Pressan - 01.04.1993, Page 9

Ú TT E KT
Fimmtudagurinn l.apríi1993
PRESSAN
9
lyrir dónaskap
við þáverandi útvarpsstjóra,
Markús Öm Antonsson.
Heimildir PRESSUNNAR
herma að Hrafn hafi reynt ítrek-
að að fá þessa áminningu aftur-
kallaða og leitað meðal annars
fulltingis menntamálaráðuneyt-
is og ráðuneytisstjóra þess,
Knúts Hallssonar, en árang-
urslaust.
Þegar Pétur Guðfmnsson
kom aftur til starfa skömmu
seinna var áminningin tekin til
endurskoðunar, að sögn eins
heimildarmanns að ósk Hrafns
sjálfs. Eftir að hafa farið yfir
málið ákvað Pétur ekki að draga
áminninguna til baka, heldur
árétta hana. I reynd eru áminn-
ingar Hrafns því tvær, þótt í
sama málinu sé. Pétur vildi ekki
ræða eíni málsins í samtali við
PRESSUNA.
„Óstarfhæft"
á Sjónvarpinu
Brottrekstur Hrafhs nú á sér
líklega svipaðar rætur og verður
ekki skýrður án þess að vísa til
þess sem gerst hefur innan
veggja Sjónvarpsins síðustu vik-
ur. Utvarpsstjóri hefur beint því
til starfsfólks Sjónvarps að gæta
þagmælsku um mál Hrafns að
sinni, en af samtölum má ráða
að óánægja hefur verið uppi í
töluverðan tíma. Það var
„óstarfhæft", að sögn innan-
búðarmanna.
Áður en Hrafh kom til starfa
var fjórum manneskjum fyrir-
varalaust sagt upp á dagsláár-
Hvað sagði Hrafn
um starfsfólk og
starfsemi dag-
skrárdeildar?
„Innan þessarar stofnun-
ar hefur verið töluverður
atgervisflótti á síðustu ár-
um...
Bins og atgervisflóttinn
hefur verið þá eru þeir
einstaklingar, sem bestir
eru, utan stofnunarinnar.
Þvímiður.... Það er varla
starfandi innan stofnun-
arinnar tökumaður sem
gæti unnið leikið efni,
kannski einn eða tveir, ég
veitþað ekki....
Efvið myndum skoða allt
það efni sem hefur verið
gertleikið, hérinnan
Sjónvarpsins, þá er megn-
ið afþvi hörmulegt...
Dagskrá verður aldrei
neitt annað en afkvæmi
þess sem býr hana til og
þá erspurning um að
reyna aðná hér inn al-
mennilegu fólki....
Hérþarfað verða ákveðin
endurnýjun. Ég þarfað fá
besta fólkið inn á hverjum
tíma....
Ég mun kalla hér tilstarfa
fleira fólk, nýtt fólk, og
það hefég verið að gera
ogmungera....
Ég ersvo heppinn að mín-
ir bestu vinir eru yfirleitt
okkar bestu kvikmynda-
gerðarmenn... Oghver
vill ekki hafa i kringum sig
fólk sem hann treystirog
eru vinir manns? Ekki ertu
að hóa / kringum þig
óvinum þínum sérstak-
lega? Þú hlýtur náttúrlega
alltaf, sem yfirmaður á
hverjum stað, að vilja
vinna með fólkisem gott
er að vinna með..."
HRAFN GUNNLAUGSSON
„Það er hœgt að segja mér upp hvencer sem er;
efmenn hafa áhuga á því, og mér hefur
aldrei verið þessi dagskrárstjórastóll
mjögfastur í hendi. “ 23. mars.
„Sá sem hefur góðan málstað ogsegir
sannleikann getur borið höfuðið hátt
eigi að draga hann til aftöku. “29.
deild. Að forminu til voru það
Heimir Steinsson og Pétur Guð-
fmnsson, sem það gerðu, en
frumkvæðið var Hrafns og var
röksemdin sú að hann þyrfti
svigrúm til að ráða til starfa fólk
sem hann vissi að hann gæti
unnið með. Þessi ákvörðun
mæltist mjög illa fyrir, enda
fylgdu engar útskýringar um
hvers vegna þetta fólk varð fýrir
valinu. „Hann þekkti ekki þetta
fólk og hafði ekki einu sinni
starfað með sumum þeirra,“
sagði starfsmaður Sjónvarps.
Þegar Hrafn kom til starfa aug-
lýsti hann strax eftir nýjum
einkaritara, en ritari dagskrár-
stjóra undanfarin ár hefur verið
Sigrún Sigurðardóttir.
