Morgunblaðið - 27.11.2003, Blaðsíða 4

4 B FIMMTUDAGUR 27. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ










































































































NVIÐSKIPTI 





   




 






   

  








 
 ! "



  


  










#$%  

Viðskiptablað Morgunblaðsins Kringlunni 1, 103 Reykjavík, sími 5691100, netfang
vidsk@mbl.is Útgefandi Árvakur hf. Umsjón Guðrún Hálfdánardóttir, fréttastjóri
guna@mbl.is Auglýsingar sími 5691111 netfang augl@mbl.is Bréfsími 5691110
Prentun Prentsmiðja Árvakurs hf.
FRAMLEIÐENDUR á kjúk-
lingakjöti hafa verið til umræðu á sl.
mánuðum vegna mikilla rekstrarerf-
iðleika í greininni. Offramleiðsla á
kjúklingakjöti síðasta árið og gríð-
arleg verðlækkun í kjölfarið hefur
leitt til þess að þrjú af þeim fjórum
fyrirtækjum sem starfa í greininni
hafa verið rekin með tapi síðustu
misseri.
Stærsti framleiðandinn, Reykja-
garður, sem framleiðir Holtakjúk-
linga og er í eigu Sláturfélags Suður-
lands, hefur glímt við mikinn
taprekstur og í síðasta mánuði var
allur rekstur fyrirtækisins og eignir
þess seldar til nýs fyrirtækis með
sama nafni í eigu sömu aðila. Gamla
félagið er að leita nauðasamninga.
Móar, sem hafa verið næststærsti
kjúklingaframleiðandinn, voru lýstir
gjaldþrota nú í nóvember. Rekstur
og eignir hafa verið seld félagi í eigu
Mötufjölskyldunnar og verður starf-
seminni þar haldið áfram. Þá var
fyrirtækið Íslandsfugl á Dalvík end-
urreist í annað sinn með nýjum eig-
endum eftir gjaldþrot í sumar.
Aðeins eitt kjúklingaframleiðslu-
fyrirtæki á Íslandi hefur verið rekið
með hagnaði þótt lítill sé. Það er Ís-
fugl sem rekur sláturhús, kjöt-
vinnslu og dreifingarstöð fyrir af-
urðir alifugla í Mosfellsbænum.
Þar situr kona við stjórnvölinn
sem aðhyllist „gömlu góðu gildin“,
sem hún segir felast í heiðarleika,
gætni og vilja til að standa við skuld-
bindingar sínar. „Það hefur fleytt
okkur langt ásamt því að hér eru
ekki yfirmenn á ofurlaunum með
óraunhæfa útþenslustefnu.“
Þarna fer Helga Lára Hólm,
framkvæmdastjóri Ísfugls, sem
stýrt hefur fyrirtækinu sl. fjögur ár.
Reyndar er athyglisvert að þarna
eru konur í flestum lykilstöðum, þ.e.
framkvæmdastjóri, sölustjóri og
verkstjóri í slátursal eru konur en
karlmaður stýrir kjötvinnslunni.
Frostvaran á undanhaldi
Ísfugl slátrar um eitt þúsund tonn-
um af fuglakjöti á ári. Þar af eru 800
tonn af kjúklingi, 50 tonn af ung-
hænum auk þess sem fyrirtækið
slátrar öllum kalkúnum sem slátrað
er í landinu, sem nemur um 150
tonnum á þessu ári, en Reykjabúið
ehf. framleiðir kalkúnana og sér um
útungun fyrir eldishúsin.
Vörurnar sem Ísfugl selur skiptist
í frostvöru og ferskvöru. Helga segir
ferskvöruna, sem framleidd er undir
vörumerkinu Kjúlli langflottastur,
vera sífellt að sækja í sig veðrið og
sé hún orðin um 70% af framleiðslu
fyrirtækisins í dag. Frostvöruna
segir hún hins vegar vera á undan-
haldi en verðstríðið á kjúklinga-
markaði hafi mest komið niður á
þeirri vöru. „Verðið á frostvörunni
hefur farið ótrúlega lágt, niður undir
200 krónur út úr búð. Að kaupa einn
kjúkling er orðið svipað og að kaupa
einn pakka af hrísgrjónum. Ástandið
hefur því verið mjög slæmt,“ segir
Helga.
Þetta lága verð sem er tilkomið
vegna offramleiðslu á kjúklingi síð-
astliðið ár segir Helga hafa gert það
að verkum að erfitt hefur verið að
reka Ísfugl, sem líði fyrir óeðlilega
aðkomu banka og sjóða að rekstri
keppinautanna. „Ísfugl þurfti til að
standast þessa samkeppni að skerða
skilaverð til kjúklingabænda um
20%. Þar er verið að taka af bónd-
anum launin hans. Að auki hefur fyr-
irtækið barist í bökkum við að halda
sér á núllinu í rekstri á yfirstandandi
ári. Ég held að fólk geri sér ekki vel
grein fyrir þessu þegar það kaupir
kjúklinga á þessu ofurlága verði út
úr búð.“
Gengur ekki til lengdar
Helga segir að aðrir framleiðendur
hafi sótt að viðskiptavinum Ísfugls
og því hafi reynst óhjákvæmilegt að
lækka verðið til þeirra, til þess að
halda viðskiptunum. „Við höfum
ekki tapað viðskiptum á þessu, höf-
um getað spyrnt við fótum með
þessu móti en þetta gengur ekki til
lengdar. Bændur þurfa að fá meira
fyrir kjötið sitt og Ísfugl þarf að fá
hærra verð til að hægt sé að reka
