Vísir


Vísir - 10.09.1981, Qupperneq 8

Vísir - 10.09.1981, Qupperneq 8
8 VÍSIR Fimmtudagur 10. september 1981 útigelandi: Reykjaprent h.f. Rrbtjóri: Ellert B. Schram. Fréttastjóri: Sæmundur Guövinsson. Aöstoöarfréttastjóri: Kjartan Stefánsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guömundur Pétursson. Blaöamenn: Axel Ammen- drup, Árni Sigfússon, Herbert Guömundsson, Jóhanna Birgisdót+ir, Jóhanna Sigþórsdóttir, Kristín Þorsteinsdóttir, Magdalena Schram, Sigurjón Valdi- marsson, Sveinn Guöjónsson, Þórunn Gestsdóttir. Blaöamaður á Akureyri: Gisli Sigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Pálsson, Sigmundur Ö. Steinarsson. Ljósmynd- ir: Emil Þór Sigurðsson, Gunnar V. Andrésson. utlitsteiknun: AAagnús Olaf sson, Þröstur Haraldsson. Safnvörður: Eiríkur Jónsson. Auglýsingastjóri: Páll Stetansson. Dreifingarstjóri: Siqurður R. Pétursson Ritstjórn: Siðumúli 14, simi 86611, 7 línur. Auglýsingar og skrifstofur: Síöumúla 8, símar 86611 og 82260. Afgreiðsla: Stakkholti 2—4, sími 86611. Áskrif tarq jald kr. 85 á mánuði innanlands og verð í lausasölu 6 krónur eintakið. Visir er prentaður i Blaöaprenti, Síðumúla 14. Veitt á okkar kostnaö flanir og Norðmenn hafa gert bráðabirgðasamkomulag um loðruveiðar á hinu umdeilda svjBði við Jan Mayen. Samkvæmt þv/ samkomulagi er Dönum og Færeyingum heimilt að veiða loðnuna án frekari afskipta Norðmanna. Tvennum sögum f er af því hvort Norðmenn hafi sætt ' ’ ’t við þessa niðurstöðu, en það _<fcennilega við þessar fréttir er, að (slendingar hafa alls ekki verið spurðir álits, rétt eins og þeim komi málið ekki við. Utan- ríkisráðherra sótti ráðherrafund Norðurlanda í síðustu viku, en hvergi er sjáanlegt, að hann hafi látið þetta hagsmunamál til sín taka. Það sinnuleysi er í meira lagi ámælisvert. Hér er verið að ganga í íslenska loðnustofn- inn, þar sem (slendingar og Norðmenn höfðu samið um að veiða samkvæmt settum reglum. Sá velðikvóti er ákveðinn að fengnum upplýsingum frá fiski- fræðingum, sem varað hafa við ofveiði. Á þessari vertíð hafa Norðmenn þegar veitt sinn kvóta, íslendingar ekki. Því er það und- arlegt, og raunar óskiljanlegt, hvernig Norðmenn geta heimilað Dönum veiðar án takmarkana á þessum sama loðnustofni. Ann- aðhvort eru Danir að veiða af manna er út í bláinn. íslendingar verða að mótmæla því harðlega og gera þá kröf u, að veiðar Dana og Færeyinga verði stöðvaðar þegar í stað. íslenski loðnustofn- inn þolir ekki þennan ágang. (slenskir fiskimenn munu ekki sætta sig við, að gengið sé á þeirra veiðikvóta. Þegar til lengdar lætur, er hér meira í hófi en það eitt hvort gengið sé á kvóta (slendinga eða ekki. óhóflegar veiðar á loðnu- stofninum geta riðið honum að fullu, þurrkað hann út. Stærð loðnustofnins hefur gengið sam- kvóta íslendinga, ellegar hér er stunduð rányrkja á viðkvæmum stofni, og álit fiskifræðinga virt að vettugi. Hvort tveggja er nógu slæmt. Vissulega er það rétt, að deila Dana og Norðmanna er sprottin af ágreiningi um efnahagslög- sögu milli Grænlands og Jan Mayen. (slendingar eiga ekki beina aðild að þeirri deilu. En (s- lendingum kemur það svo sann- arlega við, þegar fjallað er um fiskstofn, sem íslenskir fiski- menn hafa veitt árum saman. Samkomulag Norðmanna og ís- lendinga um veiðikvóta var við- urkenning á hagsmunum og rétt- indum (slendinga að því er varð- ar loðnuveiðarnar. Þar