Og Hrafn tók víðar til hend-
inni. Hann lét fella leikmynda-
deild Sjónvarpsins undir dag-
skrárdeild og ummæli hans
benda til þess að þjónustu
hennar hafi ekki verið ætlað
langlífi. Þetta þýddi Ifka að aðr-
ar deildir Sjónvarpsins, sem
leikmyndadeildin þjónaði,
þurftu að sækja til Hrafns um
þjónustu deildarinnar. Sam-
kvæmt heimildum PRESS-
UNNAR hefur þessi ákvörðun
Hrafhs nú verið tekin til baka og
leikmyndadeildin er aftur sjálf-
stæð eining.
Ljóst er að starfsfólk óttaðist
um hag sinn og atvinnu og er
það eflaust hluti „tregðulög-
málsins“ sem Hrafni hefur orð-
ið tíðrætt um. „Þetta var ekki
aðalástæða óánægjunnar,"
sagði gamalreyndur starfsmað-
ur Sjónvarps. „Það voru fyrst og
fremst samstarfsörðugleikar á
milli hans og allra annarra. Það
varð að velja á milli hans og 170
starfsmanna.“
Þeir samstarfsörðugleikar
komu glöggt fram þegar Hrafn
breytti umsvifalaust áður gerðri
upptökuáætlun. Fyrirhugað var
að Hermann Gunnarsson
færi til Parísar og ætti viðtal við
Albert Guðmundsson í tilefni
væntanlegrar heimkomu hans.
Þennan þátt átti að sýna á mið-
vikudagskvöld í síðustu viku, en
af honum verður ekki, þar sem
Hrafn aflýsti ferðinni með eins
og hálfs sólarhrings fyrirvara,
að sögn viðmælenda.
Svipuð örlög hlaut New
. mars.
York-ferð fyrir menningarþátt-
inn Litróf. Ætlunin var að fjalla
um feril Kristjáns Jóhanns
sonar þar í borg og senda lið
ffá Sjónvarpinu í því skyni.
Þegar Hrafn hafði farið
höndum um áætlanir
varð niðurstaðan að
Valgerður Matthías-
dóttir fór ein síns liðs,
án aðstoðarmanna.
Annað nefndu allin
viðmælendur blaðsins,
sem var meint rudda-,
leg framkoma Hrafns ’
við starfsfólkið. Algeng
umkvörtun var að þrátt
fyrir yfirlýsingar um
skoðanaskipti hefði Hrafn
sýnt skoðunum innanhússfólks
lítinn áhuga og almennt sýnt
StefánJón Hafstein
Heimir hefði átt að skýra
strax frá raunverulegum
ástæðum uppsagnarinnar.
HANNES Hólmsteínn
Gissurarson
Þetta er brot gegn málfrelsi
Hrafns.
því lítilsvirðingu. Fjáreyðsla í
endurbætur á skrifstofu Hrafns
bætti heldur ekki móralinn.
Hann lét slípa gólfið á skrifstof-
unni og pantaði ný húsgögn,
meðal annars nýja tölvu, fax-
tæki og hillusamstæðu. Þessu
var verið að koma fyrir í þá
mund sem Heimir sendi Hrafni
uppsagnarbréfið.
Óvæntar afleiðingar
Hrafn hafði átt fundi með út-
varpsráði, yfirmönnum og
starfsfólki, þar sem ummæli
hans voru efnislega nákvæm-
lega þau sömu og í sjónvarps-
Hvað sagði Hrafn
um störf Sveins
Einarssonar?
„Ég tel hins vegarað á
síðustu fjórum árum hefði
verið hægt að gera miklu
meira iþvi[að fá hæfa
utanaðkomandi leik-
stjóra] og efég bara lítyf-
ir dagskrána þá spyr ég:
hvað hafa okkar helstu
leikstjórar verið að
gera?...
[Um skýrslu Sveins] Það
getur hver sem er náttúr-
lega skrifað um sinn eigin
feril á þann hátt sem
hann vill. Þetta kalla ég
sjálfhælni og á ekki
við..."
þættinum, að sögn þeirra sem
viðstaddir voru. Að vísu mislík-
aði mörgum hvernig hann tal-
aði, en enginn lýsti þeirri skoð-
un að það væri brottrekstrar-
sök. Hverju breytti þá sjón-
varpsþátturinn?
„Honum er auðvitað frjálst
að hafa skoðanir, en það er einn
hlutur að lýsa þeim á innan-
hússfundum og annað að gapa
þetta yfir alþjóð. Hefði stjóm Is-
lenska útvarpsfélagsins látið
það óátalið ef PáU Magnússon
hefði talað svona um Stöð 2?“
voru algeng viðbrögð starfs-
manna þegar þetta atriði var
borið undir þá. Að sögn undir-
manna Heimis réð þessi hugsun
miklu um ákvörðun hans.
