Vísir - 30.12.1980, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 30. desember 1980
9
VtSIR
HVAB SEGJA FORYSTUMENN
FLOKKANNA VIB ARAMÖT?
Visir hefur að venju leitað til
forystumanna stjórnmálaflokk-
anna við á ra mót og lagt fy rir þá
nokkrar spurningar varðandi
það ár, sem nú er senn á enda
runnið og komandi ár.
Spurningarnar eru þessar:
1. Hvaða stjórnmálaviðburð Is-
lenskantelur þú markverðastan
á árinu og þá hvers vegna?
2. Telur þú, að stjórnarmynd-
unin i febrúar og klofningur f
Sjálfstæðisflokknum hennar
vegna munihafa varanleg áhrif
á vettvangi stjórnmálanna?
3. Átt þú von á þvl, að þær efna-
hagsaðgerðir, sem boðaðar hafa
verið um áramótin, beri árang-
ur og þá að hvaða marki?
4. Hvert er álit þitt á þróun
stjórnmálanna á næsta ári?
„UPPLAUSN
GAGNVART
VANDA-
MÁLUNUM,,
- segír Geir
Hallgrímsson,
lormaður
Siáifstæðisflokks
1. Ég tel myndun rlkisstjórn-
arinnar i febrúar markverðast-
an stjórnmálaviöburö á árinu.
Astæöan er ef til vill fyrst og
fremst sú, aö stjórnarmyndunin
var vitnisburöur um upplausn
og uppgjöf gagnvart vandamál-
um liöandi stundar, sem eftir-
farandi reynsla af rikisstjtírn-
inni hefur staöfest.
Aö þessu leyti bar stjórnar-
myndunin vitni sömu eftirgjaf-
ar og stjórnarmyndunin i sept-
ember 1978, þegar framsóknar-
menn gengu kosningaloforöinu
„Samningana i gildi” á hönd,
þótt þeir vissu.aö útilokaö var
aö efna þaö.
1 báöum tilvikum sögöu
reyndir stjórnmálamenn eitt
fyrir kosningar og geröu annaö
eftir kosningar.
önnur ástæöa er sú aö per-
sónulegur metnaöur annars
vegar, og freistingin aö kljúfa
andstööuflokk hins vegar,
leiddu þingmeirihlutann saman
i bili, án þess að samiö væri um
lausn ágreinings eöa vanda-
mála. Þess vegna búum viö enn
viö stjórnarkreppu sama eölis
og hefur i raun staöið yfir i
meira en tvö ár.
2. Ég vona ekki, þótt leiöir
sjálfstæöismanna hafi skiliö i
bili trúi ég þvi, aö þær muni
liggja aftur saman. Málefnaá-
greiningur er meöal sjálfstæöis-
manna um afstööu til núverandi
rikisstjtírnar, myndunar henn-
ar, stefnu og starfa, en sá á-
greiningur ristir ekki svo djúpt
aö sameiginlegar hugsjónir um
sjálfstæði þjóöarinnar, frelsi og
framtak einstaklingsins megni
ekki aö leiöa fylkingar aftur
saman. Andstæöingar sjálf-
stæöismanna munu skamma
stund veröa höggi fegnir, hitta
sjálfa sig fyrir, og falla á eigin
bragöi.
3. Erfitt er aö spá um árangur
aögeröa, sem enn hafa ekki séö
dagsins ljós, en ef aö likum læt-
ur og dæma má af fyrri aögerö-
um rikisstjórna, er fylgja
: vinstristefnu, þá veröa þær aö-
eins sýndarmennska til aö
fleytá rikisstjóminni frá einum
ársfjóröungi til annars.
4. Ég tel aö hvorki þing né þjóö
. geti lengur vikist undan vand-
anum og veröi þvi aö einbeita
sér aö lausn hans. Ég á þ vi von á
viðburöarikri stjórnmálaþróun
ánæstaárioglætlljós þáósk og
von, aö tslendingar sýni þann
þroska, þrótt og samhug, sem
þarf til aö efla efnahagslegt og
stjórnarfarslegt sjálfstæöi okk-
ar i viösjárverðri veröld.
„ORÐ HAFA
REYNST
MARKLAUS:
- seglr Kjartan
Jóhannsson,
formaður
Aihýðuflokksins
1. Sumir telja stjómarmynd-
anir, formannaskipti I flokkum
eöa alþýöusamtökum stórat-
buröi á sviöi stjórnmálanna.
Slikar skoöanir byggjast vafa
litiö á misskilningi. Þaö eru
undirstraumar stjórnmálanna,
sem skipta mestu, atvik sem
ekki veröa rakin til ákveöinnar
dagsetningar, heldur birtast i
hvunndeginum jafnóöum og
timinn liöur.
Merkasti stjórnmálaviöburð-
ur þessa árs er vitanlega sá, aö
orö og stefna stjórnarflokka- og
flokksbrota hafa reynzt mark-
laus.
