Morgunblaðið - 12.01.2004, Qupperneq 1

STEFNT er að því að kanna
möguleika á að Latibær fái inni í
Fjölskyldu- og húsdýragarðinum,
hugsanlega í þeirri mynd að byggt
verði lítið þorp sem minni á Lata-
bæ. Að sögn Ingvars Sverr-
issonar, formanns stjórnar Fjöl-
skyldu- og húsdýragarðsins, hafa
engar formlegar viðræður átt sér
stað að svo komnu en forsvars-
menn garðsins ráðgera að reifa
þessar hugmyndir við höfund
Latabæjar á næstu vikum.
Fyrir nokkrum árum setti
Magnús Scheving, höfundur
Latabæjar, fram hugmyndir um
að reistur yrði stór skemmti-
garður á svokallaðri Lands-
símalóð við Suðurlandsbraut en
þær hugmyndir náðu ekki fram
að ganga.
Áhugi virðist nú hins vegar hafa
vaknað hjá formanni stjórnar Höf-
uðborgarstofu, Degi B. Eggerts-
syni, um að kanna möguleika á að
endurvekja þessar hugmyndir í
einhverri mynd í Fjölskyldu- og
húsdýragarðinum.
Ingvar Sverrisson segist sjá
fyrir sér að vísir að Latabæ gæti
Fer Latibær í Húsdýragarðinn?
risið í garðinum, með götum og
húsum að hætti Latabæjar og að
einhver starfsemi yrði tengd
þeirri uppbyggingu. Til dæmis
væri hægt að gefa börnum kost á
að leysa af hendi ýmsar þrautir
víðsvegar um Laugardal. Slíkt séu
þó vangaveltur á þessu stigi enda
hafi engar formlegar viðræður
farið fram milli garðsins og for-
svarsmanna Latabæjar.
Því má við bæta að stefnt er að
því að hefja tökur á fyrstu sjón-
varpsþáttunum um Latabæ hér á
landi á morgun, þriðjudag.
STOFNAÐ 1913 11. TBL. 92. ÁRG. MÁNUDAGUR 12. JANÚAR 2004 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Aðferð
Hannesar
Ég vildi ekki vera með neina sér-
staka túlkun á Halldóri Laxness | 10
Fasteignir og Íþróttir í dag
Fasteignablaðið | Hvernig skal boða til húsfunda
Arkitektinn Aldo
Rossi
Sænautasel á Jökuldalsheiði Íþróttir |Gunnar stóð efstur á palli
í Hong kong
Rúrík til Anderlecht
Landsleikur við Svisslendinga
SKATTLAGNING arðgreiðslna milli fyrir-
tækja er einföld leið til þess að draga úr hringa-
myndun í íslensku atvinnulífi. Sú leið hefur verið
farin í Bandaríkjunum og það er nánast eina
landið í heiminum þar sem stórar fyrirtækja-
samsteypur finnast ekki, að því er fram kemur í
grein Jóns Steinssonar, sem er í doktorsnámi í
hagfræði við Harvardháskóla, á miðopnu í
Morgunblaðinu í dag.
Í greininni segir að stórar fyrirtækjasam-
steypur séu langt í frá séríslenskt fyrirbæri, en
fjöldi rannsókna bendi til þess að víðtæk eigna-
tengsl sem geri það að verkum að fáar stórar
viðskiptasamsteypur ráði yfir stórum hluta at-
vinnulífsins hafi neikvæð áhrif á vöxt og viðgang
þess. Hin dæmigerða samsteypa sé byggð upp
eins og píramídi. Efst sé fyrirtæki sem sé í eigu
fjölskyldu eða nokkurra einstaklinga. Þetta fyr-
irtæki eigi ráðandi hlut í nokkrum fyrirtækjum,
sem eigi síðan ráðandi hluti í öðrum fyrirtækjum
og þannig koll af kolli. Þannig myndist fyrir-
tækjakeðjur sem allar lúti stjórn fjölskyldunnar
þótt fjölskyldan eigi ekki nema lítið brot í fyr-
irtækjum neðarlega í keðjunni.
„Það segir sig sjálft að slík fjölskylda hefur
sterka hvata til þess að arðræna smærri hlut-
hafa í fyrirtækjum neðarlega í keðjunni. Fjöl-
skyldan á mun meira í fyrirtækjum ofarlega í
keðjunni en fyrirtækjum neðarlega í keðjunni.
Hún hefur því hvata til þess að reyna með öllum
ráðum að færa hagnað frá fyrirtækjum neðar-
lega í keðjunni til fyrirtækja ofar í keðjunni.
Þetta getur hún gert með því að haga innbyrðis
viðskiptum fyrirtækja í keðjunni þannig að
hagnaður myndist ofarlega í keðjunni. En hún
getur einnig gert þetta með því að láta fyrirtæki
neðarlega í keðjunni ráðast í alls kyns aðgerðir
sem beinlínis er ætlað að auka hagnað fyrir-
tækja ofarlega í keðjunni á kostnað fyrirtækja
neðar í keðjunni. Hún gæti til dæmis notað fyr-
irtæki neðarlega í keðjunni til þess að kaupa upp
samkeppnisaðila fyrirtækja ofar í keðjunni á
uppsprengdu verði. Eða til þess að verja fyr-
irtæki ofar í keðjunni fyrir fjandsamlegri árás
utanaðkomandi aðila,“ segir í greininni.
Fram kemur að ef arðgreiðslur milli fyrir-
tækja séu skattlagðar grafi það verulega undan
hvatanum til þess að mynda fyrirtækjasam-
steypur. Ástæðan sé sú að það verði gríðarlega
dýrt fyrir fjölskylduna að flytja arð upp keðjuna
þar sem arðurinn sé skattlagður aftur og aftur.
