Tíminn Sunnudagsblað - 06.12.1970, Blaðsíða 6

flibbann, en ennið breitt, svo
höfuðið virtist eins og þver-
stýft að ofan. Það var rétt
komið að stráknum að skella
upp úr. Kannski brosti hann.
Mamma hans átti sem sé
kaffikönnu úr pletti, sem borin var
fram fyrir fína gesti, og þeir krakk
arnir höfðu haft það sér til
skemmtiunar að spegla sig í henni.
Gátu þau þá afmyndað andlitin
eftir vild, allt eftir því hvemig þau
sneru þeim við könnunni. Löngu
seinna sá strákurinn þessu líkt í
speglasalnum í Tívolí. Andlitið á
manninum var nákvæmlega eins
og þegar krakkarnir ráku ennin
að könnunni, sem við það urðu
afarbreið, en andlitin teygðust og
mjókkuðu niður á við þegar þau
voru færð fjær og enduðu í strýtu.
Þessi kjólklæddi maður hélt á
bakka í hendinni, með bollum og
könnu og öllu tilheyrandi, og þótt-
ist strákur þá vita, að þar myndi
vera á ferð yfirþjónn skipsins.
Þjónninn geystist upp stigann og
sýndi ótrúlega fimi í því að halda
öllu á bakkanum á sínum stað.
Þegar hann kemur efst í stigann,
gengur sá aldraði í veg fyrir hann
og muldrar eitthvað út í gegnum
skeggið.
„Va - be?“ hvín hátt, flátt og
gjallandi frá stélmanninum.
Hann hægði samt ekki á ferð-
inni, heldur strunsaði hjá, og strák
virtist sem hann um leið ýta við
þeim, sem spurði.
„Jæja, hann var þá danskur hel-
vítið a tama“, hugsaði stráksi. Það
hlaut líka að vera, svona gat eng-
inn íslendingur litið út.
Blóðið þaut fram í kinnar hans
og heilög reiðin sauð í honum. í
huga hans komu erindi úr kvæði
Einars Benediktssonar, Strandsigl-
ingunni. En það kvæði hafði feng-
ið hann til að fcreppa hnefa þegar
hann las það í fyrsta skipti. '
Farþegn stóð við borð með
breiðum herðum
bönd 1 ræini í höndum lék.
Yfirmaður, fasmikill í ferðum,
fram að honum vék,
ýtti úr vegi hart og hrakorð
lagði,
hinn fór undan, beygði sig
og þagði.
1 einu vetfangi sá strákurinm í
þessum danska þjóni ímynd alls
þess. sem eárast hefði sviðið und-
an í samskiptum íslendinga og
Dana: valdníðslxma, hrokagikks-
háttinn og fyrirlitninguna. Hon-
um var næst að rjúka á eftlr hon-
um og veita honum maklega ráðn-
ingu, því það hafði hann séð á
augabragði, að hann myndi eiga
alls kostar við hann, jafnvel þótt
hann gripi ekki til ísienzkra giímu-
bragða. Af þessu varð þó ekki. En
stráfcurinn var staðráðinn í að
sýna þeim danSka dóna, áður en
ferðinni lyki, að nú væri sköpum
skipt. Hinir ungu íslendimgar
myndu ekki lengur fara undan fas-
miklum yfirmönnum dönskum,
þótt fínir væru, eða þegja við öll-
um svívirðingum.
Skyndilega kveður við dong-
dong-dong. Og þótt strákurinn
hefði aldrei heyrt þetta hljóð áður,
þóttist hann vita, að verið væri að
kalla menn til snæðings. Hann lét
berast með straumnum. Það stóð
heima. Hann bar að dyrum með
yfirskriftinni SPISESALON, og
þurfti þá ekki lengur vitnanna við.
Þegar inn í borðsalinn var kom-
inn gafst heldur betur á að líta.
Dúkuð borðin blöstu við, það glóði
á borðsilírið og stimdi á gljáfagra
diskana. Á skyggðum mahogníþilj-
unum spegluðust skrautleg borðin,
og í Ioftinu tindruðu rafmagnsljós-
in. Undraheimur úr Þúsund og
einni nótt blasti við.