Þátturinn, sá fyrsti af nokkr-
um, var að undirlagi Hrafns og
hann fékk góðvin sinn,.Baldur
Hermannsson, til að stjórna út-
sendingunni, en Baldur hefur
ekki starfað þar innan dyra síð-
an Hrafn fór í ffí (hann hætti í
vikunni um leið og Hrafn var
rekinn). Gera verður ráð fyrir
að Hrafn hafi alltaf ætlað að
segja það sem hann sagði í
þættinum, án þess að sjá fýrir
afleiðingar þess, enda búinn að
lýsa þessum skoðunum ítrekað
innanhúss án þess að verða var
við óánægju útvarpsstjóra, að
eigin sögn.
„Ég á erfitt með að sjá hvern-
ig hann hefði átt í framtíðinni
að vinna með þessu sama fólki
eftir það sem hann hefur sagt
um það,“ sagði Ólafur Sig-
urðsson, formaður Starfs-
mannafélags Sjónvarpsins, sem
tók reyndar þátt í umræðunum.
Svipuð sjónarmið eru uppi víðs
vegar um Ríkisútvarpið og hafa
að líkindum riðið baggamuninn
um ákvörðun Heimis.
Eins og Hrafh kaus Heimir að
ræða ekki uppsögnina við
blaðamann PRESSUNNAR.
„Tilefnið var þessi sjónvarps-
þáttur," sagði hann aðspurður
um ástæðurnar.
En ástœðurnar kunna að
verajleiri?
„Eg segi ekkert um það,“
sagði útvarpsstjóri.
Hvað sagði Hrafn
um andstöðu við
áform hans?
„Vandinn viðstofnun eins
og þessa er fyrst og fremst
sá aðhérmyndast
ákveðnir gamalgrónir
starfshópar sem líta á
hverja breytingu og
hverja nútímatækni sem
beinlínistilræði við sig...
Menn eru ennþá, ennþá
svo smáir isér, að íhvert
skipti sem hér á að laga
eða bæta, þá rísa alltaf
upp hundrað manns sem
telja að þetta sé gert þeim
tilhöfuðs...
Ég er ansi hræddur um að
efþessar breytingar komi
ekki innan frá, þá verður
hreinlega reynt að breyta
stofnuninni utan frá, sem
ég tel aðsé alltaf galli... “
Davíð til hjálpar
Hrafni
I Sjálfstæðisflokknum voru
viðbrögðin hörð, ekki síst á
meðal vina og ráðgjafa Davíðs
Oddssonar. Hrafn leitaði strax
til forsætisráðherra og hitinn í
garð Heimis Steinssonar varð
fljótlega mjög mikill. PRESS-
UNNI er kunnugt um að sú
• hugmynd komst mjög fljótlega í
umræðu meðal ráðherra Sjálf-
stæðisflokksins að ástæða væri
til að víkja Heimi úr embætti.
„Þetta verður tilefni til þess
að endurskoða bæði stöðu
Heimis og Ríkisútvarpsins,“
sagði einn ráðgjafa forsætisráð-
herra. „Það hefur verið viðrað á
æðstu stöðum að leysa Heimi
frá störfum,“ sagði annar mað-
ur í lykilráðuneyti og bætti við:
„Það er spurning hvort annað
sé verjandi en að setja manninn
í frí.“
Ef alvara er á bak við þessar
umræður á annað borð gæti
þetta reynst mjög erfitt við-
fangs. Ekki er hægt að vísa til
þess að Heimir hafi gerst brot-
legur í starfi og brottvikning
Hrafns virðist vera fullkomlega
lögleg, að mati lögfræðinga sem
PRESSAN ræddi við. Sá kostur
er í stöðunni að breyta Rík
isútvarpinu í hlutafélag eins
og öðrum ríkisstofnunum.
Við það gæfist tækifæri til
að ráða nýjan útvarpsstjóra
og virðist það eini lögform-
lega ásættanlegi kosturinn í
stöðunni, utan að beita
Heimi persónulega þrýst-
ingi um að taka sér leyfi frá
störfum.
Forsætisráðherra sinnti
ekki skilaboðum um viðtal,
en þeir Hrafn hafa ræðst
mikið við og stóð bifreið
forsætisráðherra meðal
annars lengi fyrir utan eina
húseigna Hrafns, á Brávalla-
götu 20, síðasta þriðjudags-
kvöld.
Ákvörðun Heimis hefur
líka orðið til að rifja upp þá
umdeildu ákvörðun Olafs
G. að ráða hann síðsumars
1991. Þá sóttist Inga Jóna
Þórðardóttir, eiginkona
Geirs Haarde, stíft eftir
embættinu og hafði til þess
stuðning Davíðs Oddsson-
ar. Ólafur réð Heimi þvert
ofan í óskir Davíðs og Inga
Jóna sagði af sér sem for-
maður útvarpsráðs.
