Pressan - 06.12.1990, Qupperneq 4

4
FIMMTUDAGUR PRESSAN 6. DESEMBER
Formaður Sjálfstæðisflokksins hefur átt erfitt uppdráttar vegna rimmunnar um bráðabirgðalögin. Davið
Oddsson hefur verið í sviðsljósi fjölmiðlanna en Þorsteinn farþegi i aftursætinu.
„Hann er ekki eins vitlaus og hann lítur út
fyrir að vera því að það er Davíð Oddsson
sem hefur staðið á bak við
vitlausustu ákvarðanirnar,"
segir sjálfstæðismaður.
„Hann er staðfastur í skoð-
unum og ég þekki engan
sem dregur heiðarleika
hans í efa. Þekking hans á
þjóðmálum er_ ótrúlega
mikil," segir Ólafur G.
Einarsson, þingflokks-
formaður Sjálfstæðis-
flokksins. „Hann er þægi-
legur í allri samvinnu og ég
hef aldrei staðið hann að
óheiðarleika," segir Árni
Gunnarsson, þingmaður
Alþýðuflokks. „Hann getur verið góður
liðsmaður þótt mér finnist hann ekki vera
flokksforingi," segir Aðalheiður Bjarn-
freðsdóttir, þingmaður Borgaraf lokks.
„Þorsteinn er prýðismaður sem ég ber
traust til þótt ósammála sé í pólitík. í kjara-
samningum áður fyrr var hann mjög lipur
samningamaður," segir Geir Gunnars-
son, þingmaður Alþýðubandalags.
DEBET
KREDIT
Þorsteinn Pálsson
formaður Sjálf-
stæðisflokksins
„Um hann má segja eins og sagt var um
Chamberlain: Hann hefði getað rækt-
að dásamlegar rósir í
garði sínum,“ segir sjálf-
stæðismaður. „Veikleiki
hans sem stjórnmála-
manns er sá að hann trú-
ir því að aðrir gangi jafn-
hreint til verks og hann
sjálfur og sér því ekki
alltaf við þeim sem eru
ótrúir,“ segir Ólafur G. Ein-
arsson. „Helsti veikleiki
hans er að hafa Davíð
Oddsson sér við hlið,“
segir Árni Gunnarsson.
„Staða hans er afar veik
og var hún þó nógu slök
fyrir,“ segir Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir.
„Eins og á málum hefur verið haldið er
staða hans og fiokksins mjög erfið. Það
hvílir skuggi yfir honum og líka Davíð
Oddssyni þessa dagana,“ segir Geir
Gunnarsson. „Sléttur aðutan, krumpað-
ur að innan,“ segir stjórnarsinni.
DV-MYND EJ
Sandpokahlaupapinn
stepkup í Þýskalandi
„Eg geri ráö fyrir aö ég
heföi ekki komist í liöiö efnýi
þjálfarinn hefdi ekki trú á
mérý sagöi Eyjólfur Sverris-
son knattspyrnumaöur meö
Stuttgart í Þýskalandi. Gár-
ungarnir tala um aö Eyjólfur
sé eini atvinnumaöur okkar
íslendinga sem fœr aö spila
þessa dagana en hvaö sem
um þaö skal segja þá hefur
Eyjólfur svo sannarlega
hresst undanfarnar vikur.
Eyjólfur sagðist ekki hafa
átt von á að komast í liðið
strax en greinilegt væri að
þjálfarinn hefði trú á honum.
Það hefur verið haft eftir
Daum að hann hafi strax tek-
ið eftir Eyjólfi á æfingum fyr-
ir það hve vel hann barðist.
„Það er ljóst að það verður
að taka vel á enda erum við
fimm að keppa um sömu
stöðuna," sagði Eyjólfur en
neitar því að hann gangi und-
ir viðurnefninu „Villidýrið" á
æfingum — það sé helst að
Þjóðverjarnir stríði honum
með víkingunum. Hann seg-
ist hafa sama viðurnefni og á
Sauðárkróki eða „Jolli".
