Tíminn Sunnudagsblað - 06.01.1963, Síða 14

dæmi, þar sem auðurinn flæðir um
allar gáttir, liggja fast við lönd, þar
sem mesti öreigalýður heimsins býr.
— Hig litla ríkl Abu Dhabi mun í
framtíðinni hafa olíutekjur, sem svar
ar til 50 milljón dollara á ári, sem
sagt 10.000 dollara á hvern íbúa. í
nágrannaríkinu Dubai, þar sem hing-
að til hefur ekki fundizt olía eða önn
ur náttúruauðæfi, munu tekjurnar
ekki verða meiri en sem svarar 100
dollurum árlega á hvern íbúa að með
altali. Það fer ekki hjá því, að þar
sem svo miklar andstæður þrífast hlið
við hlið, hljóta að skapast alvarleg
vandamál.
Ein af þýðingarmestu afleiðingum
olíuiðnaðarins, sem alls staðar koma
fram, þar sem olía er unnin úr jörðu,
eru breytingar í þjóðfélagsskipun-
inni, allt frá skólunum til ríkisráðs-
ins.
Launaaukningin sprengir af sér
þjófffélagslegar skorður, og það hef-
ur i för með sér ný félagsleg og
stjórnmálaleg vandamál. Aukin
menntun og frjálslegri stjórnarhætt
ir eiga rót sína að rekja til tekn-
anna af olíunni, — það má jafnvel
rekja batnandi aðstöðu kvenna og
barna í þjóðfélaginu til olíuframleiðsl
unnar.
í dag skipar olían efsta sætið á
hinum alþjóðlega sölulista viðskipt-
anna. Þess vegna hefur verðið á henni
mikil áhrif á gjaldeyrisjafnvægið í
innflutningslöndunum. Ekkert nú-
tímaþjóðfélag getur verið án olíu,
og það verður í flestum tilfellum að
borga hana með erlendum gjaldeyri.
Til þess að reyna að skera þennan
útgjaldalið niður. hafa mörg ríki sín-
ar eigin olíuhreinsunarstöðvar og
annast flutninga á olíunni á eigin
skipum eða skipum, sem ekki þarf
að greiða með erlendum gjaldeyri.
Það verður þá aðeins hráolían, sem
þarf að greiða fyrir með erlendum
gjaldeyri, og hreinsunarkostnað og
flutningskostnað geta þessi ríki
borgað, án þess að það skaði gjald-
eyrisaðstöðu þeirra
Vandamál hinna mestu oliuneyt-
endaþjóða verður erfiðara viðureign-
ar vegna þess, að þau geta ekki selt
framleiðsluvörur sínar til landanna,
sem framleiða olíuna Þar að auki
er innflutningur olíu til tjóns fyrir
innlenda framleiðslu brennsluefnis
Þannig veldur ódýr olía kolafram-
leiðslunni í Saar og Rhur, Pas de
Calais og Suður-Belgíu, miklu tjóni
Og til þess að vernda hina innlendu
framleiðslu hafa rikisstjórnirnar grip
ið ti) þess ráðs. að leggja háa tolla
á oliuna.
Jarðgas, sem er unnið úr oliu, mun
verða til þess í framtíðinni að gera
hinn alþjóðlega verzlunarjöfnuð enn
flóknari. Enn þá er jarðgasið ekki
búið að slíta barnsskónum í Evrópu,
— hið óróa stjórnmálaástand, sem
ríkir í heiminum, hefur gert erfitt
um vik, aff útvega nægilegt fjármagn
til þess að hrinda frekari útþenslu
á notkun þess í framkvæmd.
Það er hægt að sigla skipum yfir
höfin, en það er ekki hægt að leggja
rör yfir þau. En vonandi er, að í
framtíðinni verði gerðir alþjóðlegir
samningar, svo að mögulegt sé að
Cytja olíu og gas frjálst yfir öll
landamæri til þeirra þjóða, sem
þurfa á slíkum innflutningi að halda.
Það bendir hins vegar fátt til þess,
eins og nú er ástatt í heiminum, að
slíkir samningar verði gerðir í mjög
náinni framtíð.
Langt er síðan hætt var að tala
um „hin fimm stóru“ (þ.e. hin 5
stóru olíufyrirtæki) — oliuframleið-
endum hefur fjölgað gífurlega, og
sums staðar hafa ríkisstjómirnar
sjálfar tekið þátt i hinni miskunnar-
lausu samkeppni um olíuna. — Hvað
viðkemur hráolíunni, er „hln rúss-
neska innrás“ á markaðina áreiðan-
lega einn af mikilvægustu þáttunum
í samkeppninni á heimsmarkaðnum.
