Morgunblaðið - 12.01.2004, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 MÁNUDAGUR 12. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Fundirnir eru öllum opnir og eru hagsmunaaðilar hvattir til að mæta og kynna sér verkefnið. Nánari
upplýsingar má fá í síma 430 2008.
BÆTT ARÐSEMI Í LANDVINNSLU
Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins og Skaginn hf bjóða til kynningar á fyrstu niðurstöðum í
rannsóknaverkefninu “ Áhrif roðkælingar á gæði fiskflaka”.
Þriðjudaginn 13. janúar á Hótel KEA, Akureyri.
Miðvikudaginn 14. janúar í Sjávarútvegshúsinu í Reykjavík.
Fundartímar eru kl. 13:00-15:00 báða dagana.
Dagskrá:
- Kynning á tilurð verkefnisins,
Sigurður Guðni Sigurðsson framkvæmdastjóri Skagans hf.
- Staða verkefnisins og helstu niðurstöður geymsluþolsrannsókna,
Emilía Martinsdóttir, deildarstjóri Rf.
- Mælingar á nýtingu, hitastigi og afurðaskiptingu hjá Tanga hf. Vopnafirði,
Þorvaldur Þóroddsson,sjávarútvegsfræðingur Rf.
- Uppbygging roðkælivinnslulínunnar,
Einar Brandsson Skaginn hf .
- Ávinningur og reynsla af roðkælingu,
Einar Víglundsson framleiðslustjóri Tanga hf. Vopnafirði.
- Umræður
Rannsóknarstofnun
fiskiðnaðarins
Ég segi nú bara eins og Guðni, Davíð minn, ob-ob-obb.
Stefnumiðað árangursmat
Alger hugar-
farsbreyting
Stofnun stjórnsýslu-fræða og stjórn-mála gengst fyrir
námskeiði sem ber heitið
„Stefnumiðað árangurs-
mat í opinberum ríkis-
rekstri“ hjá Endurmennt-
un Háskóla Íslands
næstkomandi fimmtudag
og föstudag. Aðalinntak
námskeiðsins er notkun á
því sem á ensku kallast
Balanced Scoresheet í op-
inberum rekstri. Kristín
Kalmansdóttir, viðskipta-
fræðingur hjá fjármála-
deild Reykjavíkurborgar,
og Arnar Másson, sér-
fræðingur í árangurs-
stjórnun hjá fjármála-
ráðuneytinu, eru
kennarar námskeiðsins og
Morgunblaðið lagði
nokkrar spurningar fyrir Arnar í
vikunni og fræddist um hvað hér
er á ferðinni. Fara svör hans hér
á eftir.
– Hvaða fyrirbæri er hér um
að ræða, Arnar?
„Námskeiðið tengist almenn-
um áherslum hins opinbera und-
anfarin ár um að rekstur stofn-
ana og sveitarfélaga sé
árangursdrifinn og aðilar taki
mið af hagkvæmni og skilvirkni
við veitingu þjónustu eða fram-
kvæmd stjórnsýslu. Þessi nálgun
hefur verið nefnd árangurs-
stjórnun og byggist á þeirri hug-
mynd að stjórnun snúist um
markmiðssetningu og mælingu á
árangri og að í öllum rekstri sé
um að ræða orsakasamhengi sem
stjórnendur geti haft áhrif á.
Samkvæmt þessu er litið svo á að
árangur sé ekki háður tilviljun-
um heldur markvissum aðgerð-
um. Stefnumiðað árangursmat
sem námskeiðið fjallar um er ein-
mitt verkfæri í árangursstjórn-
un.“
– Þú talar um hin seinni ár,
hvað er langt síðan að þróun
þessi hóf göngu sína?
