Pressan - 29.11.1990, Blaðsíða 9

FIMMTUDAGUR PRESSAN 29. NÓVEMBER
9
HVHCSU LANGT BGIIM VIB
AB GANGA MD NOTKIIN
Á DÝRUNILYFJUM?
— spyr Davíö A. Gunnarsson forstjóri Ríkisspítalanna
„Lœknar; stjórnendur sjúkra-
stofnana, Alþingi og ríkisstjórn
veröa ad fara að svara áleitnum
spurningum um hversu langt við
eigum að ganga í að heita dýrum
lyfjum, sem geta lengt líf, dregið úr
þjáningum og hugsanlega leitt til
þess að sjúklingar geti verið leng-
ur heima og jafnvel viö vinnu, í
stað þess að liggja á sjúkrahús-
um," sagði Davíð Á. Gunnarsson,
forstjóri Ríkisspítalanna.
Þór Sigþórsson, forstjóri Lyfja-
verslunar ríkisins, og Davíð A.
Gunnarsson eru sammála um að
íslendingar standi frammi fyrir
ákvörðunum um hvert beri að
stefna í þessu máli.
Ný og mjög dýr krabbameinslyf
eru gefin í ríkari mæli en áður.
Þessi lyf geta lengt líf sjúklinga og
gefið þeim kost á að vera lengur
heima og stundað vinnu. Ekki er
vitað fyrirfram hversu stór hópur
þeirra sem fá lyfin mun ná fullum
bata. Talað er um að hugsanlega
fái tveir til þrír af hverjum fimmtíu
fullan bata.
— Er stœtt á að draga úr þessum
lyfjagjöfum?
„Eg er afar hræddur við hvernig
á að taka slíka ákvörðun. Aðals-
merki heilbrigðisþjónustu okkar
hefur verið jafn aðgangur ríkra og
fátækra. Ef ekki er hægt að beita
bestu lækningameðferðinni, ekki
bestu lyfjunum, þá er hugsanlega
verið að taka áhættuna á því að
einhversegi: „Þávil égfáaðborga
fyrir þetta sjálfur." Þá mundi aðals-
Davíð Á. Gunnarsson, forstjóri Rík-
isspítalanna.
merki heilbrigðisþjónustu okkar
riða til falls,“ sagði Davíð Á. Gunn-
arsson.
TÖLFRÆÐIN
„Ég þekki ekki nógu vel til
hvernig þetta er gert í öðrum lönd-
um. Hjá fjölmennum þjóðum er
tölfræðinni beitt af miklu meiri
hörku en hér á landi. í sumum
löndum er lækningum, sem lækna
lítinn hluta, ekki beitt í sama mæii
og hér. Ástæðan er fyrst og fremst
sú að hjá öðrum þjóðum er meira
metið hvað annað er hægt að gera
fyrir peningana. Hjá tugmilljóna-
þjóðum eru þetta bara tölur á
blaði. Hjá okkur er hver einstak-
lingur hins vegar svo stór hluti
þjóðarinnar að við eigum erfitt
með að sætta okkur við að hver og
einn fái ekki bestu læknishjálp
sem völ er á,“ sagði Davíð Á.
Gunnarsson.
— Nú hefur notkun þessara
dýru lyfja aukist mikið; er farið að
draga úr notkun þeirra vegna
kostnaðar?
„Ekki beinlínis. En það er gert
undir mun markvissara eftirliti nú
en áður. Segja má að notkun þess-
ara dýru lyfja í svo miklu magni
hafi hafist í fyrra. Fyrst var það
þannig að nánast einn sérfræðing-
ur gat ákveðið slíka meðferð. Nú
eru þessi lyf ekki skrifuð út úr
lyfjabúrinu okkar nema til eins
dags í senn. Áður en það er gert
fer fram umræða í stærri hópi um
hvort lyfjagjöfin sé forsvaranleg,"
sagði Davíð Á. Gunnarsson.
ÞJÓÐFÉLAGIÐ ER
KOMIÐ f VANDA
„Þjóðfélagið er komið í vanda.
Ég ætla að nefna eitt dæmi. Stóran
hóp fólks vantar gervimjöðm. Það
er að vísu ekki lífshættulegur sjúk-
dómur. En þetta fólk verður að
bíða þar til röðin kemur að því. Ef
menn eru ekki tilbúnir að auka
fjárveitingar til heilbrigðisþjón-
ustu þá stöndum við frammi fyrir
að þurfa að raða sjúklingum í for-
gangsröð og taka meðal annars til-
lit til verðs á lyfjum. Slík röðun er
óþægileg. Getum við sagt við
sjúkling að við höfum læknað
annan, sem kostaði mjög mikið,
og því sé ekki hægt að setja í hann
gervimjöðm þar sem kvótinn okk-
ar sé búinn? Við sitjum uppi með
að þurfa að velja og hafna fyrir
fólk sem við eigum ekkert með að
vera að velja og hafna fyrir — og
við höfum ekkert leyfi til þess,”
sagði Davíð Á. Gunnarsson.
Þór Sigþórsson segir að þeir sem
ráða þessum málum verði að fara
að svara hversu miklu má kosta til
í notkun þessara dýru lyfja.
