Tíminn Sunnudagsblað - 16.12.1962, Blaðsíða 3

Bátar í lersdingu á Hvítanesi vi3 SkötufjörS.
inum. Það á sér greiðar götur und-
ir liminu og getur runnið efíir
þeim langar leiðir, án þess að
mikið beri á, því að skógurinn
er bæði giljóttur og þéttur. Beit-
arhús frá Hvítanesi voru þar fyrr-
um, en nú fær skóglendið að
mestu að vera í friði fyrir vetrar
beitinni, þvi að leið í skóginn er
alllöng.
Hestur er eini bærinn í byggð
vestan fjarðar. Sést þar hvergi
hrísla. Bær stóð fyrrum í Hest-
fjarðarbotni, en nú kvað par að-
eins vera eftir rústir og reimleik-
ar.
Tún eru flest lítil í þessum
fjörðum og fremur lítil garðrækt
Samt heppnast rófur vel og kart
öflur sæmilega. í Hvítanesi bjó
lengi Vemharður, alkunnur garð
yrkjumaður. Nú hefur húsapubt-
ur lagt undir sig hinn gamla kál-
garð og blómagarð heima við bæ-
inn. Þó er þar enn dálítill blóma-
garður, en kálgarðurinn var flutt-
ur á annan stað í túninu.
Spölkorn innan við Litiabæ,
sem byggður var í landareign
Hvítaness fyrir þrjátíu til fjörutíu
árum, stendur reisuleg fjárborg
á dálítilli flöt undir urðarhlíð, um
fjórtán skref frá flæðarmáli
Vestfirðingar kalla fjárborgirnar
hlöð. Hefurðu séð hlaðið? var
sagt við mig. Til munu vera leif-
ar af fleiri hlöðum við Skötu
fjörð. Þessi fjárborg, eða hlað. er
veggþykk og traustleg, hlaðin úr
hellugrjóti, sem hér er nóg af.
Hún er um eitt hundrað og áttatíu
sentimetrar á hæð, kringlótt og
dregst talsvert saman að ofan.
Lágar dyr, um hundrað og tuttugu
sentimetra háar, eru sjávarmegin,
með hellu yfir og meira grjóti
þar á. Fyrr kvað þar hafa verið
dyraumbúnaður úr tré. Ummál
fjárborgarinnar að utan mældist
mér vera um fimmtán faðmar eða
nær tuttugu og sex metrar, en
innanmál ellefu faðmar, mælt á
miðri vegghæð. Þvermál gólfs var
sex eða sjö skref. Gólfið er nú
algróið, en taðmylsna undir
Helztu jurtir, sem uxu þar inni,
voru vallarsveifgras, túnvingull,
varpasveifgras, silfurmura, haug-
arfi, hjartarfi, túnsúra, túnfífill,
skarifífill og blásveifgras. Ofan á
veggjum grær mosi og skorpu-
fléttur og á stangli túnvingull og
vegarfi. Að utan eru veggirnir
nær alvaxnir gráum, grænum,
gulum, rauðum og svörtum skorpu
fléttum. Þetta Litauðuga náltúru-
málverk eykst og skýrist með aldr-
inum, gagnstætt því, sem menn-
irnir mála með litum sinum. Mest
ber á fléttunum fjallsmegin, það
er að segja að norðan og norð-
vestan. Ekki sá ég þess merki, að
veggirnir væru misgamlir, svo
að líklega veldur vindátt eða önn-
ur veðurfarsskilyrði þessum mun.
Ekki kvað fenna teljandi inn í
(íngólfur Daviðsson tók myndirnar).
fjárborgina, og fé leitar þar enn
afdreps í hretum. Líklega er þessi
fjárborg mjög gömul, og hún á
það skilið, að hún verði varðveitt-
Frá Hvítanesi hélt ég yfir að
Ögri, stórbýlinu alkunna. Skoðaði
ég þar matjurtagarða og gekk síð-
an fram Ögurdal, allt að Ögurdals
vatni, í jurtaleit. Á dalnum er hið
fegursta sauðland, sem Halldór
Pálsson myndi gefa fyrstu einkunn.
— enginn skógur, en víðlendir
lyng- og fjalldrapaflákar með dá-
litlum víðigróðri innan um, en
mýrarblettum og móabörðum á
milli. Kvaðst húsfreyja hafa smal-
að þar í æsku, og hefðu ærnar
mjótkað vel.
Skammt utan við Ögur rís hinn
sérkennilegi Ögurneshamar, mynd
arleg hlein eða tröllahlað með
stórar bergdyr rétt ofan við fjör-
una. Voru vegagerðarmenn að
hugsa um að breikka dyrnar með
sprengingum og leggja veginn þar
í gegn. En hætt mun vera við þá
fyrirætlun, sem betur fer, og verð
ur vegurinn lagður ofar. Engin
útgerð er lengur í Ögurnesi, en
sjóbúðarústirnar standa þar eftir.
Spölkorn innan við Ögur og
Garðsstaði liggur ruddur vegur-
inn undir fornum sjávarbjörgum.
Þar eru stallar grænir af burnirót
og Ólafssúru. Þótti smölum gott
að svala svengd sinni og þorsta
á súrunum á fyrri tíð. Innar taka
Framhald á 981. síSu.
TÍMIN'N- SUNNUDAGSBLAÐ
963