Tíminn - 05.11.1969, Blaðsíða 10

10
TIMINN
MIÐVIKUDAGUK 5. nóv. 1969
40
um neitt annað að velja en taka á
sig ábyrgðina. Þetta leiddi til
höimiulegrar ógæfu eins og oft áð
ur. þogar Nikki gerði það sem
sæmain bauð.“
Spítali Olgu var fluttur alla leið
til Kænugarðá. Undanhaldið hélt
áfram og baráttuhugurinn minnk-
aði aiis staðar.
„Ég veitti því brátt athygli, að
•narg'ir læknanna og hjúkrunar-
kvennanna forðuðust að iíta á
inig. Það slaknaði á aganum, og
al'fír fóru að ræða stjórnmál af
miklum ákafa. Itámarki náði þetta
kvóld eitt, cr ég slapp nauðug
lega frá því að vera höfuðkúpu-
brotin Við vorum tvær hjúkrun
arkonur að vinna í lyfjabúrinu.
Ég hef ekki hugmynd ihyers vegna
ég leit við i þessari andrá — ég
sá hana, augun loguðu, munnur
inn var afmyndaður og hún hélt
hátt á loft geysistórri vaselín-
krukku. Ilún var að því komin
að láta krukkuna falla ofan á höf
j uðið á mér, þegar ég æpti og
hún missti hana á gólíið í stað
inn og hljóp út á götuna. Hún
var send í 'klaustur.“
Nokkrum dögum síðar, er Olga
var á spítalanum, frétti hún, að
einhver væri kominn að finna
hana. I-Iún gekk til dyra, og all-
ir sjúklingarnir sáu systur keisar
ans kasta scr í opinn faðm for-
ingja eins, sem var bæði óhreinn
og órakaður. Þetta var Koulikov
skí ofursti, hann Kukusjkin henn-
ar, sem kominn^ var til þess að
eyða vikuleyfi sínu í grennd við
áþítalann. Þegar leyfi hans var á
enda, fór stórhertogaynjan til Pet
rograd (St. Pétursborg hét Petro-
grad árin 1914—24, er nafninu var
breytt í Leningrad).
Það var haustið 1915, og þetta
varð síðasta heimisóikn hennar til
borgarinnar, sern hún unni svo
mjög, þótt hún vissi það ekki þá.
Hún gaf öllu þjónustufólkinu í
húsir.u í Sergievskayagötu árs
iaun. 1-Iún fór líka til Tsarskoje
Scio.
„Vesíings Alikka var mjög angist
arfull og sorgmædd. Vitgnlega
sagði ég henni aldrei frá öllum
þe'm skelfilegu sögusögnum, sem
voru á kreiki. Hún sagði mér
hiversu mjög hún saknaði Nikka.
Við grétum báðar að skilnaði.
Samt hafði ég kviðið mest fyrir
heimsókninni til móður minnar.
Ég varð að segja henni frá ákvörð
un minni um að giftast mannin-
um, sern ég elskaði. Ég hafði bú-
izt v.ð hræðilegri sennu, en móð
ir mín var alveg róleg og sagði,
að hún skildi mig. Og það var
áfall á vissan hátt.“
Þegar stórhertogaynjan kom til
höfuðborgarinnar voru margar
fjarsta-ðukenndar sögur á kreiki
um keisarafjölskylduna. Sumir
gleymdu jafnvel, að hún var syst
ir keisarans og ræddu um þetta í
návist hennar. Það var einnig
hvísiað um samsæri gegn keisar-
anum innan fjölsk.vldunnar. Fleiri
en einn stórhertogi var nefndur í
■því sambandi.
„Ég þráði að komast aftur til
vígvallanna og hjúkrunarstarf-
anna Ekkert batt mig lengur við
Petrogiad. í borginni ríkti móður-
sýkis'egur uppgjafarandi. Maður
hefði getað haldið, að stríðið væri
tapað eftir því að dæma hvern-
ig sumir töluðu.“
Þegar Olga kom aftur til spít-
alans, fann hún strax að mikil
breyung til hins verra var orðin
á andrúmsloftinu. Nokkrar hjúkr
unarkonur frá Petrograd höfðu
bætzt i hópinn í fjarveru hennar
og allir vissu, að þær voru „rauð-
ar“. A bverjum degi kom eitthvað
fyrir á hverri einustu deild, og
séih'ært smáatriði í
störfum fékk pólitíska merkingu.
Olgu til mikils léttis ákvað móðir
hennar að loka Anítsjkovhöll
Petrograd og koma til Kænugarðs.
Stórhcrtogaynjan boröaði á hverj-
um degi miðdegisverð með ekþju-
drottningunni og viar fegin að
komast þessa stund burt frá sí
vaxandi spennunni á spítalanum.
