Vísir - 19.12.1980, Qupperneq 8

€
VÍSIR
Föstudagur 19. desember 1980
utgefandi: Reykjaprent h.t.
Framkvæmdastjóri: OavlA GuAmundsson.
Ritstjórar:
Olalur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstiórnartulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra Irétta: Guómundur G. Pétursson. Btaðamenn: Axel Ammendrup, Arnl Sig-
fússon, Frlða Astvaldsdóttlr, Gyltl Krlst|ánsson. Illugi Jökulsson, Kristln Þor-
steinsdóttlr, Páll Magnússon, Svelnn Guð|ónsson, Sæmundur Guðvinsson, Þórunn
Gestsdóttlr. Blaöamaóur á Akureyri: Glsll Slgurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L.
Pálsson, Slgmundur O. Stelnarsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Elln EIJ-
.ertsdóttir, Gunnar V. Andrésson, Kristján Ari Einarsson. Otliísteiknun: Gunnar'.
Traustl Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. ’
Ritstjórn: Slðumúll 14, slmiðéóll 7 llnur. Auglýsingarog skrifstofur: Slðumgla8,
slmar 86611 og 82260. Afgrtiðsla: Stakkholtl 2—4. slml 86611.
Askriftargjald kr. 7.000 á mánuði innanlands og verð i lausasölu 350 krónur eintak-l
’ ið. Visir er prentaður I Blaðaprenti hf,(Siðumúla 14.
Þlóðviljinn í dómarasæti
Fróðlegt hefur verið að fylgj-
ast með viðbrögðum á alþingi og í
f jölmiðlum, eftir að iðnaðarráð-
herra skýrði frá athugunum sín-
um á meintum svikum Alusuisse
varðandi súrálverðið til álverk-
smiðjunnar.
Stjórnarandstaðan leggur
áherslu á að öll gögn verði lögð á
borðið áður en dómur verði kveð-
inn upp, og Tíminn og Fram-
sóknarflokkurinn hafa áhyggjur
af þeim áhrif um.sem vinnubrögð
ráðherra kunna að hafa á Alusu-
isse.
Iðnaðarráðherra margendur-
tekur að hann sé ekki að dæma
svissneska álfélagið, þótt hann
opinberi upplýsingar sínar.
Kjarni þeirra upplýsinga er þó
sá, að 30 milljarðar króna hafi
,,horfið í hafi". Ef þetta er ekki
dómur, þá eru það dylgjur af
þeirri stærðargráðu, að alla þjóð-
ina rekur í rogastans.
Einn er sá f jölmiðill, sem ekki
þarf frekar vitnanna við. Um-
mæli iðnaðarráðherra vefjast
ekki fyrir Þjóðviljanum. Þar er
f ullyrt fullum fetum að hráefnis-
verð hafi verið falsað og hulunni
svipt af svikamyllunni. Þjóðvilj-
inn er í engum vandræðum með
að útskýra hvað ráðherrann á
við, þegar hann talar um.að þrjá-
tíu milljarðar hafi týnst á hafi
úti. Blaðið segir „að með þessu
móti varð bókfærður hagnaður
Meban flestir talsmenn stjórnmálaflokka og fjölmiðlar fara varlega i alla dóma um sök
og svik Alusuisse varðandi súrálverðið, stendur ekki á áfeliisdómum Þjóðviljans. Þar
fer ekki milli mála til hvers ieikurinn er gerður.
af rekstri álversins hér þessum
30 milljörðum króna lægri en
ella, og arðurinn sem íslenska
ríkið átti að fá skatt af lendir í
staðinn i gullkistum f jölþjóðlegra
álfursta". Þá vitum við það.
Þetta eru stór orð. Hér er það
sagt berum orðum að úti í Sviss
sitji áhrifamiklir og ábyrgir
menn og leggi ráðin hvernig þeir
geti prettað (slendinga um millj-
arðatugi króna.
Hér verður ekki tekinn upp
hanskinn fyrir forsvarsmenn
Alusuisse, en það er ekki venja í
siðaðra manna samskiptum að
lýsa viðsemjendur sína glæpa-
menn, nema fyrir því liggi óræk-
ar sannanir.
