Lesbók Morgunblaðsins - 11.05.2002, Blaðsíða 11

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 11. MAÍ 2002 11
EITT af opnunaratriðum Listahátíðar í
Borgarleikhúsinu í dag er hljóðverk sem
Finnbogi Pétursson myndlistarmaður hefur
sett upp í ganginum milli Stóra sviðsins og
Nýja sviðsins í Borgarleikhúsinu. Verkið er
tileinkað 100 ára fæðingarafmæli Halldórs
Laxness.
„Mér þótti þetta rými spennandi og óvenju-
legt þar sem það er 1,25 metrar á breidd en
lofthæðin er 8 metrar. Ég hef unnið hljóðrás
með upptökum af upplestri Halldórs þar sem
ég klippi út öll orð en læt þagnir og önnur
hljóð milli orðanna halda sér. Þannig fannst
mér ég ná fram sérkennum persónunnar,
þeirrar persónu sem ég man best eftir sem
krakki þegar maður hlustaði á einstakan
upplestur Halldórs í útvarpinu. Hljóðið mun
heyrast úr hátalara sem bundinn er í loftið á
ganginum og sveiflast fram og til baka yfir
höfði áheyrenda eins og pendúll. Á
ákveðnum punkti í sveiflunni fer hátalarinn
framhjá hljóðnema og kveikir merki sem er
svo aftur sent með hringtengingu í hátal-
arann. Ég hef gert þetta áður í öðrum verk-
um mínum og er mín aðferð til að gefa áheyr-
endum tilfinningu fyrir augnablikinu, líðandi
stund. Merkið sem hljóðneminn sendir frá sér
er frá stjörnukerfi sem er 100 ljósár í burtu.
Hljóðið lagði því af stað þaðan um svipað
leyti og Halldór Laxness fæddist.“
ANDI HALLDÓRS
LAXNESS UMLYK-
UR ÁHEYRENDUR
Morgunblaðið/Sverrir
Finnbogi Pétursson í ganginum í Borgarleikhúsinu.
mundi Elíasi Knudsen, og Steinþór, dansaður
af Bandaríkjamanninum Trey Gillen.
Fundu loks enska útgáfu
Sölku Völku á Netinu
Katrín og Auður segja að þeir dansarar sem
dansi burðarhlutverkin hafi sett sig vel inn í
söguna, m.a. lesið bókina. Þær hafi þó þurft að
leggja töluvert á sig til að komast yfir enska
útgáfu af Sölku Völku fyrir dansarann banda-
ríska Trey Gillen. Ensk útgáfa hafi hvergi ver-
ið fáanleg og þær hafi á endanum neyðst til að
bjóða í eintak sem var til sölu á uppboði á Net-
inu.
Auður segir að vinnuferlið hafi verið mjög
krefjandi: „Ég reyndi að vinna á eins skapandi
hátt og mögulegt var með dönsurunum, að láta
þau vera þátttakendur í ferlinu. Það sem var
krefjandi fyrir okkur öll var aðferðin sem ég
kaus að nota. Ég kaus að fylgja sögunni, að það
væri sagan en ekki sporin sem leiddu okkur í
gegnum verkið. Það er mjög krefjandi fyrir
dansara að hafa engin spor til að halda sér í,
bara tilfinningu fyrir einhverri tjáningu sem
þarf að komast til skila. Við urðum að treysta
sögunni, án þess að við færum nákvæmlega
eftir henni. Við urðum að láta þá sögu sem við
vildum segja, leiða okkur áfram og það gekk
upp,“ segir Auður.
Auður hefur áður sett upp stórt dansverk
byggt á gamallri íslenskri sögu. Jörfagleði var
sett upp í samvinnu Svöluleikhússins og Ís-
lenska dansflokksins í nóvember 1994, en þá
hafði Auður jafnt leikara sem dansara til að
vinna með.
Nú eru öll hlutverk í höndum dansara, texti
Laxness er notaður mjög fínlega og aðeins
örfáar setningar úr bókinni koma fyrir í verk-
inu. Auður segir að hún hafi átt erfitt með að
standast freistinguna að nota textann meira.
„Fyrst í stað kallaði textinn mjög á mig. Síðan
var ég að hugsa um að nota nokkur ljóð en svo
komu þessar línur til mín, þær læddust eig-
inlega inn. Þegar textinn hljómar hættir dans-
arinn að dansa og textinn fær sjálfur að dansa í
smástund,“ segir hún.
Náttúran nýtur sín á sviðinu
Tónlistin og dansgerðin eru unnar í mjög ná-
inni samvinnu Auðar og Úlfars Inga Haralds-
sonar, höfundur tónlistar. Auður gaf honum
ákveðna forskrift til þess að fara eftir í upp-
hafi. Hann samdi innan þess ramma og þegar
tónlistin lá fyrir fékk hún innblástur úr frum-
legri tónlistinni. „Þegar ég fékk tónlistina frá
Úlfari fékk ég ávallt nýjar hugmyndir,“ segir
Auður.
Sviðsmynd uppsetningarinnar undirstrikar
jafnframt á áberandi hátt umgjörð verksins,
en lifandi stemningsmyndum er varpað á stór
tjöld. „Það er mjög mikil náttúra í bókinni og
við notum lifandi myndir til að ná fram þeirri
stemningu sem Laxness lýsir í þorpinu. Sjór-
inn, fuglarnir og veðráttan koma öll við sögu í
sviðsverkinu,“ segir Auður.
Salka Valka verður frumsýnd á stóra sviði
Borgarleikhússins í dag, laugardaginn 11. maí,
klukkan 16, strax að lokinni opnun Listahátíð-
ar. Sýningin er á dagskrá Listahátíðar og nýt-
ur auk þess stuðnings Menningarborgarsjóðs.
Aðeins þrjár sýningar eru fyrirhugaðar á verk-
inu að þessu sinni, hinar tvær verða 16. og 17.
maí klukkan 20. Katrín segist þó vera opin fyr-
ir því að sýna það erlendis ef tækifæri gefist.
Auk fyrrnefndra dansarar taka Hildur Ótt-
arsdóttir, Jesus De Vega, Katrín Ingvadóttir,
Katrín Ágústa Johnson, Peter Anderson og
Valgerður Rúnarsdóttir þátt í sýningunni.
Lára Stefánsdóttir í hlutverki Sigurlínu, móður Sölku.
„Ég ákvað að leggja áherslu á persónurnar: Sölku og fólkið sem hefur mest
áhrif á hana,“ segir Auður um dansverkið.
„Einnig finnst mér
gaman, og við erum
stolt af, að bera á
borð alíslenskt verk
þar sem allir að-
standendur eru ís-
lenskir. Dans,
búningar, leikmynd,
tónlist og ljós, er allt
hannað af íslenskum
listamönnum. Þetta
verk er algerlega
íslensk frumsköpun.“
Katrín
rsj@mbl.is