„Við upphaf tíunda áratugarins
var farið að vinna að breytingum
á ríkisrekstrinum í þessa átt og
urðu miklar breytingar allan ára-
tuginn. Ríkisstofnunum var gefið
meira sjálfstæði í innrekstri og á
móti jukust kröfurnar um árang-
ur. Þessar breytingar kölluðu á
breytta nálgun við stjórnun
stofnana þar sem segja má að
hlutverk forstöðumanna hjá hinu
opinbera hafi breyst frá því að
vera verkstjórar yfir í að vera
leiðtogar á sínum vinnustað. Það
var síðan árið 1996 sem lagt var
af stað með innleiðingu árang-
ursstjórnunar sem beindist bæði
að innri rekstri stofnana sem og
samskiptum stofnana og ráðu-
neyta sem áfram eru mjög mik-
ilvæg innan stjórnsýslunnar.“
– Hvernig gengur, er þetta
hæg þróun eða hröð og eru Ís-
lendingar eitthvað seinni til að
tileinka sér breytingarnar en
aðrir?
„Sitt sýnist hverjum í þeim
efnum. Einhverjir
hafa haldið því fram
að þessi breyting
hafi gengið of hægt
hér á landi. Við verð-
um í því samhengi að
átta okkur á því að
hér er um hugarfarsbreytingu að
ræða. Verið er að breyta rót-
grónu kerfi og taka upp nýja
hugsun, og miðað við það, þá hef-
ur breytingin gengið nokkuð vel
fyrir sig þótt sumir þættir hefðu
klárlega mátt ganga betur.“
– Er hægt að merkja ein-
hvern árangur í þessum efnum?
„Árangurinn, frá því að vinna
við árangursstjórnun hófst árið
1996, er að mínu mati mjög mik-
ill. Við sjáum það m.a. annars í
stórstígum framförum í áætlana-
gerð hjá ríki og sveitarfélögum,
betri markmiðssetningu og
bættri þjónustu. Þrátt fyrir þessi
jákvæðu teikn er mikil vinna
framundan, hið opinbera lifir
ekki í tómarúmi og það verður að
þróast með samfélaginu og að-
laga sig að þeim kröfum og að-
stæðum sem uppi eru á hverjum
tíma.“
– Hver eru megineinkenni
stefnumiðaðs árangursmats?
„Stefnumiðað árangursmat er
verkfæri í árangursstjórnun sem
miðar að því að hrinda markaðri
stefnu í framkvæmd og ná heild-
arsýn yfir reksturinn. Eðli op-
inberra stofnana og sveitarfélaga
er að veita borgurunum góða
þjónustu og uppfylla hlutverk
sitt í samfélaginu. Stefnumiðað
árangursmat getur hjálpað til við
að bæta ríkisreksturinn með því
að samhæfa markmið og aðgerð-
ir og vinna þannig markvisst að
því að opinberir aðilar uppfylli
hlutverkið. Stefnumiðað árang-
ursmat er í raun allt í senn,
stjórntæki, mælitæki og sam-
skiptatæki til þess að miðla upp-
lýsingum.“
– Hvernig verður námskeið-
ið uppbyggt?
„Við leggjum áherslu á stutta
fyrirlestra og hópvinnu. Skipt
verður upp í hópa sem eiga í lok
námskeiðsins að hafa komið sér
upp árangursmatskerfi í anda
stefnumiðaðs árang-
ursmats fyrir stofnun
eða sveitarfélag og
gera áætlun um
hvernig því verður
viðhaldið.“
Námskeiðið er þá
einungis fyrir hið opinbera og
sveitarstjórnaraðila?
„Já, það er markhópurinn. Við
mælum sértaklega með því að
stofnanir eða sveitarfélög sem
eru að huga að innleiðingu
stefnumiðaðs árangursmats
sendi fleiri en einn aðila á nám-
skeiðið til þess að hópavinnan
þar geti nýst þeim sem best.“
Arnar Másson.

