Tíminn Sunnudagsblað - 21.12.1969, Page 6

Enn um Tröllatunguætt
Mér hefur góðfúslega verið á
það bent, að í grein minni um
Tröllatunguætt, sem birt er í 35.—
37. tbl. Sunnudagsblaði Tímans, sé
ranglega sagt, að Ólöf Björnsdótt-
ir, prests, Hjálmarssonar, hafi
ekki gifzt, en átt tvær daetur. Nú
er það að vísu rétt, að Ólöf eígn-
aðis tvær dætur, en aðeins önn
ur þeirra fæddist utan hjónabands,
því að skömma íyrir 3840 mun
hún hafa gifzt Magnúsi Sigurðs-
sini, bónda í Stóra-Mú'.a í Saur-
bæ í Dalasýslu, og var þeura dótt
ir Guðrún (f. 1838), kona Stefáns
í Húsavík og síðar á Hrófá. Hjóna-
band Ólafar varð skammætí, þvi
að Magnús maður hennar andaðist
um mitt sumar 1843 Hina dóttur-
ina, Sigríði að nafni, átti Ólöf með
Jóni bónda Jónssyni í MiðdalsgrÖí,
og mun það hafa verið nokirru áð-
ur en hún giftist Magnúsi.
Eins og fyrrnefnd grein um
Tröllatunguættina ber með sér,
var hún ekki hugsuð sem óskeikiil
og því síður tæmandi verk um þá
ætt. Slíkt rit myndi fylla stóra bók
Eigi að síður hjálpaðist ég við all-
mörg heimildarrit, og eigin kynni
við fjölmarga af ættinni, auk þess
að vera sjálfur einn þeirra. En nú
vill svo til, að meiri hluti hinna
skráðu heimildarrita minna telur,
að Ólöf hafi ekki gifzt, þó að aðr-
ar fari rétt með það atriði, og þjón-
ar engum góðum tilgangi að rekja
það nánar.
Yfirsjón mín er sú, að fara eft-
ir þeim heimildum, sem hermdu
rangt, en ekki hinum, þó að færri
væru. Einkum finnst mér óafsak-
anlegt, að mér skyldi sjást yfir það
í sjálfsævisögu séra Björns, að
hann segir Ólöfu, dóttur sína, vera
ekkju, sem sker alveg úr um það,
að hún hefur verið manni gefin.
Hefði ég veitt þessu athygli 'S tíma,
myndi ég hafa athugað m/%íð bet-
ur, en þar villtu heimildírfit, sem
ég trúði of vel, um fyrir niér.
Jóhann Hjaltason.
varð hann sem goðvera í hugskoti
margra íslendinga — sumum jafn-
vel hugtækari en sjálfur Jónas
Hallgrímsson. Enn kunna þúsundir
íslendinga vísur eftir Sigurð Breið
fjörð, og enn ganga menn að
Sunnudagsblað Timans flutti
í nóvembenmánuði síðastliðnum
þætti eftir Jóhann Hjaltason
„Kringum Tröllatungu og
Tröllatunguætt". Ég kann Jó-
hanni Hjaltasyni þakkir fyrir.
Bæði er fróðlegt og skemmti-
legt að lesa um Tröllatungu-
presta og margt fleira í þessum
sögnum.
Hann víkur þarna töluvert að
ættingjum mínum, svokallaðri
Ormsætt, Samúel Guðmunds-
son í Miðdalsgröf var faðir
minn og margir ættingjar okk-
ar voru á þeim slóðum.
Jóhann setur í þessa þætti
gamanvísur, ortar 1 orðastað
Guðrúnar Bjömsdóttur frá
Heiðarbæ, en man aðeins þrj'ár
þeirra. Nú vill svo til, að kona
mín, Steinunn Guðmundsdóttir
frá Felli í Kollafirði, lærði vís-
urnar á þeim tíma, er þær voru
ortar. Ef ritstjóra Sunnudags-
blaðsins sýnist að setja þann
viðbæti við Tröllatunguþætti,
þá eru vísumar hér í réttri röð.
Sæll vertu nú, Siggi minn.
Seint vill koma borgunin
frá þér, svo ég firrist grin,
fyrir handaverkin mín.
Velli þínum vann ég á,
varð þar bæði að raka og slá
Ávallt það mér eykur hryggð
hvað illa þú mér launar
dyggð.
Lömbin sendir þú mér þrjú,
þau ei voru í skammti drjúg.
Þegar þau gengu hingað
heim,
hreint var enginn mör í
þeim.
En hvað kjötið allt var rýrt,
ekki get ég frá því skýrt,
ullin stutt og ekki góð,
úr þeim fékk ég lítið blóð.
leiði hans í Hólavallarkinkjugarði
til þess að horfa á varðann og
grasið, sem grær í kring um hann.
Það hefði verið gagnslaus sóun,
ef prestur hefði farið að semja
Skelfing voru skinnin ljót,
skæði fékk ég ein og bót
hverju þeirra aðeins úr,
ónýt hreint í flökkutúr.
Það, sem stendur eftir enn,
átján krónur segja menn,
bið ég þig að borga strax, •
bóndi góður, mér til hags.
Innskriftina eg mér kýs
af því ég er í skuld við Riis.
Heimtar það oft kýr á Kinn
Hólmarvfkurfaktorinn.
Steingr. Samúelsson.
HÉÐAN OG ÞAÐAN
Klæðaburður Jakobs ísakssonar.
Jón Ólafsson, bóndi í Torfumýri
í Skagafirði, vók sér einhverju
sinini að sökmarpresti sínum í sam-
kvæmi og mæltti:
„Hi nú — segðu mér, prestur
mimm: Veiztu, hvort hamm Jakob
ísaksson lót sortulita fötin sím, þeg-
ar hamrn klæddist mislita uUarhár-
inu af fénu simu?“
Á vísan að róa.
Fátækur maður kom til séra
Árna Helgasonar í Gorðum og bað
hanm líknar. Lét harnn þess getið,
að vamiséð væri, að hann gætj end-
urgoldið það, er fyrir hamm væri
gert sökum örbirgðar sinmar, og
yrði þaö Mk'lega úrræði sitt að biðja
góðan guð að lauma velgerðamönm-
um síuum.
„Ekki er nú í kot vísað“, svar
aði séra Ármd. „Þú raumt eiiga hjá
homum“.
ræðu og tala yfir gröf slíks manns.
Orð hans heíðu fokið út í vind-
inn á samri stundu. Þar gat efck-
ert slaðnæmzt nema rödd skáids-
ins sjálfs, hins gæfusnauða og
margseka.

T t M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