Tíminn Sunnudagsblað - 06.12.1970, Síða 22

sex hundruð krónur um aldamót-
in. Núna fyrir tíu árum keypti é«
rafmagnsrakvél, svo að ég losnaði
við að vafstra með rakblöð og
sápu. Hún kostaði líka sex hundr-
uð krónur, nákvæmlega eins og
jörð fóstra míns og sambýlismanns
hans.
Það var ekki tjaldað til einnar
nætur, er ég fór að Svínhólum. Þar
var ég í fimmtíu ár og alltaf
finnst mér allt brosa þar við mér,
þegar ég er þar á ferð. Átthaga-
ástin er rík í mér, og ég held líka
ættjarðarástin. Þeir eru fallegir,
dalir íslands, og mikið yndi að
vera á ferli um fjöll og hlíðar í
góðu sumarveðri. Og góð og heið-
arleg staða að vera bóndi og hús-
freyja i sveit.
Elztur sona Eiríks á Hvalnesi
var Einar, sem margir kannast við.
Hann var lengi bóndi á Hvalnesi,
en er nú orðinn gamall og blind-
ur. Hann áfcti bát, sem þeir bræð-
ur höfðu smíðað, og var honum
haldið út úr Hvalneskróki og oft
mikið fiskað. Einar var sjálfur for-
maður, góður sjómaður, veður-
glöggur og fiskinn, eins og þeir
bræður allir.
Einu sinni var það um sumar-
mál — það var raunar árið 1911,
— að við vorum á sjó, og brá þá
svo við, að við urðum ekki fisks
varir. Kaldi var af norðaustri og
nöpur golan. Allt i einu heur Eim
ar orð á því, að bezt sé að fara
í land — ,,ég tel þetta vera hafís-
kulda“, segir hann. Rerum við nú
til lands, en þegar við erum bún-
ir að setja bátinn og ganga frá
honum, sjáum við, hvar hafisinn
kemur fyrir tangann. Mátti ekki
seinna vera, að við slyppum und-
an honum. Hafði ég bá aldrei séð
hafís fyrr. En Einar fann á sér,
að hann myndi skammt undan, og
höfðu þó engar fregnir borizt af
ís við Austfirði, enda ekki kominn
sími á þessar slóðir á þeim árum
Er skemmst af því að seeia, að
svo rnikill ís barst þarna að landi,
að ekkj sá út vfir hann af lág-
lendi, og lá hann í hálfan mánuð
við ströndina.
Margs væri að minnást frá fyrri
tið, ef upp væri rifiað. oe marpt,
af því, sem þá var starfað er nú
úr sögunni. Ég get ekki stillt mig
um að minnast á veggjahleðsluna.
Allir veggir voru að siálfsögðu úr
torfi og króki. áður en timburhús
og steinhús komu, og máttu bsta-
■'erk heita, þegar góðir hleðslu-
menn voru að verki. Það var ekki
bara, hve fallegir þeir gátu verið,
heldur var undravert, hversu lagn
ir sumir gátu verið að hlaða þá
þannig, að þeir stæðu lengi. Sum-
ir veggirnir högguðust lítið í
hundrað ár, og höfðu þó þessir
menn ekki við neitt annað að styðj-
ast en augað og tilfinningu sína
og gamla reynslu kynslóðanna. Ég
hef sjálfur séð sauðahúsatóft, sem
ég veit með vissu, að hafði staðið
af sér heila öld. Þessi sauðahús
voru byggð upp úr seltóftum á
dal hér skammt frá. — Þar hefur
mörg lagðprúð kindin átt athvarf,
þegar húsaskjóls var þörf.
Þó að allmikið væri um það í
fyrri daga, að fólk hefði vista-
skipti, voru sumir bændur svo
heppnir, að sömu vinnuhjúin voru
hjá þeim ævilangt, nema þá þau
festu ráð sitt og reistu sjálf bú.
