Tíminn Sunnudagsblað - 09.06.1968, Page 20

BJÖRNSTJERNE BJÖRNSON
BRÆÐURNIR
Hann hét Bárður, skólameistar-
inn, og átti bróður, sem Andrés
hét. Þeir voru mjög samrýmdir,
bræðurnir, voru sífellt saman,
fóru saman í herþjónustu, urðu
báðir samtimis liðþjálfar og voru
í somu henieild. Þegar þeir komu
— öð herþiónustu lokinni — heim
aftur í fæðlngarbæ sinn, báru þeir
af öðrum urigum mönnum.
Svo dó íaðir þeirra. Hann var
vel efnum búinn og átti mikið af
lausu fé, sem erfitt var að skipta.
Þes; vegna kom þeim bræðrum
saman um að selja allt á uppboði,
svo engin óánægja gæti orðið á
milli þeirra við skiptin. Þá gæti
hvor fengið það, sem hann kj'si
sér ,
Þetta var ákveðið.
Fjðir þeirra hafði átt gullúr,
bæði stórt og vandað, svo annað
eins hafðí ekki sézt á þeim slóð-
um
Nú var úrið boðið upp. Margir
buðu í það og þar á meðal báðir
bræðurnir og þá hættu aðrir að
bjóða í það. Nú bjóst Bárður við
því af Andrési, að hann léti hann
fá úrið. en hinu sama bjóst Andrés
við af Bárði.
Þeir buðu á víxl og smágáfu
hvm- öðruir auga.
Þegar úrið var komið upp í
tuttugu dali, fannst Bárði ekki
fallegt af Andrési að hætta ekki
að bjóða. er hann bauð þá þrjátíu
daii Enn þá buðu þeir, og það var
komið upp í fjörutíu dali. ■
Þá fannst Bárði, að Andrés ætti
að hætta að bjóða, hann var þó
yngri, og oft liafði hann hjálpað
þessum yngra bróður, ef eitthvað
bjátaði á fvrir honum.
Það var mjög hljótt í uppboðs-
salnum, og sýslumaðurinn nefndi
töluna rólegum rómi. En Andrés
hugsaði sem svo, að hefði Bárður
ráð á að gefa fjörutíu dali fyrir
úrið, hefð’ hann það líka Hann
bauð meira. Úrið var komið upp
í fimmtíu dali. Margir stóðu um-
hverfis þá og Andrés hugsaði, að
þannig gæti Bárður ekki gert lít-
ið úr honum og bauð áfram.
Þá hló Bárður. „Hundrað dalir
og bróðernið í kaupbæti“, sagði
hann og getok snúðugt út úr saln-
um.
Að stundu liðinni kom eimhver
út til hans, — þar sem hann var
að leggja á hestinn sinn.
„Úrið er þitt“, sagði maðurinn,
„Andrés gaf sig“.
Um leið og maðurinn sagði .
þetta, sá Bárður sárt eftir því,
sem hann hafði gert, og hann
hugsaði um bróðurinn, en ekki úr-
ið.
Hnakkurinn var kominn á hest-
inn, og hann stanzaði augnablik
með hendina studda á lendina ef-
ins í, hvort hann ætti að halda
heim.
Þá komu margir út, og Andrés
meðal þeirra, og þegar hann sá
Bárð standa við söðlaðan hestinn,
hrópaði harrn til hans:
„Þakka þér fyrir úrið, Bárður.
En þú munt ekki sjá það ganga
þann dag, að bróðir þinn troði þér
um tær“
„Heldur ekki þann dag, að ég
ríði heim aftur“, svaraði Bárður,
mjög fölur yfirlitum, um leið og
hann sveiflaði sér í hnakkinn.
Hvorugur þeirra steig fæti fram-
ar á heimilið, sem þeir áður höfðu
átt með föður símum.
Skömmu síðar kvæntist Andrés
og gerðis+ leigullði. Hann bauð
ekki Bárði í brúðkaupið. Bárður
var ekki heldur í kirkjunni.
Fyrsta árið, sem Andrés bjó,
fannst eina kýrin hans dauð við
húsvegginn. þar sem hún var tjóðr
uð. Enginn vissi um orsökina.
Fleiri óhöpp komu fyrir hann, og
það getok hálfilla fyrir honum, en
verst var þó þegar hlaðan hans
brar.n um miðjan vetur og allt,
sem í henni var. Enginn hafði hug-
mynd um, hvernig kviknaði í.
„Þetta hefur einhver gert, er
vill mér ilit“, sagði Andrés, og
hann grét þá nótt.
Hann varð fátækur maður og
missti kjark til að hafa sig áfram.
Þá stóð Bárður kvöldið eftir í
stofunni hjá honum.
Andrés lá í rúminu, er Bárður
kom inn, en hann spratt upp.
„Hvað viltu hingað?“, spurði
Andrés, en þagnaði syo og starði
á bróður sinn. Bárður beið augna-
blik, en svaraði:
„Mig langar til að hjálpa þér,
Andrés. Þér Tíður etoki vel“.
„Ég het það alvag eihs og þú
vilt, að ég hafi það, Bárður! Farðu,
eða ég veit ekki, bvort ég get
stjórnað mér“.
„Það er etoki rétt hjá þér, —
ég íá eftir...
„Farðu, Bárður, í guðsnafni
farðu. Ég veit etoki, hvort ég get
stjórnað mér“.
Bárður gekk nokkur skref aftur
á bak, og með titrandi röddu sagði
hann:
„Viltu fá úrið, þú mátt hafa
það“.
„Farðu, Bárður, öskraði Andrés,
og Bárður sneri við og fór.
Með Bárð hafði það verið þann-
ig, að strax og hann heyrði, að
illa gengi fyrir bróðurnum, þiðn-
aði hjarta hans. En stærilætið hélt
aftur af honum. Bárður fór í
kirkju og gerði þar góð heit, en
gat ekki fvamkvæmt þau, er á átti
að herða.
Oft kom hann svo nálægt heim-
ili Andrésar, að hann sá húsið,
en pá kom einhver út, stundum
einhver ókunnur og stundum
Andrés sjálfur, og fór þá kannski
að höggva við í eldinn. Það var
alltaf eitthvað, sem aftraði honum
að fara nær.
Sunnudag nokkurn um vetur-
inn. var hann við í kirkju, og þá
var Andrés þar lika. Hann var far-
inn að láta á sjá, fölur og magur,
og hann var í sömu fötum, sem
hann var í meðan þeir voru sam-
an. En nú voru þau bætt og slit-
in.
Meðan presturinn talaði, horfði
Andrés upp til hans, og Bárði
sýndist hann blíður og góður alveg
eins og í gamla daga. Hann var
alltaf svo góður drengur, hugsaði
Bárður.
Bárður neytti sakramentis þenn-
an dag, og hann gaf guði hátíð-
legt ioforð um að sætfast við bróð-
ur sinn, það mætti kosta hvað sem
vildi. Þessi ákvörðun þrýsti sér inn
í sál hans um leið og hann bergði
á bikarnum, og þegar hann gekk
frá altarinu var hann alveg ákveð-
inn að setjast við hlið hans, en
þá var þar einhver fyrir og bróð-
irinn leit ekki upp.
Eftir messu ætlaði hann að
ganga beint til Anúrésar, en það
voru of rcargir viðstaddir, kon-m
gekk við bliðina á honum og hana
þekkti hann ekki, og hann hugs-
aði, að bezt væri að fara heim til
hans og tala við hann þar.
Hann getok beint að stofudyrun-
452 í'
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