Pressan - 04.11.1993, Qupperneq 28

SUPER-BETA
28 PRESSAN
Fimmtudagurinn 4. nóvember 1993
Óskráð — ný þáttaröð
Enga smáborgara (akk!
Það er rífandi gangur í innlendri dagskrár-
gerð hjá RÚV. Mest fer fyrir umræðuþáttum
þar sem þátttakendur eru karlmenn (með
svipaðar stjórnmálaskoðanir). Nú eru nýir
þættir með umræðusniði að hefja göngu
sína. Karlar eru í aðalhlutverkum en búast
má við öðruvísi viðhorfum.
Á sunnudagskvöld hefst ný þátta-
röð í Sjónvarpinu. Hún ber nafnið
i»6skráð“ og þar er fjallað um fólk
sem fæst við óhefðbundin störf sem
ekki hafa verið skráð á spjöld at-
vinnusögunnar. I fyrsta þættinum
ræðir Einar Kárason við Þorstein
S.K. Norðdahl, sem er betur þekktur
undir nafninu Valdi koppasali.
Það er kvikmyndafyrirtækið And-
rá sem stendur að baki þáttagerð-
inni. Kári Schram kvikmyndagerð-
armaður: „Já, þessi hugmynd spratt
upp úr hallæri, það er að okkur sýn-
ist sem sjónvarp hafi sniðgengið
ákveðna vinkla á mannlífið. Maður
hefur alltaf vitað af merkilegu fólki
sem ekki hefur notið þeirrar athygli
sem því ber. Við erum að leita að
öðruvísi fólki sem hefúr önnur við-
horf en gengur og gerist hjá hinum
íslenska smáborgara.“
Þau sem standa að Andrá eru
bræðurnir Kári og Kristján Schram
og Elísabet Ronaldsdóttir. Fyrirtæk-
ið er að verða fimm ára og að sögn
Kára er nóg að gera. Andrá gerði til
dæmis „Dagsverk", heimildamynd
um Dag Sigurðarson.
„Það má segja að hugmyndafræði-
lega sé „Óskráð“ framhald af „Dags-
verki“. Alltént er það ffamlenging á
þeim stíl sem þar var lagður upp.
Við leitumst við að finna önnur
sjónarhorn og hafa efnistök í sam-
ræmi við það. Við reynum að bjóða
upp á nýjungar í þáttagerð; að það sé
fútt í þessu, og þá er mikilvægt að
efnið sé eitthvað sem okkur sýnist
áhugavert. Markmiðið er að Andrá
verði „kanall“ fyrir sérstæða þátta-
og kvikmyndagerð."
Hvort sem það gengur eftir eða
ekki er ljóst að efni þáttanna er for-
vitnilegt. Þættirnir Óskráð verða
fimm og eru þeir allir fullfrágengnir.
1 næstu þáttum ræðir Einar Orn
Benediktsson við Ólaf Ásberg
pizzusendil; Tolli ræðir við Guð-
mund Björnsson, meindýraeyði
borgarinnar; Einar Örn ræðir við
Þorstein Hreindal, umsjónarmann
hasshundsins, og Illugi Jökulsson
ræðir við Leoncie Martin, indverska
prinsessu. Hver þáttur er um 25
mínútur að lengd.
KRISTJÁN. KÁRI. ELÍSABET. Standa fyrir öðruvísi þáttagerð.
• Óprúttinn leigjanda ★★★ Padfic Heights á RÚV á föstu-
dagskvöld. Þetta er flott mynd þrátt fýrir Michael Keaton. En
hvernig er það með hann Guðna Kolbeins og þýðingar hans á
titlum bíómynda. Guðni er náttúrulega landsfrægur spaugari og
allt það en Óprúttinn leigjandi? Við erum að tala um spennu-
mynd „for crying out loud“.
• Ógnaræði ★★★★ Experiment in Terror Á Stöð 2 á föstu-
dagskvöld. Háspennutopptryllir sem allir hafa beðið eftir.
• Pál Benediktsson ★★★★ fféttamann á
RÚV. Þrátt fýrir ítrekaðar tilraunir hefur
ekki tekist að klæða alveg af honum svip-
mót gamla sæúlfsins — maður á von á því
á hverri stundu að sjá hann með augnlepp-
inn og tréfótinn og páfagaukinn á öxlinni
að kyrja sönginn þama „Hæ hó og romm-
flaska með“...
• Lögguna og hundinn ★★★ Turner og
Hooch á Stöð 2 á laugardagskvöld. Tom
Hanks leikur snyrtipinna sem passar sóða-
legan hund. Og það sleppur vel!
• Andlit morðingjans ★★★ Perfect Wit-
ness á Stöð 2 á laugardagskvöld. Maður verður vitni að morði og
þarf að gera upp við sig hvort hann ber vitni og setur sig í hættu.
• í ljótum leik ★★★ State of Grace á Stöð 2 á laugardagskvöld.
