Lesbók Morgunblaðsins - 06.04.2002, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 6. APRÍL 2002 13
DANSKA hönnuðinum Violise
Lunn voru á miðvikudag veitt
Carlsberg-fingurbjargarverð-
launin. En verðlaunin, sem nema
rúmum tveimur milljónum
króna, eru árlega veitt í
tengslum við dönsku tísku- og
hönnunarvikuna sem hefst eftir
helgi. Lunn hefur í gegnum tíð-
ina vakið athygli fyrir líflega
hönnun, m.a. pinnahæla unna úr
þúsundkrónaseðlum, lífstykki úr
pappamassa og brúðarkjóla
skreytta lifandi blómum.
Verðlaunin voru afhent af
Brian Mikkelsen, menningar-
málaráðherra Dana. „Það er
nokkuð öruggt að þeir sem reyna
að fylgja tískunni eru alltaf
tveimur skrefum á eftir,“ sagði
ráðherra í ræðu sinni. „Því meiri
ástæða er líka til að verðlauna þá
hönnuði sem skapa fallega og
frumlega hönnun.“ Mikkelsen
notaði enn fremur tækifærið og
tilkynnti að heiðursverðlaun og
viðurkenningar á borð við þessa
yrðu eftirleiðis skattfrjálsar í
Danmörku.
Listin skilgreint of vítt
Whitney-tvíæringurinn sem hald-
in er í New York fær ekki góða
dóma hjá bandaríska dagblaðinu
New York Times að þessu sinni. Í
umsögn blaðsins segir að þótt
vissulega megi segja tvíæringinn
virðingarverðan, örlátan og allt-
umvefjandi þá gefi verkin sem
þar sé að finna heldur vonleys-
islega mynd af bandarískri
myndlist – mörg verkanna séu of
einhæf, næf og einangruð.
„Sterkustu áherslurnar eru
dimm herbergi, lýsandi skjáir,
dularfull hljóð og það nýjasta í
uppsetningum safna – eyrnatól.
Fá málverk og ljósmyndir eru á
sýningunni, og lítið um liti yf-
irhöfuð. Satt best að segja er list-
in skilgreind svo vítt á þessari
sýningu að hún allt að því hverf-
ur. Þess í stað er þessi samruna
tvíæringur samsettur af lista-
mönnum sem vilja skemmta sér,
sýna sig og sjá aðra eða koma
þjóðfélagsmálum á framfæri,“
segir í umsögn blaðsins.
Þótt gagnrýnin sé hörð telur
New York Times skipuleggj-
endur tvíæringsins við Whitney-
safnið engu að síður eiga hrós
skilið. Sýningarnar geti jú verið
misjafnar frá ári til árs, en ekki
verði vikið frá þeirri staðreynd
að þær veki gesti sína til umhugs-
unar.
Vinddýrkandinn
NAUE Sächsische Kunstverein-
safnið í Dresden hýsir þessa dag-
ana verk þýska listamannsins
Veit Hofmann. En að mati Hof-
manns er listin einstakur leikur
og hefur hann til að mynda á
fyrri sýningum sínum átt það til
að gera sýningarrýmið í heild
sinni að listaverki, þar sem borð,
stólar, hurðir og aðrir fastamun-
ir salarins eru látnir tilheyra
verkinu.
Sýningin í Dresden nefnist Der
Traum von Fliegen, sem útleggja
má sem Draumur um flug. Verk-
um sínum kýs listamaðurinn að
líkja við „anemophiles“ – gríska
orðið fyrir vinddýrkendur og er í
daglegu tali notað til að lýsa
þeim plöntum sem fjölga sér með
því að dreifa fræjum sínum með
vindinum. Túlkun Hofmanns
býður sýningargestum hins veg-
ar upp á bjartan mannmótaðan
helli þar sem listaverkin eru látin
flögra niður af himni ofan. Minn-
ir þetta að mati þýska dagblaðs-
ins Frankfurter Allgemeine
einna mest á verk Kurt Schwitt-
ers, sem og ljóð Eduard Mörike.
Lunn veitt
Carlsberg-
verðlaunin
ERLENT
NÁTTÚRAN er samnefnari þriggja myndlist-
arsýninga sem opnaðar verða í Gerðarsafni í
Kópavogi í dag kl. 15. Á sýningu í austursal
sýnir Guðrún Einarsdóttir olíumálverk, í vest-
ursal sýnir Ína Salóme textílverk og á neðri
hæð safnsins sýnir Brynhildur Þorgeirsdóttir
skúlptúra.
Myndun
Sýning Guðrúnar hefur fengið nafnið Mynd-
un. Guðrún segir að nafnið hafi verið hug-
mynd safnstjórans, Guðbjargar Kristjánsdótt-
ir, og sér hafi þótt það saklaust, – það feli í
sér allt sem myndast.
„Ég vinn myndirnar mínar út frá náttúrunni
eða náttúruöflum, en ég er líka að vinna efnið
sjálft, olíuna, eins og ég hef mögulega getað
hverju sinni. Ég nota olíuna sem efnivið til að
byggja myndirnar upp, og geri úr henni eins
konar landslag. Þess vegna er ekki beinlínis
hægt að segja að þetta séu myndir af lands-
lagi, heldur eru þær sjálfstætt landslag eða
náttúra í sjálfum sér.“ Guðrún segir það til-
viljun að verk þeirra þriggja tengist öll nátt-
úrunni, það hafi ekki verið fyrr en Guðbjörg
fór að leita að nöfnum á sýningarnar að nátt-
úruþemað kom í ljós. „Það er kannski ekkert
skrýtið. Íslensk náttúra býr í hjörtum fólks og
hún er sannarlega ekki léttvægt viðfangsefni.
