Tíminn Sunnudagsblað - 02.07.1967, Side 4

STEFÁN STEFÁNSSON:
KRÍSUVÍK OG KRÍSUVfKURLAND
Krfsuvík hin forna.
Svo er talið, að Ögmundarhraun
hafi runnið (eða brunnið, eins og
Snorri goði mundi hafa orðað
það) um miðja 14. öld. Um stað
þann, sem nú er kallaður Hús-
hólmi, þar sem er miklu eldra
hraun undir gróðrinum en Ög-
mundarhraun er, hefur hraun-
straumurinn klofnað. Hefur önn-
ur álman runnið fyrir vestan
hólma þennan, en hin fyrir austan
hann og báðar beint í sæ út. Rétt
austan við vestari hrauntunguna
eru bæjarrústir nokkrar, og er
auðsætt, að eitthvað af húsunum
hefur orðið undir hraunstraumn-
um. Er og almennt á'litið, að
þarna hafi bærinn Krísuvík upp-
haflega staðið, enda lítt hugsanlegt,
að bænum hefði verið valið víkur-
nafnið, ef hann hefði frá öndverðu
verið þar, sem hann nú er, ná-
lega 'hálfa fimm kílómetra frá sjó,
enda ekki um neina vík neins stað-
ar að ræða. Bæjarrústir þessar
eru og enn þann dag í dag jafn-
an nefndar gamla Krsíuvík eða
Krísuvík hm forna. Suður og
suðvestur af bæjarrústum þessum
verður lægð nokkur í hraunstraum
inn, og álíta sumir, að einmitt
þar hafi ví'kin sjálf verið, sú er
bærinn dró nafn sitt af rétt vest-
an við Húshólmafjöruna. Kirkju-
flöt heitir og rétt hjá rústunum.
Ráðleggja mætti þeim, sem
skoða viidu tóftarbrot þessi og
vinna sér það á sem auðveldastan
hátt, að fara í bifreið úr Grinda-
vík austur fyrir Ögmundarhraun,
(akstur eins og vegurinn er nú),
ganga sfðan suður með austur-
jaðri hraunsins, þar til komið er
SÍÐARI HLUTI
að stíg þeim, sem liggur yfir
eystri hraunálmuna út í Húshólma,
því næst vestur yfir þveran Hólm-
ann, þar til komið er að bæjar-
rústunum. Mun ganga þessi vara
eina klukkustund, þótt ekki sé all
rösklega farið.
Nýjaland við Kleifarvatn.
Svo sem mörgum er kunnugt,
liggur Kleifarvatn í klauf þeirri,
sem verður millum Sveifluháls og
VatnshMðarinnar, og þegar komið
er sunnan við vatnið, virðist sem
fjöll þessi nái saman við norður-
enda vatnsins. Hyggja því sumir,
að vatnið dragi nafn sitt af klofa
þessum. Um háttsemi þessa stóra
stöðuvatns og misvöxt þess hafa
ýmsir mætir menn skrifað margt
og mikið nú á síðari árum, og skal
því ekki farið út í þá sálma hér,
enda ekki leikmönnum hent að
leggja þar orð í belg.
556
TÍM.KN - SUNNUDAGSBLAÐ