fyrirtækið á eðlilegan hátt. En jafn-
framt erum við meðvituð um að það
verður að halda kjúklingaverði í lág-
marki, þá með miklu aðhaldi í
rekstri. Markmið Ísfugls er að fram-
leiða góða ódýra hversdagsvöru.“
Á síðustu tólf mánuðum var sala á
kjúklingum í landinu alls 5.300 tonn
og er það um 30% aukning frá árinu
áður. Helga telur að hlutdeild Ís-
fugls á kjúklingamarkaðnum nemi
um 16%. Hún segir alveg óvíst hvað
framtíðin beri í skauti sér og treystir
sér ekki til að segja fyrir um söluna
á næsta ári. „Við vitum ekki hvernig
og hvenær jafnvægi næst á þessum
markaði. Vitum ekki hver salan og
neyslan muni verða þegar kjúklinga-
verð hækkar aftur og erum viðbúin
því að draga saman án þess þó að
missa okkar markaðshlutdeild.“
Úrbeinað mjög eftirsótt
Hún reiknar samt ekki með því að
verð á kjúklingum fari aftur upp í
það sem það var áður en offram-
leiðslan kom til auk þess sem hún
telur að sú neysluaukning sem hefur
orðið gangi ekki öll til baka. Helga
játar því að venjur landans hafi
vissulega breyst hvað kjúklinga-
neyslu varðar. „Þetta er hollt, létt
kjöt og fitulítið. Það er það sem
margir vilja í dag, fituminni mat. Til
dæmis er allt sem er úrbeinað, s.s.
kjúklingabringur, mjög eftirsótt
vara. Meðal annars mikið notað af
fólki sem er í einhvers konar að-
haldi,“ segir Helga og nefnir eina
ástæðu til fyrir aukinni kjúklinga-
neyslu, fiskurinn sé orðinn svo dýr.
Kjúklingakjötsframleiðslu fylgir
óhjákvæmilega hætta á kamfýló-
baktersýkingum. Ísfugli hefur tekist
sérlega vel að halda slíkum sýking-
um í lágmarki og segir Helga lyk-
ilþáttinn felast í dreifðum eldishús-
um ásamt ströngu eftirliti. „Ísfugl
slátrar og selur kjöt frá sjö eldisbú-
um, einu á Akranesi, tveimur í Ölfusi
og nokkrum á svæðinu hjá okkur.
Þessi dreifðu bú gera það að verkum
að Ísfugli hefur gengið vel að halda
kamfýlóbaktersýkingum alveg í lág-
marki. Húsin eru öll í smærri kant-
inum og þetta hefur bara gefist vel,“
segir Helga Lára Hólm.
Gömlu góðu
gildin í
fyrirrúmi
Ísfugl er eina kjúklingaframleiðslufyrirtækið
af fjórum sem ekki er rekið með tapi
Morgunblaðið/Ásdís
Stjórnendur eru flestir konur. Helga Hólm framkvæmdastjóri, Þorsteinn Þórhallsson
kjötvinnslustjóri, Jóhanna Logadóttir verkstjóri og Hulda Ingólfsdóttir sölustjóri.
RÆTUR Ísfugls liggja aftur til ársins
1978 þegar Hreiður hf. byggði sláturhús á
Reykjavegi 36 í Mosfellsbæ og var það
fyrsta tæknivædda alifuglasláturhúsið á
landinu. Félagið var í eigu margra hluthafa
en tveir þeirra áttu meirihluta hlutafjár.
Það voru þeir Bjarni Ásgeir Jónsson, síðar
eigandi að Reykjagarði á Hellu, og Jón M.
Guðmundsson, bóndi á Reykjum í Mos-
fellsbæ.
Hreiður hf. varð gjaldþrota árið 1987 í
kjölfar mikillar offramleiðslu í greininni.
Að sögn Helgu Hólm var framleiðendum nú
vandi á höndum þar sem ekkert annað
sláturhús var á svæðinu. Nokkrir þeirra
stofnuðu því síðla sama ár fyrirtækið Ísfugl
ehf. sem keypti vélar og tæki af þrota-
búinu en árið 1991 eignaðist fyrirtækið
húsið.
Eignarhaldsfélagið Markís, sem er í
eigu framleiðenda, á 70% eignarhlut í Ís-
fugli í dag. Að því félagi standa Ásgeir
Indriðason, Hvammur ehf., Rafn Haralds-
son og Reykjabúið ehf. auk Helgu Hólm og
eiginmanns hennar, Loga Jónssonar.
Helga og Logi eiga saman kjúklingabú og
hafa framleitt kjúklinga frá árinu 1975 en
komu að rekstri Ísfugls árið 1989. Logi var
reyndar framkvæmdastjóri Ísfugls í 10 ár.
30% eignarhlut í Ísfugli á Sláturfélag
Suðurlands, sem jafnframt eignaðist
Reykjagarð í fyrra. Helga segir þess mis-
skilnings gæta að fyrirtækin lúti sömu
stjórn en svo sé ekki. Samkeppnisstofnun
hafi sett reglur um samskipti þeirra og fyr-
irtækin séu í mikilli samkeppni.
Helga segir Ísfugl lengst af hafa verið í
góðum rekstri. Það skipti við góð eldisbú
og hafi á að skipa góðu og áhugasömu
starfsfólki, sem starfar jafnan lengi hjá
fyrirtækinu. Hjá fyrirtækinu starfa 28
manns, sem skiptast u.þ.b. til helminga í
slátursal annars vegar og kjötvinnslu og
dreifingu hins vegar. Velta ársins 2002
nam 365 milljónum, hagnaður ársins var
10 milljónir og eigið fé 66 milljónir.
Fyrsta tæknivædda
alifuglasláturhúsið



 


  

 

   
 

 
 






 
!"#  


$
 %
  " $   
 
 &

$


' ' 

''
 &
#  ( )
" $   $ *


 $ 

!"
 
# 
+#
$
 $
, '

 


" $
!