi séð um 40% af
allri skuldabréfaútgáfu íslenskra fyrirtækja er-
lendis síðasta árið og um þriðjung sam-
bankalána. Lán og skuldabréfaútgáfa sem
Barclays Capital hefur staðið að hér á landi á
þessu ári nema samtals 1,35 milljörðum evra,
um 120 milljörðum króna. Þessi lánafyr-
irgreiðsla skiptist þannig að 353 milljónir evra
eru lán til Landsvirkjunar, 500 milljónir evra
eru skuldabréf Kaupþings Búnaðarbanka, 350
milljónir evra eru skuldabréf Íslandsbanka og
150 milljónir evra eru skuldabréf ríkisins.
Aðgangur að mörkuðum
Ardalan segir að þjónusta Barclays Capital við
íslenska viðskiptavini sé að veita þeim aðgang að
alþjóðlegum fjármálamörkuðum. Hér á landi sé
þörf á miklu fjármagni, til dæmis fyrir banka-
kerfið og vegna stóriðjuframkvæmdanna, og
Barclays Capital afli fjármagnsins á al-
þjóðamarkaði og fjárfestarnir, sem séu stofn-
anafjárfestar, komi víða að. Mikilvægur þáttur í
þessu sé að ræða við stofnanafjárfesta um allan
heim og segja þeim frá stöðu lántakendanna,
markaðsaðstæðum og efnahagsástandi hér á
landi og kynna fyrir þeim hvers vegna þeir ættu
að veita fjármagni hingað til lands. Að sögn Ar-
dalans er hagkerfið hér á landi ekki vel þekkt
erlendis vegna þess hve lítið það er, en þegar
sagt sé frá því veki það áhuga. Árangur í efna-
hagsmálum hafi verið afar góður á síðustu árum,
bæði með hliðsjón af hagvexti og aðlög-
unarhæfni hagkerfisins og fyrirtækin sem um
ræðir séu traust.
Hann sagði að virkjanaframkvæmdir á vegum
Landsvirkjunar væru metnaðarfullar og áhuga-
verðar fyrir fjárfesta. Ísland hafi í gegnum tíð-
ina haft hlutfallslega yfirburði á sviði fiskveiða
og það að nota ódýra innlenda orku til álfram-
leiðslu sé skynsamlegt frá efnahagslegu sjón-
armiði. Þetta verði vaxandi og mikilvægur þátt-
ur í utanríkisviðskiptum landsins og geri Íslandi
kleift að auka fjölbreytni í framleiðslunni, sem
sé mjög jákvætt.
Barclays Capital sér um mikið
af íslenskum skuldabréfum
Morgunblaðið/Sverrir
Cyrus Ardalan, Barclays Capital.
NÝTING á rækjuskel til fram-
leiðslu efna sem nýtast til að græða
bein getur skapað betri aðferðir við
beinalækningar heldur en nú þekkj-
ast, að sögn Michael Silbermann,
prófessors við læknadeild Israel
Institute of Technology. Hann segir
að Ísland sé ákjósanlegt til að
standa að þróun á þessu sviði, m.a.
vegna gæðaeftirlits í sjávarútvegin-
um. Fyrirtækið Primex, sem vinnur
efnið kítósan úr rækjuskel, og er í
meirihlutaeigu Íslendinga, eigi
mikla möguleika á að verða leiðandi
á þessu sviði. Ljóst sé þó að stuðn-
ingur stjórnvalda við fyrirtækið
þurfi að vera meiri en verið hefur.
Silbermann segir að þörfin fyrir
framfarir í lækningu beinbrota hafi
sífellt verið að aukast. Fólk lifi leng-
ur en áður, beinin verði stökkari og
hætta á beinbrotum aukist þar með.
Auk þess hafi aukinn hraði í umferð-
inni og aukning alvarlegra slysa af
ýmsum toga gert að verkum að bein-
brot séu erfiðari viðfangs en áður.
