Pressan - 24.02.1994, Blaðsíða 6

MIBLAIBNABURINN
VELTIR TUGMILLJBNUM
KRÓNA
íslendingar trúa á líf eftir dauðann
og leita mikið eftir þjónustu miðla,
sem saman velta tugmilljónum ár-
lega. Þekktastir eru Pórhallur
Guðmundsson, Þórunn Maggý
Guðmundsdóttir og Kristín Þor-
steinsdóttir en auk þess eru fluttir
inn árlega tugir erlendra miðla,
einkum frá Bretlandi. Áður voru
djúpsvefnsmiðlar algengir en nú
leitar fólk meira eftir persónulegri
ráðgjöf og sálarköfun. þórhallur guðmundsson
Þórhallur er „drottningin" á markaðinum. Margir telja hann okkar besta miðil en öðrum þykir hann væminn og fallinn í augiýsinga-
mennsku. Hann er ótvírætt tekjuhæsti miðill landsins.
Þórhallur „drottningin" á
markaðinum
„Þórhallur er drottningin á
markaðinum, það er engin spurn-
ing. Miðlar eru almennt prímad-
onnur en Þórhallur er yfirprímad-
onnan,“ sagði einn viðmælanda
PRESSUNNAR sem þekkir vel til
þessara mála. Þórhallur Guð-
mundsson er líklega þekktasti mið-
ill landsins í dag og sá eftirsóttasti,
en ekki eru allir á eitt sáttir um
hvernig hann nýtir sína miklu
hæfileika. Hann er sá eini af þess-
um þekktustu sem er djúptrans-
miðill eða djúpsveíhsmiðill, sem
þýðir að miðill sofnar og hinn látni
fær líkama hans til umráða með
eigin málfari og kækjum.
Þórhallur er feikilega eftirsóttur
og er allt að hálfs árs bið eftir tíma
hjá honum. Hann er með leyni-
símanúmer en móðir hans, Björg
Guðmundsdóttir, stjórnar því
hverjir og hve margir komast að
honum. Gagnrýni á hann beinist
ekki síst að þeirri auglýsinga-
mennsku sem menn þykjast sjá hjá
honum og hve dýr þjónustan er.
Hann hefur verið talsvert í útvarpi,
heldur mikið af skyggnilýsinga-
fundum, fer mikið út á land og
margir segja hann alltof væminn
og að hann sé fallinn í auglýsinga-
mennsku. Auk þessa eru margir
íþróttamenn í orkunuddi hjá Þór-
halli.
Erfitt er að gera sér grein fyrir
tekjum Þórhalls en ljóst er að ef
einhver hefúr miklar tekjur af mið-
ilsstörfum þá er það hann.
Skyggnilýsingafundirnir gefa mest í
aðra hönd og þar hefur Þórhallur
látið mikið að sér kveða. Yfirleitt er
hann með um tvo slíka fundi á
mánuði. Kunnugir segja að hann
leiki sér að því að fá 150.000 krón-
ur í tekjur af hverjum fundi. Gjald-
skráin fyrir einkatíma er allt að
3.500 krónum á hálftímann en
hann getur varla sinnt meira en
5-6 aðilum á dag og suma daga
ekki neitt. Sumir segja að hann
þéni allt að hálffi milljón á mánuði
en aðrir telja það fjarstæðu og segja
að góð meðallaun séu mun nær
lagi. Þrátt fyrir að flestir séu á því
að hann þéni ágædega er ekki að
sjá neinn lúxuslifnað á honum og
fyrir mörgum er það hrein ráðgáta
hve fátækur hann virðist vera. Þó
verður að hafa í huga að hann tek-
ur sér reglulega hvíld og fer a.m.k.
einu sinni á ári til Bredands í end-
urþjálfún.
Prinsessurnar á markaðin-
um
Hin stóru nöfnin eru Kristín
Þorsteinsdóttir og Þórunn Maggý
Guðmundsdóttir. Þær eru báðar
vökumiðlar eða yfirskyggðir miðl-
ar, sem lýsa því sem þeir heyra og
sjá án þess að sofna. Þórunn er
reyndust þeirra þriggja og þykir
mjög traust en margir telja Kristínu
langefnilegasta miðilinn sem ffam
hafi komið í seinni tíð, en hún hef-
ur aðeins starfað í um tvö ár.
Gjaldskrá þeirra er mun lægri en
hjá Þórhalli eða um 2.000-2.500
krónur fyrir einkatímann og
skyggnilýsingafundir eru mun
sjaldgæfari. Kunnugir segja að þær
hafi varla meira en góð meðallaun,
en biðlistinn hjá þeim er yfirleitt
einhverjir mánuðir. Reyndar er
Þórunn Maggý ekki starfandi um
þessar mundir vegna persónulegra
ástæðna. Þótt Kristín hafi verið
þekkt fyrir allt annað en peninga-
plokk kom upp talsverð gagnrýni á
hana fyrr í mánuðinum þegar hún
hélt miðilsnámskeið sem um átta-
tíu manns sóttu. Þátttakendum
fannst þeir lítið græða en þurftu þó
að borga á fimmta hundrað þús-
und í þátttökugjald fyrir helgar-
námskeiðið.
Þá er Terry Evans orðinn nokk-
uð þekktur hér á landi, en hann er
orðinn íslenskur ríkisborgari, og
Ingibjörg Þengilsdóttir er einnig
nokkuð þekkt. Annað þekkt mið-
ilsnafn er Jóna Rúna Kvaran, en
starfsemi hennar er annars eðlis og
sumir skilgreina það meira sem
ráðgjöf eða persónulestur. Einnig
er Bíbí Einarsdóttir í Keflavík
þekkt nafn, en fjölmargir aðrir
starfa að mestu í kyrrþey og veita
þjónustu sína eingöngu vinum og
vandamönnum. Sálarrannsóknar-
félagið í Keflavík hefur löngum
verið mjög öflugt enda rótgróinn
áhugi þar fyrir hendi. Þar eru tveir
djúpsvefnsmiðlar sem taldir eru
mjög efnilegir, auk þess sem starf-
semi öll er þar mjög blómleg.
