Vísir - 30.04.1981, Qupperneq 9

Fimmtudagur 30. april 1981
VÍSIR
Hvernig mela verkalýðsforingjarnir stððu hreyfingarinnar i. maí?
Kristján Hhorlacius lormaður bsrb:
pp
Hallað undan
fæti i kjara-
málunum"
„Kjarasamningar félags-
manna BSRB gilda til næstu
áramóta. Þeim þarf að segja
upp með þriggja mánaða fyrir-
vara, og tel ég ekki vafa á að
það verði gert,” sagði Kristján
Thorlacius, formaður BSRB.
„Stjórn BSRB hefur ákveðið að
boða til formannaráðsetefnu i
september næstkomandi þar
sem fjallað varður um kjara-
málin, og væntanlega mörkuð
meginstefnan i þeirri kröfugerð
sem lögð verður fram á
samningaviðræðunum á hausti
komanda.
Undanfariö hefur hallað
undan fæti i kjaramálunum.
Hagfræðingur BSRB hefur
reiknað kaupmáttarrýnrunina,
sem orðið hefur frá
samningunum 1977, og er
kaupmátturinn i febrúar 1981
talinn vera rúmlega 12% minni
en i desember 1977 hjá þeim
semþávoruið. launaflokki.og
tæplega 17% minni i 13. launa-
flokki. I þessu sambandi ber þó
að hafa i huga, að skattar eru
ekki teknir með i þetta dæmi né
heldur vaxtaútgjöld.
Nú er að hefjast undirbún-
ingur undir kjarakönnun, sem
unnið verður aö á næstu
mánuðum á vegum BSRB og
fjármálaráðuneytisins, og af
þessu sést að mikil verkefni
biða samtakanna næsta vetur i
sambandi við samningana og
kjaranmálin".
—P.M.
„Það sem helst hefur áunnist
frá þvi að 1. mai var haldinn
hátiðlegur siðast er ný löggjöf
um vinnuvernd, og þá sérstak-
lega ákvæðin um hvildartima og
vikulega fridaga ', sagði Jón
Kjartansson, formaöur Verka-
lýðsfélags Vestmannaeyja.
„Það er hins vegar ekkert
launungarmál, að það er megn
óánægja innan verkalýðs-
hreyfingarinnar með siðustu
kjarasamninga, og ég tel að
hreyfingin hafi mjög sett ofan
vegna þeirra. Verkalýðsfor-
ystan lét draga sig á asna-
eyrunum i tiu mánuði og fékk
svo smánarlega litið út úr
samningunum.
Það sem er þó kannski blóð-
ugast við þetta allt saman, er að
topparnir i verkalýðs-
hreyfingunni samþykktu með
hangandi hendi þá kröfu, sem
Verkamannasambandið mótaði
á sinum tima, um þak á verð-
bætur, en siðan var þetta alger-
lega hundsað.”
Samningar A.S.l. og Vinnu-
veitenda verða lausir 1. nóvem-
ber, og sagði Jón það vera brýn-
asta verkefni hreyfingarinnar
nú að búa sig sem best undir
þær samningaviðræður sem þá
fara i hönd. 1 þvi sambandi
sagðist hann búast við þvi að
stóru „samflotin” i kjara-
samningum færu að riðlast
nokkuð, enda hefði reynslan af
þeim verið misjöfn.
„Sannleikurinn er lika sá að
pólitikin hefur leikið verkalýðs-
hreyfinguna það grátt, að mér
sýnist á öllu að menn taki meira
mið af flokkspólitiskum linum
heldur en hagsmunum
hreyfingarinnar", sagði Jón
Kjartansson. —P.M.
Jón Kjartansson: „Verkalýðs-
hreyfingin setti ofan við siöustu
kjarasamninga".
Jón Kjartansson lormaður
verkalýðsféiags vestmannaeyja:
„POLITIKIN LEIKKJ
HREYFINGUNA GRATT”
91
Kristján Thorlacius:
„Kaupmáttur rýrnað um
12—17% frá þvi 1977.
KAUPMATTURINN MUN
LAKARI EN 1978
segir Magnús L. hjá verslunarmannafélagl Reykjavíkur
ii
„Allir endar
lausir”
- seglr Jón Helgasonjormaður Einingar
„Astandið finnst mér hafa
einkennst mikiö af þvi hvaö allir
endar eru lausir”, sagði Jón
Helgason, formaöur Einingar á
Akureyri.
„Það er ekki almennt farið að
ræða kröfugeröir i verkalýðs-
félögunum þannig aö ekki er
ljóst til hvaöa úrræða við grip-
um. Forystumenn verkalýðsfé-
laganna hafa verið nokkuö sam-
mála um að biða yrði eftir þvi
að eitthvaö ákveðiö boö kæmi
frá rikisstjórninni áöur en
ákvaröanir yröu teknar.