En misjafnt var, hve menn voru
forsjálir að draga eitthvað saman,
svo að þeir stæðu ekki uppi tóm-
hentir, þegar þeim tókst að finna
sér konu. Ég heyrði sagt frá mönn-
um, sem áttu fulla sjóvettlinga af
peningum, aðrir lagiega hrúgu í
handraðanum í koffortinu sínu. Nú
nýlega heyrði ég um bónda, sem
átti stóran hrútspung fullan af
peningum og geymdi hann í járna-
rusli úti í skemmu.
Meðal þess, sem til hátíðabrigða
var, voru brúðkaupsveizlurnar.
Þar var oft fjarskalega gaman, oft-
ast eitthvað af víni, sem þó var
hóflega drukkið, en mikið sungið.
Ég var tíu ára, þegar ég fór í
fyrstu brúðkaupsveizluna. en alls
hef ég setið þær sextán.
Nú er ég orðinn gamall maður,
og þeim manni, sem unnið hefur
hörðum höndum alla ævi, finnst
það lítið líf að vera iðjulaus. Þeim,
sem eitthvað getur haft fyrir
siafni borf aldrei að leiðast.
SKYLDA ÞJÓÐANNA
Framhald af bls. 971
jarðfræðingar, fornléifafræðing
ar og þjóðháttafræðingar sam-
ræma stefnu sína. Slíkar stofnanir
eru í Englandi og víðar, þar sem
strangar kröfur eru nú gerðar um
Laússi
40. krossgátu
varðveizlu náttúrufarsinis og allra
sögulegra minja og menningar-
verðmæta.
Enginn efi er á því, að tökin
verða hert í þorra landa á næstu
árum, færð á víðara svið og sam-
ræmd betur en verið hefur. Það
er einfaldlega krafa tímans —
ekki aðeins krafa sérfræðinga og
framsýnna áhugamanna, heldur al-
þýðu manna, sem ekki vill lengur
láta ana áfram í blindni. í þessa
átt stafnir í öllum siðmenntuðum
löndum. Það er óhjákvæmilegt, ef
ekki á að fara verr en illa, að reisa
Skorður við margvíslegum fram-
kvæmdum, þótt nytsamlegar séu
frá peningalegu hagsmunasjónar-
miði, fella þær að skipulagi, sem
heflar af þeim verstu vankantana,
og stofna til þeirrar samvinnu, að
ekki reki sig eitt á annars horn.
Það verður framvegis miklu fleira,
sem taka verður tWIit til við stór-
framkvæmdir en menn hafa tam-
ið sér til skamms tíma. Því er far-
sælast, að allir lúti með sem ljúf-
ustu geði.
TVEIR Á TALI
Framhald af bls. 975
trúa þvi, að íþróttir hafa mikið
uppeldislegt gildi, og svo er reynd-
ar um margt annað, þótt við_ kom-
um oft ekki auga á það. Ég er
þess meira að segja fuHviss, að við
getum látið flest störf og annað
það, sem á vegi okkar verður í líf-
inu, stuðla að þroska okkar, ef við
aðeins kunnijm að stefna að því.
Æviferillinn, atburðirnir, eru ekki
annað en hráefni, sem við hnoð-
um og togum og teygjum á ýmsa
vegu, hver eftir sínum smekk og
hæfiíeikum. —VS.
KON/IN-v
fíPbTE K
N I T TE
OflN n
H'flLFKÖKufi Nfi N U
£J7A ö r A 1? I N N j£R
L js Y z L J 37 Uflf I
tPöSt u r i< y A k t fl
U T A N U n S L / T A L
R U V N S L fl C-T fl V/
H ifllNUU/ 6 K E
'P S S U-L flCfl Ö N Ö Cr
Þ fí r K i 9n 'o p a l i,
/c T L A 7? U N U N A 6 'fí
a'fírul? K U N A K ir
i M T J 'fi M / S ’fí ö
L S K 'O S K K E K /V
e v r a $ A'o c tt r\ j> n
6 R £ r
\*RFHJÚPUN F K 7t T
982
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