Arnar Másson er fæddur í
Reykjavík 15. ágúst 1971. Hann
er stúdent frá Fjölbrautaskól-
anum í Breiðholti árið 1992 og
BA í stjórnmálafræði frá Há-
skóla Íslands árið 1995. MA í
sama fagi frá The London School
of Economics árið 1997. Arnar er
sérfræðingur í árangursstjórnun
hjá fjármálaráðuneytinu. Eig-
inkona Arnars er Guðlaug
Hauksdóttir viðskiptafræðingur
og eiga þau einn son, Dag
Tjörva, sem er fæddur árið 2000.
Við leggjum
áherslu á stutta
fyrirlestra og
hópvinnu
ERLENDUM hjúkrunarfræðingum
sem hingað koma til starfa reiðir í
mörgum tilfellum vel af í starfi, eink-
um eftir að hafa náð ákveðinni færni
í tungumálinu, en nauðsynlegt er þó
að veita þeim lengri og betri aðlögun.
Þetta er meðal þess sem kemur
fram í rannsókn Hildar Magnúsdótt-
ur, hjúkrunarfræðings á skrifstofu
kennslu, vísinda og þróunar á Land-
spítala – háskólasjúkrahúsi, á
reynslu erlendra hjúkrunarfræðinga
af því að starfa á sjúkrahúsum á Ís-
landi.
Um sextíu erlendir hjúkrunar-
fræðingar starfa hér á landi, að sögn
Hildar, þar af á fjórða tug á LSH.
Eru það bæði hjúkrunarfræðingar
frá Norðurlöndunum og Vestur-
Evrópu en á síðustu árum hefur
hjúkrunarfræðingum frá fjarlægum
stöðum, s.s. frá Filippseyjum, fjölg-
að hér á landi. Segir Hildur að rann-
sóknin leiði í ljós að þessum hópi
þurfi að sinna betur.
Rannsókn Hildar er byggð á við-
tölum við ellefu erlenda hjúkrunar-
fræðinga frá sjö löndum og er nið-
urstöðum hennar skipt í fimm þemu:
„Að takast á við margar, erfiðar og
óvæntar áskoranir samtímis við upp-
haf starfs“, „að lenda utangarðs og
þörfin fyrir að vera hleypt í hópinn“,
„baráttan við tungumálatálmann“,
„aðlögun að öðruvísi starfsmenn-
ingu“ og „að sigrast á og vaxa við erf-
iðleikana“.
Fyrstu 6–12 mánuðirnir erfiðir
Að sögn Hildar leiðir rannsóknin í
ljós að fyrstu 6–12 mánuðirnir í
starfi
eru mjög erfiðir fyrir alla erlendu
hjúkrunarfræðingana, hvort heldur
þeir eru frá Norðurlöndunum eða
fjarlægari stöðum. „Við höldum að
þetta sé auðvelt fyrir Norðurlanda-
búa en það er það alls ekki. Þeir
skilja ekki orð í tungumálinu fyrst
eftir að þeir koma,“ segir hún.
Hildur segir að ofmat Íslendinga á
tungumálafærni útlendinga komi
einnig berlega í ljós. Um leið og þeir
nái einhverri færni í tungumálinu
virðist sem fólk geri ekki stigsmun á
því að geta bjargað sér í tungumál-
inu og að skilja allt. „Það er á þessu
stigi sem getur komið fram misskiln-
ingur og jafnvel móðganir. Það vant-
ar þennan fínskilning, það þarf
kannski bara nokkur orð í setningu
til að misskilja alla setninguna og
það er ekki gott þegar hjúkrunar-
fræðingar eru annars vegar sem eru
að hjúkra sjúklingum,“ segir Hildur.
Hún segir að jákvæðu niðurstöður
rannsóknarinnar séu meðal annars
þær að erlendir hjúkrunarfræðingar
telji sig hafa vaxið og þroskast bæði
faglega og persónulega í starfi hér á
landi. Hildur flytur í dag fyrirlestur
um rannsóknina á vegum Rann-
sóknastofnunar í hjúkrunarfræði í
stofu 201 í Eirbergi, Eiríksgötu 24
og hefst hann kl. 12.
Fleiri hjúkrunarfræð-
ingar frá Filippseyjum