„Þetta „boomerang“ er
núna að koma í hausinn á
Ólafi,“ sagði einn ráðgjafa
forsætisráðherra. „Það er
deginum Ijósara að Heimir
ædar ekki að breyta neinu á
Ríkisútvarpinu. Hans verð-
ur minnst fýrir tvennt:
brottvikningu Hrafns og
þess að láta flagga fyrir út-
varpsráði.“
Þessarar óþolinmæði
gætir mjög víða innan Sjálf-
stæðisfloldcsins, þar sem
áhugi er á að breyta RÚV
verulega, ef ekki selja það.
Ofan á bætast efásemdir um
Heimi sjálfan, ekki síst eftir
lestur þess sem hann hefur
látið frá sér fara síðustu
mánuði, meðal annars bréfs
til samstarfsmanna sem
PRESSAN birti fýrir
nokkru. Það og fleira er nú
notað til styrktar þeirri hug-
mynd að nauðsynlegt sé að
hann víki.
Karl Th. Birgisson
Edda
andrésdóttir
dagskrárgerðarmaður
„Við höfum starfað
samanaðýmsum
verkefnum, meðal
annars þremur
kvikmyndum og að-
allega að kvik-
myndinni „Hrafn-
inn flýgur", og
kynntumst nokkuð
vel. Hrafn er óvenjulegur maður og erfitt
að lýsa persónu hans fyrirvaralítið. í
mínum huga er hann sérkennileg blanda
tveggja persónuleika; hann getur verið
hlýr maður og hrókur alls fagnaðar ann-
ars vegar en illskeyttur og óvæginn hins
vegar. Hann er afskaplega kröfuharður
vinnuveitandi en á móti kemur að hann
hlífir sér hvergi sjálfur. Hrafn er maður
sem aldrei verður logn um."
Björn Emi
dagskrárgerðarmaður
ILSSON
„Ég get nú varla
sagtaðég þekki
Hrafn mjög náið,
enda eruþeirsem
komastalla leið inn
að beini hjá honum
ekki margir. En þeir
sem þangað kom-
ast eru mjög hrifnir
af honum, enda er hann svo sannarlega
vinur vina sinna. Hrafn hefur mjög sér-
stakan gálgahúmor sem ekki allir skilja
og sumir gera í að misskilja. Hann er
ótrúlega stórtækur og fer mikinn, eins
og allir vita, hugmyndaríkur en mistæk-
ur og kannski örlítið viðkvæmur. Hann
gaf mér mitt fyrsta tækifæri sem dag-
skrárgerðarmaður hér við sjónvarpið eft-
ir að forverar hans höfðu hafnað mér
trekk í trekk. Fyrir það er ég honum æv-
inlega þakklátur og ég fullyrði og veit að
ég er ekki eini „ungi og óreyndi" kvik-
myndagerðarmaðurinn sem hann gefur
sitt fyrsta tækifæri. Mjög margir dag-
skrárgerðarmenn og kvikmyndagerðar-
menn eiga honum mikið að þakka. Svo
ekki sé talað um íslenska kvikmynda-
gerð almennt. Hann hefur með ótrúleg-
um dugnaði sínum átt drjúgan þátt í að
beina augum erlendra aðila að íslandi
sem mögulegum nýjum vaxtarbroddi í
kvikmyndagerð og það ber að þakka."
EGILL ÓLAFSSON
listamaður
„Ég hefátt við hann
umalltánægjulegt
samstarf. Hann er
náttúrulega á köfl-
um óalandi og
óferjandi, en það á
alltafviðummenn
athafna og gjörða.
Það mundi lítið ger-
ast ef við hefðum ekki slíka menn. Það
má líka segja um Hrafn að ef menn eru
duglegir að moka þá eru þeir kannski
stundum að moka skurði sem þeir ættu
ekki að vera að moka. Svona eftir á að
hyggja hefur verið gaman að starfa með
Krumma. Það hefur ekki verið nein logn-
molla, en ég get ekki annað en borið
honum vel söguna. Alveg burtséð frá
Hrafni og meira til íhugunar þá er of
mikið af því í þessu þrönga samfélagi
okkar — þessum litla bar — að menn
tali á bak náunganum, troði skóinn af
fólki úti í bæ, í stað þess að koma hreint
fram og segja til vamms. Og þetta á jafn-
vel við um nánustu samstarfsmenn,
þetta mætti breytast."
þráinn
Bertelsson
kvikmyndagerðarmaður
„Hrafn er harður
maður, óvæginn og
fylginn sér. Hann
sækisteftirvöld-
um. Hrafnerlíka
hæfileikaríkurog
gáfaðurfram-
kvæmdamaðursem
J erfljóturaðhugsa.
Hann er frekar stór í stykkinu og það tak-
ast á í honum kostir og gallar. Og það fer
væntanlega eftir því hvorri hliðinni hann
snýr að fólki hvort það sér betur kostina
eða gallana."