Sérstaklega ekki á þessum síðustu tímum þeg-
ar við horfum fram á að það er hægt að taka
hana í burtu og afmá. Náttúran er ekki lengur
eilíf. Þegar við stöndum frammi fyrir því að
náttúrunni sé raskað fyrir fyrir virkjunar-
framkvæmdir, þá skiptir hún mann enn meira
máli. Eyðilegging verður ekki aftur tekin.“
Birta
Sýning Ínu Salóme á textílverkum í vest-
ursal heitir Birta. Hún sækir hugmyndir, liti
og form í íslenskt landslag. Ína Salóme leggur
áherslu á að ljósið eignist hlutdeild í uppbygg-
ingu myndanna, þar sem gagnsæi litanna á
stórum léreftsflötum skapar birtu og dýpt.
„Ég handmála verk mín með textíllitum á
bómullarefni. Mér finnst að birta og víðátta
eigi gjarnan að vera einhvers staðar í mynd-
inni, þannig að maður horfi inn í hana og ráði
hvert ferðinni er heitið og geti látið hugann
reika. Myndirnar eru nafnlausar, þannig að
fólk getur farið af stað sjálft og fundið út hvað
það er að horfa á. Það kemur oft margt
skemmtilegt út úr því, og stundum er fólk að
sjá hluti sem ég hafði ekki hugmynd um að
væru þarna. Þetta finnst mér alveg frábært,
og markmiði mínu er náð þegar áhorfandinn
kemst svona af stað sjálfur. Ég byggi verkin
upp á litum og formum sem ég sæki í náttúr-
una, þar hleð ég batteríin og fæ hugmyndir.“
Víðátta
Á neðri hæð sýnir Brynhildur Þorgeirs-
dóttir skúlptúr, en sýning hennar nefnist Víð-
átta. Hughrif og tilfinningar sem vakna á há-
lendi Íslands eru kveikjan að listsköpun
Brynhildar að þessu sinni. Innsetning með
gólf- og veggverkum úr steinsteypu og gleri
mótast af víðáttu, fjallakyrrð og tærri birtu
öræfanna. „Ég er hér með fjöll og steina. Ég
byrjaði fyrir tveimur árum að vinna þessi verk
og var þá að undirbúa sýningu á Vetrarhátíð-
inni í Luleå í Svíþjóð. Rýmið var lágt til lofts
og engir gluggar, en stigagangur upp á efri
hæð. Þar var innsetning með mjög sterkri
blárri birtu, – einhvers konar tunglskinsbirta
sem kom niður. Þetta var mikil vetrarstemn-
ing, og veggverkin í fjarskanum komu vel út í
þessu umhverfi. Aðalverkin voru svo þetta par
í sparifötunum, sem er að fara í partí í tungls-
ljósinu. Hún er í samkvæmiskjólnum sínum og
hann er í smóking með glimmeri.“ Hér er
Brynhildur að lýsa stólpafólki sem hún hefur
skapað, og hjúin eiga það sameiginlegt að vera
skrýdd glerdjásnum í höfuðs stað, en Bryn-
hildur er nýbúin að koma sér upp eigin gler-
ofni. „Ég hef alltaf þurft að fara til útlanda til
að búa mér til gler, en nú get ég gert þetta
heima hjá mér. Þessi fjöll hérna eru úr gleri
sem búið er til í nýja ofninum. Ég er búin að
standa á haus við að koma vinnustofunni
minni í stand og byggja mér hús utanum hana
og hef lifað og hrærst í þessum harða efn-
isheimi. Svo þegar ég fór að snúa mér aftur að
vinnunni um áramótin þá virtist allt verða
mjög fjarlægt og fallegt í höndunum á mér; –
mikill blámi og fjöll, rólegheit og stemning,
allt laust við þetta veraldlega vesen. En af því
að ég er gamall rokkari í mér, þá mátti ég til
með að búa til tvær eldflaugar sem þú sérð
hér.“ Þrír stórir steinar standa að baki upp-
búna parinu. Manngert grjót, en inni í því
leynist gler. „Ég er svoddan fjallageit, er að
kokka fyrir ferðamenn á sumrin. Þá fer ég oft
yfir Sprengisand og sé þessa fjarlægð alla, og
það er sú stemning sem ég er að reyna að
fanga. Fjöllin í fjarlægð og einn og einn
steinn. Svo eru það eldflaugarnar sem koma
inn í víðáttuna eins og fljúgandi utan úr
geimnum.“
Sýning kvennanna þriggja verður opnuð í
dag kl. 15, en Gerðarsafn er opið alla daga
nema mánudaga kl. 11–17.
ÞRJÁR SÝNINGAR OPNAÐAR Í GERÐARSAFNI Í DAG
NÁTTÚRAN Í VERKUM
ÞRIGGJA KVENNA
Víðátta – Brynhildur Þorgeirsdóttir
Morgunblaðið/Sverrir
Birta – Ína Salóme Hallgrímsdóttir
Myndun – Guðrún Einarsdóttir