Þær sannanir hafa ekki enn
verið lagðar á borðið. Iðnaðar-
ráðherra hefur ekki getað upp-
iýst alþingi um önnur viðmið-
unarverð. Það eina, sem hann
byggir athugun sína á er leyni-
ferð Inga R. Helgasonar til
Ástralíu fyrr á þessu ári. Mat
hlutlausrar endurskoðunarskrif-
stofu liggurekki fyrir, skýringar
Alusuisse höfðu ekki borist og
ekkert eftirlit hefur farið fram
síðustu sex árin á umræddum
samningum.
Sendiför Inga R. Helgasonarer
öll hin undarlegasta. Þessi lög-
gilti umbjóðandi Alþýðubanda-
lagsins í stórum málum sem
smáum, ferðast hringinn í kring-
um hnöttinn á kostnað iðnaðar-
ráðuneytisins til að taka nokkrar
„stikkprufur" hjá ástralskri
hagstofu! Slík leynd hvílir yfir
þessu ferðalagi, að enginn hefur
um hana vitað fyrr en hún er
upplýst í umræðum á alþingi. Þó
á Ingi R. Helgason sæti í
stjórnarnefnd álverksmiðjunnar
og ekki er annað vitað en bæði
ráðuneytið og ÍSAL hafi telex-
tæki í þjónustu sinni.
Hvað sem líður niðurstöðu
þessa stórmáls, þá er það lýðum
Ijóst, að Alþýðubandalagið, Þjóð-
viljinn og iðnaðarráðherra hafa
annað í huga en að tryggja ís-
lenska hagsmuni. Verið er að
þyrla upp pólitísku moldviðri af
slíku offorsi, að málefnaleg og
sanngjörn vinnubrögð eru látin
lönd og leið.
Vissulega er það hrikalegt mál.
ef fullyrðingar Þjóðviljans og
málaliða hans reynast réttar.
Auðvitað eigum við íslendingar
að rannsaka þetta mál ofan í
kjölinn. Vitaskuld eigum við á
hverjum tíma að nýta ótvíræðan
rétt okkar til endurskoðunar á
samningum við Alusuisse.
En það á ekki að gerast með
offorsi og dylgjum. Það á ekki að
gerast með siðlausum sakargift-
um. Eða halda menn að hækkun á
raforkuverði og lagfæringar á
samningunum verði auðveldari
viðfangs með hnefahöggum og
ótímabærum haturskrifum?
Það þarf meira en eina
Ástralíuferð til að réttlæta slíkar
aðfarir.
Ríkisúlvarplð fimmtugt:
ÞARFAR AFMÆLISGJAFIR
TIL HLUSTENDANNA H
Það er sorgleg staðreynd að
Rikisútvarpið skuli eiga fimm-
tugsafmæli á morgun. Sorgleg
vegna þess að þar með hefur út-
varpið starfað i hálfa öld hér á
landi án þess að landsmenn hafi
átt þess kost að hlusta á annað
útvarp en þessa einu rikisreknu
stöð.
Framan af ævi Rikisútvarps-
ins gátu hlustendur verið sæmi-
lega ánægðir. Útvarpsmenn
endurspegluðu tiðarandann, og
útvarpið var sá menningar- og
afþreyingarmiðill sem full-
nægði kröfum flestra.
En útvarpið átti ekki við neina
samkeppni að striða. Útvarpið
var rikisrekið. Rikisreksturinn
og skorturinn á samkeppni
leiddu til þess að stofnunin
sinnti ekki kröfum hlustenda.
Yfirmenn útvarpsins þurftu
engum að svara nema misvitr-
um stjórnmálamönnum. Þeir
þurftu ekki að óttast samanburð
við aðrar útvarpsstöðvar.
Afleiðingin er flestum kunn.
Fimmtugt Rikisútvarp, sem
hefur staðið i stað frá þvi á upp-
hafsárunum. Flestir hlustendur
eru óánægðir með dagskrá út-
varpsins, samkvæmt hlustenda-
könnun. Samt heldur útvarpið
áfram flutningi dagskrár af þvi
tagi sem þetta fólk er hvað
óánægöast með.
En útvarp á mikla framtið
fyrir sér, ef rétt er á spilunum
haldið. Þvi má hugsa sér nokkr-
ar þarfar afmælisgjafir fyrir hið
fimmtuga rikisútvarp:
Samkeppni útvarpsstöðva.
