Morgunblaðið - 29.03.2004, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 MÁNUDAGUR 29. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Vertu ekki að glápa þetta, Ísólfur litli, þetta er ekki fyrir börn, góði.
Frumkvöðlarannsókn kynnt
Samanburður
við önnur lönd
Um þessar mundirverður kynnt ís-lensk útgáfa svo-
kallaðrar GEM-skýrslu,
sem unnin er á vegum
HR GEM-frumkvöðla-
rannsóknarinnar sem er
talin ein viðamesta og
virtasta rannsókn á frum-
kvöðlastarfsemi sem gerð
er í heiminum. Rannsókn-
in er unnin af rannsókn-
arteymum í fjörutíu lönd-
um og er stýrt af London
Bussiness School og Bab-
son College, framkvæmd
árlega og er umfang, eðli
og umhverfi frumkvöðla-
starfsemi í löndunum
rannsakað á samræmdan
hátt með það að langtíma-
markmiði að rannsaka
tengsl milli frumkvöðla-
starfsemi og hagvaxtar, að sögn
dr. Rögnvalds J. Sæmundssonar,
lektors við viðskipadeild Háskól-
ans í Reykjavík og forstöðu-
manns rannsóknastofnunar Há-
skólans í Reykjavík í
nýsköpunar- og frumkvöðlafræð-
um, sem sá um íslensku rann-
sóknina. Morgunblaðið lagði
nokkar spurningar fyrir Rögn-
vald og fara svör hans hér á
eftir.
– Segðu okkur fyrst frá þess-
ari GEM-rannsókn, forsögu
hennar og tilgangi?
„GEM-rannsóknin (Global
Entrepreneneurship Monitor) er
alþjóðleg rannsókn á frum-
kvöðlastarfsemi. Tilgangur henn-
ar er að bera saman umfang og
umhverfi frumköðlastarfsemi í
ólíkum löndum í heiminum með
það fyrir augum að skilja tengsl
á milli frumkvöðlastarfsemi og
hagvaxtar. Til þess að það sé
hægt er gögnum safnað árlega.
Rannsóknin hófst formlega árið
1999 þegar 10 lönd tóku þátt í
henni en í dag hefur rannsóknin
verið framkvæmd í rúmlega 40
löndum.“
– Hvenær kom Ísland að þessu
starfi, hvers vegna og á hvers
vegum?
„Rannsóknin var fyrst fram-
kvæmd á Íslandi árið 2002. For-
saga rannsóknarinnar á Íslandi
er sú að þegar farið var af stað
með átaksverkefnið Auður í
krafti kvenna fóru þeir sem tóku
þátt í undirbúningi þess verk-
efnis víða til þess kynna sér hvað
vel hafði verið gert í öðrum lönd-
um. Þá var GEM-rannsóknin ný-
hafin og fyrstu niðurstöðurnar að
birtast. Undirbúningshópnum,
þar á meðal Guðfinnu S. Bjarna-
dóttur, rektors Háskólans í
Reykjavík, þóttu þessar niður-
stöður mjög áhugaverðar og
fannst mikils virði fyrir Ísland að
taka þátt í rannsókninni. Í kjöl-
farið sótti Háskólinn í Reykjavík
um aðild að GEM-samstarfinu og
framkvæmdi fyrstu rannsóknina
árið 2002.“
– Í hverju er íslenska rann-
sóknin fólgin?
„Í GEM-rannsókninni er beitt
staðlaðri aðferðafræði
til þess að hægt sé að
bera saman gögn milli
landa og milli ára.
Annars vegar er um
að ræða símakönnun
þar sem kannað er
hversu hátt hlutfall þjóðarinnar
undirbýr stofnun nýs fyrirtækis
eða hefur nýlega stofnað fyrir-
tæki. Hins vegar er um að ræða
viðtöl við sérfræðinga um um-
hverfi frumkvöðlastarfsemi á Ís-
landi. Sérfræðingarnir eru beðnir
að meta bæði styrkleika og veik-
leika í íslensku umhverfi og
koma með tillögur að úrbótum.
Til viðbótar við grunnþátt
GEM-rannsóknarinnar gerðum
við árið 2003 úttekt á fjármála-
vanda nýrra fyrirtækja á Íslandi.
