Tíminn Sunnudagsblað - 26.09.1971, Blaðsíða 9

Vafalaust flýtur eitthvað af íslenzku blóði í æðum sumra, sem föður-
land eiga í Norður-Afríku. Við skulum vona, að þeir eigi þess stundum
kost að koma út úr þröngum og daunillum götunum í pálmalundina-
sem búið var að þurrausa fslenzku
heimildirnar, fór ég að leita uppi
frásagnir liinna þjóðanna um við-
Skipti sín við sjóræningjana. Um
sama leyti og íslendingar voru
280 Frakkar og 3000 Englendingar
í haldi. En Frakkar voru oftast
vopnabræður þeirra í S‘la, en Eng-
lendingar alltaf andstæðingar.
Franskur maður, Le Chevalier
Isaac de Razilly, segir í bréfi til
Richelieu þann 26. nóvember 1626:
Þeir í S‘la hafa á síðastliðn-
um átta árum tekið yfir 6000
kristinna manna og 15.000.000
pund af skotfærum og púðri.
Þeir eiga nú fleiri en sextíu
hafskip. Slökkt er á öllum vit-
um.
Razilly riddari sigldi með sjö
frönsk skip til S‘la og komst þang-
að eftir þriggja vikna ferð. Lagði
hann skipum sínum svo, að hann
lokaði höfninni, og lá hann þar í
sex vikur. Tókst honum að taka,
brenna eða eyðileggja sjö skip frá
S‘la, það stærsta þrjú hundruð
lestir með 24 fallbyssur og 180
menn. 2. október samdi hann
um fimm mánaða vopnahlé, kom
svo aftur næsta sumar og hertók
strax fyrsta daginn þrjú ákip. En
seytján skip, vel búin vopnum,
þorðu ekki að fara fram hjá hon
um út á hafið. Tókst Razilly að
ná tvö hundruð frönskum föngum
um borð í frönsku skipin. Þann 3.
september var aftur samið um
vopnahlé, í þetta skipti til tveggja
ára. 1. október sigldi hann heim
til Frakklands, og 23. nóvember
komu síðustu frönsku fangarnir
áttatíu heim.
Þetta allt saman lifði Guðríður
Símonardóttir og aðrir íslending-
ar. Ætli þau hafi ekki stundum
mænt út á hafið í von um íslenzkt
skip, sem kæmi til að endurlieimta
þau?
Englendingar voru ekki eins
happasælir. Ekki fyrr en 1637,
þegar íslendingar voru þegar
komnir til Danmerkur og voru að
leggja út á síðasta áfangann heim,
gerðu þeir út leiðangur til STa.
Árið áður höfðu sjóræningjarnir
tekið á einum degi tvö hundruð
Englendinga, og snemma vorið
1637 lagði William Rainsborough
af stað frá Englandi. Þegar hann
kom til STa eftir sjö vikna sigl-
ingu, fann hann borgina brenn-
andi og blæðandi eftir árás Spán-
verja. Það tók hann fjörutíu daga
að frelsa fáeina af þessum þrjú
þúsund löndum sínum, sem voru
fangar. Þeir voru átta alls, sem
sigldu heim með honum.
Enn vil ég geta tveggja einstakl-
inga. Öðrum þeirra tókst að her-
taka lieila aðmírálsgaleiðu frá
Alexandríu og með því frelsa 220
kristna þræla. Líklega hefur þetta
verið á Miðjarðarhafi, en maður-
inn, sem sjálfur var galeiðuþræll,
hét Marco Jackimowsky, og gerð-
ist það þann 18. júlí 1628.
Hinn var Svisslendingur og hét
Jóhann Philipp Hochreuthiner.
Ekki veit ég, hvar hann var í haldi,
og auk þess var það seinna, árið
1681, þegar Hallgrímur Péturs-
son var dáinn og Guðríður Símon-
ardóttir orðin gömul kona.
Philipp Hochreuthiner frá Sankt
Gallen átti sér engrar hjálpar von
og varð að berjast til frelsis á eig-
in spýtur. Lausnargjald hans átti
að vera sex þúsund ríkisdalir, sem
hlýtur að hafa verið ærið há upp-
liæð miðað við það gjald, sem
þurfti að bonga fyrir íslenzku
fangana, nefnilega tvö hundruð
ríkisdali fyrir Guðríði, en fimmtán
hundruð fyrir Benedikt Pálson.
Tókst Philipp Hochreuthiner að
fá vini sína í Lyon til
þess að lána honum þessa
sex þúsund ríkisdali, ef hann
gæti tryggt endurborgun þeirra.
Sá Philipp sér enga aðra
leið færa en þá að biðja landa
sína um samskot. Samdi hann því
bónarbréf, þar sem hann kynnir
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
631