Eitt mesta böl Rikisútvarpsins
neöanmaus
Ólafur Hauksson,
blaðamaður, skrifar
hér um þörf útvarpsins
fyrir samkeppni og
aðrar breytingar, sem
hann telur þurfa að
gera á útvarpsrekstri
nú á hálfrar aldar af-
mæli Rikisútvarpsins.
er skortur á samkeppni frá öðr-
um útvarpsstöðvum. Sam-
keppni þarf ekki að valda þvi að
útvarpið leggist i lágkúru, held-
ur mundi samkeppni knýja
stjórnendur útvarpsins til að
koma meira til móts við kröfur
hlustenda sinna. Samkeppni
mundi verða Rikisútvarpinu til
góðs, og hún mundi verða hlust-
endum til góðs, þvi þá hafa þeir
um fleiri en eina stöð að velja.
Frelsi frá stjórnmálamönn-
unum.Annað mesta böl Rikisút-
varpsins eru stjórnmálamenn-
irnir. Þeir skammta útvarpinu
fé, þ.e. svelta það, og þeir hafa
eigin- og flokkshagsmunaputta
sina i dagskránni. Stjórnmála-
mennirnir hafa ekkert vit á gerð
útvarpsdagskrár, en samt skipa
stjórnmálamenn einir yfirstjórn
dagskrárgerðarinnar, þ.e. út-
varpsráð. Fyrir utan gæðaút-
hlutunarstöðina Framkvæmda-
stofnun hafa stjórnmálamenn
hvergi jafn mikil afskipti af
nokkurri rikisstofnun og Rikis-
útvarpinu. Þetta gera þeir i
varnaðarskyni. Þeir eru að
gæta hvers annars, og til þess
múlbinda þeir m.a. fréttastofu
útvarpsins.
I framhaldi af þessum æski-
legustu afmælisgjöfum til
handa rikisútvarpinu gætu út-
varpsmenn sjálfir gefið sér
nokkrarafmælisgjafir, þ.e. eftir
að hinar hafa komið til fram-
kvæmda:
Aukið fjármagn. Þrátt fyrir
samkeppni útvarpsstöðva
mundi Rikisútvarpið eftir sem
áður vera stærsta útvarpsstöð-
in, vegna dreifikerfis sins. Út-
varpið gæti þvi náð stærra hlut-
falli auglýsinga, og haft þær
dýrari, og þar með haft úr meiri
tekjum að spila til að bæta dag-
skrána. Samfara aukinni hag-
kvæmni, t.d. með tölvuvæðingu
tónlistardeildar og afnámi inn-
heimtudeildar, mundi útvarpið
þá hafa meira fé til umráða,
sem er eitt af grundvallarskil-
yrðum þess að gera góða dag-
skrá.
Nýtt blóð.Margir starfsmenn
Rikisútvarpsins hafa staðnað
vegna þrenginga þess og skorts
á samkeppni. Suma þeirra þarf
að setja á eítirlaun, aðra i
endurhæfingu, og nokkrir þyrftu
að fá sér störf annars staðar en
hjá liiandi fjölmiðli. Þar að auki
þyrfti að ráða nýtt fólk til
starfa, fólk sem hefur menntun
og áhuga, fólk á borð við þá sem
hafa að undanförnu hafið störf
hjá fréttastofu útvarpsins.
Anægða hlustendur. Það eru
hlustendur útvarps sem öllu
máli skipta, og ef áðurgreindar
endurbætur koma til fram-
kvæmda má telja öruggt að
ánægðum hlustendum mun
fjölga til muna. Endurbæturnar
þurfa ekki að vera þannig úr
garði gerðar að nýr hópur hlust-
enda verði ánægður, meðan
gamli ánægði hópurinn verður
óánægður. Endurbætur á Rikis-
útvarpinu geta gert mun stærri
hóp ánægðan með útvarpið en
nú er.
Við þurfum ekki að hafa
áhyggjur af hinum, sem ekki
verða ánægðir. Þeir hlusta bara
á aðrar stöðvar.
„Útvarp á mikla framtíð fyrir sér hér á landi sé rétt á spilunum
haldið”, segir ólafur Hauksson.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
l
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I