Alexander stórhertogi kom til
Úkraír.u á vegum hersins. Hann
bjó í járnbrautaflest sinni sikammt
frá brautarstöðinni í Kænugarði.
Það var baðherbergi í vagninum
hans og Olga var fegin að fá tæki
færi til þess að baða sig öðru
bverju. Eldsneytisskorturinn í
Kænugarði hafði leitt til þess, að
hörgull var á heitu vatni, jafnvel
á spítölunum.
Síðasti mánuður ársins 1916 var
viðburðaríkur fyrir . stórhertoga
ynjuna í fyrsta lagi kom Míkael
broðir hennar að norðan og stóð
við í nokkra daga. Hún eyddi öll-
um sínum frístundum með hon-
um. Þau töluðu ekki um dapur
leika líðandi stundar Þau minnt-
ust bernskuáranna, þegar þau
höíðu leikið sér saman, og þau
hlógu að þessum löngu liðnu
um exns. og börn — sem eru að
gæða sér á stolnu sælgæti. En
þegar -ivöl stórhertogans var á
enda, og systir hans fylgdi honum
á stöðír.a, þá grét hún án þess að
blygðas* sín. Þau sáust aldrei aft-
ur
Snernma í' nóvember kom keis-
arirn frá Moguilev til þess að
heimsækja spítalann í Kænugarði.
„Það félkk rnjög á mig að sjá
breytinguna á Nikka, hann var
svo fö.ur, horaður og þreytulegur
Móði, mín hafði áhyggjur af því,
bversu þegjandalegur hann var.
Ég vissi að hann hefði viljað ræða
við mig einslega, en það var aldrei
stu”darfriður — það var svo mik
ið að nera og margir, sem hann
þurfli áð hitta.“
Þrð eftirminnilegasta í sam-
bandi við heimsókn keisarans, að
því er Olgu fannst, gerðist á einni
deildmni á spitalanum hennar.
ugt iengur eftir matvælum. Alcx
ander stórhertogi varaði Olgu allt
af við íramtíðinni, þegar þau hitt
UlS*.
Ásta-dið í Kænugarði var orð-
ið mjög slæmt daginn sem Olga
frét.ri, að keisarinn hefði staðfest
ógildingu hjónaibands hennar og
Péturs prins af Oldenburg. Nú
gat nún gjfzt manninum, sem hún
hafð; e'skað í þrettán ár. Gifting
in fór fram þegar í stað í lítilli
kapel u. Ólíklegt er, að nokkur
annar Romanovi hafi gengið fyrir
altarið á þennan hátt.
.Móðir mín og Sandró voru við
stödd. Þarna voru einnig tveir
eða brír foringjar úr Akhtirskí
herdc-ildinni og þeir sáraiféu vin-
ir. sem ég átti á spítalanum.
Kapel'an var lítil og dinrm. Brúð
arkjól’inn var Rauða kross hjúkr-
unarþúningurinn minn. Stjórn spít
alans bauð okkur til miðdegisverð
ar á eftir. Þetta sama kvöld var
ég komin aftur til starfa á.spítal
anum. En ég var sannarlega ‘ham-
ingjusöm. Það var eins og ég
fengi nýjan syrk, og þegar ég stóð
þarna við hliðina á mínum heitt
eldkaoa Kukusjkin, ákvað ég að
taka með hugrekki öllu því, scm
framtíðin kynni að bera í skauti
sér. Ég var svo innilega þakklát
guði fyrir að veita mér slíka ham-
ingju.“
Það \ar komið fram yfir jól. Orð
rómurlnn magnaðist eftir því sem
endalcka keisaraveldisins nálg
uðust Það komu varla nokkur
bréf i'vá Petrograd. Ekkjudrottn-
ingin, Olga og Sandró vissu ekki
hverju þau átti að trúa.
„B'regnirnar um valdaafsal
Nikka komu eins og þruma úr
heiðskini lofti. Við vorum agn
dofa Móður minni leið hræðilega
illa og ég var hjá henni um nótt-
ina í húsi hennar. Næsta morgun
fór hún lil Moguilev og Sandró
með henni, en ég fór aftur til
vinr.u minnar á spítalanum."
Stórhei’togaynjan vissi ekki á
hverju hún átti von þar, en sú
hlýja og skilningur, sem mættu
henr.i strax við komuna, höfðu
djúp áhrif á hana. Hermennirnir
daglegum
dög-
„Við höfðum ungan liðhlaupa,
sem vai særður og hafði verið
stefnt fyrir rétt og dæmdur til
dauða. Tveir hermenn gættu hans.