Stórinnflutningur á breskum
miðlum
Það er athyglisvert að miðils-
þjónusta á íslandi er að miklu leyti
borin uppi af erlendum miðlum og
þá einkum breskum, en einnig ffá
Ameríku, Svíþjóð og Danmörku.
Breskar konur eru þó í yfirgnæf-
andi meirihluta og þar skiptir hefð-
in miklu máli. Samvinna við Bret-
land hefur alltaf verið mikil og þar
er sterk hefð fyrir hendi. Þar í landi
eru um 300 spíritistakirkjur og þvi
auðvelt fyrir fólk með miðilshæfi-
leika að starfa. Guðmundur Ein-
arsson, fyrrverandi forseti Sálar-
rannsóknarfélagsins, segir inn-
flutninginn hafa byrjað 1967 með
komu Harace Hambling og þetta
hafi aukist smám saman ffá þeim
tíma. „Það er líka verið að þjóna
efasemdamönnunum sem halda að
miðlar séu bara svona færir í ætt-
ffæði.“ Einkum jókst innflutning-
MAGNÚS SKARPHÉÐINSSON
„Niðurlæging hreyfingarinnar
felst í því hve miðlarnir eru
prinsipplitlir og hvað fólkið í
kringum þá gerir litlar kröfur."
urinn eftir lát Hafsteins Bjöms-
sonar 1977, en þá myndaðist
ákveðið tómarúm sem breskir
miðlar fylltu. Engar tölur eru til
um fjölda erlendra miðla, en flestir
eru á því að árlega komi nálægt
tuttugu miðlum hingað til lands en
aðrir nefna mun hærri tölu. Slíkar
ágiskanir eru erfiðar, því auk sálar-
rannsóknarfélaganna flytur fjöldi
einstaklinga og hópa inn miðla og
fer misjöfnum sögum af þeim
hvötum sem þar liggja að baki. Al-
mennt virðast menn þó ánægðir
með þjónustuna og venjan er sú að
flugfar er borgað undir miðilinn,
hann fær laun og uppihald hér í
2-4 vikur og ferðast á milli sálar-
rannsóknarfélaga í Reykjavík og úti
á landsbyggðinni.
Enginn viðmælenda PRESS-
UNNAR treysti sér til að meta
heildarveltu fyrir miðilsstörf hér á
landi. Menn voru þó sammála um
að allur sá fjöldi íslenskra og er-
lendra miðla sem hér starfa veltu
tugmilljónum króna árlega, þótt
engin gögn liggi þar að baki. Hér er
einungis um samdóma ágiskun að
ræða.
Djúpsvefnsmiðlar og
yfirskyggðir
Miðlarnir eru eins misjafnir og
þeir eru margir og starfa á mis-
munandi nótum. Eins og áður
sagði er Þórhallur sá eini af þessum
þekktustu sem er djúpsvefúsmiðill,
en það þýðir að viðkomandi sofn-
ar, fer út úr líkamanum og er í
raun ekki viðstaddur fundinn.
Hinn látni fær líkamann nánast al-
veg til umráða og talar í gegnum
miðilinn með sínum eigin hreyf-
ingum, kækjum, látbragði og orð-
bragði.
Yfirskyggðir miðlar eða vöku-
miðlar eru hins vegar vakandi allan
tímann og lýsa því sjálfir hvað þeir
sjá, heyra og hvað gerist í kringum
þá. Hinn látni sýnir þeim myndir
og þeir heyra köll og sumir sjá þá
ffamliðnu. Kristín Þorsteinsdóttir
lýsir því þannig að þau séu í raun
„affuglarar“, þau hafi rásir opnar
sem aðrir hafi ekki og geti veitt
ffamliðnum tækifæri til að koma
skilaboðum á ffamfæri í gegnum
sig.
Einnig er talsvert um svokallaða
huglækna eða læknamiðla sem
Vildi viðtal við
látna listamenn
Fyrir tveimur árunt fóru Steingrímur Eyfjörð myndlistarmaður, ijósmyndarinn Spessi og Haraldur
Jónsson myndiislarmaður til einnar af þeim fjölmörgu bresku kvenmiðlum sem hingað koma. Þeir voru
með ljósmyndir af listamönnunum 0vind Fhalstrom, Joseph Beuys, Marchel Duchamp og Kjarval og
vildu fá viðtal við þessa látnu listamenn. „Hún gat ekkert hjálpað mér og það kom ekkert út úr því sem hún
sagði,“ segir Steingrímur, „Hún þóltist skynja einhvern mann sem hún lýsti og mér datt helst í hug að það væri
breski myndhöggvarinn Henry Moore. Hún sagði að hann vildi svo ntikið tala við mig en gat samt ekkert
hjáipað mér. Síðan talaði hún um einhvem álf sem hún sá í herberginu og lýsti áhyggjum sínum yfir hve mikil
fjölkynngi væri á íslandi, óvinurinn væri að taka völdin hérna. I lokin sagði hún mér að við mundum hittast í
London eftir tvö ár, eða núna í vor, þar sem ég héldi myndiistarsýningu og að þar mundi ég gefa henni rauð-
vinsflösku. Fyrir þetta bull þurfti ég að borga 3.500 krónur.“
6 PRESSAN FIMMTUDAGURINN 24. FEBRÚAR 1994