Ástæðan til þessarar „innrásar" hef-
ur að miklu leyti verið sú. að Sovét-
Framhald af 18. síðu.
biturt fyrir alla íslenzka einleikara að
eyða áravinnu í verk, sem þeir leika
svo kannske ckki nema einu sinni.
Og þó að þeir leiki það eitthvað oft-
ar, h'ður svo langur tími á milli, að
það er ný fæðing í hvert skipti. Verk-
ið situr ekki í fingrunum og höfðinu á
manni, nema -naður sé stöðugt að
leika það.
— Og hvernig er með taugaóstvrk
inn? — Verður hann ekki meiri, þeg-
ar tækifærin tii einleiks eru svona
fá? __
— Eg hugsa, að hefði ég fleiri tæki
færi til aff leika sömu verkin, losn-
aði ég við þe.s.ii truflandi áhrif frá
áhorfendunum — Aðalatriðið er að
skrúfa sig inn i verkið, þá er maður
hólpinn, en stundum losnar maður
ekki við þá tilfinningu, að maður sé
að spila fyrir fólk, og þá verður tauga
spennan neikvæff * stað þess að vera
iákvæð.
— Heldurðu að þú hefðir getað
Lausn
42. krossgátu
ríkin skorti gjaldeyri. Á hinn bóginn
hafa þau ekkert haft á móti því að
nota olíuna sem pólitískt vopn I Ev-
rópu, Austurlöndum og á Kúbu. —
Sovétbúar hafa nú lagt miklar oliu-
leiðslur frá Permbas við rætur Úral-
fjalla bæði til Svartahafs og Eystra-
salts. Þetta sýnir augljóslega, að
Sovétrikin hafa í hvggju að auka olíu-
útflutning sinn. Það er vitað mál, að
olíubirgðir Sovétríkjanna í jörðu eru
miklar, og þau munu verða, ef að lík-
um lætur, mikig olíuútflutningsland
um langa framtíð og notfæra sér þá
aðstöðu sína til þess að vinna að fram
gangi kommúnismans. Það kom og
fram í viðræðum Rússa og Þjþðverja
áður en síðari heimsstyrjöldin brauzt
út, að þeir höfðu mikinn hug á að
fá góða aðstöðu við Persaflóann.
Samtímis því sem rússnesk olía hef
ur flætt inn á Evrópumarkaðinn, hef-
ur orðið til alþjóðlegt samstarf, sem
miðar að því að halda olíuverðinu
stöðugu og auka sölu olíuframleiðsl-
unnar. Það mun koma í ljós í fram-
tíðinni hvaða þýðingu þessi samvinna
hefur. En árangur hennar er mörgu
háður, og ekki sízt því, hve miklar
skyldur olíufélögin vilja taka á herð
ar sínar.
orðið eitthvag annað en tónlisjarmað-
ur?
— Eg er eins og ræktuð planta og
hef vaxið upp 5 garði tónlistargyðj-
unnar og aldrei fengizt við neitt nema
tónlist. Hefði ég ekki fengið blikk-
fiðluna, hefði ég kannske orðið lækn- •
ir, lögfræðingur, prestur En nú
er ég orðinn svo háður tónlistinni,
að mig vantar einhverja fyllingu, ef
ég ekki spila á hverjum degi. Þetta
er eins og að >'era morfínisti.
— Birgir.
« L 1 1 * É £
áj L fi F 1 s ■M fV
R O R L fi vþ
1 U F O M y N D
E G G S 1 s N fi D
V fi K V D fl T H fl R
V I Þ H ö T M K fi' fi S N fi
L V •R fi K V E h F L S P
■R fl Ð fi R D i K l E P P
U N G > fi T S I fl M
i R N N y T i K R
S ó J S fi B i 1 L
li F fT K A R ó J s ■L.'.'. L fi D a
T S fl K 1 N fi' K V £ M Ít s
N fi F fí R V 1 L J fl s T
T A Ð 1 L fl M V R K fl
1 ■p ■R m f fi R s P N Ó fi
s L ó fl' P D J ú P ir L fl'
fl b R fl i U p P w L T
K E n V fí R p ör pf e fi T
» s I T o L L fi Ð 1
BJÖRN OG FIÐLAN —
22
T I M I N N — SÚNNUDAGSBLAÐ