Tíminn Sunnudagsblað - 16.12.1962, Blaðsíða 2

mSÓLFUR DAVÍÐSSON MAGISTER:
VESTFJARDAFÖR
Langferðabíllinn er drjúgur á
skriðinu. Hvað rekur annað: Kaffi
í Bjarkarlundi, töfragrös í Vatns-
firði, bílveiki á Vestfjarðaheiðum.
í Vatnsfjarðarskála höfðu ísald-
arráðstefnumenn komið í sólskins-
skapi í sumar, sagði Andrés ráðs-
maður. Þeir dreifðu sér um skóg-
inn að athuga „íslands aðskiljan-
legu náttúru“, unz foringinn Löve
smalaði þeim rösklega í bilana til
brottferðar. Elísabet ráðskona frá
Hnífsdal færði mér töfragrös,
næsta sjaldgæfa jurt úr skógar-
kjarrinu reyniviðarrika.
Áfram var haldið. Kvöldsett var
orðið, er til ísafjarðar kom, gist-
ing á Hernum. í ísafjarðarkaup-
stað eru nú tveir bæjarblómagarð-
ar — sá gamli með hvalbeinahlið-
inu og annar yngri niðri á eyrinni.
Annast Jón Jónsson klæðskeri
garðana af prýði. Gamli garður-
inn hefur nýlega verið stækkaður
og endurskipulagður. Þar vex
nokkuð af trjám og runnum, en
aðallega blóm og rósarunnar í eyr-
argarðinum. Er að báðum mikil
bæjarprýði. Til eru og nokkrir
snotrir einkagarðar með fallegum
blómum aðallega, en engin tré eru
enn þá orðin verulega stór.
1 hinu fagra sumarbústaðahverfi
inni í Tungudal virðast trén mun
gróskulegri heldur en úti í kaup-
staðnum. Mun veðursælla er í daln
um, og ekki skemmir þar götu-
rykið. Mikið kjarrlendi er í Tungu-
dal og berjaland gott í hlíðinni
innan og ofan við sumarbústaðina.
Einkum er kjarrið vöxtulegt í
skógræktargirðingunni. Hafa Sim-
son og liðsmenn hans gróðursett
þar mikið af greni, furu og lerki
í bjarkaskjóli í hlíðinni, og virð-
ast þessar plöntur dafna sæmilega.
í skóglendinu þrífst hinn þroska
legasti undirgróður. Þar vaxa
flestar burknategundir Vestfjarða,
og þar eru mikil og fögur blóm-
jurtastóð. Víða er skógarbotninn
gulflekkóttur af undafíflum,
„einkablómum“ Ingimars Óskars-
sonar. Ná sumir fjölblaðafíflarnir
manni í mitti og eru hinir skraut-
legustu. Þarna uxu einnig risavax-
in smjörgrös, fegurstu brönugrös,
blágresi, reyr og annað góðgresi.
Nokkur maðkur var í skóginum,
og ái.engdar sást úðunarmaður
með lyfjadælu sina. Megi hann
verða sigursæll í skógarmaðka-
stríðinu. Verður gaman að ganga
um Tunguskóg ísfirðinga eftir svo
sem tíu til tuttugu ár.
Miklu er færra um erlendar
flækingsjurtir hér vestra en sunn-
an lands. Þó sá ég um tuttugu
tegundir jurtaslæðinga í ísafjarð-
arkaupstað, til dæmis þistil,
freyjubrá, skógarflækju, vafsúru
og fleira. Breiða af arfanæpu óx
í fjörunni og engjamunablóm í
grennd við sumarbústaðina. Mjög
fáir slæðingar sjást við sveitabæ-
ina. Það er þá heizt hinn skæði
húsapuntur, sáðsléttugrös og skrið-
sóley. Baldursbrá og njóli eru enn
víða fágæt. ^
Garðjurtir virðast heilbrigðari
en syðra — engin kartöflumygla
né bannsettir hnúðormar.
Frá ísafirði var haldið með
'Djúpbátnum áleiðis til Skötufjarð-
ar í góðu veðri. Á leiðinni sagði
Jóhann Gunnar bæjarfógeti frá
því, að hann hefði nýlega séð
mikið af alblómgaðri þyrnirós í
Arnarstapahlíð í ísafirði, innan
við Hestakleifargil og fram eyr-
arnar að vestan. Var allstórt svæði
hvítt af blómum rósanna, og mun
það fremur sjaldgæf sjón hér á
landi.
Ég steig á land á Hvítanesi, en
þar stendur myndarlegt býli
fremst á nesinu milli Hestfjarðar
og Skötufjarðar, undir stórgrýttri
urðarhlíð. Snæfjallaströnd blasir
við í norðri.
Bendir Hvitanesnafnið til átrún
aðar eða á það sér aðrar orsakir?
Til skamms tíma bar mikið á snjó-
hvítum fífublettum á nesinu
seinni hluta sumars, en nú hefur
það land verið ræst fram, svo að
fífan er horfin. Annars má geta
til: í flæðarmálinu á nesinu, Hest-
fjarðarmegin, eru heitar upp-
spreftur. Hafa farmenn kannski í
öndverðu séð ljósleitan gufumökk
stiga upp af nesinu? Jarðhitinn
þefði getað verið meiri þá en nú.
Undirlendi er lítið við Skötu-
fjörð. Ganga brattar, grýttar og
þurrar hlíðar víða því nær niður
í sjó, svo að erfitt er um vega-
gerð og ræktun. Menn lifðu að
nokkru á sauðfjárrækt, en þó öllu
meira af sjávargagni á flestum
bæjum, því að fjörðurinn var
mjög fiskisæll og örstutt á miðin.
En í seinni tíð kvað varla fást
bein úr sjó. Togarar munu lengi
hafa verið ærið ágengir við V'est-
firði, og í seinni tíð hafa surnir
illan bifur á mikilli rækjuveiði. En
hver sem orsök fiskileysisins er,
þá hafa kjör manna versnað.
Eyrarhlíðin inn af Hvítanesi er
með hjöllum hið efra og smá-
kjarri hér og hvar, en urðir mikl-
ar liggja undir hverjum hjalla.
Er það mikið hellugrjót, holótt
og fremur laust í sér. Neðan til
er allgróðursælt á blettum ínni
við Kleifar vex enn allmikill skóg-
ur, og eru hríslurnar tveir til íjór-
ir metrar á hæð. í brattri Foss-
hlíðinni, hinum megin fjarðar,
sást nú hvorki foss né lækjar-
spræna. En á vorin steypast lækir
með fossafalli hvarvetna niður
hlíðina.
Þegar komið er nokkuð inn fyr-
ir Hvitanes Hestfjarðarmegui blas
ir við allvíðlent, iðgrænt skóg-
lendi: Bolaskógur í Hestfjrði.
Þetta er eins til þriggja metra
hátt kjarr, víðast mjög þétt og
ógreiðfært, en með mjög grósku-
miklum undirgróðri — lyngi, reyr-
gresi, burknum, blágresi og fleira.
Á gilbörmum og víðar vex óvenju-
mikið af eini, og voru stærstu
einihrislurnar einn til náít'ur ann-
ar metri að lengd, en jarðlægar
að mestu. Hið stinna, snarpa eski
sést allvíða og klukkublóm hvar-
vetna.
Fé leynist oft furðuíengi í skóg-
Gömul fjárborg í Litlabæ við Skötufjörð.
962
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