Silbermann og Martin G. Peter,
sem er prófessor við efnafræðideild
háskólans í Potsdam í Þýskalandi,
eru fulltrúar þeirra menntastofnana
sem þeir starfa við, í samstarfsverk-
efni sem Primex leiðir og lýtur að
nýtingu kítósans til að græða bein-
brot. Auk Primex og háskólanna
tveggja taka fyrirtækin Dot Coating
í Þýskalandi og Teknimed í Frakk-
landi þátt í verkefninu, en fram-
kvæmdastjórn Evrópusambandsins
hefur styrkt verkefnið.
Þeir Silbermann og Peter voru
staddir hér á landi fyrir skemmstu.
Blaðamaður hitti þá að máli ásamt
Jóhannesi Gíslasyni, framkvæmda-
stjóra rannsókna- og þróunarsviðs
Primex, en hann leiðir verkefnið.
Þeir voru sammála um að þær
rannsóknir, sem gerðar hafa verið til
þessa á nýtingu kítósans úr íslenskri
rækjuskel, lofi mjög góðu. Þeir
sögðu að gangurinn í verkefninu sé
samkvæmt áætlun.
Nauðsynlegt að
auka hraðann
Áætlanir Primex og samstarfsaðila
gera ráð fyrir að það muni taka um
sex ár að koma fram með markaðs-
hæfa vöru, unna úr rækjuskel, til að
græða beinbrot. Tryggður hefur
verið fjárhagslegur stuðningur frá
framkvæmdastjórn ESB til tveggja
ára.
Silbermann segir að ESB leggi
alla jafna einungis til fjármagn til að
koma verkefnum af þessu tagi af
stað. Ef árangur verði góður komi
þó til greina að fjármögnun verði
framlengd frá tveimur árum í fjögur
ár. Verði árangur að því loknu enn
góður sé einnig möguleiki á fjár-
magni til að vinna að því að koma
vörum á markað. Hugsanlegt sé því
að ESB fjármagni allt þetta verk-
efni. Það sé þó engan veginn víst.
Hann segir að af samkeppnisástæð-
um sé nauðsynlegt að auka hraðann
í verkefninu, en til að svo geti orðið
þurfi að mæta fjármögnun ESB með
mótframlagi.
Upphaf í Ísrael
Að sögn þeirra Silbermann og Pet-
ers fellur stuðningur ESB við þetta
verkefni undir áætlanir sambands-
ins um að koma litlum og meðalstór-
um sprotafyrirtækjum í Evrópu í
samstarf við háskóla og rannsókn-
arstofnanir. Þeir segja að hjá fram-
kvæmdastjórn ESB sé litið á þetta
sem tækifæri til að stefna mismun-
andi fyrirtækjum og vísindamönn-
um í Evrópu saman, m.a. til að
stuðla að bættri samkeppnisstöðu og
lífskjörum í álfunni.
„Þetta samstarf, sem Primex leið-
ir, hefur alla burði til að verða mjög
árangursríkt og getur rutt veginn
fyrir annað samstarf af svipuðum
toga,“ segir Silbermann.
Jóhannes segir að upphafið að
þessu verkefni megi rekja til tölvu-
pósts sem hann fékk frá RANNÍS
fyrir tveimur árum. Þar var bent á
að vísindamenn í Ísrael væru að leita
að samstarfsaðilum til að vinna að
nýjungum við að græða beinbrot.
„Ég var á þessum tíma að leita að
tækifærum fyrir nýja notkun á kí-
tósani. Ég hafði samband við Ísr-
aelsmennina, en í ljós kom að þeir
voru að leita eftir annars konar
verkefni en ég hafði hugsað mér. Í
framhaldinu komst ég hins vegar í
samband við Silbermann og í sam-
einingu snerum við okkur að því sem
við nú vinnum að, í samstarfi við
Martin Peter og fyrirtækin í Þýska-
landi og Frakklandi.
Þörf á meiri peningum
Að sögn Jóhannesar gerir gæðaeft-
irlit í íslenskum sjávarútvegi það að
verkum að hráefnið til vinnslu kítós-
ans sé sérstaklega gott hér á landi.