Eyjólfur varð frægur fyrir
það á Króknum að hlaupa um
með sandpoka festa við fæt-
urna. Varð hann landsfrægur
fyrir stökkkraft sinn sem
meðal annars nýtist honum
vel í skallaeinvígjum í bund-
esligunni. Eyjólfur sagðist
vera hættur slíku en æfing-
arnar væru strangar. Hann
kvaðst eiga von á því að leika
með á laugardaginn þegar
leikið verður gegn Hamburg-
er SV.
Eyjólfur varðist allra frétta
þegar hann var spurður um
laun en sagðist hafa það gott
í Stuttgart þar sem hann býr
með unnustu og fjögurra
mánaða gömlum syni.
Þær eru
komnar:
"ungu,
stökk-
breyttu
víga-
skjald-
bökumar"
Þótt bíómyndin sé enn ekki
komin til landsins leikur æðið
lausum hala í leiktækjasölum
borgarinnar. „Teenage Mut-
ant Ninja Turtles" heitir það
og þykir svo snúið í þýðingu
að Háskólabíó, sem sýnir
samnefnda mynd um jólin,
kallar hana einfaldlega
„Skjaldbökurnar". „Ungu,
stökkbreyttu vígaskjaldbök-
urnar" hljómar hins vegar
ekkert svo illa eða hvað?
Krakkarnir í leiktækjasalnum
Spilatorginu í Hafnarstræti
kjósa hins vegar að nota
ensku styttinguna „Ninja
Turtles", en þar nýtur leikur
að þessum nýju fígúrum mik-
illa vinsælda.
„Teenage Mutant Ninja
Turtles" fjallar um skjaldbök-
ur á stærð við menn, sem lifa
í ræsum stórborgar. Þær vaða
í gegnum græna slepju,
kjarnorkuúrgang og það
veldur því að þær stækka og
fá meiri kraft og vit. Meistari
þeirra er risarotta sem hefur
kennt þeim ýmsar bardaga-
listir og hundakúnstir. Svo
eru auðvitað á sínum stað
ljótir karlar sem skjaldbök-
urnar berjast við. Krakkarnir
í Spilatorginu stýra skjald-
bökunum og leikurinn snýst
um að slátra sem flestum
hinna grimmu, frelsa risarott-
una úr klóm þeirra og drepa
að lokum aðalskúrkinn. Þess
má geta að hingað til hefur
enginn komist á leiðarenda
fyrir 50 krónur.
KYNLÍF
Getnadarvarnir
fyrir karlmenn
ónframleiðslu og þar með
sæðisframleiðslu. Ókostur-
inn við slík lyf er sá að þau
bæla niður kynhvötina og
kyneinkenni eins og skegg-
myndun og lítil brjóst. Til
að koma í veg fyrir þessar
aukaverkanir þyrfti að taka
önnur lyf að auki.
Steroidhormón, annað-
hvort androgenar, (kyn-
hormón karla) einir sér eða
ásamt progestin (einu af
kynhormónum kvenna),
.. . lyfjafyrir-
tækið sem aug-
lýsti lykkjuna
kallaði hana
„kadilakk“ getn-
aðarvarna!
hefta framleiðslu heilading-
ulshormóna sem stýra sæð-
isframleiðslu. Ókostirnir
eru þeir að ekki er hægt að
bæla algerlega alla sæðis-
framleiðslu og það yrði að
gefa þessi lyf vikulega með
sprautugjöf.
Inhibin (amínósýrupró-
tínefni) er framleitt í eistum
og hemur framleiðslu á
heiladingulshormóninu
FSH (follicle stimulating
hormone). Fræðilega séð
ætti inhibin að bæla sæðis-
framleiðslu án þess að hafa
áhrif á testosterónfram-
leiðslu og þar með kyn-
hvötina. En það er svo stutt
síðan inhibin var fundið
upp (1985) að rannsóknir
eru enn í fullum gangi.
Verið er að kanna notkun
áhalds sem veldur tíma-
bundinni ófrjósemi hjá
körlum. Þegar þungunar er
óskað er áhaldið fjarlægt.
Klínískar rannsóknir hafa
samt enn ekki hafist svo
vitað sé.