var tekið tillit til vísinda- legra rannsókna, hagsmuna beggja ríkja, verndunarsjónar- miða og styrks stofnsins. Það er því eins og hver önnur f jarstæða, þegar ákveðið er að Danir og Færeyingar fái nú átölulaust að sækja á sömu mið, og sagt að Norðmenn sætti sig við að dansk- ir og færeyskir sjómenn veiði án kvóta eða takmarkana. Hvað sem líður efnahagslögsögum ein- stakra landa, þá hljóta sömu lög- mál að gilda um danskar veiðar sem íslenskar eða norskar, að fiskstofna þart að vernda,hvort sem fiskurinn syndir í landhelgi Islands, Noregs eða Efnahags- bandalagsins. Samkomulag Dana og Norð- an undanfarin ár, seiðafjöldi hef ur minnkað og f iskifræðingar hafa hvað eftir annað varað við auknum veiðum. (slenskir fiski- menn hafa síðustu árin byggt af- komusínaá loðnuveiðum. Lengst af hafa þeir einir stundað þær veiðar. Ótakmarkaðar veiðar danskra og færeyskra báta,sem sigla þar undir fánum Efnahags- bandalagsins, eru bein ögrun við íslenska hagsmuni i bráð og lengd. Ef Norðmenn hafa ekki manndóm i sér til að stöðva rán- yrkjuna, þá eiga íslensk stjórn- völd að gera það. Staðreyndin er sú, að Danir og Færeyingar eru að veiða á okkar kostnað, ganga á okkar kvóta, og við það verður ekki unað. Allt vanrækt nema verðbólgan? Liklega er ekki fjarri lagi aö i huga mikils meirihluta Islendinga sé jafnaðarmerki á milli stjórnmála og efnahags- mála. Menn eru orönir svo vanir þvi aö i hvert skipti sem stjórn- mál eru rædd þá snúist umræö- an um efnahagsmál aö þeim finnst þetta oröið eitt og hiö sama. Nú dettur mér ekki i hug aö bera á móti þvi aö efnahagsmál séu og hljóti ávallt aö vera veigamikill þáttur stjórnmála- umræöu. En þaö er rangt að stjórnmál séu og eigi ekki að vera neitt annaö en þau. Rýra álit á stjórnmála- mönnum. Ein af afleiöingum þess aö stjórnmál og efnahagsmál eru samanspyrt i hugum fólks er sú aö stjórnmálamenn hafa sett ofan. Satt best aö segja hefur umræöan um efnahagsmál ekki veriö þeim til sóma. Þar á ég ekki viö þaö aö þeim hefur tekist svo böslulega sem raun ber vitni aö hemja hina margumræddu veröbólgu, heldur hvernig þeir hafa snarsnúist og kúvent i alþjóöaraugsýn eftir þvi hvort þeir hafa verið I stjórn eöa stjórnarandstööu. Þeir hafa ekki látiö sig muna um þaö aö vera i dag I stjórn aö berjast viö aö framfylgja þvi sem þeir böröust hatrammlega gegn i gær, þegar þeir voru i stjórnar- andstöðu. Ég ætla ekki aö til- færa nein sérstök dæmi máli minu til stuðnings, þau eru mý- mörg áratugi aftur i timann. En öll þessi mikla umræöa virðist litinn árangur hafa haft I för meö sér. Allar aögeröir eru bráöabirgðaaögeröir, engin frambúöarlausn blasir viö á neinu vandamáli. Og þaö sem neöanmáls Magnús Bjarnfreðsson spyr um stefnur. ,,Mér er ekki kunnugt um að islendingar eigi sér neina stefnu í menningarmál- um", segir Magnús, né heldur í samgöngumál- um, iðnaðarmálum eða atvinnumá lum. „Við erum orðin stefnulaus reköld i flestum þýðingarmiklum fram- tíðarmálum". verra er — menn hafa veriö svo uppgefnir af þessari árangurs- litlu umræöu aö þeir hafa ekki haft tima til þess aö sinna nein- um öörum málum. íslenska þjóöin stendur uppi algerlega stefnulaus i mörgum þýöingar- miklum málaflokkum vegna þess að enginn hefur mátt vera að þvi aö sinna þeim mitt i öllu efnahagsþrefinu og hagsmuna- togstreitunni. Hvar eru stefnur? Mér er ekki kunnugt um að