Við hötðum öll miklar áhyggjur
hans vegna — hann virtist svo
góðar drengur. Læknirinn ræddi
um hann við Nikka, sem hélt strax
í áttina til hans. Ég f-ylgdi á eftir,
og ég sá að ungi maðurinn var
stjaríur af ótta. Nikki lagði hönd-
ina á öxl piltsins og spurði mjög
rólega, hvers vegna hann hefði
strokið úr hernum. Ungi maður-
inn sagði, að hann hefði verið orð
inn skotfæralaus, orðið hræddur,
snúið til baka og hlaupið. Við
biðun, öll með öndina í hálsinum,
og Nikki sagði, að hann væri frjáls.
í næstu andrá skreiddist pilturinn
fratn ur rúminu, kastaði sér á gólf
ið. tuk báðum höndum utan um
hné Nikka og grét eins og barn.
Ég held. að við höfum öll tárazt
— jafnvel þessar erfiðu hjúkrun
arkonur ifró Petrograd. Og síðan
varð allt hljótt — allir hermenn-
irntr horfðu á Nikka og ást skein
úr svip þeirra. Þetta andartak
‘hi’/arf öli misklíð og óvild. Enn
einu sinni voru keisarinn og fólk
ið eitt.“ Stórhertogaynjan læfck-
aði róminn. „Þessi minning hefur
hlýjað mér um hjartaræturnar í
öll þessi ár. Ég sá Nikka aldrei
framar “
Strax og Nikulás II. var farinn
frá Kænugarði tók almenn
óánægja að vaxa, sífellt versnuðu
freanirnar, sent bárust til borgar
er miðvikudagur 5. nóv.
— Malachias biskup
Tungl í hásuðri kl. 9.43
Árdegisháflæ'ði í Rvík kl. 3.11
HEILSUGÆZLA
BILANASÍMI Rafmagnsveitu Reykja
víkur á skrifstofutima er 18222
Nætur og Helgidagavarzla 18230.
HITAVEITUBILANIR tilkynnist i
síma 15359.
Skolphreinsun allan sólarhrlnginn.
Svarað 1 síma 81617 og 33744.
SLÖKKVILIÐIÐ og sjúkrabifreiðir —
Sími 11100.
SJÚKRABIFREIÐ I Hafnarfirðl >
sima 51336.
SLYSAVARÐSTOFAN I Borgarspítal
anum er opin allan sólarhrlnginn.
Aðeins móttaka slasaðra. Síml
81212.
NÆTURVARZLAN I Stórholtl er op-
in frá mánudegl til föstudags
kl. 21 á kvöldin til kl. 9 á morgn
ana. Laugardaga og helgidaga frá
kl. 16 á daginn til kl. 10 a morgn
ana.
KVÖLD og helgidagavarzla tækna
liofst hvern virkan dag kl. 17 og
-.tendur til kl. 8 að morgnt, um
heigar frá kl. 13 á laugardögum.
í neyðar+Hfellum (ef ekki næst til
heimiUslæknis) er tekið á mótl
vitjanabeiðnum á skrifstofu lækna
félaganna I síma 11510 frá kl.
8—17 alla virka daga, nema laug
ardaga.
LÆKNAVAKT í HAFNARFI/IÐI og
Garðahreppi. Upplýsingar i lög-
regluvarðstofunni, sími 50131 og
slökkvistöðinni, sími 51100.
KÓPAVOGSAPÓTEK opið virka c»iga
frá kl. 9—19, laugard. frá kl. 9—14
helga daga frá kl. 13—15.
BLÓÐBANKINN tekur á móti blóð
gjöfum daglega kl. 2—4.
Nætur- og helgldagavörzlu apóteka
i Reykjavfk vikuna 1. nóv. — 7.
nóv. annast Garðs-Apótek og Lyfja
búðin Iðunn.
Næturvörzlu í Keflavík 5. nóv.
annast Arnbjörn Ólafsson.
FERMINGAR
Dómkirkjan
Börn sem fermast eiga í Dóm-
kirkjunni ári'ð 1970 (vor og haust)
eru vinsamlegast beðin að koma
til viðtals í Dómkirkjunni sem
hér segir: Til sr. Jóns Auðuns
fimmtudaginn 6. þ.m. kl. 6. Til
sr. Óskars J. Þorlákssonar föstu-
daginn 7. þ.m. kl. 6.
Neskirkja
Börn, sem eiga að fermast hjá
mér næsta vor og haust, komi
til viðtals í Neskirkju, stúlkur
föstudagskvöld 7 nóv. kl. 8, Dreng
ir sama kvöld kl. 9. Börnin hafi
með sér ritföng. - Jón Thorarensen
Laugarnessókn
Börn, sem fermast eiga í * vor
eða næsta haust, eru beðin að
koma til viðtals í Laugarneskirkju
föstudaginn n k- kl. 6 e.h. —
Séra Garðar Svavarsson.
Hallgrímskirkja .
Væntanleg fermingarbörn, vor
og haust 1970, dr. Jakobs Jóns-
sonar, komi til viðtals í Hallgrínis
kirkju á morgun, fimmtudag 6.
nóv. kl. 5,30.