Fyrir löngu las ég að
gossypol, fenílefni sem
finnst í fræjum, stilkum og
rótum baðmullarplöntunn-
ar, væri talið orsök lágrar
fæðingartíðni á ákveðnum
svæðum í Kina á sjötta ára-
tugnum. Klínískar rann-
sóknir hófust 1972 og
leiddu í ljós fáein vand-
kvæði. Nokkrir karlmenn
fengu hypokalemíu (lágt
magn kalíums í blóði) en
það var hægt að bæta með
því að gefa kalíum. En
verra var að sæðisfram-
leiðslan náði sér ekki á
strik hjá nokkrum þeirra
sem hættu að taka gossy-
pol. Rannsóknir miða núna
að því að finna efnasam-
bönd sem svipar til gossy-
pols eða sem virka á sam-
bærilegan hátt.
Ég heyrði um daginn
nokkrar konur láta í ljós
áhyggjur sínar varðandi
getnaðarvarnir fyrir karla.
Margar sögðust mundu
eiga örðugt með að treysta
þeim fyrir að nota slíkt
væri það í boði. En það eru
líka til karlar sem eiga erfitt
með að treysta konum fyrir
ábyrgri getnaðarvörn.
Þurfa kynin ekki að læra
þetta eins og margt annað í
kynferðismálum? Eins og
er hvílir ábyrgðin á getnað-
arvörnum aðallega á herð-
um kvenna. Það væri gott
að geta dreift þessari
ábyrgð að hluta yfir á
„breiðu bökin". En sem
stendur er um fátt að velja
í þeim efnum.
JÚNA
INGIBJÖRG
JÓNSDÓTTIR
Einhvern tíma las ég
háðsgrein um ímyndaða
getnaðarvörn fyrir karl-
menn. Áhaldið var sýnt á
mynd og virtist ekki ósvip-
að kínversku skrautregn-
hlífunum. Síðan átti að
smeygja þessari getnaðar-
vörn inn í liminn og spenna
hlífina upp. Lýsing greinar-
höfundar á því hvernig
áhaldið virkaði var ekki
óáþekk fræðilegri grein í
fagtímariti þvagfæraskurð-
lækna. Síðan voru tíndar til
ýmsar hugsanlegar auka-
verkanir, t.d. dauðsföll af
völdum blóðtappa, sýking
og erfiðleikar við samfarir.
Tíðni aukaverkana væri
reyndar alls ekki há og að
þeim undanskildum væri
þetta hin ákjósanlegasta
getnaðarvörn fyrir karl-
menn. Vafalaust fundu
sumir karlmenn hrollinn
hríslast um sig við lestur-
inn. En hefði þeim fundist
þetta óhugnanlegt ef grein-
in hefði verið um getnaðar-
vörn fyrir konur? Það er
spurning. í Bandaríkjunum
og víðar hafa lengi farið
fram rannsóknir á þægileg-
um afturkræfum getnaðar-
vörnum fyrir karla. Engin
getnaðarvörn fyrir þá hef-
ur enn litið dagsins Ijós. Sé
miðað við öll tækniundrin í
nútíma læknisfræði verður
það að teljast slakur árang-
ur svo ekki sé meira sagt.
Því er ekki óeðlilegt að
spyrja hvort lyfjafyrirtæki,
sem oft eru í samkrulli við
lækna og hafa þá jafnvel á
sínum snærum, sjá sér ein-
hvern hag í því að finna
ekki getnaðarvörn fyrir
karla. Þá er ég komin út í
kynjapólitík en hún er efni
í annan pistil. Mér er enn í
fersku minni reynsla vin-
konu minnar sem býr er-
lendis. Á sínum tíma fékk
hún Dalkon-lykkjuna sem
var stórhættuleg; hún olli
nærri því dauða vinkonu
minnar. Læknir nokkur
laug upp rannsóknum, sem
aldrei höfðu verið gerðar,
um þessa lykkju og lyfjafyr-
irtækið sem auglýsti lykkj-
una kallaði hana „kadil-
akk" getnaðarvarnanna!
En að kaldhæðni slepptri
— hvað líður rannsóknum á
getnaðarvörnum fyrir
karla? Lítum á helstu við-
fangsefnin. Rannsóknirnar
beinast aðallega að því að
setja hömlur á sæðisfram-
leiðslu með hormónagjöf
eða með því að trufla sjálf-
ar frumurnar sem fram-
leiða sæðið. Lyf sem virka
eins og LHRH (luteinizing
hormone releasing hor-
mone) takmarka testoster-