Skortur á fjármagni var sá þátt-
ur í umhverfi frumkvöðlastarf-
semi á Íslandi sem sérfræðing-
arnir höfðu mestar áhyggjur af
árið 2002 og því þótti okkur
ástæða til þess að taka fyrir sér-
staklega hvers eðlis þessi vandi
væri.“
– Hvernig verða fengnar upp-
lýsingar notaðar?
„Upplýsingarnar segja til um
stöðu frumkvöðlastarfsemi á Ís-
landi í samanburði við önnur
lönd. Þessar upplýsingar geta
nýst stjórnvöldum til þess að
meta stöðu mála og hvort ástæða
sé til þess að bregðast við með
einhverjum hætti. Auk þess geta
þær nýst frumkvöðlum til þess
að skilja betur það umhverfi sem
þeir starfa í.“
– Nú er þessi skýrsla komin
út … hvað er í henni?
„Það koma út tvær skýrslur á
morgun (þriðjudag), annars veg-
ar með grunnniðurstöðum GEM-
rannsóknarinnar og hins vegar
með niðurstöðum úr úttektinni. Í
stuttu máli má segja að frum-
kvöðlastarfsemi er ennþá mikil
en heldur hefur hægt á henni og
væntingar frumkvöðla eru minni
en í fyrra. Skortur á fjármagni
heldur áfram að vera
stærsti veikleikinn og
virðist fyrst og fremst
vera um skort á
áhættufjármagni að
ræða frekar en láns-
fjármagni frá bönkum.
Þetta kemur verst niður á ný-
sköpunarfyrirtækjum sem er af-
ar óheppilegt.“
– Hverjum mun þessi skýrsla
nýtast? „Skýrslan er að miklu
leyti stíluð á stjórnvöld og þá
sem vinna að því að efla frum-
kvöðlastarfsemi á Íslandi. Auk
þess nýtist hún frumkvöðlum
eins og áður sagði.“
Rögnvaldur J. Sæmundsson

Rögnvaldur J. Sæmundsson er
fæddur 3. mars 1968. Giftur
Birnu Helgadóttur og á með
henni fjögur börn: Sæmund,
Sölva, Kára og Auði Höllu. Meist-
arapróf í verkfræði frá Háskóla
Íslands 1994, doktorspróf í
tæknistjórnun frá Chalmers-
tækniháskólanum í Gautaborg
árið 2003. Starfaði við svefn-
rannsóknir á geðdeild Landspít-
ala – háskólasjúkrahúss 1991–
1993, einn af stofnendum Flögu
hf. og starfaði þar 1994–97.
Lektor við Háskólann í Reykja-
vík frá 2002. Forstöðumaður
Rannsóknarmiðstöðvar Háskól-
ans í Reykjavík í nýsköpunar- og
frumkvöðlafræðum frá 2003.
… að skilja
betur það um-
hverfi sem
þeir starfa í
PÁSKASÖFNUN Hjálp-
arstarfs kirkjunnar til stuðn-
ings fátækum bænda-
fjölskyldum í Malaví er hafin
og eru gíróseðlar nú að berast
inn um lúgur landsmanna.
Ætlunin er að hjálpa 600 fjöl-
skyldum eða tvö þúsund
manns og bent er á að and-
virði eins páskaeggs eða 1.800
krónur geti veitt fólkinu fjöl-
breyttara fæði, fækkað sjúk-
dómum og bjargað því frá ör-
birgð. Söfnunarfé verður notað
til að koma á fót áveitum til að
auðvelda matjurtarækt, gera
fiskitjarnir og kenna fólki á
alifugla- og húsdýrarækt.
Þannig verði betur tryggt að
fólkið hafi aðgang að mat allt
árið og fæðan verði fjölbreytt-
ari; vatnið verði notað til að
auka hreinlæti og draga þann-
ig úr sjúkdómum.
Heimsenda gíróseðla má
greiða í banka og á þeim eru
leiðbeiningar fyrir millifærslu
í heimabanka. Þá er söfn-
unarsíminn 907 2002 opinn en
símtalið gefur 1.800 krónur.
Andvirði
páskaeggs
getur skipt
sköpum
Páskasöfnun Hjálparstarfs kirkjunnar