„Skattlagning arðgreiðslna milli fyrirtækja
væri afskaplega einföld leið til þess að draga
verulega úr hringamyndun í íslensku atvinnulífi.
Hún hefur þann mikilvæga kost að hún íþyngir á
engan hátt fyrirtækjum sem einungis stunda
rekstur í því augnamiði að hámarka hagnað
sinn. Hún íþyngir eingöngu fyrirtækjum sem til
hliðar við sinn eiginlega rekstur standa í því að
byggja upp fyrirtækjasamsteypur.“
Skattlagning arðs getur
dregið úr hringamyndun
Fjöldi rannsókna bendir til að víðtæk eignatengsl fárra stórra
samsteypna í atvinnulífinu hafi neikvæð áhrif á vöxt og viðgang þess
Vilja nýtt
hús og ísbirni
FJÖLSKYLDU- og húsdýragarð-
urinn ráðgerir að sækja um leyfi
til að reisa nýtt hús í garðinum.
Auk þess er stefnt að því að fjölga
tækjum og dýrategundum. Meðal
þeirra dýra sem mikill áhugi er á
að fá eru ísbirnir. „Við erum með
stórar hugmyndir en það hefur
sýnt sig að þetta er það sem fólkið
vill.“
DÚNMJÚKUM snjó kyngdi niður á Akureyri í
gærdag. Þar sem veðrið var stillt notuðu margir
bæjarbúar tækifærið; fengu sér sunnudagsgöngu
og nutu þess að vera úti í fersku loftinu. Aðrir
brugðu sér á skíði í púðursnjó í Hlíðarfjalli enda
hið ágætasta skíðaveður þó eflaust hafi ein-
hverjum þótt færið krefjandi. Þó að snjórinn væri
nokkurra sentimetra djúpur lét þetta unga par
það ekki á sig fá heldur gekk makindalega eftir
Bjarkarstígnum og ýtti á undan sér barnavagni.
Morgunblaðið/Kristján
Á ferð í fönninni
Það þarf að leggja hart að sér til þess að ná ár-
angri í íþróttum og Andy O’Brien, leikmaður
Newcastle United, bar sig vel eftir að hann
fékk bylmingshögg í andlitið í viðureign liðs-
ins við Manchester United í gær. Þar var
knötturinn sem allt snýst um í íþróttinni að
verki en O’Brien kláraði verkefni dagsins.
Reuters
O’Brien harðjaxl
ALVARLEG kreppa skapaðist í
írönskum stjórnmálum í gær þegar
valdamiklir íhaldssinnar bönnuðu
um 80 þingmönnum, sem allir eru
umbótasinnar, að
bjóða sig fram í
kosningunum
sem fram fara í
landinu í næsta
mánuði.
Mikið uppnám
varð í þinginu,
þar sem stuðn-
ingsmenn Mo-
hammads Kha-
tami forseta, sem
er umbótasinni, hafa verið í meiri-
hluta undanfarin fjögur ár, þegar
það spurðist að Varðmannaráðið, 12
manna eftirlitsnefnd sem skipuð er
af ajatollanum Ali Khamenei, æðsta
leiðtoga landsins, og eitt helsta vígi
íhaldsaflanna, hefði bannað framboð
rúmlega 80 þingmanna á þeim for-
sendum að þeir hefðu gerst brotlegir
við kosningalagaákvæði um skuld-
bindingar við íslam og viðhorf
Khameneis.
Khatami hótaði „alvarlegum af-
leiðingum“ yrði ákvörðun Varð-
mannaráðsins ekki hnekkt, og sagði
hana ólýðræðislega. Meðal þeirra
sem ráðið hefur meinað framboð er
Mohammad Reza Khatami, bróðir
forsetans og leiðtogi stærsta flokks
umbótasinna. Um 60 þingmenn hófu
í gær setuverkfall í þinghúsinu og
kváðust myndu sitja þar uns ákvörð-
un Varðmannaráðsins yrði dregin til
baka.
Meina um-
bótasinnum
framboð
Alvarleg kreppa
í írönskum
stjórnmálum
Teheran. AFP, AP.
Khatami
ÞAÐ er rangt, sem
löngum hefur verið full-
yrt, að losti sé löstur.
Þvert á móti ber að líta á
hann sem jákvæða drif-
fjöður í mannlífinu. Þetta
segir breskur heimspek-
ingur, Simon Blackburn, sem vill end-
urheimta lostann og segir hann hafa um
aldaraðir verið ranglega fordæmdan, að því
er blaðið Sunday Times greinir frá.
Blackburn er prófessor í heimspeki við
Cambridge-háskóla, en barátta hans fyrir
réttmæti lostans er liður í verkefni fyrir
bókaútgáfu Oxford-háskóla sem fjallar um
stöðu dauðasyndanna sjö nú á tímum. Það
var Gregoríus mikli páfi sem samdi listann
yfir dauðasyndirnar á sjöttu öld.
Blackburn skilgreinir losta sem „mikla þrá
eftir kynlífi og þeim unaði sem það veitir í
sjálfu sér“. Það sé rangt að fordæma lostann
þótt hann geti farið úr böndunum. Ekki sé
þorsti fordæmdur þótt hann geti leitt til ölv-
unar. Sé lostinn endurgoldinn leiði hann til
unaðar og þrífist best þegar hann sé ekki
„heftur af vondri heimspeki og hug-
myndafræði“.
Lostinn er
enginn löstur