Við enda annars langborðsins sat
maður klæddur logagylltum ein-
kennisklæðnaði. Meira að segja
ermarnar voru með fjórum, loga-
igylltum röndum. Það hafði Jó-
hannes sýslumaður aldrei haft, og
var hann þó fyrirmyndin, þegar
farið var í ræningjaleik og fífil-
blóm notuð í stað gylltra hnappa
yfirvaldsins. Sá borðalagði mælti
á íslenzku. Þetta hlaut að vera
skipstjórinn. Þótt meðfæddur
beygur við yfirvöld færi í gegnum
strákinn, varð hann var tilfinning-
ar, er líktist sigurgleði. Hinn ís-
lenzki skipstjóri hlaut að vera yf-
irmaður hins danska dóna, sem
birzt haf ði í stiganum.
Setzt var að borðum. Strákur
valdi sér sæti við sama borð og
skipstjórinn. í skyndingu voru rifj-
uð upp heilræðin, sem gefin höfðu
verið í sambandi við fína borðsiði:
Ekki ryðjast, ekki teygja sig, held-
ur biðja um að srétta sér. Takk —
gerið svo veL Ekki mátti láta of
mikið á diskinn í einu eða láta of
mikið upp í sig. Tyggja varð upp
á dönsku — það er að segja með
aftuir munninn. Ekki tala á meðan
maður var með mat í munninum,
ékki sleikja bnífinn, ekkl láta
hnífapörin ®tanda upp í loftið. Og
bvo varð að muna að skilja
hnífapörin eftir á diskinum, þegar
búið væri að borða. Ekki virtist
erfitt að muma þetta allt, ernda
nokkur þjálfun að baki. En hon-
um duldist ekki, að undir þessu
fyrsta borðhaldi var mikið komið
hverisu til tækist — ekki aðeins
virðing hans sjálfs, heldur og sjálf-
stæði þeirrar þjóðar, sem hann
taldi sig fulltrúa fyrir.
Fyrir framan hann voru að
minnsta kosti þrír diskar, hver of-
an á öðrum. Þetta hafði strákur
aldrei séð eða heyrt um, en vafa-
laust myndi maður borða fyrst af
þeim efsta og svo koll af kolli.
Dúkurinn í kringum diskastaflanm
virtist löðrandi í hnífapörum. Auk
þessara venjulegu hnífapara, sem
strákur þekkti og hafði handleikið
— skeiðarinnar, gaffalsins og
hnífsins, sem Lúðvík 14. hafði lát-
ið skella oddinum framan af, svo
hirðmennirnir gætu ekki stangað
úr tönmumum á sér með þeim —
voru skeiðar og hnífapör af
allt annarri gerð og með öðrum
lit, miklu ljósari — sama efni í
blaði og hnífskafti. Öll voru þau
eitthvað óverulegri en hin hnífa-
pörin. Aldrei hafði strákur séð
meitt þessu líkt og bezt mundi
sjálfsagt vera að láta þau eiga sig
í lengstu lög.
Mitt í þessum hugleiðingum birt
ist sá danski með plettkönnuand-
litið og klofma stélið. í fanginu hélt
hann á skínandi tarínu — orðið
súpuskál þekktu menn ekki í þá
daga. Hann gengur á röðina og
skammtar, Stráknum fannst hann
skammta sér minna en hinum og
var sannfærður um, að hann væri
farinn að hafa horn í síðu sinni
vegna þess, sem gerðist í stiganum.
En góður var ilmurinn af súpunni,
og strákurinn var staðráðinm í að
láta þrælinn koma aftur með súp-
una. Ekki skyldi Dönum lengur
haldast uppi að thafa íslendinga út
undan eins og þeir höfðu löngum
gert.
Fyrstu skeiðarnar brögðuðust
undurvel, en brátt fór sterka
bragðið, sem strákurinn var óvan-
ur, að segja til sín, svo um það
bil sem hanm píndi í sig síðustu
skeiðinni — ekki mátti leifa — og
þjónninn sópaði burt súpu-
diskunum, hafði hann alveg misst
áhugann á því að ná sér niðri á
9AA
x | a [ N N - SUNNUDAGSBLAn