Forsætisráöherra og fylgi-
sveinar hans gátu vitaskuld
gerzt liöhlaupar ef þá lysti. Hitt
er langtum merkilegra, að
stefnan, sem þeir höföu boöaö
skuli vera þeim einskis viröi og
án þess aö afneita henni heldur
þvert á móti sisverja fylgilag
sitt viö grundvallarþætti henn-
ar, skuli þeir standa fyrir
stjórnarstefnu, sem á ekkert
skylt viö orö þeirra og stefnu-
boðun.
Framsóknarflokkurinn talaöi
mikið um niöurtalningu verö-
bólgunnar fyrir kosningar. I
rikisstjtírn reynist þetta tal ó-
mark. Veröbólgan vex, en ráð-
herrarnir sitja sem fastast hvaö
sem loforðunum liöur. Einn af
ráöherrunum þeirra setti reglu-
gerð um aö út skuli flutt skip i
staö innflutts, en hefur sföan
forgöngu um aö brjóta þessa
sömu reglugerö. Reglugeröin
var greinilega bara sett i plati.
Þannig mætti lengi telja. Þeir
segjast vilja eitt en gera svo allt
annaö.
Alþýöubandalagiö sagöist
vera eini flokkurinn sem stæöi
vörö um kjör launafólks i land-
inu og brigzlaöi öllum öörum
um kauprán og þaöan af verra.
Þeir voru lika aö berjast fyrir
þvi. aö herinn færi. Herinn er
auövitaö kyrr og viö erum á-
fram I NATO, þótt þeir Alþýöu-
bandalagsmenn vermi ráö-
herrastólana. Hitt er þó öllu
merkilegra aö á sama tíma og
lifskjör rýrna um ca. 5% af
völdum verölagshækkana hjá
rikisstjórn þeirra, þá hafa þeir
forgöngu um aö rýra kjörin enn
frekar með sérstökum skatta-
hækkunum á launafólk á sama
tima og skattbyrði fyrirtækja,
eins og islenskra aðai verktaka
stórlétt.
Gengislækkanir fordæmdu
þeir. Samt hefur gengiö aidrei
hrapaö jafn hrikalega og hjá
þessari rikisstjórn, sem þeir
segjast ráöa sérstaklega yfir.
Allt ber aö sama brunni. Þaö
sem þeir sögöust ekki vilja, þaö
gera þeir. Þaö sem þeir sögöust
vilja gera, þaö gera þeir ekki.
Þessi allsherjar blekking
Framsóknarflokksins, Alþýöu-
bandalags og Sjálfstæöisflokks-
ins I rikisstjórn er auðvitaö
merkilegasti viöburöur ársins,
sem tvimælalaust mun standa
upp úr. þegar litiö veröur til
baka.
Mönnum getur þótt vænt um
þessa menn, álitiö oröfæri
þeirra hljóma vel eöa jafnvel
vorkenntþeim.En þaö sem eftir
stendur, er aö orö þeirra hafa
reynzt marklaus.
2. Atburðurinn er einstæöur og
mér vitanlega munu þess engin
önnur dæmi, aö sami stjórn-
málaflokkur telji sig bæöi i
stjórn og stjórnarandstööu, meö
þeim hætti sem hér er.
Ég er sannfæröur um, aö
þessi atburöur mun hafa varan-
leg áhrif. Liklegast þykir mér
að hann muni hafa vamaöar-
gildi I framtiöinni, og til hans
veröa vitnaö sem dæmis sem sé
ekki til eftirbreytni og forðast
beri. Að ööru leyti veröur aö
telja þennan atburö bera vott
um pólitíska sljóvgun, þar sem
stefnumiö hverfa og vegtyllu-
kærleikur nær yfirhöndinni.
Sjálfstæöisflokkurinn er vita-
skuld ekki stjtírnmálaflokkur
lengur i venjulegum skilningi,
hvaö þá sú kjölfesta islenzkra
stjórnmála, sem hann hefur
gjarnan viljaö teija sig. Sam-
ne&iaralausir eru þar Haukdæl-
ir, Sólnesar, Geirsmenn, Thor-
oddsenar og einkismenn. Sumir
fylgja foringum sinum, en flest-
ir bara sjálfum sér. Opinberun
þessarar sundrunrungar sem
alltaf hefur veriö fyrir hendi
mun vitaskuld lfka hafa varan-
leg áhrif.
3. Þjóöarinnar vegna hlýt ég
aðvona, aöstjórninni auönist aö
setja fram marktækar aögeröir
Iefnahagsmálum. Ég verö þó að
játa, aö ég er ekki sérlega bjart-
sýnn á, aö þær aögeröir sem til
kann aö veröa gripiö, reynist
svo gagnsamar sem nauösyn
ber til. Styöst ég þá viö reynsl-
una af rikisstjórninni og þá aug-
ljóisu staöreynd aö sundrungu
sina hefur hún falið á bak viö
þegjandahátt og aögeröarleysi.
4. Ég vil vona.aö þau þróist til
jákvæörar áttar. Þaö felur i sér
aukinn skilning á þvi aö skækla-
tog og hagsmunapot á kostnað
heildarinnar er óþjóöhollt. Þaö
felur I sér aö hvorki selji menn
sannfæringu sína fyrir fé né
vegtyllur.