Ég hræðist það að atvinnu-
vegirnir séu i mikilli kyrrstöðu
eða jafnvel i afturför, þvi úr öll-
um áttum heyrast neyðaróp at-
vinnurekendanna. Menn eru
þvi skiljanlega heldur smeykir
við að fara út i hart kjarastriö,
ef hjá þvi verður komist.
Astandiö hjá fyrirtækjunum er
greinilega slæmt, og þess vegna
er leiöinlegt aö fara út i harða
kjarabaráttu og berjast um
krónur, sem ekki eru til.
Við teljum aö nú eigi stjórn-
völd, aö gripa inn i og bæta úr
fyrir launafólki, enda ættu ytri
aðstæður svo sem góö aflabrögð
að leyfa það. Þaðheld ég sé eina
leiöin til aö komast hjá striði á
vinnumarkaðnum”, sagöi Jón.
—ATA
„Varðandi þaö hvað helst
ávannst á siöasta ári má geta
þess að samningar tókust 27.
október eftir tiu mánaða samn-
ingastapp og boðað hafði verið
allsherjarverkfall i einn dag,”
sagði Magnús L. Sveinsson hjá
Verslunarmannafélagi Reykja-
vikur.
,En Adam var ekki lengi i
Paradis. Blekiö var varla þorn-
að i undirskrift samninganna
þegar rikisstjórnin ógilti þá og
tok með einu pennastriki sem
næst þá upphæö, sem samiö var
um. Launþegum þótti afrakst-
urinn litill eftir tiu mánaöa
samningaþras og átöldu verka-
lýðsforystuna fyrir slælega
framgöngu i samningunum viö
vinnuveitendur. Launin, sem
samið var um fyrir dagvinnu
voru á bilinu 3.600—5.000 krónur
um siöustu áramót fyrir megin-
hluta launþega innan ASt. Það
var þvl út af fyrir sig engin
ástæða til að hrópa húrra fyrir
samningunum, sem gerðir voru
i október. En rikisstjórnin var á
annarri skoðun. Henni fannst
ástæða til að ógilda þessa samn-
inga og skeröa þessi laun um sjö
prósent frá fyrsta mars án
nokkurs samráðs viö verkalýðs-
hreyfinguna.
Rikisstjórnin gaf fyrirheit um
að bæta þessa skerðingu með
skattalækkun. Jafnvel þó svo
væri, sem oftast er erfitt að
henda reiöur á, eru laun þessa
fólks svo lág, aö þau nægja
hvergi nærri fyrir brýnustu lifs-
nauösynjum meðalfjölskyldu,
hvað þá aö hægt sé af þeim að
borga skatta.
Varðandi stöðuna i dag þá er
hún þannig, að samkvæmt spá
sem lögð var fyrir formanna-
fund félaga innan ASl, i mars,
er gert ráð fyrir að kaupmáttur
kauptaxta allra launþega veröi
1.5—2 prósent lakari 1981 en
hann var 1980. Meö samningun-
um frá þvi i október var að
sjálfsögðu stefnt aö þvi að kaup-
mátturinn yrði ekki lægri á
þessu ári en i fyrra og helst
hærri. Kaupmátturinn er nú
kominn langt niður fyrir það
sem hann var 1978 þegar verka-
lýöshreyfingin brást hvað harð-
ast viö efnahagsaðgerðum þá-
verandi rikisstjórnar með verk-
föllum og útflutningsbönnum.
Þessi þróun kaupmáttarins hlýt
ur þvi að vera mikið og alvar-
legt ihugunarefni fyrir forystu
verkalýöshreyfingarinnar.
Það sem er þó hvaö alvarleg-
ast I minum huga er siendurtek-
in Ihlutun stjórnvalda i gildandi
kjarasamninga sem er orðin
hrein ógnun við frjálsan
samningsrétt launþega, sem
verkalýöshreyfingin getur ekki
unað við lengur.
Samningarnir renna út fyrsta
nóvember. Ég sé ekki annað en
sú varnarbarátta sem verka-
lýðshreyfingin hefur háö á
undanförnum árum, haldi
áfram og veröi aðal verkefni
sem framundan er. Mikilvæg-
asta verkefni verkalýöshreyf-
ingarinnar I framtiöinni er að
minu mati þaö, að komast upp
úr þvi láglaunafeni, sem launa-
taxtar flestra verkalýðsfélag-
anna innan ASl eru. Launa-
taxtarnir eru svo lágir og allir
vita að það er fjarri lagi að fjöl-
skylda geti lifað af þeim miöaö
viö dagvinnuna eina saman.
—ATA