Hann segir að Primex fái ferska
rækjuskel beint frá rækjuvinnslu
Þormóðs ramma-Sæberg á Siglu-
firði, en kítósanverksmiðjan er við
hlið rækjuvinnslunnar. Ferskleiki
hráefnisins sé forsenda þess að hægt
sé að vinna úr henni kítósan til inn-
vortis lækninga.
„Þó við séum að gera góða hluti
förum við þó ekki nógu hratt til þess
að mæta þeirri samkeppni sem er á
þessu sviði, t.d. frá Bandaríkjunum,“
segir Jóhannes. „Þar er unnið mun
hraðar í þróun á þessu sviði. Það
þarf meiri peninga til nýsköpunar
hér á landi ef við eigum ekki að
verða undir í samkeppninni. Mér
finnst að menn mættu taka Finna
sér til fyrirmyndar. Þegar á móti
blés þar í landi var fjármagn til ný-
sköpunar aukið umtalsvert, enda
uppskera þeir nú ríkulega ávexti
þeirrar fjárfestingar. Ég vildi sjá
svipað gerast hér á landi. Möguleik-
arnir eru fyrir hendi.“
Hjá Primex starfa 26 manns og er
fyrirtækið með aðstöðu í Reykjavík
og á Siglufirði. Fyrirtækið var stofn-
að undir nafninu Genís árið 1989 en
hóf að einbeita sér að þróun og
vinnslu kítínefna upp úr 1998.
Helstu eigendur eru Þormóður
rammi-Sæberg, Samherji, Pharma-
co og Ocean Nutrition Canada, fyr-
irtæki sem sérhæfir sig í sjávarlíf-
tækni.
Leiðandi í
nýjum aðferð-
um við beina-
lækningar
Rannsóknir, sem fyrirtækið Primex leiðir,
á nýtingu rækjuskeljar til að
græða bein þykja lofa góðu
Morgunblaðið/Jim Smart
Michael Silbermann, Martin G. Peter og Jóhannes Gíslason eru sammála um að þær rannsóknir, sem gerðar hafa verið til þessa
á nýtingu kítósans úr íslenskri rækjuskel, lofi mjög góðu.
FJÁRFESTAR lýstu yfir vilja til að
kaupa hlutabréf í Medcare Flögu hf.
fyrir rúmlega fjórfalt hærri fjárhæð
en í boði var. Í fyrradag rann út sá
frestur sem fjárfestar höfðu til að lýsa
yfir vilja sínum til að fjárfesta í hluta-
fjárútboði félagsins, sem framleiðir
tæki og hugbúnað til svefnrannsókna.
Í undirbúningi er að skrá hlutabréf
Medcare Flögu í Kauphöll Íslands, en
útboðið er fyrsta frumútboðið hér á
landi þar sem samfara fer skráning á
Aðallista Kauphallar Íslands í rúm
tvö ár. Útboðinu var beint að fagfjár-
festum og því var ekki um almennt út-
boð að ræða.
Samtals lýstu fjárfestar yfir vilja til
að kaupa hlutabréf í Medcare Flögu
að söluandvirði rúmlega 4.000 millj-
ónir króna en ætlunin var að bjóða út
hlutafé að markaðsvirði 900 milljónir,
á genginu 5,5 til 7,0. Þó var heimilt að
hækka þessa fjárhæð í 1.200 milljónir,
ef áhugi fjárfesta á þátttöku í útboð-
inu gæfi tilefni til þess. Í tilkynningu
frá félaginu segir að stjórn þess hafi
ákveðið að stækka útboðið í 1.200
milljónir. Þá hefur stjórnin jafnframt
ákveðið, að höfðu samráði við umsjón-
araðila útboðsins, að hlutir í félaginu
verði seldir á genginu 6,0.
Stefnt er að skráningu hlutabréfa
Medcare Flögu í Kauphöllina í næstu
viku. Fyrirtækjaráðgjöf Kaupþings
Búnaðarbanka hefur umsjón með út-
boði og skráningu hlutafjárins.
Áhugi fyrir
hlutabréf-
um Med-
care Flögu
Fjárfestar lýstu yfir vilja til
að kaupa hlutabréf í félag-
inu fyrir rúmar 4.000 millj-
ónir