Von min er sú, aö æ fleiri fái
séö aö I heilan áratug hefur ver-
iðfylgt rangri stefnu i efnahags-
og atvinnumálum. Trú min er
sú, aö vinnandi fólk muni i æ
rikara mæli gera þá kröfu aö
breytt verði um stefnu I at-
vinnumálum, þannig aö stefnan
miðist viö aö bæta lifskjörin i
landinu i staö þess aö rýra þau,
aö vinnandi fólk muni segja æ
skýrar aö misréttiö i húsnæöis-
málum, lifeyrismálum og
skattamálum veröi ekki þolaö.
Ég er sannfæröur um-aö kraf-
an um þaö, aö oröum skuli
fylgja efndir fær aukinn styrk á
komandi ári.
VALDATAKA
LEIFTUR-
SÚKNARINN-
AR HINDRUÐ
- seglr Svavar
Gestsson, formaður
Alðýðubandalagslns
1. Myndun núverandi rikis-
stjórnar. Fyrir lá aö ekki var
unnt að mynda stjórn meö
„heföbundnum” hætti og ekki
heldur starfhæfa minnihluta-
stjórn. Embættismannastjórn
blasti viö, utanþingsstjóm. Slik
stjórn heföi framkvæmt leiftur-
sókn gegn lifskjörum i skjóli
Sjálfstæöisflokksins og Alþýöu-
flokksins, húnheföi dregiö Ur fé-
lagslegri þjónustu, skert sam-
neyslu, skapaö hættur á at-
vinnuleysi og rýrt kaupmátt
launa. Þar meö heföi skapast
grundvöllur fyrir afturhalds-
stjóm innan þings á ábyrgö aft-
urhaldsaflanna I borgaraflokk-
unum þremur. Auk þessara tiö-
inda má nefna marga aöra viö-
buröi eins og forsetakosning-
amar, kjarasamningana og af-
hjúpun á viðskiptaháttum Alu-
suisse, svo fátt eitt sé nefnt.
2. Þessari spurningu veröur
ekki svaraö öömvisi en játandi
og til þess liggja augljös rök.
3. Ég á von á þvi.aö þær beri
árangur að þvl marki aö þaö
dragi Ur veröbtílgu frá þvi sem
yröi aö óbreyttu og að kaup-
máttur og lifskjör yröu þar af
leiðandi betur tryggð en ella
væri.
4. Ég tel aö horfur á næsta ári
séu sumpart góöar, ef áfram
tekst að koma i veg fyrir valda-
töku leiftursóknarinnar og frek-
ari innrás erlends auömagns i
islenskt þjóölif.
Ýmsar blikur eru þó á lofti:
vaxandi atvinnuleysi i ná-
grannalöndunum, hækkandi
oliuverö og i'skyggilegt vopna-
skak hernaöarbandalaganna.
Jafnframt er ljóst aö sterk öfl
hér á landi eru reiðubúin til þess
aö stuöla aö auknum hernaöar-
umsvifum Bandarikjamanna
hér á landi.
„Alvarlegri
sfjórnar-
kreppu
afstýrt”
- seglr Tomas
Árnason.
varaformaður
Framsóknarflokksfns
1. Ég tel þaö vera myndun rfk-
isstjtírnar Gunnars Thoroddsen
vegnaþess, aö þá varafstýrtal-
varlegri stjórnarkreppu. Al-
þingi haföi nánast gefist upp á
aömynda starfhæfa meirihluta-
stjórn og stjórnin hefur á
stefnuskrá sinni aö takast á viö
hinaháskalegu veröbólgu. Þrátt
fyrir andstæö skilyröi, hefur
tekist viönám viö veröbólguna,
en eftir er þrautin þyngri aö
lækka hana miklu meira en Ur
61% niður i 50% frá upphafi tii
loka árs.
2. Um þaö er erfitt aö segja.
Klofningurinn i Sjálfstæöis-
flokknum hefur veriö aö búa um
sigalllengi en ólik öfl takast
þar á, aö mlnu mati. Já, ég held
aöþessi klofningurhafi talsverð
áhrif á framvindu stjórnmál-
anna, en hversu varanleg? Um
þaö vil ég ekki dæma.
3. Ég vona, aö rikisstjórninni
takist aö gera ráöstafanir i
tengslum viö gjaldeyrisbreyt-
inguna, sem valdi hjöönun verö-
bólgunnar, án þess aö stofna til
mikilla truflana i efnahags- og
atvinnumálum. — Ég vona þaö.
4. Þaö fer aö minu mati alger-
lega eftir þvi, hvernig til tekst
um aðgeröir I efnahagsmálum
nú um áramótin og einnig eftir
þvi hvernig almenningur tekur
þeim aðgeröum. Þar á meöal
hvort aöilar vinnumarkaöarins
vilja vinna meö rikisvaldinu i
einlægni aö hjöönun veröbólg-
unnar.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I