Pressan - 03.10.1991, Blaðsíða 34

34
FIMMTUDAGUR PRCSSAN 3. OKTÓBER 1991
/
u
Þegar okkur liggur eitthvað á hjarta hringjum við i útvarpið til að létta á okkur. Við hleypum út reiðinni í
Þjóðarsálinni en tjáum okkur um viðkvæmari mál í Kvöldsögunum. Þetta er einfaldlega af þvi að þar er
fólkið sem við þekkjum orðið best og eigum auðveldast með að tala við. Útvarpsprestarnir eru menn
dagsins í dag.
tvarpspresta
Einmanakennd hefur
stundum veriö talin einkenni
þróadra þjódfélaga eins otj
vid Islendingar teljum okkur
stundum tilheyra. Einmunu-
kenndinni fylgir varunlegur
tjúskiptatuppi sem felst vunu-
legu í því ud fólk hættir uö
tulu sumun, tjúir sig ekki um
þuö sem því litjgur ú hjarta og
veit yfirhöfud ekkert viö
hvern þaö ú uö tula. Þaö er
húiö aö gefust upp ú fjöl-
skyldu og vinum; prestar, súl-
frœöingar og lœknar eru ut-
un seilingar. Þögnin tekur viö
þar til aö lokum einhverjum
dettur í hug uö tuku upp tóliö
og hringju í útvurpsprest. Þú
er eins og stíflan bresti.
Það er í raun furðu skammt
síðan útvarpið varð að lifandi
miðli með opinskáum tengsl-
um á milli útvarpsmanns og
hlustenda. Lengst af var út-
varpið uppfullt af því að
standa undir nafni sem ,,Há-
skóli þjóðarinnar" og hleypti
engum inn til sín sem ekki
hafði farið fyrir útvarpsráð.
Það var helst að slík ,,al-
þýðu“-stemmning vaknaði
þegar Guðmundur Jónsson
söngvari las úr bréfum
til sín sem komu í
Pósthólf 120.
Sömuleiðis telst Jón B.
Gunnlaugsson til
frumherjanna, en
hann opnaði
einna fyrstur
Bjarni Daqur
Einnig gaf Jón hlustendum
kost á að hringja inn, sem
vakti feiknaviðbrögð. Þáttur-
inn var þó ekki í beinni út-
sendingu heldur tekinn upp á
morgnana og sendur út eftir
hádegi. Jón hætti með þátt
sinn 1974 eftir að hafa nánast
sprengt skiptiborð útvarps-
ins.
En með breytingu útvarps-
laganna og frjálsu útvarps-
stöðvunum fóru tengslin við
hlustendur að breytast og
,,talk show“- og „fon
inn“-þættir byrjuðu. Tími út-
varpsprestanna var runninn
upp.
segja frá sínum leyndustu at-
höfnum eins og þeir væru að
segja frá uppáhaldsbíómynd-
inni. Sumir segja reyndar að
Eiríkur sé bara að hæðast að
viðmælendum sínum, en
hann þvertekur fyrir það.
Kvöldsögurnar njóta að
sjálfsögðu rökkursins, en það
er eins og trúnaðurinn aukist
eftir því sem líður á. Nafnleysi
ríkir og sumir hafa jafnvel
fyrir því að breyta röddinni.
Gervið dettur reyndar af fólki
þegar hiti færist í leikinn.
Sumir þættir hafa orðið nafn-
togaðir, eins og þegar Eiríkur
tók fyrir fyrsta kossinn. Þá sat
hann allt í einu með fórnar-
lamb sifjaspella á línunni.
„Þetta átti að vera létt efni en
tók auðvitað aðra stefnu þeg-
Jóna Rúna
Jóna Rúna Kvaran, „véfréttin"
fulltrúi nýaldarsinna i útvarp-
inu. Kann svör við öllu, hvort
sem það er þessa heims eða
annars.
ar konan hringdi," sagði Ei-
ríkur.
