Tíminn Sunnudagsblað - 14.09.1969, Qupperneq 9

og endurnœrmigu, uimfraim draaiim-
lausan svefn.
Drauini'arnir fcoma nofcbuð reglu-
bumdiS, segja þessir menn, sem
vatoað haifa yfir augnajhreyfinguin
rnannia í svefni. FóTlk byrjar að
jafinaði að d reyma skömmu eftir
að það hiefur fest svefn, og vara
þeáir draumiair tíðast sem næs-t tíu
miínútur. Næst kemiuir djúpur og
vær svefn, og síðar á nóttunni
boma fjögur eða fimim drauma-
síkeið og þeiim muo lengri sem
mær dregur morgni. Oft befur
m'enn dreymt um það bill iiálftíma
samfleytt, er þeir vakna að morgni.
A ugnbreyfi n 2arnar, sem draumum
fylgja, vara að jafnaði einn og hálf-
an tifl tvo fcliUkkutíina hverja nótt,
og virðist þvi mamn, sem sefur eðli
legum svefni, dreyma fast að
fjórða hluta næturininar. — Þess
ar uppgötvanir eru svo að segja
nýjar af náliinni.
Það e>r heilinn, sem stýrir svefn.i
og drauimum. Hann er svipaður
reiknivél, sem fæsit liðlangan dag-
inn við alds konáir tölfræðilegar
þrautir. Vélin er full af tölum.
rei'knuðum dæmum. hálfreiknuð
um og órei'knuðum. þegar við
teggjuimst út af að kvöldinu t
draiumum ökfcar er öliu komið í
samt lag, allilt stiMit á núill ,og að
morgni getum við tekið til á nvj-
an leik.
Margt er enn óljóst um svefn
inn Víst er þó, að heilinn hvílist
ekki Ef til viM hefur hann meira
fvrir stafni í svefni en vöku. Það
er samnað. að blóðrásin um heil
ann eykst í svefmi. einkum á
draumaskeiðinu og það þvkir órækt
merki þess, að þá séu starfs-
anndr hans meiri en ela. Ef til viffl
á sér stað eiins konar heilaþvottur,
sem skolar burt úrgangi, sem þar
hefnr mvndazt við efnaskintii.
Svefnrannsóknir eru nýleg vís-
indagrein, enda hefur efcki verið
unnt að rannsaka heilastarfsemii í
því tilliti að meinu ráði fyrr en
á siðustu árum, að ný tækniþró-
un kom til sögunnar. Nú eru á
mi/li þrjátíu og fjörutíu svefnramn-
sóknairstiöðvar í heiminum, flestar
í Ráðstjómiarríkjuinium, Bandaríkj-
unum, Frakklandi, Englandi og
Svíþjóð. Þeir nvemn, sem þar
starfa, tel'.ja siig vera í þann veginn
að afhjúpa fjölmargt um svefn,
drauma og heiastarfsemi eins og
meðal annars má ráða af því, er
sagt var í upphafi.
MMMMWIMMaMWMMBnnMaMHMIII
Sigurður Pálsson, skólastjóri
á Borgarfirði eystra:
Tvö harðindakvæði
Á Mörsugi
Um hélaðan glugga þú heyrir í storminum úti
og hyggur, aS bylurinn geisi um fannhvíta jörS.
Svo leggur þú munninn heitan aS hrímblindri rúSu,
á hélurós andar unz varirnar skynja gler,
lítur þá út og sérS: ÞaS er enginn bylur,
upprof, blikandi stjörnur, rönd af tungli,
hærurnar greiSa bárur viS brimsorfin sker,
en stormurinn er aS enda viS aS sópa
alhvíta fönnina. Af stakri natni
hrífur hann korn fyrir korn á leiS meS sér
eins og þegar hagur maSur höndum
hrjúfum og spyrjandi, nosturslega
um valda smíS aS verkalokum fer.
A ísavori
Ógnandi hönd og köld um fjörSinn fer,
fingrum stirSum þreifar hún um sker
og sand og vog og saman jökum hleSur
eins og þegar kubbum hliS viS hliS
hugfangiS raSar barn og skilur viS,
en mun þó síSar sinna gulla vitja.
AugaS framar enga greinir vök,
ekki hrærist lengur bára stök,
og ekkert líf, sem auga blómþyrst gleSur.
Hvenær mun sá vilji, er hér aS vann,
vitja sinna gulla á ný? Mun hann
þá líta á og láta hér viS sitja?
Mun hann brjóta og byggja upp á ný?
ESa byrstur róta gullastokknum í
og leikföngunum fleygja í vind og veSur?
- _ - ------------------------------1
r í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ
705