Fín löggu- og glæponamynd.
• Safriarann ★★★ The Collector á Stöð 2 á laugardagskvöld.
Terence Stamp leikur fiðrildasafriara sem hyggst fullkomna safh
sitt. Byggt á magnaðri bók eftir John Fowles.
• Hjólkoppa tii sölu á RÚV sunnudagskvöld. Ný þáttaröð um
fólk sem stundar óhefðbundin störf. Einar Kárason ræðir við
Valda koppasala. Athyglisvert ef bók Einars, „Heimskra manna
ráð“, er höfð í huga.
Varist:
• Tálbeituna ★ Ladykillers á Stöð 2 fimmtudagskvöld. Morð-
ingi er á höttunum eftir körlum sem dansa í fatafelluklúbbi.
Ihgga býðst til að vera tálbeita. Er hugsanlegt að eitthvað sé nýtt
í þessu?
Þetta er skrýtinn skrntti. Mánaðamót — útborgun — glæsileg
helgi framundan og hvað gerist ekki? Allt vaðandi í myndum sem
hœgt er að drepa tímann með. Þetta er öfugsnúið. Síðasta helgi var
hreinasta drep.
Bíó
TMöst:
• Svefnlaus í Seattle ★★★ Sleepless in Seattle Breyttir tímar
eiga sjálfsagt einhvern þátt í því að nú þykir manni þessi mynd
góð. Gáfaðir asnar mundu sjálfsagt tengja það hræðslunni við
AIDS, að nú séu kvikmyndir um hið eilífa par vinsælar. Miklu
líldegra er að hrun hinnar þröngsýnu skynsemishyggju eigi hér
hlut að máli.
Stjömubíói
• Píanóið ★★★★★ The Piano Það sem gerir
þessa mynd betri en flestar aðrar góðar myndir
er efnisval og efhistök, handrit og frábær leik-
stjórn ungrar konu, Jane Campion. Myndin
fjallar um ólæsi hinna læsu og málleysi þeirra
talandi um leið og henni tekst að segja hið
ósegjanlega.
Regnboganum
• Flóttamaðurinn ★★★ The Fugitive Áhorf-
andinn stendur allan tímann með flóttamanninum, sem verður
einskonar sambland af greifanum af Monte Christo og Jósep K.
Ofsóttur af glæponum og hinu opinbera. Flóttamaðurinn er
m.ö.o. í svipaðri stöðu og almenningur. Myndin er ótrúlega
spennandi og kemur manni hvað eftir annað á óvart eins og
vera ber í góðri spennumynd.
Bíóhöllinni
• Indólona ★★★★ Þessi kvikmynd er ótrúlega vel gerð. Leik-
ur er yfirleitt frábær, myndataka stórkostleg, sviðsetning og leik-
munir aðdáunarverð. Hvað ætli þurfi að líða mörg ár þar til
Hollywood verður fær um að gera mynd af þessari stærðar-
gráðu um framhaldið?
Háskólabíói
-Svona la la
• Fyrirtækið ★★ The Firtn
Niðurstaðan er eitthvað á þá leið
að eigin hagsmunir lögmanns-
ins komi fyrst, þá hagsmunir
skjólstæðinganna, sem eru ma-
fíufantar í þessu tilviki. Síðan
megi dauðinn, djöfullinn og FBI eiga hina spilltu lögfræðinga á
stofunni. Þetta er vond siðfræði og trúlega vond lögfræði líka. I
raun er ekki hægt að segja að myndin sé illa leikin, í henni eru
engar persónur sem gefa tilefni til leiks.
Bíóhöllinni
KVIKMYNDIR
Undiralda í sveitinni
„Höfuðkostur þessarar myndar erfalleg og raunsönn
lýsingáþví hvernig drengur breytist ípilt, hvernig
móðirinþokarjyrirholdlegri ímynd heimasœtunn-
ar, hvernigþað er að vakna upp við verk í líkams-
hluta, sem hingað til hefur verið tilfriðs. “
HIN HELGU VE
REGNBOGANUM
★★★1/2
Að vera sendur í sveit, um
það fjallar kvikmynd Hrafhs
Gunnlaugssonar, Hin helgu
vé, á yfirborðinu. Undir niðri
er dýpri tónn sem ekki er víst
að þeir heyri, sem ekki lentu í
þessu. Auðvitað var sveitadvöl
barna goðsögn, sem var borin
upp af þeirri fáránlegu hug-
mynd að sveitastörf væru göf-
ugri en önnur störf og sveita-
fólk betri manneskjur en bæj-
arbúar. Þess vegna ímynduðu
margir foreldrar sér að sveita-
dvöl barna væri ómetanleg.