HALLGRÍMUR OG
ÞJÓÐARSÁLIN
Það kveður við annan tón í
Þjóðarsálinni, sem er á öðr-
um tíma dagsins og þar er allt
undir fullu nafni. Hún tók
reyndar að nokkru við af
Reykjavík síðdegis, sem Hall-
grímur Thorsteinsson gerði
að fyrsta virka símaþættin-
um. Hallgrímur naut feikna
vinsælda — farið var að ræða
um „áru“ hans og lærðir
menn reyndu að útskýra vin-
sældir Hallgríms með mis-
jöfnum árangri. Þátturinn
Bjarni Dagur Jónsson varð
fyrstur til að finna sérrikerling-
arnar og sýndi að það væri
hægt að ná trúnaði hlustenda.
Var tekinn fyrir á prestaráð-
stefnu fyrir vikið.
manna fyrir útvarpssímann
upp úr 1970 í þætti sínum
„Eftir hádegið". Það var
reyndar Jón sem hringdi og
hafði þá gjarnan lag á að
spjalla við húsmæður um
drauma þeirra og
steikina.
BJARNI DAGUR OG
SÉRRÍKERLINGARNAR
„Þetta gekk reyndar svo
langt að það kom fram fyrir-
spurn á prestaráðstefnu um
það af hverju fólk hringdi
frekar inn í þættina hjá mér
en að fara til prestsins," sagði
Bjarni Dagur Jónsson, sem
reið að nokkru leyti á vaðið
hvað varðar
trúnaðarspjall-
þætti. Bjarni
Dagur
hélt úti
Stefán Jón & Sigurður
Stefán Jón Hafstein, Sigurður G. Tómasson og Þjóöarsálin. Eru
eins og „góða og vonda löggan". Stefán Jón vekur reiði og full-
nægir sjálfspyntingarhvöt hlustenda sem stofna til ástar/hat-
urs-sambands við hann. Hefur alltaf siðasta orðið og skellir jafnvel
á þig tilað sanna málsitt. SigurðurG. ermjúki maðurinn sem talar
vönduðu islenskuna.
Þórhallur
Þórhallur Guðmundsson, „mið-
illinn" i fjölmiðlinum. Veitir ráð-
leggingar af dýpt þess sem sér
meira en aðrir. Býður upp á trú-
arlegar lausnir.
BE RSÖGLISSÖGU R
„Ég spila þetta aðallega eft-
ir nefinu hverju sinni. Ég
reyni að fá fólk til að segja
söguna eins og hún er. Það er
jú þannig að sá sem hringir
inn er að hringja til að segja
frá einhverju og ég reyni að
hjálpa honum við það,“ sagði
Eiríkur, sem líklega hefur
komist hvað lengst í því að fá
fólk til að opna sig, kannski
að hann njóti þar siðfræði-
prófsins sem hann tók í
Frakklandi um árið. Oft rekur
fólk í rogastans yfir því sem
viðmælendur Eiríks segja.
Honum tekst að fá þá til að
Hallgrímur Thorsteinsson er „heimsmaðurinn" kurteisi
sem leyfði þjóðinni að tappa af sérviskunni i sér áður
en þjóðarsálin var uppgötvuð.
þætti á Stjörnunni sem hét
„Milli mín og þín“ og vakti
mikla athygli á sínum tíma og
segir Bjarni að hann hafi
komist upp í 18—19% hlust-
un.
Þátturinn var á laugardags-
eftirmiðdögum og var reynd-
ar þekktur fyrir „sérríkerl-
ingarnar", en oft þótti mönn-
um einkennilegur talandinn
á viðmælendum Bjarna.
„Þetta með sérríkerlingarnar
er lygi sem ég hef heyrt áður.
Það var ákaflega blandaður
hópur sem hringdi inn, en
þetta var í fyrsta skipti sem
útvarpsstöð opnaði á þennan
hátt fyrir hlustendur."
í þætti Bjarna voru flutt
bersöglismál, sem að hans
sögn var ekki alltaf ætlunin. í
dag er haldið úti svipuðum
þætti á Bylgjunni sem heitir
„Kvöldsögur". Það var Eirík-
ur Jónsson sem sá um þenn-
an þátt í fyrra en nú hefur
hann verið settur á þrjú kvöld
í viku og ásamt Eiriki og
Bjarna Degi sér Hallgrímur
Thorsteinsson um þáttinn.
Hver þáttur hefur sitt við-
fangsefni sem þeir sem
hringja inn eiga að tjá sig um.