íslendingar eigi sér neina stefnu i menningarmálum, svo dæmi sé tekiö af málaflokki sem þeir hampa þó allra þjóöa mest i hvert skipti, sem þeir halda ræöur á erlendum tungumálum. Ég held að stefna i þeim málum fyrirfinnist engin og raunar ekki i skólamálum heldur. Ég held aö þaö geti tæplega falliö undir stefnumörkun aö vera si og æ aö gera einhverjar tilraun- ir hingað og þangaö i skólum, sem siöan virðast aldrei metnar af hlutlausum aöilum. Em- bættismannakerfið veöur uppi án þess aö þjóökjörnir fulltrúar geri neitt nema velja og hafna þvi, sem það leggur fyrir og fela siöan kerfinu úrlausn mála meö endalausum, óskiljanlegum reglugeröum. Og þaö eru fleiri menningar- sviö, sem fróðlegt er aö skyggnast inn á. A Rikisútvarp- iö einhverja stefnu? Fróölegt væri aö heyra til dæmis hvernig stjórnmálamenn ætlast til aö sú stofnun bregöist viö þeirri hol- skeflu erlends efnis sem nú og á næstu árum flæðir yfir landiö og mun bæöi færa okkur holla menningarstrauma og mesta sora auömagns og auglýsinga- mennsku. Höfum viö einhverja stefnu i samgöngumálum? Fróölegt væri aö heyra hvort hún felst i þvi aö hafa árlega langa vegar- spotta óökufæra allt ferða- mannatimabiliö á meöan veriö er aö bisa við aö leggja nokkur hundruö metra af slitlagi, eins og viö hefur blasað i sumar, eöa hvort ætlunin er aö gera varan- lega vegi á Islandi. Hver er framtiöarstefnan i flugmálum? A hún aö ráöast af karpi milli eigenda Flugleiöa og góösemi erlendra rikisstjórna? Hvernig ætla Islendingar aö bregöast við hinni nýju iðnbylt- ingu, eins og örtölvunotkun nú- timans hefur verið nefnd? Nennir virkilega enginn þing- maöur aö setja sig inn i þau mál, getur hann þaö ekki eða þorir hann þaö ekki? Mér er bara spurn, þvi af þvi hve fljótt og rétt viö bregöumst við i þess- um málum getur velferö okkar næstu áratugina ráöist, hvaö sem hver segir. Höfum við einhverja stefnu i atvinnumálum, sem nær lengra en þref um hvar næsti skuttog- ari umfram þjóöarþörf á aö lenda, og hvort álfélag hafi stol- iö eöa ekki stoliö? Hefur nokkr- um manni dottið i hug aö marka stefnu i þvi hvernig æskilegt sé að matvælaútflutningur okkar veröi um aldamótin, eftir tæp tuttugu ár svo dæmi sé tekið. Liklega er landbúnaöurinn eina atvinnugreinin á Islandi, þar sem reynt hefur veriö aö marka heildarframtiöarstefnu eftir mikil átök, sem stundum hafa engum verið til sóma. Stefnulaus reköld Ég held að þaö sé mála sannast aö viö séum orðin stefnulaus reköld i flestum þýöingarmiklum framtiöarmál- um. Við erum oröin svo vön þvi aö láta hverjum degi nægja sina þjáningu i umræöu um efna- hagsmálin aö viö höfum misst sjónar á þvi aö bráöabirgöaúr- ræðin duga ekki i öörum mála- flokkum. Þar kann þrýstingur utanfrá aö veröa slikur aö engin leið sé aö fela stefnuleysiö og fálmiö og engin leiö heldur aö koma i veg fyrir „slys” sem geta oröiö menningarlegu og efnahagslegu sjálfstæöi okkar örlagarik. Hvernig væri aö einhverjir hinna betri þingmanna tækju sig nú til og færu að huga aö stefnumörkun á hinum ýmsu sviðum þjóölifsins en létu hinum eftir aö karpa áfram um efna- hagsmálin, sem hvort eð er viröist ekki hægt aö leysa viö Austurvöll? Viö eigum marga góða menn á þingi, sem gætu | ekki unniö þjóö sinni þarfara verk en að ryöja henni fram- tiöarbraut —ogeruvelfærirum y þaö.

x

Vísir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.