Tíminn Sunnudagsblað - 03.10.1971, Síða 15

Hvammurinn é Höfn í ‘Hornafirði, þar sem Sigurður Ólafsson (Siggi í Bæ) átti heima. Björgvin liggur
við bryggjuna framundan.
Inn henni forsvarsmaður, og gefur
eftir, að hann gjöri tilraun að geta
barn með sér. Það verður orð og
að sönnu, og lukkast vel þeirra í
millum, og barnið lifir enn, sem
þá gátu þau. í leikinn kemur sýslu
maður Helgason og Iieimtar hór-
dómssekt af manni þessum, sem
hann og strax betalar, biður og
sýslumann undir eins að gefa sig
lausan frá þessari ekkju og búráð-
um. Það var enginn vegur. Hann
mátti nauðugur viljugur blífa á
sama stað og eftir sýslumanns Jóns
Helgasonar foranstaltning (ráðstöf
un) geta enn á ný barn með ekkj-
unni, sem hann þjónar. Kona hans
liggur alltaf í kör, og hann þjón-
ar henni betur en sjálfum sér. Og
nú vill hann af alhuga í burtu frá
þessum bæ (hvar hann hefur for-
gripið sig á ekkjunni, ef forgrib-
else mætti nefna það, sem öllum
kemur til nota). I veg kemur sýslu-
maður Helgason á nýjan leik og
setur manninn kyrran frábærilega,
hirtir hönum ekki hvað við liggur,
ef hann að konu sinni lifandi ali
hörn með ekkjunni, sem hann
þjónar, og lætur þau vaða í villu
og svima, þar til hann getur hið
þriðja faarn með þessari ekkju.
Rís þá upp af moldu maður nokk-
ur að nafni Christian Vigfússon í
téðri sýslu og fram fleygir dómi
þeim á degi einum, að maðurinn
skuli líflaus og höggvast með öxi
höfuðið af. Eg hræðist þá of-
dirfsku. Eg bið, að þessi góði rétt-
ur líti til sakarinnar ásigkomu-
lags, sem nú hef eg sagt og sjálft
sig sýnir, og ásamt sjái eftir, að
þessi Christian, sem hefur skrifað
so strangan dóm án þess að skrifa
nafnið sitt læsilega (sem sýnist of
fákunnandi), gjöri ei slíkt oftar,
en gjaldi hverjum sitt“.
Þrátt fyrir þessa ágætu varnar-
ræðu Guðmundar, staðfesti skáld-
ið Benedikt Gröndal (eldri) héraðs-
dóminn með þeirri viðbót, að allir
lausir aurar Sveins skyldu fallnir
undir konung. En hér fór sem oft
áður og síðar: konungurinn í Kaup
inhafn reyndist íslendingnum
mannúðlegri og skilningsbetri en
landar hans. Hann breytti lífláts-
dómi Sveins í sex mánaða fangelsi,
sem jaðraði við náðun. Og kóng-
ur gerði betur: hann gaf Sveini
einnig eftir eigur hans. Sveinn sat
möglunarlaust af sér tugthúsvist-
ina hérna í stjórnarráðinu —
Múrnum, eins og það var áður
nefnt — og syndgaði ekki framar.
— Já, svona var nú erfitt að vera
skapaður í kross með heilbrigða
hneigð til 'kvenna fyrir aðeins 170
árum.
Því má að lokum við bæta, að
af Sveini og Rannveigu er kominn
sægur fólks um Skaftafellssýslur
báðar og Austurland. Ég hef allt-
af verið stoltur af því að eiga kyn
að rekja til manns, sem gekkst svo
drengilega við börnum sínum, þótt
getin væru í meinum, og lagði
höfuð sitt í hættu fyrir ástina.
— En svo að við fetum okkur
nær nútíðinni: manst þú eitthvað
af forfeðrum þínum?
— Ég man vel Ragnhildi Þor-
steinsdóttur, langömmu mína. Hún
fæddist í Breiðuhlíð í Mýrdal 1841,
en dó 1933 á Eskifirði, 92ja ára
gömul. Gilli á Neðrabænum í
Borgarhöfn sagði mér, að hann
hefði aldrei séð konu taka önnur
eins föng af fergini og hana. Ég
trúi því vel. Hún var stæðileg kona
og stórskorin.
Enn betur man ég þó móðurafa
minn og -ömmu, Einar Pálsson og
Guðnýju Benediktsdóttur. Mér
fannst þau afskaplega falleg göm-
ul hjón, og óg hef engar mann-
eskjur þekkt vandaðri í dagíari.
Afi var mjög kátur að eðlisfari og
mannblendinn, amma hæglát og
fór sjaldan af bæ. Hún var svo ást-
fangin af honum, að fram á elli-
ár varð hún afbrýðisöm, ef hann
var að hjala við aðrar konur, og
veit ég þó ekki til, að hann hafi
nokkurn tíma litið í aðra átt en
til hennar í nærri hálfrar aldar
sambúð þeirra. Þau átti á margan
hátt erfitt framan af, en áhyggju-
lausa elli. Þau eignuðust átta börn
saman, en áttu sitt barnið hvort af
fyrri hjónaböndum — höfðu bæði
verið gift áður, en misst maka
sína eftir stutta sambúð. Barnahóp
urinn tvístraðist vegna fátæktar,
og má nærri geta, hvort foreldr-
ana hefur ekki sviðið undan þeirri
lífsreynslu. Þrjú barnanna voru þó
TfMINN — SUNNUDAGSBLAÐ
711