Margir foreldrar, sem voru
raunar nýfluttir á mölina með
þúsundára sveitamenningu í
hausnum, uppfullir af sektar-
kennd yfir því að hafa rofið
hið ósýnilega vistarband og
fullkomlega skilningsvana á
lýðræðislegt markaðsþjóðfé-
lag, töldu hollt fýrir bömin að
alast upp við sömu skilyrði og
þeir, því hverjum þykir sinn
fugl fagur. Ekki svo að skilja
að ekki hafi verið gott að vera
í sveitinni, það var gott á allt
annan hátt en foreldrarnir
ætluðu. Um það fjalla Hin
helgu vé.
Móðir drengs er píanóleik-
ari og er látið í það skína að
hún komi honum fýrir á af-
skekktum sveitabæ, tU þess að
geta spilað á píanó og sinnt
karlmönnum. I sveitinni
kynnist hann heimasætunni,
sem er gjafvaxta og baðar sig
gjarnan nakin að drengnum
ásjáandi og verður hún
þungamiðjan í hugrenning-
um hans um sumarið, enda
drengurinn í þann veginn að
fá hvolpavit. Við sögu kemur
jafnaldra drengsins, sem svip-
að er ástatt um, og mikill
graðnagli, sem gengur að eiga
heimasætuna þá um sumarið.
Álagahóll er í túninu þar
heima og er drengnum sagt
að þar sé heygður víkingur
mikill, sem kveikir í ef hróflað
er við haugnum, hinum helgu
véum.
Höfuðkostur þessarar
myndar er falleg og raunsönn
lýsing á því hvernig drengur
breytist í pilt, hvemig móðirin
þokar fyrir holdlegri ímynd
heimasætunnar, hvernig það
er að vakna upp við verk í lík-
amshluta, sem hingað til hef-
ur verið til friðs. Úm leið er
lýst sambandi drengsins við
jafhöldru sína til samanburð-
ar, sem einnig stendur á þess-
um ljúfsáru landamærum
bemsku og unglingsára. Tón-
list er með afbrigðum falleg í
myndinni og er hún notuð af
skynsemi, til að undirstrika
hughrif og tengsl við konum-
ar í lífi drengsins. Strákurinn
er leikinn af Steinþóri Matthí-
assyni en stelp-
an af Tinnu
Finnbogadóttur.
Skila þau sínu
með miklum
ágætum og bera
af, sérstaklega
ferst Tinnu vel
úr hendi vanda-
samt hlutverk.
Heimasætan er
leikin af Öldu
Sigurðardóttir
og sleppur hún
þokkalega frá
sínu, en leik-
stjórinn hefði
mátt leggja
meira í hlutverk
hennar. Valdi-
mar Flygenring
leikur unnusta
heimasætunnar
og ferst það
hörmulega eða
leikstjórinn hefur skapað per-
sónu sem passar engan veginn
í andrúmsloft myndarinnar.
Töffarastælarnir í sveitinni
vom eða em einfaldlega öðm-
vísi. Önnur hlutverk eru
smærri og misjafnlega með
þau farið. Myndataka er ágæt,
en eitthvað verður hinn af-
skekkti sveitabær minna af-
skeklctur þegar líður á mynd-
ina. Dálítið er um óþarfar
endurtekningar af svipuðum
atriðum í myndinni, til dæm-
is af hinni fagurlimuðu
heimasæm, sem er óþarfi, því
konur geta ekki síður verið
kynþokkafullar kappklæddar í
amstri dagsins.
Það er með ólíkindum að
Hrafni skuli hafa tekist að
gera svo góða mynd fyrir fé
sem vart mundi duga fyrir
einni mínútu í amerískum
sjónvarpsþætti. Honum tekst
að lýsa nokkuð því sem gerð-
ist „í sveitinni11, þegar tekin
eru fyrstu skrefin frá mæðr-
um okkar, helgustu véum
æskunar, á vit þess synduga
söngs sem lífið er. Sennilega
ætluðust mæðurnar til ein-
hvers annars af sveitadvölinni.
Þess vegna er þessi mynd vel
heppnuð, þótt finna megi ein-
hverja hnökra. Hún segir frá
því sem gerðist og skipti máli,
hvar það gerðist er aukaatriði.
Afgreiðslustúlka í fatahreins-
un hefði getað komið í stað
heimasætunnar ef sagan hefði
gerst í borg.
I lok myndarinnar sendir
Hrafn rógtæknum á Alþingi
tóninn. Þetta eru hans einu
alvarlegu mistök. Að vísu er
skiljanlegt að mönnum hitni í
hamsi við aðra eins gjörn-
ingahríð og þar er vísað til,
þar sem ein mannvitsbrekkan
krafðist þess að ríkisstjórnin
segði af sér vegna tengsla við
Hrafn. I fyrsta lagi er Hrafn
ekki hafinn yfir gagnrýni frek-
ar en aðrir menn og henni
hefur hann svarað á réttum
vettvangi. í öðru lagi mun
þessi mynd verða skoðuð af
óbornum kynslóðum. Hún
mun því halda uppi minn-
ingu um menn sem ella hefðu
fallið í gleymskunnar dá. Það
eru mistök.