Væntanleg fermingarbörn, vor
og haust 1970, séra Ragnars Fjalar
Lárussonar ,komi til viðtals í Hall
grímskirkju á morgun fimmtudag
6. nóv. kl. 6,30-
Grensásprestakall
Börn, sem fermast eiga á næsta
ári mæti í safnaðarheimilinu Mið-
bæ við Háaleitisbraut, föstudaginn
7. nóv., stúlkur kl. 6, drengir
kl. 6,30. Hafið blýant meðferðis—
Felix Ólafsson.
Iláteigskirkja
Fermingarbörn næsta árs eru
beðin að koma til viðtals í Há-
teigskirkju sem hér segir: Til
séra Jóns Þorvarðssonar, fimmtu-
daginn 6. nóv. kl. 6 s.d. Til sr.
Arngríms Jónssonar föstudaginn
7. nóv. kl. 6 s.d.
Langholtsprestakall
Vor og haust fermingarbörn cru
beðin að mæta í safnaðarheimilinu
föstud. 7. nóv. kl. 6,15 (Börnin
hafi með sér ritföng). Séra Árelíus
Níelsson og séra Sigurður Haukur
Guðjónsson.
Arbæjarsókn
Spurningabörn komi vinsamleg-
ast til viðtals í Árbæjarskóla n.k.
þri'ðjudag kl. 6 e.h. — Bjarni
Sigurðsson.
Bústaðaprestakall
Væntanleg fermingarbörn cru
beðin um að mæta í Réttarholts-
skólanum á fimmtudaginn kl. 5,30
eða í Breiðholtssfcóla á föstudag
kl. 5,00. — Séra Ólafur Skúlason.
Kópavogsprestakall
Fermingarbörn ársins 1970 komi
til skráningar í Kópavogskirkju
sem hér segir: Börn í gagnfræða-
skóla Kópavogs komi í dag. mið-
vikudag kl. 5,15. Börn í gagnfræða
deild Kársnesskóla fimmtudag kl.
5,45. Börn í gagnfr.sk. vesturbæjar
fimmtudag kl. 5,45. Þau börn sem
ekki eru í ofangreindum skólum,
komi til viðtals einhvern ofan-
greindan tíma eða við fyrstu hent
ugleika. — Séra Gunnar Árnason.
Áspei’stakall
Fermingarbörn ársins 1970 komi
til viðtals í Ásheimilinu, Hólavegi
17, föstudaginn 7. þ.m. Börn úr
Langholtsskóla kl. 5, — úr Lauga
lækjarskóla kl. 6, svo og önnur
börn. — Sr. Grímur Grímsson.
FÆLAGSLÍE____________________
Frá neinendasambandi liúsniæða-
skólans á Löngumýri
Fjölmennið á handavinnukvöldið
þriðjudaginn 11. nóv. kl. 8,30, í
félagsheimili Húnvetninga, Laufás
vegi 25- — Stjórnin.
Kvenfélagið Seltjörn,
Seltjarnarnesi
Nóvemberfundurinn fellur nið-
ur. — Stjórnin.
SálaiTannsóknarfélagið
í Hafnarfirði
heldur félagsfund í Alþýðuhús-
inu í Hafnarfirði í kvöld kl. 8,30.
Fundurinn er helgaður minningu
framliðinna. Ræður flytja Úlfur
Ragnarsson læknir, og séra Bragi
Benediktsson, prestur. — Stjórnin.
Mæðrafélagið
heldur bazar að Hallveigarstöð-
um 23. nóv. Félagskonur eru vin-
samlega beðnar um að koma gjöf
um til: Fjólu, sími 38411, Ágústu
sími 24846 eða á fundinn 20 nóv.
Kvenfélag Lágafeilssóknar
Fundur að Illégarði fimmludag
inn 6. nóv. kl. 8.30.
Lárétt: 1 Maður 5 Hnöttur 7
Neyðarmerki 9 Bunu 11 Ófug staf
rófsröð 12 Upphrópun 13 Öfug
röð 15 Illé 16 Strák 18 Lengri
Krossgáta
Nr. 418
Lóðrétt: 1 Aðkomumaður 2
Klaka 3 Eldivið 4 Hár 6 Ref-
ur 8 Mjólkurmat 10 Espa 14
Sverta 15 Vínstúka 17 Svik.
Ráðning á gátu nr. 417.
Lárétt: 1 Feldur 15 Öls 7
Ern 9 Sæt 11 Má 12 Fa 13
Ung 15 Lag 16 Æsi 18 Trúð
ar..
Lóðrétt: 1 Fremur 2 Lön 3
DL 4 Uss 6 Stagar 8 Rán 10
Æfa 14 Gær 15 Lið 17 Sú.