ÞEGAR ORÐIN RÖSKUN
Nýju krabbameinslyfin eru þeg-
ar farin að raska starfsgrundvelli
sjúkrahúsanna. Allt bendir til að
lyfjakostnaður Landspítalans fari
um 50 milljónum fram úr áætlun-
um á þessu ári. Það er ekki ein-
ungis vegna krabbameinslyfj-
anna. Einnig vegur þungt að einn
sjúklingur hefur fengið, á þessu
ári, lyf sem kosta yfir 30 milljónir
króna. Önnur þjónusta sjúkrahús-
anna er farin að líða fyrir hversu
miklu er varið til kaupa á þessum
dýru lyfjum.
Aðspurður sagði Davíð Á. Gunn-
arsson að frávik frá kostnaðar-
áætlunum væru ekki að koma
fram fyrst nú. Nú kæmu allar
skekkjur fyrr í ljós en áður var.
Hann kveður fjárlagagerð nú
vandaðri en áður og eins hafi
minni verðbólga mikið að segja.
Ingólfsapótek er annað apótekanna sem tengjast máli lyfjafræðingsins á
Landakoti.
Hitt apótekið er Vesturbæjarapótek.
ur króna.
Þrátt fyrir þessa geysiháu veltu og
miklu tekjur virðist ekki v'era mjög
virkt eftirlit með viðskiptunum.
LYFJASTJÓRI RÍKISINS
Ef stofnað verður til embættis
Lyfjamálastjóra ríkisins, eins og
nefnd Guðmundar Bjarnasonar
heilbrigðis- og tryggingaráðherra
vinnur að, gera menn sér vonir um
að allt eftirlit verði auðveldara þar
sem væntanlegur lyfjamálastjóri
fær þá allar upplýsingar um inn-
flutning lyfja, framleiðslu þeirra,
sölu innanlands og dreifingu um
landið.
Eins og málum er nú háttað er
þessum upplýsingum ekki safnað á
einn stað og þess vegna ekki auð-
velt að fylgjast með þessum málum.
Meðan svo er ástatt verður ekki
komist hjá efasemdum um að ein-
hverjir þeirra fjölmörgu sem vinna
við þessi mál á einn eða annan hátt
geti haft rangt við
Sigurjón M. Egilsson
ótt fátt sé fallegra en þegar
rómantík og pólitík blandast saman
getur það einnig haft sínar skugga-
hliðar. Það fengu
fulltrúar í fjárveit-
inganefnd að reyna
um daginn. Þávar til
umfjöllunar 3,5
milljóna króna
aukafjárveiting til
tilraunastöðvarinn-
ar á Mógilsá. Sighvatur Björgvins-
son, formaður fjárveitinganefndar,
mun hafa ætlað að afgreiða þessa
fjárveitingu eins og hvert annað
smámál. Margrét Frímannsdóttir
var því ekki sammála, en Margrét er
gift Jóni Gunnari Ottóssyni,
brottreknum forstöðumanni stöðv-
arinnar. Margrét fann þessari auka-
fjárveitingu til eftirmanna Jóns
Gunnars allt til foráttu og ekki var
hægt að afgreiða málið ...
ví var gripið til þess ráðs að
kalla til sérfræðinga landbúnaðar-
og fjármálaráðuneytis. Eins og gef-
ur að skilja taldi tals-
maður landbúnað-
arráðuneytisins
þessa upphæð í
hæsta máta eðli-
lega. Þórhallur
Arason í fjármála-
ráðuneytinu sagði
að sitt ráðuney ti hefði þegar fallist á
þessa fjárhæð. Þrátt fyrir þetta sætti
Margrét Frímannsdóttir sig ekki
við þessa niðurstöðu og óskaði eftir
að fá að spyrja fulltrúa ríkisendur-
skoðunar frekar um málið. Eftir
nokkrar spurningar gafst fulltrúinn
hins vegar upp og sagðist ekkert
hafa frekar um þetta mál að segja.
Ekkert væri óeðlilegt við þessa
aukafjárveitingu. ..
egar fulltrúi ríkisendurskoð-
unar var genginn af fundi fór
Margrét Frímannsdóttir á eftir
honum fram á gang og lýsti því þar
yfir að hún mundi hætta í fjárveit-
inganefnd ef þessi aukafjárveiting
næði fram að ganga. Starfsmaður
fjárveitinganefndar sagði henni að
lítið væri hægt að gera við munn-
lega úrsögn. Hún yrði að segja sig
skriflega úr nefndinni. . .
I ú fóru í gang allskyns hrossa-
kaup. Margrét Frímannsdóttir
hélt fast við ákvörðun sína og hót-
aði auk þess að segja
sig úr Alþýðubanda-
laginu. Loks varð úr
að Ólafur Ragnar
Grímsson fjármála-
ráðherra skrifaði
fjárveitinganefnd
bréf þar sem hann
lýsti þeim vilja sínum að aukafjár-
veitingin til Mógilsár yrði skorin
niður úr 3,5 milljónum í 2,5 milljón-
ir. Á þetta sættist nefndin. Að þess-
ari afgreiðslu lokinni er nokkuð ljóst
að þröngt verður um rekstur Mógils-
ár þetta árið. Margrét, kona Jóns
Gunnars Ottóssonar, getur hins
vegar áfram setið í fjárveitinga-
nefnd...